۲-۸-۱-۱- آبشار چم آو
این آبشار در فاصله ۱۸ کیلومتری مسیر ایلام به صالح و درحد فاصل روستای چم آو و منطقه عمومی ماربره در میان تخته سنگها جریان دارد آب این آبشار که از کوههای ایلام سرچشمه می‌گیرد، پس از طی مسافتی کوتاه به رودخانه گدارخوش میریزد.
۲-۸-۱-۲- آبشار آبتاف
آبشار آبتاف در مسیر میمه به پهله زرین آباد شهرستان دهلران واقع شده است. آبشار آبتاف در زمره آبشارهای زیبای استان ایلام است که از پیرامون آن به عنوان تفرجگاه استفاده می شود.
۲-۸-۱-۳- آبشار سرطاف
آبشار سرطاف در شهرستان ایلام واقع شده است و یکی از تفرجگاههای عمومی مردم ایلام می‌باشد.
۲-۸-۱-۴- آبشار گچان
آبشار گچان در ۱۵ کیلومتری شمال شهر ایلام و در میان تنگ که خود یکی از تفرجگاههای ایلام است قرار دارد. در این منطقه که کوههای زیبا و معظم مانشت و قلارنگ به همراه گچان گویی به هم رسیده اند منظره بسیار زیبایی را ایجاد کرده‌است. به گونه ای که در فصول بهار، تابستان و پاییز و حتی زمستان به علت دسترسی تقریبا راحت آن پذیرای خیل عظیم دوستداران طبیعت است.
۲-۸-۲- پارکهای طبیعی
موقعیت کوهستانی، تنوع آب و هوا، بالا بودن مقدار نزولات جوی و دیگر خصوصیات طبیعی باعث شده که استان ایلام از جنگل طبیعی پوشیده شده باشد هر چند به مرور زمان از تراکم و وسعت اراضی جنگلی استان کاسته شده، لکن در حال حاضر نیز باقی مانده جنگلهای استان نسبت به برخی از استانهای کشور قابل توجه است و چشم اندازهای زیبایی از طبیعت استان را به نمایش می گذارد. این استان دارای جنگل های وسیع و متراکم با درختان تنومند در مناطق کوهستانی و بیشه شمالی استان می‌توان مشاهده کرد که عمدتاًً از گونه بلوط هستند. نواحی جنگلی استان علاوه بر زیبائیهای طبیعی، دو نوع محصول سقز و کتیرا نیز دارد که به ویژه در گذشته درآمد قابل توجهی برای مردم بومی به بار آورده است. بر اساس گزارش اداره کل منابع طبیعی، مساحت جنگلهای استان حدود ۶۰۰ هزار هکتار برآورد شده است. انواع گونه های درختی آن عبارتند از: پسته کوهی، کیکم، زالزالک، بادام کوهی، زبان گنجشک، شِن، انجیرکوهی، ارغوان، گیلاس وحشی، مورد، کُنار و ارژن (ارجن).
مهمترین مکانهای تفریحی جنگلی موجود در استان عبارتند از:
۲-۸-۲-۱- پارک جنگلی چقاسبز «چقا جنگیه»
پارک جنگلی چقا سبز یکی از فضاهای زیبا و دلنشین ایلام است که شرایط طبیعی مناسبی را جهت گذران اوقات فراغت مردم فراهم آورده است. در مجاورت این پارک جنگلی که حدود ۴۰۰۰ هکتار وسعت دارد، محل دائمی نمایشگاهها و یک شهر بازی با تأسیسات مربوطه احداث شده است. در میان این جنگل انبوه که از درختان بلوط، پسته، زالزالک و انواع گونه های گیاه پوشیده شده است، درختانی همچون کاج و سرو، اقاقیا، ارجن، بادام کوهی و گردو کاشته شده است. این پارک جنگلی پرندگان کمیاب و زیبایی مانند بوتیمار نیز دارد. فضای این پارک از شرق به غرب به بزرگراه امام حسین (ع) و فرودگاه و از جنوب به دره دَزوَن کوه چاله سیه و هر قوتگه منتهی می شود.
