فصل سوم:
روش اجرای تحقیق،
مواد و روش ها
۳-۱- مقدمه
دستیابی به هدفهای علم یا شناخت علمی میسر نخواهد شد مگر زمانی که با روششناسی درست صورت پذیرد. به عبارت دیگر یکی از مشخصههایی که تعیین کننده اعتبار و ارزش یک کار تحقیقاتی میباشد، روش و ابزاری است که محقق در انجام پژوهش خود در پیش گرفته است. اتخاذ ر.ش تحقیق مناسب علاوه بر اینکه محقق را در رسیدن به نتیجهای محکمتر و قابل اتکا یاری میدهد، روند پیشرفت تحقیق را بسیار تسهیل مینماید (حافظ نیا، ۱۳۸۷).
تحقیق علمی که همان کاربرد روش علمی است در جستجوی شرایطی میباشد که تحت آنها پدیده خاصی رخ میدهد. در واقع، تحقیق عبارت است از جستجوی منظم برای مشخص کردن یک موقعیت نامعین. در این ارتباط روش تحقیق، چارچوب عملیات یا اقدامات جستجوگرایانه برای تحقق هدف پژوهشی جهت آزمون فرضیه یا پاسخ به سؤالات تحقیق را فراهم می آورد (حافظ نیا، ۱۳۸۷).
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
در این فصل به بیان روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش که شامل روش تحقیق، جامعه آماری، تعیین حجم نمونه و روش نمونه‌گیری، ابزار جمع آوری اطلاعات، روایی پرسشنامه، پایایی پرسشنامه و روش‌های آماری که محقق برای تجزیه و تحلیل مسائل طرح‌شده به کار گرفته است، پرداخته خواهد شد.
۳-۲- روششناسی پژوهش
روش پژوهش وسیله یا طریقه‌ی تعیین این امر است که چگونه یک گزاره پژوهش مورد تأیید قرار می‌گیرد یا رد می‌شود. به عبارت دیگر، روش پژوهش چارچوب عملیات یا اقدامات جست‌وجوی گرایانه برای تحقق هدف پژوهش و جهت آزمودن فرضیه یا پاسخ دادن به سؤال‌های پژوهش را فراهم می آورد (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۴،ص۷۵)
به طور کلی روش‌های پژوهش در علوم رفتاری را می‌توان با توجه به دو معیار هدف پژوهش و نحوه گردآوری داده تقسیم‌بندی نمود.
۳-۲-۱- دسته‌بندی پژوهشها بر حسب هدف
پژوهش‌های علمی بر اساس هدف پژوهش به سه دسته تقسیم می‌گردد: پایه (بنیادی)، کاربردی، تحقیق و توسعه‌ای.
پژوهش‌های پایه[۶۱]: این پژوهشها در انتزاعی‌ترین شکل خود، به منظور ایجاد و پالایش نظریه ها صورت می‌گیرند. در این نوع پژوهشها، مسئله از حوزه اجرایی واقعی ناشی نشده است. هدف اساسی این نوع پژوهشها آزمون نظریه ها، تبیین روابط بین پدیده ها و افزودن به مجموعه دانش موجود در یک زمینه خاص است.
پژوهش‌های کاربردی[۶۲]: پژوهش کاربردی در جهت اجرایی کردن نظریات و نگرش‌های علمی استفاده میشوند. هدف از پژوهش کاربردی دستیابی به پیامدهای عملی، پیدا کردن راه حل برای مسایل واقعی و توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص و روش انجام کارهای عملی است.
پژوهش‌های تحقیق و توسعه: هدف اساسی این نوع پژوهش‌های تدوین یا تهیه برنامه ها، طرحها و امثال آن است، به طوری که ابتدا موقعیت نامعین خاصی مشخص شده و براساس یافتههای پژوهشی، طرح یا برنامه ویژۀ آن تدوین وتولید می‌شود (سرمد، بازرگان وحجازی، ۱۳۸۴،ص.۷۹).
