پایایی : ازمیان ۱۷۴مردی که به عنوان افرادی با مصرف افراطی الکل شناخته شده اند،البته نه افراد وابسته به الکل، دامنه ی ضریب آلفا ی مقیاس فوق از ۷۳درصدتا۸۵درصدمتغییر بود(رولینک وهمکارانش،۱۹۹۲). گاوین^[۷۸]،سوبل، وسوبل^[۷۹] ( ۱۹۹۸) در مطالعه ای ۶۶ بیمارسرپایی که در پی درمان جهت مصرف الکل بودند بررسی کردند. در این مطالعه همسانی درونی مقیاس ها مورد حمایت قرارنگرفت. این نویسندگان آلفاهای زیرراگزارش داده اند:پیش تفکر=۳۰درصد ،تفکر=۵۲درصد ،عمل=۷۶درصد .نهاپایایی به روش بازآزمایی مقیاس فوق در یک فاصله ۲-۱روزه، از۷۸درصدتا۸۶درصدمتغیر بوده است(رولینک وهمکارانش،۱۹۹۲).
روایی : تحلیل مولفه های اصلی با چرخش عمودی از یک تحلیل سه عاملی حمایت کرد که در کل ۶۹درصد واریانس مربوطه را تبیین کرده است.علی رغم استفاده ازیک راهبردچرخشی که برفرضیه ای ازعوامل مستقل تاثیردارد،نمره های مقیاس به طورمتوسطی با همدیگردرارتباطند.همانگونه که بوسیله مدل فرانظری پیش بینی شده است،مقیاس های مجاورتاحدزیادی نسبت به مقیاس های غیرمجاورمرتبط بوده اند.تحلیل مجدد دیگری ازداده های اصلی با استفاده ازمدل سازی معادله ساختاری بیان داشته است که یک متغیرمنفردپیوسته این داده هارا بهترازسه عامل متناسب می سازد(بوود و رولینک،۱۹۹۶).خلاصه، پرسش نامه آمادگی برای تغییر ابزاری معتبرومبتنی بر نظریه است. شواهدروان سنجی که برای این مقیاس ارائه شده است،کاربردآن رادرمحیط موردنظرآن توجیه می کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۷-۵-مقیاس مراحل آمادگی تغییرواشتیاق برای درمان(SOCRATES).

