حال با توجه به اینکه دانش آموزان هر کشور به عنوان قطب فعال و پویای جامعه محسوب می شوند
متاسفانه به دلیل مشغله فکری و ذهنی در حین تحصیل و پس از فراغت از آن کمتر به فعالیت بدنی می پردازند، توجه به کیفیت تمرینات ورزشی مهم بوده و از مهم ترین آثار این پژوهش استفاده از یک بر نامه تمرینی بهینه جهت بالا بردن آمادگی جسمانی و بهبود ترکیب بدنی۱ در قشر دانش آموزان دختر چاق و دارای اضافه وزن است
۱-۲- بیان مساله پژوهش
چاقی و اضافه وزن در دوران کودکی و نوجوانی یکی از چالش های قرن ۲۱ می باشد که شیوع آن به عنوان یک مشکل جدی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، بهداشت و سلامتی افراد را به خطر می اندازد (۱۵۶،۶۲). واژه چاقی و اضافه وزن اغلب به جای هم استفاده می شوند و هر دو اشاره به تجمع چربی در بدن می کنند که با بهره گرفتن از شاخص توده بدنی ۱BMI)) اندازه گیری می شوند. طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت ۳((WHO، BMIبالای ۲۵ به عنوان اضافه وزن و بالای ۳۰ به عنوان چاقی تعریف شده است (۱۰۶). تحقیقات نشان می دهند که عوامل بسیاری چون تغییر شیوه زندگی، عادات غذایی نامطلوب و کاهش فعالیت بدنی به ویژه در قشر نوجوان باعث شیوع چاقی و اضافه وزن در آنها می گردد (۱۵۶). شواهد نشان داده اند که کاهش فعالیت بدنی در مقایسه با تغذیه عامل مهم تری در افزایش چاقی و اضافه وزن است (۱۰۷). همچنین، تحقیقات نشان می دهند چاقی با افزایش خطر ابتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، بیماری های قلبی عروقی و سرطان رابطه معنی دار دارد (۱۰۶). کمر درد، اختلالات روانی و یادگیری در افراد چاق بیشتر از افراد با وزن طبیعی شایع است (۱۱۶). طبق گزارش سازمان WHO عدم فعالیت بدنی که یکی از مهم ترین عوامل مرتبط با چاقی است به عنوان چهارمین عامل پیشرو در مرگ و میر جهانی است (۱۵۸). نتایج حاصل از تحقیقاتی که در زمینه ارتباط فعالیت بدنی با ترکیب بدنی و آمادگی جسمانی در افراد غیر فعال و یا دارای اضافه وزن و چاق انجام شده است غالباً حاکی از آن است که فعالیت بدنی و آمادگی جسمانی بالا جزء عوامل کاهندهBMI می باشند (۱۳۶). شرایط بهتر در هر یک از اجزاء آمادگی جسمانی با ریسک کمتر پیشرفت بیماری، آسیب یا ناتوانی عملکردی توام است (۸۰). استقامت قلبی- تنفسی مهم ترین شاخص آمادگی جسمانی وابسته به تندرستی است و با توجه به بیماری های قلبی- عروقی به عنوان علت اصلی مرگ و میر از یک سو و نقش ورزش در پیشگیری از بیماری ها از سوی دیگر، شاید ساده ترین راه برای بحث در مورد آمادگی هوازی باشد (۲۶).
