این نوع تحقیق شامل روشهایی میباشد که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی صرفآ می تواند برای شناخت بیشتر شرایط یا یاری دادن به فرایند تصمیم گیری باشد (نادری و سیف نراقی، ۱۳۸۳، ص ۷۲). هدف محقق در این نوع پژوهش توصیف عینی، واقعی و منظم خصوصیات یک موقعیت یا یک موضوع است و به عبارت دیگر پژوهشگر می کوشد تا ” آنچه هست ” را بدون هیچگونه دخالت یا استنتاج ذهنی گزارش دهد و نتایجی عینی از موقعیت بگیرد (فرهنگی و صفرزاده، ۱۳۸۵، ص ۲۱۵). این نوع روش تحقیق را میتوان به پنج دسته تقسیم کرد که شامل روش تحقیق پیمایشی (زمینهیابی)، روش بررسی موردی، روش تحقیق همبستگی، روش تحقیق پس رویدادی و روش اقدام پژوهشی میباشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
پیمایش یا زمینه یابی عبارت است از مشاهده پدیده ها به منظور معنا دادن به جلوههای مختلف اطلاعات جمع آوری شده» (همان، ۱۳۸۵، ص ۲۲۴). هرچند که همواره اصطلاحات پیمایش و پرسشنامه باهم استفاده میشوند اما تمایز این دو واژه بسیار حائز اهمیت است بدین مفهوم که شکل پرسشنامه بسته به اینکه پیمایش را چگونه اجرا میکنید متفاوت خواهد بود. به همین علت روش های جمع آوری اطلاعات در روش پیمایشی متعدد است و تنها به پرسشنامه محدود نمی شود بلکه شامل مجموعه ای منظم و استاندارد میباشد که برای جمع آوری اطلاعات افراد، خانوادهها و همچنین درباره رفتارها یا مشخصات گروهی از اعضای جامعه آماری از راه انجام تحقیق مورد استفاده قرار میگیرد و هدف توزیع ویژگیهای یک جامعه است که با انتخاب نمونه ای که معرف جامعه میباشد در آن پارامترهای جامعه مورد بررسی قرار میگیرد (اونز و رونی، ۱۳۸۹، ص ۳۶۹) و از دومرحله تشکیل می شود: الف) مشاهده دقیق و نزدیک پارامترهای مورد پژوهش در جامعه و ب) جمع آوری اطلاعات و معنا دادن به آنچه مورد مشاهده قرار گرفته است.
مطالعات پیمایشی به سه دسته تقسیم میشوند که شامل روش مقطعی (شامل گردآوری صفت در یک مقطع از زمان، از طریق نمونه گیری از جامعه)، روش طولی (شامل جمعآوری داده ها در طول زمان) و روش دلفی (شامل بررسی دیدگاه های یک جمع صاحبنظر در مورد یک موضوع ویژه) میباشد (فرهنگی و صفرزاده، ۱۳۸۵، ص ۲۲۸).
گفتار دوم ) تحقیق آزمایشی (تجربی):
هدف در این تحقیق بررسی تأثیر محرکها، روشها و یا شرایط خاص محیطی بر روی یک گروه آزمودنی میباشد. از خصوصیات روش تجربی این است که ضمن دستکاری یا مداخله در متغیرها و کنترل شرایط نتایج بدست آمده را در مورد گروهی که با انتساب تصادفی انتخاب شده‌اند, مورد مشاهده قرار می‌دهد (همان، ۱۳۸۵، ص۲۳۶)
مبحث سوم : نمونه گیری
گفتار اول ) جامعه آماری:
به کل افرادی اطلاق می شود که از جهات خاص مربوط به نقطه نظرهای تحقیق دارای صفات مشترک بوده و مشمول نتایج پژوهش مورد نظر باشند (اونز و رونی، ۱۳۸۹، ص ۲۰۳).