توصیف :SOCRATES یک مقیاس خودگزارشی ۱۹آیتمی است که توسط میلروتونی گان (۱۹۹۶) جهت ارزیابی آمادگی برای تغییر درمیان افراد مصرف کننده الکل (نسخه ۵A)یا موادمخدر(نسخه۸D)تهیه گردید. SOCRATES براساس مدل فرانظری و از مقیاس سنجش تغییردانشگاه روودآیلند (URICA) اقتباس شده است. پاسخ دهندگان با بهره گرفتن از یک مقیاس لیکرت ۵ گزینه ای (از کاملا مخالف تا کاملا موافق) نظرات خودرادرمورد هر آیتم درجه بندی می کنند. ویژگی های روان سنجیSOCRATES(5A) درنمونه بزرگی (N=1672) در مورد بیماران سرپایی ارزیابی شده است،وتحلیل عامل سه مقیاس رامشخص کرده است: شناخت/آگاهی ،اقدامات عملی ودوسوگرایی .
پایایی(SOCRATES): بوسبی^[۸۰] وپارکر^[۸۱](۱۹۹۷)درمن^[۸۲] وهمکاران (۱۹۹۷) در مطالعات خود،دامنه ی ضریب های آلفا در مورد سه خرده مقیاس از۶۰درصد(دوسوگرایی)تا۸۵درصد(شناخت) گزارش کردند.مطالعات دیگرهمسانی درونی کمتری درمقیاس دوسوگرایی یافته اند. میلروتونی گان(۱۹۹۶)همسانی درونی مناسبی برای هرمقیاس درمطالعه به روش بازآزمایی (آلفا ها=۸۷/۰تا۹۶/۰)گزارش کرده اند.
روایی(SOCRATES): علی رغم تمایل اصلی آن برای ارائه چهارمرحله اصلی ازمدل فرانظری،نتایج تحلیل عاملی نسخه مقیاس الکل،تنها سه عامل مستقل راموردحمایت قرارمی دهد. ساختارهای سه عاملی مشابهی دردومطالعه منتشرنشده توسط آیزنهارت^[۸۳](۱۹۹۴)گزارش شده است.عاملی که باعنوان”اقدامات عملی”نامگذاری شده است شامل آیتم هایی ازهردومرحله ی اصلی یعنی مرحله ی اقدام وحفظ یا نگهداری می باشد.عاملی که باعنوان”شناخت”مشخص شده است دربردارنده آیتم هایی درمقیاس تصمیم گیری ومقیاس پیش تاملی می باشد.عامل”دوسوگرایی”نشان دهنده مقیاس اصلی تفکروتامل می باشد.میلروتونیگان(۱۹۹۶) هم گرایی اعتبار خرده مقیاس ها را با سایر مقیاس های مربوط به سنجش مصرف الکل بررسی کردند.نتایج این بررسی هیچ گونه همبستگی قوی ترازr=0/15 برای مقیاس های دوسوگرایی وگام برداشتن نشان نداد و تردید هایی درمورد توانایی SOCRATES برای ارائه آمادگی تغییریااشتیاق به درمان مطرح ساخت. با این وجود، مقیاس شناخت ،به صورت مثبتی با تعدادمصرف الکل درهرروز(r=0/26)،استانداردکلی مصرف الکل(r=0/23)و ۵ مقیاس استفاده ازالکل (r=0/39)همبستگی داشت.درمن وهمکارانش(۱۹۹۷)نیزشواهد همگرایی درمورداعتبارمقیاس شناخت گزارش داده اند. آیزنهارت(۱۹۹۷) توانایی سه خرده مقیاس SOCRATESرابرای پیش بینی پاسخ درمان دریک پیگیری یکساله با نمونه ای از۱۲۵مرد مطالعه کرد.اگرچه این مقیاس ها کمیت یا فراوانی الکل مصرف شده راپیش بینی نکرده اند،نمره های مقیاس مرحله اقدام عملی دربین افرادی بیشتر بود که هیچ مصرف الکلی گزارش نکرده بودند. نمره های بالا در مقیاس شناخت وابستگی باافراد بی نام الکلی(AA) راپیش بینی کرد ونمره های پایین درمقیاس دوسوگرایی با گزارش هایی ازداشتن حامی درمرحله پیگیری همبسته بوده اند.
خلاصه(SOCRATES):نسخه الکل مقیاس SOCRATES(5A)روی نمونه بزرگی ازافرادی که به صورت سرپایی درحال دریافت درمان مشکلات مربوط به الکل بودند تهیه شد. هرچند آیتم های مقیاس برای نشان دادن مراحل تغییر تهیه شدند،تحلیل عامل ساختارچنین مراحلی راتایید نمی کند.مقیاس های مراحل شناخت واقدام عملی معتبروثابت به نظرمیرسند،اما شواهد درمورد پایایی مقیاس دوسوگرایی متغیر است.تنها مقیاس شناخت به گونه ای با پیش بینی متغیرهای مصرف و وابستگی مواد همبسته می باشد. شواهد پیش بینی کننده اعتبارتنها دریک مطالعه گزارش شده است وهمبستگی بین مقیاسSOCRATES ومتغیرهای پی آمد نسبتاکم بوده اند.بنابراین مدارک روان سنجی اولیه درمورداین ابزارنوید دهنده می باشد،اماتحقیق دیگری برای تعیین کاربردپذیری عوامل مشتق شده آن ازلحاظ تجربی مورد نیاز می باشد.ویژگی های روان سنجی نسخه استفاده ازمواد مخدربه طورموازی ازمقیاس تاکنون گزارش نشده اند.

۲-۸-بحث:

ازدیاد ابزارهای مربوط به سنجش آمادگی برای تغییر( RTC) چالش هایی برای متخصصان ومحققانی که باید یک راهبرد اندازه گیری راانتخاب کنند به وجود آورده است. همان گونه که در قسمت پیشینه بررسی شد این ابزارها از لحاظ روش های سنجش ،شالوده نظری ،جمعیت مورد نظر وحمایت روان سنجی متفاوت هستند.

