دیگر فاکتورهایی که ممکن است رفتار توده وار سرمایه گذاران نهادی را شرح دهد، چیست؟ تمایلات سرمایه گذار می‌تواند یکی از فاکتورهای مهمی باشد که موجب این رفتار می‌گردد. برای مثال، گروه تحقیقاتی Lakonishok (1992)، در تحقیق پیشگام خود بیان می‌دارد که، “آن ها (مدیران صنوق ها) ممکن است توده وار رفتار کنند، اگر همگی با حرکت های غیر منطقی در تمایلات سرمایه گذار نهادی مواجه شوند.

(” Barberis وShleifer (2003)، گروه De Long(1990)، گروه Lee(1991) و Shleifer (2000) ) نیز اظهارات مشابهی در این باره داشتند.

‌بنابرین‏، با درک مستقیم انتظار می رود که سرمایه گذاران نهادی در تصمیمات خرید (فروش) خود، با تمایلی خوش بینانه (بدبینانه) به صورت توده وار رفتار می‌کنند. اگرچه، منابع تحقیقی، یک بررسی عملی که این فرضیه جالب را هدایت کند، آشکار نمی سازد.

ج) رفتار جمعی تحلیل گران بازار

اسچارفستین و استین(۱۹۹۰) و ترومن (۱۹۹۴)از اولین محققانی بودند که رفتار جمعی در میان تحلیل گران را مورد مطالعه قرر دادند.به اعتقاد آن ها چندین عامل می‌تواند باعث شود تا تحلیل گران بازار سرمایه از تحلیل های تحلیل گران دیگر الگوبرداری کنند. صاحب نظران ذلایل متعددی رابرای این پدیده رشمرده اند که یکی از این دلایل بی تجربگی تحلیل گران و عدم برخورداری آن ها از اعتماد به نفس لازم می‌باشد. نداشتن اعتماد به نفس لازم باعث می‌گردد تا تحلیل گران جوان و کم تجربهجهت پوشش نقاط ضعف خود اقدام به تبعیت و تقلید از تحلیل گران مشهور و مجرب نمایند. هونگ و همکاران وی در سال ۲۰۰۰ با انجام مطالعه ای برروی ۸۴۲۱ تحلیل گر بازار سهام ،رابطه بین میزان رفتار جمعیو سطح تجربه تحلیل گران را مورد بررسی قرار دادند. به اعتقاد آن ها عامل اصلی عدم تبعیت و تقلید از سوی تحلیل گران باتجربه این است که این قبیل تحلیل گران نگران از دست دادن شغل خود به دلیل انجام تحلیل های اشتباه نمی باشند. لذا بون هیچ گونه نگرانی، تصمیماتی مبتنی بر تصمیمات شخصی اتخاذ می نمایند. در صورتی که مدیران جوان و کم تجره از ترس اینکه مبادا تحلیل هایشان منجر به تصمیمات غلط شده و جایگاهشان متزلزل شود ترجیح می‌دهند تا از تصمیمات مدیران دیگر الگوبرداری نمایند. که این عمل آن ها باعث شکل گیری رفتار توده وار در بازار سرمایه می‌گردد. (Hong et al,2000).کریشنان و همکاران وی نیز در سل ۲۰۰۵ با انجام تحقیق مشابهی دریافتند که ۸۵% تحلیل گران در بازار سهام تمایل دارند تااز تحلیل گران دیکر تبعیت نمایند. آن ها در این تحقیقی دریافتند که میزان رفتار جمعی تحلیل گران با صحت پیش‌بینی های قبلی، افق زمانی تحلیل و پیش‌بینی رابطه مثبت و نیز با تعداد پیش‌بینی هایی که باید صورت گیرد رابطه منفی دارد. یوسف و راجحی (۲۰۰۹)یز با انجام تحقیقی دریافتند تحلیل گرانی که باتجربه بوده و یا در شرکت‌های کارگزاری بزرگ مشغول به کار می‌باشند و یا به شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه گذاری بیشتری مشاوره می‌دهند معمولا به صورت مستقیم و بدون توجه به تحلیل‌های تحلیل گران دیگر در بازار عمل می‌کنند.

۲-۳-۳ نظریه های مربوط به رفتار توده وار

نظریه های مختلفی در خصوص چگونگی و علت پیدایش رفتار توده وار در بازار سرمایه توسط محققان و صاحب نظران ارائه گردیده است. هریک از این نظریه ها چگونگی پیدایش رفتار توده وار را از دیدگاه خاص مورد بررسی قرار داده است در این بخش از تحقیق ،معروف ترین نظریه هایی در خصوص چگونگی و علت پیدایش رفتار جمعی مطرح شده اند مورد بررسی قرار می گیرند.

