سیستم های اطلاعاتی
فن آوری اطلاعات
پشتیبانی می کند
قادر می سازد
۲-۲:ماهیت فن اوری اطلاعات، سیستم های اطلاعاتی و اطلاعات
۵-۱-۲ نقش اطلاعات در سازمان:
برخی از مدیران می اندیشند که تصمیمات خوب بوسیله ی شهود و اشراق و هوش ذاتی آنها اخذ می شود. هرچند نمی توان نقش شهود و اشراق را در تصمیمات نادیده گرفت ولی می توان گفت تصمیم خوب در شرایط محیطی با ثبات و مطمئن، تصمیمی است که از ۹۰٪ اطلاعات و ۱۰٪ الهام و بینش تشکیل شده است. (رضاییان ، ۱۳۸۰)
۶-۱-۲ نظریه های تاثیر نظام اطلاعاتی بر سازمان:
در رابطه با تاثیر فناوری اطلاعات بر سازمان مطالعات مختلفی صورت گرفته است و نظریات مختلفی در این زمینه وجود دارد که این نظریات در قالب دو دسته پژوهشگران اقتصادی و گروهی دیگر نطریه های رفتاری هستند.
-
- نظریه های اقتصادی
الف) نظریه اقتصاد خرد:
بر مبنای این نظریه فناوری اطلاعات یکی از عوامل تولید به شمار می آید که به آسانی می تواند جایگزین سرمایه و نیروی کار شود. با بکارگیری فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی و خود کار کردن بخشی از عملیات که بیشتر به صورت دستی انجام می شد به تدریج میتوان از
هزینه و حجم نیروی انسانی کاست. بر مبنای این نظریه شمار مدیران و کارکنان دفتری نیز در نتیجه کاربرد فناوری اطلاعات کاهش می یابد.
ب) نظریه داد و ستد:
بر اساس این دیدگاه شرکتها هرچه را که از بازار تهیه م یکنند هزینه است و تمامی شرکتها می کوشند تا از هزینه های خود بکاهند. عمده هزینه هایی که در یک شرکت وجود دارند را می توان با بهره گرفتن از فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی و بهره گیری آسان از پیمانکاران برون سازمانی به جای کاربرد منابع درونی از هزینه های تماس با بازار و داد و ستد بکاهد. ( دراکر[۲]، ۱۹۸۸)
ج) نظریه نمایندگی:
بر اساس اسن نظریه کارفرما (مالک) گروهی نماینده استخدام می کند تا از جانب وی کارها را انجام دهند و برای انجام این کارها اختیارات محدودی به آنها تفویض می کند که این کار موجب پیدایش هزینه اجرای نمایندگی می شود. فناوری اطلاعات هزینه بدست آوردن اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن را کاهش داده و اجازه می دهد تا شرکت از هزینه نمایندگی بکاهد. ( لویت[۳]، ۱۹۸۰)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
-
- نظریه های رفتاری
الف) نظریه تصمیم گیری و کنترل:
بر اساس این نظریه بنیان کار سازمان بر تصمیم گیری در موقعیت های نامطمئن و همراه با خطر در چارچوب قید و بندهای منطقی است. مدیران برای اخذ تصمیم متکی به اطلاعات هستند. گروه زیادی از مدیران میانی به جمع آوری اطلاعات می پردازند و تصمیم های مدیران ارشد را به کارکنان سطوح پایین می رسانند. بر اساس این نظریه فناوری اطلاعات با کاهش هزینه گردآوری و پخش گسترده اطلاعات می تواند ساختار خشک سازمان را دگرگون سازد. این سیستم ها می توانند مدیران ارشد را بی واسطه به گروه های عملیاتی پیوند داده و باعث حذف سطوح میانی شود. بر اساس این نظریه سازمانها با بکارگیری فناوری اطلاعات متمرکزتر می شوند. چرا که با کاهش فزاینده مدیران میانی، مدیران ارشد هم اطلاعات مورد نیاز خود را برای اداره سازمان به صورت مستقیم در اختیار دارند و بدون نظام اطلاعات، ساختار سازمان همچون هرمی است که همه تصمیم گیریها در بالای آن صورت می پذیرد. با وارد شدن رایانه ها به سازمانها گردآوری اطلاعات آسانتر شده و نیاز به کارکنان فرودست کمتری می باشد. در این ساختار به صورت حرف T وارونه در آمده و با گذشت زمان و گسترش فناوری اطلاعات ساختار شکل لوزی به خود می گیرد و اطلاعات به گونه ای پیوسته از هر سو گردآوری و پخش می شود. ( مالون[۴] ، ۱۹۹۷)
ب) نظریه جامعه شناختی، پایداری شیوه ها:
این نظریه بر توانایی های انسانها و سازمان در مهار فناوری اطلاعات تاکید دارد. بنابراین سازمان آن دسته از دانش را می پذیرد که متناسب با منافع و قدرت زیر مجموعه ها، بخش ها و مدیران می باشد. در واقع گرینش برقراری قدرت متمرکز یا غیرمتمرکز در دست سازمان است.