۲-۹-تلویحات بالینی :

همان گونه که درادبیات پژوهش آمده است بررسی ها نشان می دهد که علاقه ی فزاینده ای در مورد سنجش انگیزش افراد در درمان مصرف مواد به وجود آمده است (میلروهیتر،۱۹۹۸؛میلرورولینک،۱۹۹۱) . نظریه انگیزش به عنوان یک پیش نیاز ومشخصه ی مراجع به عنوان “حالت آمادگی “جهت درمان از اهمیت خاصی برخوردار است .منظور از انگیزش به عنوان یک حالت(تا نسبتا صفت) تلویحات بالینی چندی دارد. نخست، یکی ازمحاسن مدل فرانظری یاد آوری این نکته است که افرادبا سطوح متفاوتی ازآمادگی برای تغییر وارد درمان می شوند.مقیاس های آمادگی برای تغییر که دراینجا بررسی شدند قادرند تا میان مراجعان سوء مصرف کننده مواد به طور نظام مندی تمایز قایل شوند وباسایرمتغیرهای بالینی روابط همزمان معناداری رانشان دهند.همچنین تلویحات این ناهمگنی ها درمیان مراجعان دردوره درمان به وضوح بیان شده است. برای مثال چندمقیاس آمادگی برای تغییر(RTC )توانسته اندفرآیند درمان(CMRS، TCU،RAATE،TMQ ، SOCRATES) وتلاش های مراجعان برای تغییر(الگوریتم ها،RTCQ) را پیش بینی کنند.
دوم ، آمادگی برای تغییر عامل وابسته ای است تادرزمان انتخا ب مدل های درمان در نظر گرفته شود. مقیاس های آمادگی برای تغییر ممکن است درفرآیند برنامه ریزی درمان ،احتمالا حتی برای تسهیل منطبق کردن درمان – بیمار مفید باشد(URICA،RTCQ،الگوریتم ها). سوم ،افزایش انگیزه (یعنی افزایش امادگی برای تغییر ) می تواند خود هدفی برای درمان باشد.سودمندی آمادگی برای تغییر به عنوان یک متغیر پی آمد افزایش می یابد ،در صورتی که این عامل به روش پیوسته وبا حداکثر حساسیت برای تغییراندازه گیری شده باشد. هرچند که مقیاس های زیادی برای سنجش آمادگی برای تغییر در میان سوء مصرف کنند گان مواد ساخته شده است اما تعداد کمی ازآن ها دارای ویژگی های روان سنجی قابل قبولی می باشند.از این رو، متخصصان بالینی باید این ابزارها را به صورت آزمایشی مدنظر قراردهند.پژوهشگران و متخصصان بالینی باید دربه کاربردن این ابزارها در مورد جمعیت،اهداف سنجش وروش سنجش دقت کنند.

فصل سوم : روش پژوهش

۳-۱-مقدمه:

در این فصل مواد وروش پژوهش توضیح داده می شود.ابتدا به جامعه ی آماری ،نمونه وروش نمونه برداری، ملاک های ورودو خروج آزمودنی ها ،نوع مطالعه و روش اجرا، سپس به ابزارهای اندازه گیری ،روایی وپایایی آن ها وبالاخره به روش تحلیل داده ها پرداخته می شود.

۳-۲-جامعه آماری،تعیین حجم نمونه وروش نمونه گیری

جامعه آماری این مطالعه شامل معتادین وابسته به مواد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر کرمانشاه بود. در این پژوهش با بهره گرفتن از شاخص های آماری (d=%5, P=%5,Z=1/96)حداقل حجم نمونه مورد بررسی با بهره گرفتن از فرمول آماری روش تعیین حجم نمونه (n= ) تعداد ۳۸۴ نفر برآورد گردید، اما به منظور دقت نمونه گیری و جلوگیری از افت احتمالی آزمودنی ها ، عملا با بهره گرفتن از نمونه گیری در دسترس تعداد۵۰۰ نفر از معتادان که به صورت سرپایی جهت درمان سوء مصرف مواد به مراکز ترک اعتیاد در سطح شهر کرمانشاه مراجعه کرده بودند به عنوان نمونه مورد بررسی انتخاب شدند.

۳-۳-ملاک های ورود و خروج آزمودنی ها

در این پژوهش معیار ها ی مورد نظر در انتخاب نمونه ی مورد بررسی عبارت بود از:

1. 1. آزمودنی ها واجد ملاک های تشخیصی DSM-IV برای سوء مصرف یا وابستگی مواد در یک ماه یا یک سال گذشته باشند.

1. 1. آزمودنی ها حداقل دارای سواد خواندن و نوشتن باشند.

1. 1. آزمودنی ها داوطلبانه و با رضایت در پژوهش شرکت نمایند.

1. 1. آزمودنی ها فاقد اختلالات روان پریشی در محور یک باشند.

1. 1. دامنه سنی نمونه مورد بررسی حداقل ۱۴ سال باشد.