گفتار دوم ) نمونه آماری:
نمونه گروه کوچکتری از جامعه میباشد که برای مشاهده و تجزیه و تحلیل انتخاب شده است و با مشاهده مشخصات نمونه ای که از کل جامعه انتخاب شده می توان از مشخصات کل جامعه استنتاج معینی به عمل آورد. در روش های مطالعه جامعه آماری شامل دو روش گردآوری داده ها از طریق شمارش کامل افراد (سرشماری) و گردآوری داده ها از طریق نمونه گیری میباشد (حافظنیا، ۱۳۸۷، ص ۱۲۰).
گفتار سوم ) انواع روشهای نمونه گیری:
بند اول ) نمونههای احتمالی یا تصادفی:
در این روش نمونه گیری اصل شانس برابر برای انتخاب افراد جامعه جهت عضویت در نمونه رعایت میگردد. هدف اصلی استفاده از نمونه گیری تصادفی عبارت است از انتخاب نمونه و جمع آوری داده ها به گونه ای که بتوان نتایج حاصل را با احتساب اندازه های خطا (که با بهره گرفتن از روش های آماری تعیین می شود) به یک جامعه بزرگ تعمیم داد (اونز و رونی، ۱۳۸۹، ص ۲۰۲).
روش نمونه گیری احتمالی شامل روش نمونه گیری تصادفی ساده (که در آن به هر یک از افراد جامعه احتمال مساوی داده شده تا در نمونه انتخاب شوند)، روش نمونه گیری منظم یا سیستماتیک، روش نمونه گیری طبقهای، روش نمونه گیری خوشهای (گروهی) و روش نمونه گیری خوشهای چند مرحله ای میباشد (همان، ۱۳۸۹، ص ۲۰۳).
بند دوم ) نمونههای غیراحتمالی:
در این روش نمونهها بر اساس رعایت اصل شانس برابر برای افراد جامعه انتخاب نمیشوند بلکه با نظر محقق برگزیده میشوند (همان، ۱۳۸۹، ص ۲۰۹). در اینگونه نمونهها نتایج و شاخص های محاسبه شده آنها را نمی توان به جامعه آماری تعمیم داد و به عبارتی استنباط آماری از طریق آنها مقدور نیست و اعتبار ندارد.
مبحث چهارم : روش تحقیق مورد نظر در این پایان نامه
همانطور که از عنوان این پژوهش برمیآید این پایان نامه در پی یافتن شیوع انواع اختلالات روانی در مجرمین و ارتباط این اختلالات با جرم ارتکابی توسط آنهاست و درصدد توسعه دانش موجود میباشد که آیا فرد دارای اختلالات روانی با داشتن نوع خاص و منحصر به فردی از شخصیت و ویژگیهای روانی، تا چه میزان به سمت ارتکاب عمل مجرمانه سوق داده می شود؛ به عبارت دیگر آیا عامل اختلال روانی بعنوان تنها عامل جرمزا در افراد محسوب می شود که در صورت وقوع، حتمآ باعث ارتکاب جرم توسط فرد بیمار خواهد شد و یا تنها یک عامل مستعد کننده در افراد میباشد که در صورت تجمیع سایر عوامل مؤثر باعث ارتکاب جرم وی خواهد شد، بدین جهت این پژوهش از نوع مطالعات بنیادی محسوب میشود.
همچنین این پایان نامه پژوهشی توصیفی–پیمایشی از نوع مطالعات اسنادی میباشد؛ بدین معنا که با مطالعه پرونده های مجرمین و بیماران موجود و دریافت اطلاعات مورد نظر، به شناخت بهتر و بیشتر شرایط روانی آنها پرداخته و نتایج برگرفته از واقعیات موجود مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند و در نهایت به دستآوردهای حاصله از پژوهش معنا و مفهوم منطقی بخشیده می شود.