۳-۲-۲- دسته‌بندی پژوهشها بر حسب نحوه و زمان گردآوری داده‌ها
پژوهشها بر اساس نحوه و زمان گردآوری داده ها بصورت زیر تقسیم بندی میشوند:
پژوهش تاریخی[۶۳]: در صورتی که پاسخ مسئله به زمان گذشته مربوط باشد، در آن صورت، از روش تاریخی استفاده می‌شود. پژوهش تاریخی با توصیف انتقادی و تحلیل رویدادهای گذشته برای شناخت و درک بهتر رویدادها در زمان حال سروکار دارد (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۴،ص۹۰).
پژوهش توصیفی[۶۴]: تحقیق توصیفی شامل مجموعه روشهایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می تواند صرفا برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم گیری باشد (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۴،ص۸۱).
پژوهش تجربی[۶۵]: اگر پاسخ مسئله به زمان آینده مربوط باشد، از پژوهش تجربی استفاده می‌شود. هر گاه پژوهشگر به کار تازه‌ای دست بزند تا تغییراتی در شرایط فعلی ایجاد نماید، به پیش‌بینی رویدادهای آینده نیز علاقمند شده و این یک روش تجربی است زیرا هدف از این کار، تلاش برای ایجاد وضعیتی تازه بر اساس تجربه و آزمایش و مطالعه آن در شرایطی کنترل شده به منظور رسیدن به پیش‌بینیهای قابل تعمیمتر میباشد (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۴،ص.۹۲).
این پژوهش بر مبنای هدفش از نوع پژوهش‌های کاربردی است. با توجه به اینکه هدف از پژوهش کاربردی دستیابی به پیامدهای عملی، پیدا کردن راه حل برای مسایل واقعی و توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص و روش انجام کارهای عملی است و این پژوهش با ارائه راهکارهایی به شرکت کاله در سطح استان گیلان می‌تواند سبب عملکرد بهتر آنها گردد، جزو پژوهش‌های کاربردی قرار می‌گیرد. پژوهش حاضر از دیدگاه جمع آوری داده از نوع توصیفی پیمایشی میباشد. این روش برای آگاهی از دیدگاه‌ها، باورها و رفتار افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد و بر اساس داده‌های به دست آمده از پرسش کتبی یا شفاهی به مقایسه واقعیت‌ها، تعیین میزان همبستگی یا پیوستگی، یا اشتراک و افتراق آنها می‌پردازد. استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده سه شیوه اصلی گردآوری اطلاعات در مطالعات پیمایشی است (سکاران، ۱۳۸۸). همچنین از منظر قطعیت داده ها به دلیل آنکه تحقیق مبتنی بر فرضیه میباشد و در صدد آزمون فرضیه ها هستیم، تحقیق قطعی است.
۳-۳- جامعه آماری
۳-۳-۱- تعریف جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از کلیۀ عناصر و افرادی که در یک مقیاس جغرافیایی مشخص دادای یک یا چند صفت مشترک باشند. بر اساس این تعریف جامعه آماری باید از نقطه نظر زمانی و مکانی همۀ واحدهای مورد مطالعه را در بر گرفته و از در نظر گرفتن واحدهایی که فاقد صفات مشترک باشند جلوگیری نماید (حافظ نیا، ۱۳۸۵)
جامعه آماری تحقیق حاضر متشکل از کلیه افرادی است که به یکی از فروشگاههای زنجیرهای عرضه کننده محصولات شرکت کاله در سطح استان گیلان مراجعه و خرید نموده اند.
۳-۳-۲- نمونه‌گیری
نمونه عبارت است از تعدادی از افراد که صفات آنها با صفات جامعه مشابهت داشته، معرف جامعه بوده اند و از تجانس و همگنی با افراد جامعه برخوردار باشند. در واقع نمونه گیری یکی از مراحل مهم تحقیق علمی است که به محقق این امکان را میدهد تا با صرف امکانات کمتر به نتایج مطلوب برسد و در زمان، هزینه و نیروی کار صرفهکویی کند. در .اقع منظور از نمونه گیری، فرایند انتخاب کردن تعداد کافی از میان اعضای جامعه آماری است؛ به طوری که با مطالعه نمونه و خصوصیات و ویژگیهایش، بتوان آن را به اعضای جامعه آماری تعمیم داد (حافظ نیا، ۱۳۸۵).
