آیت الله سید صادق حسینی شیرازی۱- در فرض سئوال، عقد و شرط هر دو صحیح می‌باشند. ۲- از جواب اوّل معلوم می شود. البته بیع مؤجّل باید تاریخ اجل آن معین و روشن باشد.پاسخ کتبی
آیت الله مکارم شیرازیاین شرط اشکالی ندارد ولی باید مدّت آن معلوم باشد و شرایط دیگر معامله نیز حاصل باشد.پاسخ کتبی
آیت الله نوری همدانیچنانچه در ضمن عقد بیع شرط کرده باشد که مثلاً تا ‌یک‌ماه قسط پرداخت نشود بیع منفسخ است. در صورتی که طرفین این شرط را پذیرفته باشند با عدم پرداخت قسط مذبور بیع منفسخ می شود.پاسخ کتبی

آیت الله ملکوتیدر فرض سئوال شرط مذبور صحیح است و احتیاج به تاریخ دیگر غیر از تاریخ مدون ندارد.پاسخ کتبی
آیت الله مدنی تبریزی۱- شرط مذکور صحیح است و اشکال ندارد ۲- گر چه تاریخ چک های مذکور معین و مشخص باشد در صورت ثبوت تخلف عقد به خودی خود منفسخ نمی شود و باید بایع صریحاً فسخ کند.پاسخ کتبی
آیت الله سیدمحمد حسینی شاهرودیشرط انفساخ عقد به خودی خود در صورت عدم پرداخت اقساط صحیح نیست ولی معامله را فاسد نمی‌کند و چنانچه مقصود این باشد که در صورت عدم پرداخت قسط حق فسخ دارد شرط صحیح است.پاسخ کتبی
آیت الله سیستانیبیع صحیح است و شرط باطل است.پاسخ کتبی
آیت الله علوی گرگانی۱- عقد صحیح است اما این گونه شرط باطل است و باید معامله توسط فروشنده فسخ شود تا باطل گردد ۲- چنین شرطی صحیح نیست اما خود عقد صحیح است.پاسخ کتبی
آیت الله صافی گلپایگانیاصل عقد صحیح است ولی این گونه شرط محل اشکال است باید شرط شود که بایع در صورت مذکوره حق فسخ دارد یعنی می‌تواند با اراده آن را فسخ کند و اگر باینصورت شرط بکند نیازی به تعیین مدت ندارد.پاسخ کتبی
آیت الله جعفر سبحانیشرط انفساخ شرط نتیجه است و ‌در مورد فسخ صحیح نیست باید شرط کنند که طرف ذی نفع حق فسخ داشته باشد ‌بنابرین‏ برای سئوال دوم موضوعی باقی نمی ماند.

پاسخ کتبی
آیت الله وحید خراسانیاین شرط صحیح نیست چون شما انفساخ را به صورت شرط نتیجه، شرط می کنید در حالی که فسخ باید انشاء شود.پاسخ شفاهی

همان‌ طور که مشاهده می شود برخی از علما و مراجع به صراحت این شرط را صحیح اعلام کرده‌اند، برخی از آن ها به صراحت آن را باطل اعلام کرده‌اند و عده ای هم معتقدند که انفساخ یا فسخ باید اعلام و انشاء شود. عده ای هم پاسخ شفاهی دادند و برخی هم اصلاً پاسخ استفتاء را نداند.

احتمالات زیادی که در خصوص پاسخ استفتاء انجام شده به ذهن می‌رسد، این است که اولاً، ممکن است پاسخ استفتاء توسط افراد مورد اعتماد آن ها داده شده باشد. تضاد بین نظراتی که در خصوص یک سئوال مشترک، چند بار از برخی از علما و مراجع استفتاء شده گواه این موضوع است. ثانیاًً، احتمالاً در برخی از موارد بدون بررسی و تحقیق پاسخ ها داده شده است. همچنان که در برخی از پاسخ های متضاد مشاهده می شود. ثالثاً، برخی از مراجع فوق الذکر احتمالاً در پاسخ ‌به این گونه سئوالات به نظرات قبلی خود مراجعه نمی کنند، که تضاد بین پاسخ های متعدد به سئوالات واحد گواه این موضوع است.

۷-۲- استفتائات انجام شده توسط شعبه هفتم دادگاه عمومی حقوقی قم:

استفتائات زیادی در خصوص شرط منفسخ شدن عقد به واسطه تأخیر در پرداخت ثمن (یا همان شرط فاسخ) توسط رئیس محترم شعبه هفتم دادگاه عمومی حقوقی قم انجام شده است؛ اما تنها چند نمونه از آن ها موجود بود و با وجود کیفیت بسیار پایین از آن ها رونوشت تهیه گردید. نتیجه تعدادی از این استفتائات در جدول ذیل آمده است.

سئوال- اگر در عقد بیع برای تأدیه جزئی از ثمن، موعد معین گردید و شرط شد هر گاه مشتری تا موعد مقرر باقیمانده ثمن را تأدیه نکند معامله به خودی خود منفسخ می‌گردد آیا چنین شرطی در معاملات صحیح است و معامله خود به خود منفسخ می‌گردد یا نیاز به اعلام فسخ از طرف متعاقدین دارد؟