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۱-Body Composition 2-Body Mass Index 3-Woreld Helthy Orgon
اهمیت حفظ حداقل قدرت در یک عضله یا گروهی از عضلات برای یک زندگی سالم و طبیعی و ارتقاء
کارایی عضلانی در برابر فشارهای روزانه در بررسی ها دیده شده است (۲۶). فقدان انعطاف پذیری منجر به حرکات ناهماهنگ شده و احتمالا افراد را در معرض آسیب های عضلانی قرار دهد. به عقیده کار شناسان انعطاف پذیری خوب برای عملکرد موفق در زندگی روزمره ضروری است (۲۶). تحقیقات مختلف نشان داده اند که چربی بیشتر در بدن منجر به افزایش خطر بیماری ها می شود. با توجه به ارتباط چربی و توزیع آن در بدن با اختلالات تندرستی، بی دلیل نیست که اندازه گیری ترکیب بدن و نحوه توزیع چربی در بدن و
استفاده از برنامه های متنوع تمرینی برای بهبود ترکیب بدن، مورد توجه بسیاری پزشکان و متخصصین علوم ورزشی قرار گرفته است (۱۰۰). بنابراین به نظر می رسد توسعه مداخلات ورزشی می تواند راهی برای مقابله با چاقی و اضافه وزن و ارتقاء آمادگی جسمانی در افراد باشد. اثر مثبت تمرینات هوازی بر افزایش ظرفیت و توان هوازی و افزایش چگالی مویرگی و کاهش ضربان قلب استراحت در تحقیقات بررسی و نشان داده شده است (۶۲،۶۶). همچنین تاثیر تمرینات هوازی بر افزایش سوخت و ساز چربی ها در بدن و کاهش توده چربی و کمک به بهبود ترکیب بدن و عدم تاثیر این تمرینات در بافت بدون چربی در بدن در تحقیقات نشان داده شده است (۸۶،۱۳۵). تمرینات قدرتی نیز باعث افزایش ساخت پروتئین های انقباضی و هایپرتروفی عضلات بویژه در تارهای تند انقباض می شود که ممکن است به همراه کاهش در چگالی حجمی میتوکندری ها باشد (۳،۶۲،۶۶)، همچنین، اثر تمرین قدرتی بر افزایش قدرت عضلانی و افزایش توده بدون چربی و کاهش درصد چربی بدن در تحقیقات بررسی و نشان داده شده اند (۶۲،۸۵ ). در تحقیقاتی نیز اثر تمرینات قدرتی بر افزایش متابولیسم استراحتی بررسی و مشخص شده است (۸۱). با توجه به اینکه یک برنامه تمرینی خوب نیازمند ترکیبی از شدت و مدت و نوع تمرین برای اعمال اضافه بار بر دستگاه های مختلف بدن و ایجاد سازگاری است لذا برخی پژوهش گران بر آن شدند تا تاثیر یک برنامه تمرینی ترکیبی (هوازی- قدرتی) را بر برخی عوامل فیزیولوژیک در گروه های مختلف بررسی کنند. به طور نمونه در پژوهشی اثر یک برنامه تمرینی ترکیبی را بر روی توده کل، توده چربی، توده بدون چربی،VO2max و قدرت بیشینه روی ۴۱ مرد غیر ورزشکار انجام دادند که نتایج حاصله حاکی از کاهش معنی دار چربی در گروه تمرین ترکیبی و گروه هوازی و نیز افزایش معنی دار توده بدون چربی در گروه تمرین ترکیبی و گروه تمرین قدرتی بود. ۱ VO2maxدر گروه هوازی افزایش معنی دار داشته و قدرت هم
-
- Maximal oxygen volume
در هر سه گروه افزایش معنی دار داشت (۹۲). تحقیق دیگری در زمینه اثر برنامه تمرینی ترکیبی، هوازی و قدرتی بر روی تغییرات چربی زیر پوستی و احشایی و توان هوازی روی ۳۰ زن چاق انجام گرفت و نتایج حاکی از کاهش معنی دار چربی و افزایش توده بدون چربی در گروه تمرین ترکیبی بود (۱۳۱). تحقیق دیگری توسط لوریت۱(۲۰۰۳) در زمینه اثر سه برنامه تمرینی هوازی، قدرتی و ترکیبی بر روی توان هوازی و قدرت بیشینه روی ۲۶ دانشجو انجام شد که نتایج، افزایش قدرت بیشینه را در گروه تمرینی قدرتی و ترکیبی و افزایش VO2maxرا در گروه هوازی و ترکیبی نشان دادند (۱۱۵). تحقیقی هم توسط قهرمانپور (۱۳۸۶) در زمینه اثر سه نوع برنامه تمرینی هوازی، قدرتی و ترکیبی بر روی عوامل بیوانرژیک و ترکیب بدنی و قدرت بیشینه در روی مردان تمرین نکرده انجام گرفت و نتایج نشان داد که ترکیب تمرین قدرتی و
هوازی و استقامتی موجب بهبود ترکیب بدنی افراد تمرین نکرده می شود (۴۳).