۳-۴- طرح پژوهش

این مطالعه یک طرح توصیفی – تحلیلی و در حوزه ی ابزارسازی و روان سنجی است که با هدف تعیین ویژگیهای روانسنجی نسخه انگلیسی مقیاس آمادگی برای تغییرواشتیاق برای درمان (۱۹ (SOCRATES- در جمعیت ایرانی انجام گرفت.

۳-۵- روش اجرای پژوهش

این پژوهش درطی سه مرحله به شرح زیر انجام گرفت که درادامه هریک از این مراحل به طور مختصر توضیح داده می شود:
۱٫مرحله ی ترجمه و انطباق نسخه ی انگلیسی SOCRATES-19: در این مرحله،ابتدامقیاس SOCRATES-19 به فارسی ترجمه وویرایش گردید و سپس مقیاس ترجمه شده،توسط یک فرد متخصص آشنا به زبان انگلیسی و فارسی به زبان انگلیسی برگردانده شد(ترجمه معکوس). براساس پسخوراند و توصیه های ارائه شده توسط فرد متخصص، دو باره محتوا و معنای برخی از آیتم های مقیاس فوق مورد بازبینی و ویرایش قرارگرفت ودر نهایت نسخه ی فارسی مقیاس فوق برای تعیین ویژگی های روان سنجی آن در میان معتادان مراجعه کننده به مراکز درمانی مورد تایید اساتید روان شناسی قرار گرفت.
۲٫مرحله ی اجرا و جمع آوری داده ها (پیش آزمون): در این مرحله ،ابتداضمن هماهنگی و گرفتن تاییدیه از معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی، لیست کلیه ی مراکزترک اعتیاد وابسته به دانشگاه در شهر کرمانشاه اخذ گردید. تعداد مراکز موجود در سطح شهرستان کرمانشاه شامل ۹۱ مرکز بود که ازاین تعداد ۱۰ مرکز به صورت تصادفی انتخاب وحجم نمونه ی مورد بررسی از میان آن ها انتخاب گردید. روش جمع آوری داده ها به این صورت بود که پژوهشگر با مراجعه به مراکز تعیین شده وهماهنگی های لازم با مسئولین مراکزاقدام به جمع آوری داده ها می کرد. قبل از جمع آوری داده ها ابتدا یک مصاحبه ی غیر ساختار یافته توسط پژوهشگر با معتادان مراجعه کننده به مرکزانجام می گرفت و توضیحات لازم در خصوص هدف از انجام پژوهش،نحوه ی پاسخ دهی به سئوالات پرسش نامه ها،محرمانه بودن اطلاعات و به طور کلی هر گونه توضیحی که به فهم درست ماده های آزمون کمک می کرد از سوی پژوهشگر ارائه می گردید ودر صورت موافقت آنان برای شرکت در پژوهش، ابتدا پرسش نامه های ویژگیهای جمعیت شناختی و سپس پرسش نامه SOCRTESدر اختیارآنها گذاشته می شد. آزمودنی ها به صورت فردی به پرسش نامه پاسخ می دادند و به طور متوسط زمان پاسخ گویی ۴۵ دقیقه طول می کشید. درمرحله ی پیش ازمون ، تعداد ۳۸۸ نفراز۵۰۰نفر نمونه ی مورد بررسی به پرسش نامه ها پاسخ کامل داده بودند وبقیه پرسش نامه ها به علت عدم همکاری بیماران ویا ناقص جواب دادن به آن ها در تحلیل نهایی از پژوهش حذف شدند. ۳٫مرحله ی اجرای پس آزمون: به منظور بررسی پایایی پرسش نامه SOCARTES با استفاده ازروش بازآزمایی با فاصله زمانی سه هفته پس از اجرای اولیه دوباره پرسش نامه ی پیش گفته برروی تعداد۳۱۲ نفر از نمونه ی مورد بررسی اجرا ودر نهایت داده های پژوهش مورد تحلیل آماری قرار گرفت. نمودار۳-۱ فرایند مراحل اجرای پژوهش را نشان می دهد.
۱- ترجمه و انطباق مقیاس SOCARTES
تعیین حجم نمونه (N=500)
۲- مرحله ی پیش آزمون (n=388)
۱۱۲ نفر به علت عدم همکاری از مطالعه خارج شدند
۳- مرحله ی پس آزمون (n=312)
۷۶ نفر به علت عدم همکاری از مطالعه خارج شدند
تحلیل داده ها ی پژوهش
نمودار۳-۱ :فرایند مراحل اجرای پژوهش

۳-۶-ابزارهای پژوهش

دراین پژوهش نمونه بررسی با بهره گرفتن از مصاحبه بالینی غیر ساختار یافته، پرسش نامه جمعیت شناختی ، ومقیاس SOCRATES به شرح زیر مورد بررسی وارزیابی قرار گرفتند. جدول ۳-۱ ابزارهای پژوهش و کاربرد آن ها رادر فرایند مطالعه نشان می دهد.