نمونۀ ما کلیۀ مشتریانی هستند که در مقطع جمع آوری داده ها به یکی از فروشگاههای زنجیرهای سناتور، اسکار و دلفین در سطح استان گیلان مراجعه کرده اند و روش نمونه گیری مورد استفاده، غیر احتمالی در دسترس میباشد. نمونه گیری غیراحتمالی در دسترس متضمن گردآوری اطلاعات از اعضایی از جامعه است که برای ارائه اطلاعات براحتی در دسترس قرار دارند (دانایی فرد، الوانی و آذر،۱۳۸۶،ص۳۲۱).
۳-۳-۳- برآورد حجم نمونه
از آنجا که جامعه مورد نظر در این تحقیق نامحدود میباشد، برای برآورد حجم نمونه از فرمول کوکران[۶۶] استفاده شده است که به شرح زیر میباشد:
(۳-۱)
که در این فرمول N حجم جامعه مورد نظر را نشان می دهد، t اندازه متغیر در توزیع نرمال است که از جدول مربوط در سطح احتمال مورد نظر استخراج می شود (۱٫۹۶=t در سطح ۹۵ درصد)، p درصد توزیع صفت در جامعه یعنی نسبت درصد افرادی است که دارای صفت مورد مطالعه می باشند (۰٫۵)، q درصد افرادی است که فاقد آن صفت در جامعه هستند (۰٫۵) و d هم تفاضل نسبت واقعی صفت در جامعه با میزان تخمین محقق برای وجود آن صفت در جامعه است که حداکثر نسبت آن تا ۰٫۰۵ است.
روش نمونه گیری مورد استفاده، غیر احتمالی در دسترس میباشد. حجم نمونه در پژوهش حاضر ۳۸۴ نفر در نظر گرفته شده. با توجه به گستردگی و پراکنده بودن جامعه، احتمال میرفت تعدادی از پرسشنامه ها بازگشت داده نشوند بنابراین تعداد ۴۰۰ پرسشنامه توزیع گردید. از ۴۰۰ پرسشنامه توزیع شده تعداد ۳۹۲ پرسشنامه جمعآوری شد (نرخ بازگشت ۹۸%). از این تعداد پس از بررسی نرمال بودن داده ها برای انجام پژوهش در محیط نرم افزار Lisrel، تعداد ۳۸۶ پرسشنامه قابلیت بررسی را جهت تحلیل مدل معادلات ساختاری کسب کردند که با توجه به حجم نمونه، مقدار مناسبی میباشد.
۳-۴- نتایج آزمون بارتلت جهت کفایت نمونه
قبل از اینکه بخواهیم تحلیل عاملی را انجام دهیم برای بررسی کفایت نمونه گیری از آزمونKMO[67] استفاده گردید. شاخص KMO شاخصی از کفایت نمونه گیری است که کوچک بودن همبستگی جزئی بین متغیرها را بررسی می کند و از این طریق مشخص می کند آیا واریانس متغیرهای تحقیق، تحت تأثیر واریانس مشترک برخی عاملهای پنهان یا اساسی قرار دارد یا خیر. این شاخص در دامنه صفر تا یک قرار دارد. اگر مقدار شاخص نزدیک به یک باشد، داده های مورد نظر برای تحلیل عاملی مناسب هستند و در غیر این صورت نتایج تحلیل عاملی برای داده های مورد نظر چندان مناسب نمیباشند ( مؤمنی، ۱۳۸۶). نتایج این آزمون در جدول ۳-۱ ارائه شده است.
جدول ۳-۱- نتایج آزمون KMO و کرویت بارتلت برای پرسشنامه
آزمون KMO مقیاس کفایت نمونه
۹۲۱/۰
آزمون کرویت بارتلت