حال با توجه به نیاز مربیان به انواع برنامه های تمرینی ترکیبی به عنوان یک روش تمرینی جدید و نیز وجود ابهامات در زمینه سازگاری های ناشی از تمرینات ترکیبی همچنین، اهمیت مسئله چاقی و اضافه وزن و موضوع آمادگی جسمانی به ویژه در بخش سلامت در قشر نوجوان و پایین بودن سطح آمادگی جسمانی در نوجوان چاق و دارای اضافه وزن و با توجه به اینکه تحقیقات کمتری در زمینه اثر تمرینات ترکیبی در بهبود شاخص های آمادگی جسمانی به ویژه در قشر دانش آموزان نوجوان دختر چاق در داخل کشور کمتر صورت گرفته در پژوهش حاضر محقق در صدد است ای سوال را بررسی کند که آیا یک برنامه تمرینی ترکیبی قدرتی هوازی با نوع برنامه تمرینی متفاوت بر ترکیب بدن و برخی فاکتورهای آمادگی جسمانی در دختران نوجوان چاق و دارای اضافه وزن تاثیر دارد؟
۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش
برای کسب همه ابعاد سلامتی باید در فعالیت های سلامت بخش که کیفیت زندگی، بهره وری و طول عمر را افزایش می دهند شرکت کرد. یکی از بخش های مهم سلامتی، آمادگی جسمانی است. آمادگی جسمانی یعنی اینکه بتوانیم فعالیت های روزمره را با شادابی، کارایی و بازدهی مناسب انجام دهیم و احساس خستگی نکنیم. آمادگی جسمانی دارای دو بخش است:
بخش مرتبط با سلامت و بخش مرتبط با حرکت (۵۰). هر کدام از این دو بخش به عناصر مختلف تفکیک شده اند و عوامل معین و مشخصی را در بر می گیرند (۵۰،۴۶). آمادگی جسمانی وابسته به تندرستی به عنوان شاخص مهم سلامت نوجوانی در نظر گرفته شده است (۱۲۴). و کلید مهم داشتن بدن سالم و اساس
-
- Loret
فعالیت های عضلانی خلاق و پویا می باشد. نیل به آمادگی جسمانی و حفظ آن، بر تمام جنبه های زندگی تاثیر گذاشته و باعث افزایش بازده کاری، مقاومت در برابر خستگی، بهبود الگوی خواب و فعالیت های جسمانی می گردد. اخیرا آشکار شده که در نوجوانان میزان آمادگی جسمانی یک شاخص دقیق وضعیت قلبی- عروقی و وضعیت وزن می باشد. اثرات مثبت آمادگی جسمانی بر افزایش توده بدون چربی و کاهش توده چربی در تحقیقات بررسی و نشان داده شده است (۱۱۹،۱۴۴). بنابر تحقیقاتی که در ایالات متحده آمریکا انجام گرفته میزان فعالیت جسمانی قبل از سن دبیرستان کاهش یافته و این کاهش در سراسر سطوح دبیرستان ادامه می یابد (۱۱۷،۱۳۹). یک سبک زندگی بی تحرک چربی بدن را افزایش داده و آمادگی جسمانی ضعیف را در بچه ها و نوجوانان رایج می دهد (۱۵۵). چنانکه تحقیقات نشان داده اند ۳۰ درصد از دختران و ۱۰ درصد از پسران به عنوان بچه های چاق بوده و در آینده به بزرگسالان چاق تبدیل می شوند که این چاقی نیز همراه با افزایش خطر بیماری های قلبی- عروقی می باشد (۹۳،۱۲۶). با افزایش تعداد بچه ها و نوجوانان چاق داده ها خاطر نشان کرد که چاقی بچه ها ممکن است یک ارتباط مهم با آمادگی جسمانی داشته باشد (۸۸). اهمیت آمادگی جسمانی برای دانش آموزان مشابه افراد دیگر است و سال های دانش آموزی زمان مهمی برای پایه گذاری آمادگی جسمانی در سراسر عمر است. با توجه به اینکه دانش آموزان بیشتر وقت خود را در کلا س های درس، مطالعه و فعالیت های فوق برنامه می گذرانند اغلب نیاز به آمادگی جسمانی را فراموش می کنند. ناراحتی های جسمانی و افسردگی روحی، تلاش ذهنی را کم کرده و به مرور باعث کاهش عملکرد و افت تحصیلی می شوند که این خود هم باعث کاهش اعتماد به نفس در این قشر می گردد (۷۴). لذا توجه به آمادگی جسمانی دانش آموزان بویژه بخش اول آن یعنی سلامت یکی از اهداف اصلی برنامه های تربیت بدنی در برنامه ورزش مدارس است. توجه و پرداختن به رشد و توسعه و بهبود قابلیت های آمادگی جسمانی منجر به رشد سلامت عمومی دانش آموزان می شود. امروزه ثابت شده است که پرداختن به توسعه آمادگی جسمانی به ویژه در بخش سلامت با سازگاری های مفیدی برای تمامی دستگاه های بدن همراه است و نیز توجه به این مقوله فرد را از پرداختن به عادات مضر دور نگه می دارد که این دو در کنار هم منجر به سلامت بهتر افراد می گردد (۳۹).