1. 1. مصاحبه بالینی غیرساختار یافته: در این پژوهش به منظور حصول اطمینان از وجود یا عدم وجود ملاک های تشخیصی سوء مصرف یا وابستگی مواد و نیز جلب همکاری و اعتماد آزمودنی ها از مصاحیه ی بالینی غیر ساخت یافته توسط پژوهش گر استفاده گردید.

1. 1. پرسش نامه ویژگی های جمعیت شناختی : این پرسش نامه شامل ۱۶آیتم است که توسط پژوهشگر به منظور ثبت ویژگی های جمعیت شناختی واهداف مرتبط با موضوع پژوهش تهیه و تنظیم شد(ن.ک.پیوست،۳).

1. 1. مقیاس آمادگی برای تغییر و اشتیاق برای درمان( (SOCARTES: این مقیاس شامل ۱۹عبارت دررابطه باتغییر رفتار سوء مصرف مواد می باشد.دراین مقیاس بیمارمیزان آمادگی انگیزشی و رفتاری خود را برای ترک مواد با بهره گرفتن از یک مقیاس پنج گزینه ای لیکرت(ازکاملامخالف=۱)تا(کاملا موافق=۵)بیان می کند.به طور نظری تغییر پذیری نمرات بیمار دراین مقیاس بین نمره ۱۹ تا ۹۵ در نوسان است(ن.ک.جدول۳-۱ ).مقیاس SOCRATES دارای سه خرده مقیاس می باشد که به ترتیب عبارتند از یک خرده مقیاس “شناخت(آگاهی)”، این مقیاس شامل ۷ آیتم است که چگونگی نگرش بیماردرخصوص استفاده ازموادمخدربه عنوان مشکل ارزیابی می کند.دوم خرده مقیاس “دوسوگرایی/ تردید” است که شامل ۴ آیتم می باشد که این مقیاس عدم اطمینان بیمار درموردتصمیم گیری برای تغییررفتارمصرف مواد مخدر ارزیابی می کند.وسوم خرده مقیاس “اقدام عملی” است. این مقیاس شامل ۸ ایتم می باشدکه رفتارهای صورت گرفته از جانب بیمار برای ترک مصرف موادرا ارزیابی می کند)ن.ک. جدول.۳-۲).

پرویزی فرد و همکاران(۲۰۱۲) در یک مطالعه مقدماتی ویژگیهای روانسنجی مقیاس SOCRATESرا روی ۸۰ سوء مصرف کننده مذکر مواد که به صورت سرپایی در مراکز درمان نگهدارنده متادون تحت درمان بودند بررسی کردند. نتایج مطالعه آنان نشان داد که ضریب آلفا برای نمرات کل مقیاس در پیش آزمون و پس ازمون به ترتیب۰٫۸۳۲ ۰٫۷۸۷ بود. هم چنین نتایج نشان داد که ضریب آلفا برای خرده مقیاس ها (شناخت-اقدام عملی– و دو سوگرایی) در پیش آزمون از۶۹٫تا ۸۱٫ ودر پس آزمون از۶۶٫ تا ۷۹٫ متغیر بود. دراین مطالعه ضریب پایایی مقیاس با بهره گرفتن از روش باز آزمایی با فاصله یک ماه۸۶٫ بدست آمد.دنیل و همکاران (۲۰۰۷) نسخه فرانسوی مقیاس SOCRATES را بر روی ۹۰ معتاد که دارای وابستگی به مواد چند گانه بودنداجرا کردند. هدف این مطالعه تعیین ویژگی های روان سنجی و هنجاریابی نسخه فرانسوی مقیاس SOCRATES برروی جمعیت سوء مصرف کنندگان فرانسوی بود. نتایج میزان ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برای خرده مقیاس های شناخت مواد۰٫۹۰, خرده مقیاس دوسو گرایی/ تردید ۰٫۷۳ و خرده مقیا س اقدامات عملی ۰٫۹۱ نشان داد. بطور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که مقیاس SOCRATES از ویژگی های روان سنجی بالایی برای سنجش میزان آمادگی انگیزشی و رفتاری سوء مصرف کنندگان مواد در مراکز درمانی برخوردار است.