در روش تحقیق پیمایشی همانطور که بیان شد پرسشنامه یکی از شیوه های رایج برای جمع آوری اطلاعات میباشد ولی به سبب اینکه نمونه مورد نظر من در این پژوهش توانایی پاسخ به سوالات پرسشنامه را نداشتند اینجانب ناگزیر از استفاده از سایر راه ها بودم، به همین دلیل بنده در ابتدا سوالات موردنظر را تهیه کرده و سپس در صدد کشف پاسخهای آن با بهره گرفتن از پرونده های مجرمین و بیماران بیمارستان حجازی مشهد برآمدم (نمونه اطلاعات پرونده های مجرمین و بیماران بیمارستان حجازی و ابن سینا مشهد به صورت پیوست در صفحات پایانی این پژوهش موجود میباشد).
بدین منظور با بهره گرفتن از روش مطالعه مقطعی، بازه زمانی ۳ساله (۱۳۹۲-۱۳۹۰) برای جمعآوری اطلاعات و داده ها انتخاب شد و متغیرهای متعددی از جمله انواع اختلالات روانی، نوع جرم ارتکابی، سوابق ارتکاب جرم و … در پرونده های مورد بررسی در این بازه زمانی مورد توصیف و بررسی قرار گرفت.
جامعه آماری در این پژوهش شامل تعداد ۱۰۰نفر از بیماران مجرم و همچنین تعداد ۱۰۰نفر از بیماران غیرمجرم میباشد که با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی ساده، به صورت رندوم و با دادن شانس مساوی به هر نمونه برای انتخاب شدن، پرونده تعداد ۷۰ نفر از مجرمین بیمار بعنوان گروه آزمایش و همچنین پرونده تعداد ۷۰ نفر از بیماران غیرمجرم بعنوان گروه کنترل که طی سالهای ۱۳۹۲-۱۳۹۰ از طرف دادگاه به بیمارستان حجازی مشهد ارجاع داده شده بودند انتخاب و مورد بررسی، تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.
فصل دوم . تجزیه و تحلیل داده های آماری
مهمترین و اصلیترین مرحله در هر پژوهش دستیابی به پاسخی است که محقق در پی آن بوده است. بنابراین تجزیه و تحلیل اطلاعات، هدف نهایی از انجام یک تحقیق را برآورده می کند.
در این فصل بر اساس نرم افزارهای آماری[۵۷] به تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات بیماران بیمارستان حجازی مشهد میپردازیم.
مبحث اول : بررسی متغیرها در نمونه مورد بررسی
گفتار اول : شیوع انواع اختلالات روانی در نمونه
با توجه به بررسیهای انجام شده روی پرونده های تعداد ۷۰ نفر از بیماران مجرم (گروه آزمایش) ارجاع شده به بیمارستان حجازی مشهد طبق جدول (۲-۱) همانطور که مشاهده می شود این مجرمین از انواع اختلالات روانی و شخصیتی شامل اسکیزوفرنی، اسکیزوافکتیو، اختلالات دوقطبی نوع۱ و۲، افسردگی اساسی، سایر اختلالات خلقی، اختلالات شخصیتی خصوصآ اختلالات خوشه B (مراجعه کنید به صفحه ۲۹)، عقب ماندگی ذهنی، سایکوزهای ناشی از مواد و یا ضربه و دمانس رنج میبرند.
همچنین در نمونههای انتخابی از بیماران غیرمجرم (گروه کنترل) نیز شاهد انواع اختلالات روانی و شخصیتی شامل اختلال دوقطبی نوع۱ و۲، اسکیزوفرنی، سایکوز ناشی از مواد یا ضربه، عقب ماندگی ذهنی، اختلال شخصیت، اسکیزوافکتیو، افسردگی اساسی، اختلال پس از حادثه و سایر اختلالات خلقی هستیم.
جدول و نمودار شماره (۲-۱) گویا بهتر مطالب میباشند.
جدول ( ۲-۱) نوع بیماری
بیماران مجرم
بیماران غیرمجرم
نوع بیماری
درصد فراوانی
فراوانی
درصد فراوانی
فراوانی
۱۷.۱
۱۲
۲۴.۳
۱۷
اسکیزوفرنی
۸.۵
۶
۳۲.۹