ج) نظریه فرا صنعتی ساختار دانش گرا:
طبق این نظریه، گذار به جامعه فراصنعتی با خود دگرگونی های بنیادیت در سازمان به وجود آورده است. اختیار بجای تکیه بر سمت سازمانی، بر مبنای دانش و میل به پیشرفت استوار میگردد. شکل سازمان مسطح تر می شود زیرا کارکنان فرهیخته بیشتر مختارند و در این صورت تصمیم گیری غیر متمرکز می گردد؛ زیرا این کار در سایه افزایش اطلاعات در سازمان شدنی است.
د) نظریه های فرهنگی، فناوری اطلاعات و فرضهای بنیادین:
پاره ای از دانشمندان به ویژه مردم شناسان معتقدند که فناوری اطلاعات الزاما باید با فرهنگ سازمانی همخوانی داشته باشد تا پذیرفته شود. طبق این نظریه فناوری اطلاعات می تواند به تهدید یا پشتیبانی از فرهنگ سازمانی منجر شود.
و) نظریه های سیاسی، فناوری اطلاعات منبعی سیاسی:
سازمانها به ریز مجموعه ها و گروه های فرعی همچون بازاریابی، حسابداری و تولید تقسیم می شوند. این گروه ها منافع و خواسته های جداگانه ای دارند که بیشتر اوقات بایکدیگر برخورد نموده و به رقابت می پردازند. نظریه سیاسی، نظام اطلاعاتی را پیامد برخوردها و رقابت های میان گروهی می داند که خواهان اثرگذاری بر رویه ها، روش ها و بهره مندی از منابع سازمان هستند. بنابراین فناوری اطلاعات اسیر درگیریهای سازمانی می شود؛ زیرا یکی از مهمترین منابع یعنی اطلاعات را در اختیار دارد. ( داونپورت و پیرسون[۵] ، ۱۹۹۸)
۷-۱-۲ رویکردهای سازمان به فناوری اطلاعات:
از دیدگاه سازمانی، می توان چهار رویکرد متفاوت را در سازمان نسبت به فناوری اطلاعات مشاهده نمود. این چهار رویکرد عبارتند از: ” نادیده گرفتن” ، ” انزوا پذیری” ، ” یکپارچه سازی” و “پرستش”
نادیده گرفتن:
در حالت نخست، کارگزاران نسبت به فناوری اطلاعات بی تفاوتند و می کوشند از کنار آن بگذرند. دلایل این امر می تواند یکی از موارد عدم آگاهی یا مهارت نسبت به فناوری اطلاعات، کمبود منابع مالی، مخاطره پذیری کم، بدگمانی ناشی از تجربیات ناموفق موسسات مشابه یا ترس از تغییر و یا نبود زیر ساخت های مشابه باشد.
انزواپذیری:
در این حالت کارگزاران درک درستی از نقش اطلاعات و سواد مناسبی نسبت به فناوری اطلاعات ندارند ولی از توانایی های این فناوری آگاهی یافته اند. در این حالت اگرچه سرمایه گذاری مناسبی روی فناوری اطلاعات صورت می گیرد اما در عمل استفاده مفیدی از این فناوری نمی شود. مدیرانی که از رایانه بعنوان دکور دفتر کار استفاده می کنند و یا سازمانی که در آن سیستم دستی و مکانیزه به طور موازی و مستمر و بدون ارتباط مشخصی کار می کنند از این دو رویکرد استفاده می کنند.
پرستش:
در این حالت کارگزارات بیش از متعادل مجذوب فناوری اطلاعات شده اند و نسبت به توانایی های آن مبالغه می کنند و آن را حلال همه مشکلات سازمان می پندارند. چنین رویکردی نیز به خاطر جنبه افراطی آن معمولا به افزایش کارایی منجر نشده و به جای آنکه در خدمت اهداف سازمان قرار گیرد، خود هدف می گردد.
یکپارچه سازی:
در رویکرد یکپارچه سازی، کارگزاران سواد اطلاعاتی مناسبی دارند و اطلاعات را یک منبع کلیدی سازمانی تلقی کرده، فناوری اطلاعات را وسیله ارزشمندی برای دستیابی به اهداف می شناستد. در این رویکرد کوشش می شود بین اهداف سارمان، اطلاعات و فناوری اطلاعات، هماهنگی و یکپارچگی صورت گرفته و فناوری اطلاعات در خدمت اهداف سازمان قرار گیرد. (هیکز[۶]،۱۹۹۸(
۸-۱-۲ چارچوبهایی برای استفاده از اطلاعات:
در این مفهوم چارچوب عبارت است از «درگیر شدن با روشهایی که افراد به کار می بندند» چارچوب به ما کمک می کند تا بفهمیم چگونه فناوری اطلاعات به افراد در محیط کار کمک می کند.در واقع چارچوب عبارت است از یک مدل مفهومی که به ما کمک می کند تا فناوری اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی را بفهمیم و در رابطه با آن بحث کنیم. چارچوب روشهایی را برای ما فراهم میکند تا بتوانیم افکار و دانسته هایمان را سازماندهی کنیم و مسائل را تجزیه و تحلیل نماییم .(لوکاس [۷]،۲۰۰۰)
-
- چارچوبهای تصمیم محور:
