الف )زندگی مفید :زندگی برای ساختن جهان بهتر ،برپایه لبخند ،خوشحالی ،آرامش و صلح،امیدواری و جهان بینی روشن .

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ب )زندگی مضر :زندگی برای خراب کردن جهان ،همراه با گریه و غم
ج )زندگی بیهوده :زندگی برای هیچ ،نه خراب کردن ،نه افزایش و بهبود جهان ،زندگی تنهابرای مردن (انصاری و میر شاه جعفری ، ۱۳۸۹)
از علت های اساسی که افراد را به بی تفاوتی ،بی هویتی و ناامیدی می کشاند ،نداشتن یک معنای درست از هدف و فلسفه زندگی است ،بنابراین برای جلوگیری از این آفت در عملکرد طبیعی خود باید به تقویت رابطه سالم و منطقی و توجه به یک فلسفه حیات بخش براساس شرح وعقل از زندگی تاکید نماییم . امام صادق (ع )می فرماید :هرکس به چیزی امیدوار باشد برای آن به عمل برمی خیزد و هرکس از چیزی بترسد از آن می گریزد . (کلینی ،۱۳۶۲)
اگرانسان به زندگی امید نداشت شاید از عصر حجرهم فراتر نمی رفت .از عوامل تهدید کننده امیدواری در زندگی می توان به موارد ذیل اشاره نمود . نداشتن ایمان ،عدم درک صحیح از خود و استعدادهای خود ،نداشتن برنامه و هدف ،ترس و اضطراب ،غصه خوردن ،مقایسه کردن خود با دیگران ،پرتوقعی از خود و فقر عاطفی و اطلاعاتی . (برجعلی ،۱۳۸۶)
۲-۲۹ راهکارهای افزایش امید (امید افزایی ) از نظر اسلام
در ابتدا به عوامل روانی و نفسانی ایجاد امید از نظر اسلام می پردازیم که باتوجه به تفاوت های فردی ،استعدادها و توانایی های مختلف افراد و نوع نگرش ،جهان بینی و ایدئولوژی آنها ،عوامل ایجاد امید متفاوت است . (خاکپور و همکاران ،۱۳۹۲)
از منظر قرآن عوامل ذیل درایجاد امید حائز اهمیت هستند .
۱- ایمان
ایمان در لغت یعنی باور کردن ،عقیده داشتن و یقین کردن (راغب اصفهانی ، ۱۴۱۶)
ایمان همانند امید یک حالت نفسانی و روانی است ،که بعداز شناخت و تصدیق هم بصورت لفظی و هم به صورت عملی درفرد ظاهر می شود و ازاین رواست که امید پابه پای ایمان گام برمی دارد وایمان بدون امید قابل دوام نیست و پایگاه امید چیزی جزایمان نیست . (اریک فروم ،ترجمه روشنگر،۱۳۷۴)
۲- اعتقاد به روزمعاد
برخلاف مکاتب مادی که مرگ را پایان زندگی و یک نوع کاستی می بینند در مکتب اسلام مرگ چیزی جز قطع وابستگی و علاقه نفس از بدن نیست . امید به زندگی پس از مرگ ،اهرمی کارآمد در گرایش به عمل است . (خاکپور و همکاران ،۱۳۹۲)
امیدی که از معرفت وشناخت نسبت به مبداو معادحاصل می شود ،اساس همه تلاش های مفید و پرثمر انسانی ومنشاءاصلاح امور درجامعه ورسیدن شخص به سعادت ابدی است ،همانگونه که ناامیدی و قطع امید نسبت به خدا و روز قیامت منشاءفسادها و تبهکاری ها ومنتهی شدن کار انسان به شقاوت ابدی است (مصباح ،۱۳۷۶)
۳- اعتقاد به فضل و رحمت خدا
در مکتب اسلام توجه به رحمت لایزال الهی وبخشش او یکی از عوامل ایجادامید حتی در فرد گنهکار است و نتیجه آن سلامت روانی فرد و جامعه است .(خاکپورو همکاران ،۱۳۹۲)
خداوند در آیه۲۱۸ سوره بقره می فرماید:إِنَّ الَّذینَ آمَنُواْ وَ الَّذینَ هَاجَرُواْ وَ جَاهَدُواْ فِی سَبیلِ اللّهِ أُوْلئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّهِ وَ اللّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ،
آنان که ایمان آورده اند و کسانی که هجرت نموده و در راه خدا جهاد کرده اند، آنان به رحمت خدا امیدوارند، و خداوند آمرزنده مهربان ا ست .