۲-۸-۲-۲- دره ییلاقی هفتاو میشخاص «هفت آب»
دره پرآب و درخت و مصفای میشخاص از روستای جعفرآباد در فاصله ۳۰ کیلومتری ایلام شروع شده و تا ارتفاعات طولاب که در آن جنگل و باغ در هم آمیخته اند، ادامه مییابد. درختان گردو، انواع میوه ها، چندین روستا در مسیر ییلاقی دره با مردمانی فعال و مهربان، سرچشمههای خروشان چشمه ساران متعدد، نزدیک بودن این دره ییلاقی با تفریح گاه جنگلی گاوز و مزارع متنوع آن باعث نشاط و علاقه در بازدید کنندگان از محل میگردد. در دو کیلومتری این دره ییلاقی و در طول مسیر جاده اصلی ایلام به دره شهر جنگل انبوه و زیبای مله پنجاو، زیبایی خاصی به این مجموعه بخشیده است. دره ییلاقی هفتاو میشخاص با باغات و مزارع یکی از مناطق سرسبز و دیدنی و پردرآمد استان ایلام می‌باشد که محصولات آن کیفیت مطلوبی دارند و در داخل و خارج استان به فروش میرسد و باعث رونق اقتصادی منطقه میگردد.
۲-۸-۲-۳- گردشگاه ییلاقی خوران ایوان
این گردشگاه که چشمه آبی زلال و درختانی کهنسال و قدیمی دارد، هر سال پذیرای دهها هزار نفر دانش آموز در فصل تابستان است. این گردشگاه با امکانات تفریحی و گردشگری جالب توجه یکی از زیباترین و بهترین گردشگاههای استان ایلام است که در فاصله ۷ کیلومتری شهر ایوان قرار دارد.
۲-۸-۲-۴- تفریحگاه جنگلی ششدار
این تفریحگاه در ۵ کیلومتری شهر ایلام و در کنار کوه قلاقیران در مسیر جاده ایلام – کرمانشاه واقع شده و از شاخصترین تفریحگاههای استان محسوب میشود. این ناحیه تفریحی به خاطر مجاورت با شهر ایلام و نزدیکی به یکی دیگر از تفریحگاههای زیبای طبیعی به نام منجل، مورد استفاده وسیع مردم و دوستداران طبیعت به ویژه در ایام فصول بهار و پاییز قرار می‌گیرد. در حد فاصل بین این تفریحگاه و ناحیه منجل، چشمه سارها و باغات زیبای سلطان آباد قرارگرفته است. کوه معروف قلاقیران که از آن به عنوان نماد شهر و استان ایلام یاد می شود در این ناحیه قرار دارد.
۲-۸-۲-۵- تفریحگاه جنگلی تنگ دالاو
این تفریحگاه در مسیر جاده اسلامآباد – ایلام در فاصله ۲۵ کیلومتری شهر ایلام قرار گرفته و دارای جنگلهای انبوه بنه، زالزالک و بلوط و چشمه طبیعی آب می‌باشد. تفریحگاه دالاو از وسعت قابل توجهی برخوردار است و با توجه به مجاورت با ارتفاعات طبیعی و تفریحی و شکارگاههای منطقه و ییلاقی بودن آن، در بهار و تابستان مورد استفاده دوستداران و مشتاقان زیباییهای طبیعت قرار می‌گیرد.
۲-۸-۲-۶- تفریحگاه تجریان
تفریحگاه زیبا و جنگلی تجریان در فاصله ۲۰ کیلومتری شهر ایلام در مسیر چوار- مورت و بولی قرار دارد و دارای چشمههای آب زلال می‌باشد. این تفریحگاه در مجاورت تنگ زیبای موسوم به تنگ بهشت واقع شده است و با توجه به اقلیم و آب و هوای منطقه از فصل زمستان تا بهار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۲-۸-۲-۷- تفرجگاه گلم زرد و گره چکا
تفرجگاه گلم زرد و گره چگا در فاصله ۶۰ کیلومتری ایلام و در مسیر صالح آباد واقع شده است. این تفرجگاه زمستانی به دلیل آب و هوای مساعد، سرسبزی و زیباییهای طبیعی مورد استفاده مردم ایلام و دوستداران طبیعت قرار می‌گیرد. این تفرجگاه در مجاورت دشت وسیع و زیبای دشتلک قرار دارد که جذابیتهای آن را دو چندان می کند.
۲-۸-۲-۸- تفرجگاه کلم بدره
این تفرجگاه ییلاقی در فاصله ۷۰ کیلومتری ایلام دره کلم (حد فاصل ایلام – بدره) قرار دارد. وجود باغات، گونه های مختلف گیاه و رودخانه پُر آبی که از دامنه کبیرکوه سرچشمه می‌گیرد، این منطقه را به یکی از زیباترین مناطق ساخته است. زمان استفاده از تفریحگاه کلم بدره، تمام فصول سال و به ویژه فصل تابستان است و عمده مراجعین آن را اهالی شهرهای نزدیک استان تشکیل میدهد.
۲-۸-۲-۹- تفریحگاه جنگلی تنگ ارغوان (تنگ قوچعلی)
