مرحله دوم: پس از انجام سه راند روش دلفی و به کمک شاخص ها (موانع)به دست آمده پرسشنامه ای مشتمل بر ۵۱ سؤال با پنج متغیر به شیوه لیکرت طراحی شد و به امضا اساتید راهنما و مشاور پایان نامه رسید که در ضمیمه شماره ۱ نشان داده شده است.
مرحله سوم:در این مرحله به منظور ارائه راهکارهایی مناسب جهت رفع مهمترین موانع استخراجی از مرحله دوم ؛پرسشنامه ای باز طراحی گردید و از خبرگان مذکور خواسته شد تا برای موانع ذکر شده راه کارهایی پیشنهاد نمایند. برای جستجوی راهکارها نیز از روش دلفی استفاده شد تا مهمترین راهکارها به دست آیند.
۳-۴ روایی و پایایی
روایی پرسشنامه مورد استفاده در این تحقیق پرسشنامه موانع خصوصی سازی در شرکت ملی پخش فراورده های نفتی منطقه خراسان رضوی که توسط محقق با مطالعه ادبیات تحقیق با تأیید خبرگان ساخته شده است به تأیید خبرگان و اساتید راهنما و مشاور رسیده است و برای محاسبه پایایی آن از روش کرونباخ استفاده شد که همان طور که در جدول شماره یک مشاهده می شود با ضریب آلفای کرونباخ ۰٫۹۵ پایایی بالایی دارد(ضمیمه شماره ۲).
جدول ۳-۱-آلفای کرونباخ
فرضیه
متغیر مستقل
سؤالات پرسشنامه
ضریب آلفای کرونباخ
اول
موانع خصوصی سازی
۱تا۵۱
۰٫۹۵
دوم
موانع اقتصادی
۱تا۱۱
۰٫۸۹۹
سوم
موانع قانونی
۱۲تا۱۸
۰٫۸۲۲
چهارم
موانع سیاسی
۱۹تا۲۷
۰٫۸۳۷
پنجم
موانع فرهنگی اجتماعی
۲۸تا۳۱
۰٫۶۱۴
ششم
موانع مدیریتی اجرایی
۳۲تا۵۱
۰٫۹۳۳
۳-۵ جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از کلیه عناصر و افرادی که در یک مقیاس جغرافیایی مشخص دارای یک یا چند صفت مشترک باشند. جامعه آماری این تحقیق شامل کارکنان رسمی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه خراسان رضوی میباشد. جامعه آماری در این مرحله از تحقیق شامل کارکنان رسمی شرکت ملی پخش فراورده های نفتی منطقه خراسان رضوی بالغ بر۲۶۴ نفر میباشند.
۳-۶ روش نمونه گیری
نمونه گیری عبارت است از مجموعه اقداماتی که برای انتخاب تعدادی از افراد جامعه به نحوی که معرف آن باشند، انجام می پذیرد. هدف همه نمونه برداری ها در پژوهش های علمی تهیه بیانیه های دقیق وبا معنا درباره یک گروه بر پایه مطالعه زیر مجموعه ای از آن گروه است. این گروه ممکن است مجموعه ای از افراد یا چیزها باشد.نمونه برداری اصولا با توجه به دلایل زیر صورت میگیرد:
-
- قوانین علمی باید دارای کلیت باشد تا بتوان آن ها رادر همه مواردی که موضوع پژوهش درآنها مصداق پیدا میکند به کار برد.
-
- نمونه برداری موجب تسهیل و تسریع کار پژوهش ، صرفه جویی دروقت ،هزینه ونیروی پژوهش می شود.
-
- خودآزمایش یا مشاهده موجب ضایع شدن کل آن چیز یا محصول می شود .
- برخی آزمونها تابع حجم نمونه است و در جامعه روابط ضعیف بین متغیرها مشاهده می شود لذا باید نمونه گیری کرد.
فرایند نمونه گیری،فرایندی است که طی آن، تعدادی از واحدهای یک کل(جامعه) به گونه ای برگزیده میشوند که معرف جامعه بزرگ تری که از آن انتخاب شده اند باشند.این گزینش میتواند به سه گونه زیر صورت پذیرد(خاکی،۱۳۹۱):
۱- نمونه انباشته یا کومه ای:این نوع نمونه ها از لحاظ علمی بی ارزش هستند زیرا شواهدی در دست نیست که نشان دهد چنین نمونه ای معرف جامعه است .
۲- نمونه نظری یا قضاوتی: گزینش بخشی ازجامعه که اعضای آن بر پایه داوری شخص پژوهنده مشخص می شود.