در مکتب قرآن امید به فضل و رحمت الهی بالاترین توکل است . (کلینی ،۱۳۷۷)
در معارف اسلامی همانطور که به امیدواری به رحمت الهی تشویق شده از یاس و ناامیدی به شدت نهی شده است .( آمدی ،۱۳۸۲)
-۴امید و شناخت قدرت خدا
قدرت و توانایی یکی از صفات ثبوتی حق تعالی است . ذات اقدس حق برانجام هرکاری قابلیت داشته و قادروتواناست . شناخت قدرت بی پایان خداوباور آن انسان را به این نکته رهنمون می سازدکه تمام قدرت های ظاهری ،مشکلات و ناملایمات در برابرقدرت خدا هیچ است . با چنین بینشی در هرشرایطی انسان امیدوار به فضل خداست .(خاکپور و همکاران ،۱۳۹۲)
خداوند در سوره فاطر ،آیه ۱۳ فرموده است :نه چیزی در آسمان و نه چیزی در زمین از حوزه قدرت او بیرون نخواهد رفت ،او دانا و توانا است .
۵-خود شنلسی وخودباوری
از نگاه قرآن و روایات انسان با خود شناسی به خداشناسی می رسد و از آن به خود باوری و خدامحوری می رسد (آمدی.۱۳۸۲) امید وایمان عامل حرکت است و خودباوری ،یقین وباور به توانایی ها و استعدادهای درونی است .
۲-۳۰ عوامل تسهیل کننده رسیدن به امید
۱-توجه به ناامیدی ( تخریب باورهای نامعقول)
یکی از عواملی که باعث تسهیل در رسیدن به امید در زندگی افراد می شود، توجه به نقطه مقابل آن یعنی ناامیدی است.
نا امیدی ، که گاهی به صورت نهفته و ناخودآگاه وجود دارد و ریشه در تزلزل و تردید دارد. تزلزل و تردید یا همان عدم اطمینان و عدم قدرت تصمیم گیری ، چیزی است که باعث ایجاد ناامیدی می شود.(پرچم و همکاران ،۱۳۹۰)
توجه به ناامیدی و شناسایی ریشه های آن و از بین بردن آن ، خود به خود ، امید را در دل انسان زنده می کند و شاخه های امید در وجود فرد جوانه می زند. این همان مقابله با افکار نامعقول است . امید در زندگی انسان، باعث انجام کارهای شایسته و تلاش های مفید و پرثمر می شود. انسان امیدوار، هم در این دنیا راحت و سالم زندگی می کند و هم در آخرت از نعمتهای فراوان الهی بهره مندمی گردد. (همان )
خداوند درباره نومیدی به سبب کم ظرفیتی انسان می فرماید: «وَ لَئِنْ أَذَقْنَا الإِنْسَانَ مِنَّا رَحْمَهً ثُمَّ نَزَعْنَاهَا مِنْهُ إِنَّهُ لیؤوسٌ کَفُورٌ وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ نَعْمَاء بَعْدَ ضَرَّاء مَسَّتْهُ لَیَقُولَنَّ ذَهَبَ السَّیِّئَاتُ عَنِّی إِنَّهُ لَفَرِحٌ فَخُورٌ» ، و اگر از جانب خود رحمتی به انسان بچشانیم، سپس آن را از وی باز گیریم قطعا نومید و ناسپاس خواهد شد؛ و اگر پس از محنتی که به او رسیده است نعمتی به او بچشانیم، حتما خواهد گفت: گرفتاری ها از من دور شد. بی گمان، او شادمان و فخرفروش است(سوره هود/۱۰.۹و اسراء/۸۵)
فقط افراد با ایمان، که روحی بلند و شرح صدر دارند و در برابر شداید و حوادث سخت زندگی صبر را پیشه خود ساخته و در همه حالات از کارهای شایسته فروگذار نمی کنند از این دو حالت افراط و تفریط بیرونند؛ آنان هنگام فراوانی نعمت مغرور نمی شوند و خدا را فراموش نمی کنند و هنگام سختی ها و مصیبت ها از رحمت خدا ناامید نشده و به تدبیر او در هستی کافر نمی شوند و به همین دلیل، برای اینان آمرزش از گناهان و پاداش بزرگ الهی بهشت خواهدبود)مکارم شیرازی ،۱۳۷۴)
۲-مشخص بودن هدف
مشخص بودن هدف، یکی دیگر از عوامل تسهیل کننده ی امید است. هدف ها و برنامه هایی که داریم ما را به جلو می رانند. جای جای پهنه هستی عرصه جنب وجوش وتلاش انسان هااست و درهرتلاش آنهاهدفی و درهرهدف امیدی است .هریک ازانسان ها به امید نفعی درحرکت اند ،خواه این نفع بهره حیوانی داشته باشد وخواه درکمال معنوی ومتعالی.
نظریه امید بر مبنای اهمیت و ضرورت هدفها بناشده است و تقریبا هرآنچه که انسان انجام می دهد بسمت دستیابی به هدف است و این هدف شامل هرچیزی است که فرد مایل است به آن برسد . افراد دارای امید زیاد معمولا بدنبال هدفهایی هستند که اندکی دشوارتراز هدفهای قبلیشان باشد . (پرچم و همکاران ،۱۳۹۰ )
۳-هدف را مناسب استعداد و ظرفیت انتخاب کردند.