محققین یادآور می شوند شروع عارضه های قلبی- عروقی در دوران نوجوانی اتفاق می افتد و میزان آن در نوجوانانی که چاق هستند به دلیل کم بودن تحرک و پایین بودن سطح آمادگی جسمانی، بالاتر است (۴۰). لذا با توجه به اهمیت آمادگی جسمانی بالا در دانش آموزان نوجوان و ارتباط آن با سلامت در این قشر و نیز پایین بودن سطح آن در دانش آموزان چاق و دارای اضافه وزن، مع الاسف به دلیل کم توجهی مربیان ورزش به این قشر از دانش آموزان در رابطه با بهره گرفتن از نوع خاصی از برنامه های تمرینی که بتواند علاوه بر کاهش وزن و میزان چربی باعث بهبود فاکتورهای آمادگی جسمانی در این گروه گردد و با توجه به اینکه بیشتر تمرینات در ساعات ورزش شامل تمرینات هوازی در قالب بازی برای دانش آموزان می باشد و کمتر به مقوله قدرت توجه می شود و به ویژه اینکه دانش آموزان چاق هم به دلیل پایین بودن آمادگی جسمانی رغبتی جهت شرکت در فعالیت های تمرینی با سایرین ندارند، بنابراین آنچه انجام این تحقیق را ضروری می سازد توجه به ارتقاء آمادگی جسمانی با بهره گرفتن از یک نوع برنامه تمرینی بهینه در قشر نوجوانان چاق و دارای اضافه وزن است تا بتواند گامی در جهت ارتقاء سلامت در این گروه و نیز آگاهی دادن مربیان به استفاده از برنامه های تمرینی ترکیبی برای رسیدن به اهداف مضاعف در هر گروه و زمینه ای که کار می کنند باشد.
۱-۴- اهداف پژوهش
۱-۴-۱- هدف کلی
بررسی آثار یک برنامه تمرینی ترکیبی بر ترکیب بدن و برخی فاکتورهای آمادگی جسمانی در دختران چاق یا دارای اضافه وزن مقطع راهنمایی.
۱-۴-۲- اهداف جزئی
۱-۴-۲-۱- تعیین آثار تمرین ترکیبی بر ترکیب بدن شامل:
-
- وزن چربی
-
- وزن بدون چربی
-
- درصد چربی
-
- شاخص توده بدن
۱-۴-۲-۲- تعیین آثار تمرین ترکیبی بر برخی فاکتورهای آمادگی جسمانی در دختران چاق یا دارای اضافه وزن که شامل:
-
- استقامت قلبی– تنفسی
-
- استقامت عضلانی
-
- انعطاف پذیری
-
- توان بی هوازی
۱-۵- فرضیه های پژوهش
۱-۵-۱- برنامه تمرین ترکیبی بر وزن چربی بدن در نوجوانان دختر چاق و دارای اضافه وزن تاثیر معنی دار دارد.
۱-۵-۲- برنامه تمرینی ترکیبی بر وزن بدون چربی در نوجوانان دختر چاق و دارای اضافه وزن تاثیر معنی دار دارد.
۱-۵-۳- برنامه تمرینی ترکیبی بر درصد چربی در نوجوانان دختر چاق و دارای اضافه وزن تاثیر معنی دار دارد.
۱-۵-۴- برنامه تمرینی ترکیبی بر شاخص توده بدن در نوجوانان دختر چاق و دارای اضافه وزن تاثیر معنی دار دارد.
۱-۵-۵- برنامه تمرینی ترکیبی بر کاهش وزن بدن در نوجوانان دختر چاق و دارای اضافه وزن تاثیر معنی دار دارد.