- نمونه گیری تصادفی: روشی برای انتخاب بخشی از جامعه یا کل ، به گونه ای که همه نمونه های ممکن که دارای تعداد ثابت هستند برای انتخاب شدن احتمال یکسان داشته باشند. گاهی نمونه گیری تصادفی را نمونه گیری احتمالی میگویند وهرگاه در این نوع نمونه گیری ،عنصر انتخاب شده ،دوباره به جامعه برگردانده شود، نمونه گیری را با جایگزینی مینامند.
نمونه گیری تصادفی یا احتمالی نیز به چهار روش تصادفی ساده،تصادفی منظم ،طبقه ای و خوشه ای تقسیم میگردد. یک جامعه میتواند به گروه هایی تقسیم شود و برخی از گروه ها به صورت تصادفی برای مطالعه انتخاب شوند . به این روش نمونه گیری خوشه ای میگویند .تلاش ما در ایجاد غیر یکنواختی درون گروه ها و یکنواختی میان گروه هاست.در حالی که کارایی آماری در بسیاری از نمونه های خوشه ای ممکن است کم باشد ،کارایی اقتصادی آن اغلب آنقدر بالا است که بر ضعف اشاره شده اغلب غلبه میکند.بسیاری از تحقیقات شامل جوامعی است که می توان آن ها را به نواحی جغرافیایی شناسایی کرد. در این حالت می توان از نمونه گیری ناحیه ای استفاده کرد. در واقع این نوع نمونه گیری مهمترین شکل از نمونه گیری خوشه ای میباشد. این روش دو مزیت دارد:
۱-بر مشکل هزینه بالای نمونه گیری غلبه میکند.
۲-بر مشکل در دسترس نبودن یک چارچوب نمونه گیری عملی غلبه میکند.
یک تفاوت نمونه گیری خوشه ای با سایر روش های نمونه گیری تصادفی این است که در نمونه گیری خوشه ای نیاز به وجود چارچوب نمونه گیری در کلیه اعضای جامعه نمی باشد چرا که در خوشه هایی که انتخاب نمی شوند نیازی به وجود چارچوب نمونه گیری نبوده و فقط چارچوب نمونه گیری خوشه ای منتخب را نیاز داریم.
تفاوت دیگر این نوع نمونه گیری با سایر روش های نمونه گیری تصادفی در این است که در اغلب شرایط، تغییرات، پراکندگی داخل خوشه ها بیش از پراکندگی یا تغییرات بین خوشه ها میباشد. این موضوع باعث افزایش پراکندگی یا واریانس متغیر مورد اندازه گیری یا ارزیابی وضعیت نمونه گیری خوشه ای نسبت به وضعیت غیر از آن (به عنوان مثال نمونه گیری تصادفی ساده) میگردد. یک راهکار اساسی به منظور جبران این افزایش در واریانس یا کاهش در دقت برآورد یا اندازه گیری، افزایش حجم نمونه میباشد. به منظور عملی کردن میزان افزایش در حجم نمونه در شرایط نمونه گیری داخل خوشه ای از ضریبی به نام شاخص اثر طرح (Design Effect) استفاده می نمایند. معمولاً این شاخص دارای اندازه ای بزرگ تر از یک میباشد. بزرگی این شاخص رابطه مستقیم یا پراکندگی یا واریانس داخل خوشه ای دارد هر چه این پراکندگی بیشتر باشد، مقدار عددی اثر طرح بزرگ تر است. از آنجا که در زمان طراحی مطالعه و تعیین روش نمونه گیری و حجم نمونه، مقدار دقیق اثر طرح نامشخص میباشد، معمولاً برآورد یا پیشبینی تقریبی برای شاخص اثر طرح را در محاسبه حجم نمونه نهایی لحاظ می نمایند. در اغلب شرایط مقدار عددی اثر طرح را حدود ۲-۵/۱ در نظر می گیرند و به عبارت دیگر عدد حجم نمونه به دست آمده از فرمول های محاسبه حجم نمونه را در این مقادیر تقریبی ضرب تا حجم نمونه نهایی در شرایطی که روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای است، به دست آید.
روش نمونه گیری در این تحقیق خوشه ای میباشد. شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه خراسان رضوی به ۱۲ خوشه شامل ستاد منطقه،نواحی مرکزی،نیشابور،قوچان،درگز،تربت جام،تایباد،سرخس،فریمان،سوختگیری هواپیمایی و انبارهای شماره ۲ و سنگ بست میباشد که تعداد کارمندان رسمی در این خوشه ها به ترتیب ۱۰۰،۱۰،۱۳،۱۱،۳،۴،۲،۲،۲،۲۲،۵۶ و ۸ نفر می یاشند.