هدفها باید ارزش کافی داشته باشند تا تفکر هوشیار فرد رابه خودمشغول کند . طبق نظریه امید بهترین هدفها هدفهایی هستندکه انگیزه فردراافزایش داده و متناسب وپایدار باشند. (علاءالدینی،۱۳۸۷)
شخص با توجه به ظرفیت هایی که دارد باید تصمیم بگیرد. فرض کنید کسی استعداد خوبی در زمینه ی صنعت دارد ، اما امیدوار است که شاعر خوبی بشود . او در حقیقت ، از مسیر اصلی ، منحرف شده است ؛ چون به نتیجه ی دلخواه نمی رسد و در وجود او، ناامیدی ، جای امیدواری را خواهد گرفت . بنابراین ، با توجه به توانایی ها و ظرفیت هاست که موفقیت ، معنا پیدا می کند. نه هدف را آن قدر بزرگ در نظربگیریم که « علامت نزدن باشد» و نه آن قدر کوچک که موفقیت ، معنا پیدا نکند( پرچم و همکاران ، ۱۳۹۰)
۴- مسیر رسیدن به هدف مشخص باشد .(تفکر گذرکاه )
مسیررسیدن به هدف یعنی تفکر ادراک شده فردبرای شناسایی مسیراست (اسنایدر۱۹۹۴)که دراین مسیربعضی طرح هاباشکست مواجه میشوند که افراد امیدوار چندین گذردرنظرمی گیرند.از منظرقرآن این تفکرعبارتست از همه تلاشهای آدمی است برای دستیافتن به هدفهای دنیوی واخروی خویش البته بافرض رعایت ” تقوا و اخلاص “(کهف۱۱۰)
به طور کلی،مسیر رسیدن به هدف ، انجام دادن کارهایی که موجب خشنودی خدا وپیامبرش می شود و پرهیزازارتکاب معاصی که خشم خداورسولش راموجب می شود را شامل می شود.در سوره توبه آیه ۷۱خداوند می فرماید: مردان وزنان باایمان دوستان یکدیگرند که همدیگر را به کارهای پسندیده وا می دارند،و از کارهای ناپسند باز می دارند و نماز برپا می دارند و زکات می دهند و از خداوند وپیامبرش فرمان می برند آنان اند که خدا بزودی مشمول رحمتشان قرارخواهد داد. (پرچم وهمکاران ۱۳۹۰)
۵- بعد انگیزشی هدف مشخص باشد .(تفکر عامل )
اگربرای دستیابی به هدفی مشخص انرژی روانی وجودداشته باشد وضعیت مناسبی پدید می آید .روان شناسان معتقدند آدمی بدان سبب به رفتاری اقدام می کند که انتظاردارد آن رفتاربه رویداد مطلوب یعنی همان هدف منجرشود و از رویداد نا مطلوب جلوگیری کند .( همان)
۲-۳۱- راه های مختلف رسیدن به امید
برای رسیدن به امید راه‌هایی وجود دارد که هم فرد و هم جامعه باید آن را طی کنند.
-۱راه‌های فردی
الف) توکل بر خداوندو تقوای الهی
هنگامی که انسان خداوند را در همه کارها عاملی اصلی بداند و معتقد باشد که اگر او بخواهد هر کاری شدنی است، روح امیدواری در وی تقویت می‌شود. اعتماد به خدا ویژگی سودمندی است که فرد را در مقابل یأس و ناامیدی مقاوم می‌سازد. فرد متوکل پیش‌فرض‌هایی را پذیرفته که مهم‌ترین آنها باور به قدرت، حکمت، و شفقت خداوند بر بندگانش است.(سایت ولیعصر)
هرکس تقوای الهی پیشه کند خدا در تمام امورش برای وی گشایش قرار می دهد که این خود موجب افزایش امید واری است. (طلاق /۲) . تقوا موجب برکات وخیرات است. (اعراف /۹۶)و امید به آینده را در درون انسان زنده نگه می دارد .
ب)اعتقاد به شفاعت
شفاعت در لغت به معنای میانجی گری، وساطت و پا در میانی کردن است (راغب ،۱۴۱۲)
از عوامل ایجاد امید ،اعتقاد به شفاعت افرادی خاص در دنیا بخصوص در جهان دیگر است مثل پیامبر اکرم و دیگر معصومین “وپروردگار تو بزودی بقدری به تو عطا کند تا تو راضی شوی “(الضحی /۵)و” شفاعت کسی را نمی کنند مگر آن که خدا از او خشنود است .”(انبیا/۲۸) چنین اعتقادی موجب می شود انسان همواره امید به رحمت واسعه خدا داشته باشد .(جابر ۱۳۹۰)
امید به شفاعت اولیای خدا به انسان ها نوید می دهد که اگر همین جا توقف کنند و خود را اصلاح کنند، از راه شفاعت، گذشته شان جبران می شود . از سوی دیگر، یکی از مهم ترین شرایط شفاعت، اذن و اجازه خداوند است، که اگر اجازه او نباشد هیچ کس قادر بر شفاعت نیست.(طه ،۱۹۰)