۲-۳-۳-۱ – نظریه جریان اطلاعات یا آبشار اطلاعاتی

آسچ(۱۹۵۱) با انجام مطالعات تجربی دریافت که افراد اطلاعات برداشت شده از رفتار دیگران را مورد توجه خاصی قرار می‌دهند. تود(۱۹۹۹) اعتقاد دارد به اینکه انسان‌ها رفتار دیگران را به عنوان یک منبع اطلاعاتی در باره موضوعات مختلف بحساب می آورند. بانرجی(۱۹۹۲) بیخچندانی، هیراشلیفر و ولچ (۱۹۹۲) معروف به BHW ، اعتقاد دارند به اینکه نمایندگان و فعالان بازار با مشاهده تصمیمات سرمایه گذاران قبلی به یکسری اطلاعات جدید، هرچند گاها بی ارتباط با ارزش شرکت دست می‌یابند، که این پدیده را اصطلاحات آبشار اطلاعاتی می‌گویند. آبشار اطلاعاتی توصیف کننده شرایطی است که فرد با مشاهده رفتار دیگران ف اطلاعات مرتبط تری نسبت به اطلاعات شخصی خود برداشت نموده ولذا با نادیده گرفتن اطلاعات شخصی از تصمیمات آن ها تبعیت می‌کند. اساس نظریه مذکور را این ایده که اعمال بلندتر از کلمات صحبت می‌کنند، شکل می‌دهد. BHW در این مدل بیان می‌کند که اگر اطلاعات برداشت شده از اعمال و رفتار دیگران قوی باشد در آن صورت سرمایه گذار اول اقدام به خرید سهام مذکور نموده و در غیر این صورت آن سهم را خریداری نخواهد کرد. سرمایه گذار دوم نیز با مشاهده سرمایه گذار اول با دو وضعیت مواجه می‌گردد.

وضعیت اول: زمانی که سرمایه گذرار اول سهام را خریداری کرده و اطلاعات و علایم برداشت شده از اعمال وی توسط سرمایه گذار دوم قوی باشد در چنین شرایطی سرمایه گذار دوم نیز با تقلید از سرمایه گذار اول نسبت به خرید سهم اقدام خواهد کرد.

وضعیت دوم: زمانی که سرمایه گذار اول سهام را خریداری نکرده باشد و یا در صورت خرید سهام اطلاعات دریافت شده از اعمال وی ضعیف باشد در چنین شرایطی سرمایه گذار دوم نسبت به خرید سهم بی تفاوت بوده و در نتیججه احتمال خرید سهم توسط وی کاهش می‌یابد.

در ادامه این فرایند سرمایه گذار سوم و بعدی با سه وضعیت مواجه می‌شوند.

۲-۳-۳-۲ – نظریه مبتنی بر دستیابی به اطلاعات

فروت ،اسچارفستین و استین (۱۹۹۲) معروف به FSS و هیراشلیفر، سابراهمانیام و تیتمان(۱۹۹۴) معروف به HST با ارائه نظریه های مشابه تلاش سرمایه گذاران در دستیابی به اطلاعات جدید را منشا شکل گیری رفتار جمعی می دانند. آن ها اعتقاد دارند به اینکه درصد قابل توجهی از سرمایه گذاران در بازار مالی افق زمانی کوتاه مدتی را برای سرمایه گذاری دارند و لذا جهت پیش‌بینی تغییرات قیمت تلاش می‌کنند تا قبل از دیگران به اطلاعاتی که می‌تواند بر قیمت سهام مؤثر باشنددست یابند. به اعتقاد آن ها تلاش سرمایه گذاران در دستیابی به اطلاعات مؤثر بر قیمت باعث می‌گردد تا آن ها در برخی مواقع با نادیده گرفتن اطلاعات مربوط به دنبال اطلاعات نامربوط باشند.

هیراشلیفر ، سابراهمانیام و تیتمان(۱۹۹۴) با ارائه نظریه مشابهی توالی اطلاعات مؤثر بر تصمیم گیری سرمایه گذاران را عامل شکل گیری رفتار جمعی دانسته اند. به اعتقاد آن ها اطلاعات نهانی و علایم آگاه کننده ای که زودتر به دست می‌آیند در مقایسه با علائمی که بعدا به دست می‌آیند از ارزش بالاتری برخوردارند.در این میان سرمایه گذاران توانمندتر و سرمایه گذاران ضعیف تر دیرتر ‌به این اطلاعات دسترسی پیدا می‌کنند از آنجا که افراد نسبت به دست اول بودن یا قدیمی بودن اطلاعات اطمینان ندارند ، لذا به اطلاعات مد نظر اکثریت تمایل بیشتری پیدا کرده که این می‌تواند زمینه را برای شکل گیری رفتار توده وار در بازار سرمایه فراهم آورد.

۲-۳-۳-۳- نظریه مبتنی بر روابط مالک-عامل