اهداف کلی
اهداف اصلی
۱- بررسی چگونگی قراردادها و تعهدات متعاملین در بیع الکترونیکی و سنتی
اهداف فرعی
۱- بررسی قواعد مربوط به قراردادها و تعهدات متعاملین
۲- بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌های قراردادهای سنتی و الکترونیکی
سوالات
سوال اصلی
۱- ایجاد تعهدات و قراردادها توسط متعاملین در بیع الکترونیکی و سنتی چگونه می‌باشد؟
سوالات فرعی
۱- برای قراردادها و تعهدات مربوط به قراردادها چه قوانینی وجود دارد؟
۲- قراردادهای سنتی و الکترونیکی چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی دارند؟
فرضیه‌ها
۱- متعاملین در بیع الکترونیکی و سنتی دارای تعهداتی می‌باشند که از قواعد عمومی قراردادها نیز پیروی می‌کند.
۲- اصولا قرارداد بر اساس رعایت حقوق طرفین شکل گرفته و قوانینی همانند آنسیترال و حقوق تجارت و مسئولیت مدنی و غیره به چگونگی ایجاد قراردادها کمک می‌کنند.
۳- قراردادهای سنتی و الکترونیکی از نظر شکلی تفاوت هایی داشته ولی از نظر ماهیت و مبنا مشابه می‌باشند.
تعریف واژه ها و اصطلاحات
تعهد: تعهد یک رابطه حقوقی یا وضعیت حقوقی است که یک طرف را ملزم به انجام فعل نفیاً یا اثباتاً می‌کند. تعهد رابطه حقوقی است که به موجب آن شخص در برابر دیگری مکلف به انتقال، تسلیم مال و یا انجام دادن کاری می‌شود خواه سبب ایجاد آن رابطه عقل باشد یا ایقاع یا الزام قهری(کاتوزیان، ۱۳۷۶).
محیط سایبر: از لحاظ لغوی در فرهنگ‌های مختلف سایبر به معنی مجازی وغیرملموس می‌باشد، محیطی است مجازی وغیرملموس موجوددرفضای شبکه های بین‌المللی(این شبکه هااز طریق شاه‌راه‌های اطلاعاتی مثل اینترنت بهم وصل هستند)که در این محیط تمام اطلاعات راجع به روابط افراد، فرهنگ‌ها، ملتها، کشورهاوبه طور کلی هرآنچه در کرهٔ خاکی به صورت فیزیکی ملموس وجود دارد(به صورت نوشته، تصویر، صوت، اسناد)دریک فضای مجازی به شکل دیجیتالی وجودداشته وقابل استفاده ودسترس کاربران می‌باشندوبه طریق کامپیوتر، اجزا آن و شبکه‌های بین‌المللی بهم مرتبط می‌باشند.
قرارداد الکترونیکی: هر قرارداد متشکل از دو جزء است: ایجاب و قبول. برخلاف نظر برخی (فریدمن[۱]، ۲۰۰۰) اصولاً انعقاد قرارداد در محیط الکترونیکی از لحاظ ماهیت تفاوت چندانی با انعقاد قرارداد سنتی ندارد و چنین قراردادی مفاهیم سنتی قواعد عمومی قراردادها را به
چالش نکشیده است. بنابرین می‌توان قرارداد الکترونیکی را چنین تعریف کرد: توافق دو یا چند اراده در قالب ایجاب و قبول در محیط الکترونیکی.
نکتۀ قابل ذکر اینکه هر گاه قرارداد به شکل سنتی منعقد شود، حتی اگر اجرای آن نیز در فضای سایبر به وقوع بپیوندد، نباید آن را الکترونیکی دانست. پس اگر توافق اراده ها حضوری و اجرای قرارداد در محیط اینترنت صورت گیرد، چنین قراردادی را نمی‌توان الکترونیکی نامید(مافی و کاویار، ۱۳۹۲).
رایانه: رایانه یا کامپیوتر، وسیله یا دستگاهی است که می تواند اطلاعات و برنامه های کار را در حافظهاش نگهداری کند و طبق دستورات موجود در برنامه های مذبور اطلاعات را بپذیرد و پس از پردازش به صورت اطلاعات و گزارشهای خروجی مشخص ارائه کند (آریا، ۱۳۷۲).
حقوق تجارت: حقوق تجارت شاخه ای از حقوق است که به حقوق و تکالیف ناشی از عرضه کالا و خدمات در جریان تجارت می پردازد (نوری، و نخجوانی، ۱۳۹۰).
تجارت الکترونیک: تجارت الکترونیک شامل انجام هر کاری با فنآوری ارتباطات و اطلاعات برای اجرای اهداف تجاری میان سازمانها یا سازمان و مصرف کننده است. به طور کلی واژه تجارت الکترونیک اشاره به معاملات الکترونیکی می نماید که از طریق شبکههایارتباطی انجام میپذیرد. ابتدا خریدار یا مصرف کننده به جستجوی یک مغازه مجازی از طریق اینترنت می پردازد و سپس کالا را از طریق وب و یا پست الکترونیکی سفارش می‌دهد و در نهایت آن را تحویل می‌گیرد (نیکبخش تهرانی و آذر صابریی، ۱۳۸۰).
قانون تجارت الکترونیک: این قانون مجموعه اصول و قواعدی است که برای مبادله آسان و ایمن اطلاعات در واسطههای الکترونیکی و با بهره گرفتن از سیستمهای ارتباطی جدید به کار میرود (منصور، ۱۳۹۲).
تبادل الکترونیکی داده ها: مجموعه ای از ضوابط برای کنترل انتقال مستندات تجاری، مانند سفارشهای خرید و صورتحساب ها میان رایانه ها. هدف این تبادل، حذف کاغذ و تسریع در ارسال پاسخ است (حقوق تجارت الکترونیک، ۵۴).
روش تحقیق
در این تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. بنابرین در انجام این تحقیق از منابع موجود در کتابخانه برای به دست آوردن اطلاعات مورد نیاز استفاده شده است که از طریق فیش برداری اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شده است که با بهره گرفتن از روش توصیفی-تحلیلی به تحلیل و بررسی موضوع پرداخته شده است. با توجه به اینکه در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است در زیر به توضیح مختصری از این روش می‌پردازیم.
