1. 1. 1. محدودیت تعداد اقساط: برای برخی از مشتریان تعداد اقساط کالای سرمایه‌ای خاصی را تمام کرده قراردادهای دیگری را منعقد کنند؛ در حالی که شرکت‌های لیزینگ ایران چنین انعطافی ندارند.

   

1. 1. محدودیت کیفیت پرداخت اقساط: مشتریان لیزینگ اوضاع اقتصادی و سلیقه های گوناگونی دارند. برخی علاقه دارند به تناسب درآمدشان پرداخت‌های ماهانه، برخی فصلانه و برخی چون کشاورزان پرداخت‌های سالانه داشته باشند؛ چنان که از جهت زمان آغاز، برخی ترجیح می‌دهند از ماه اول قرارداد بپردازند. برخی از ابتدای سال بعد، و در مواردی چون فعالان اقتصادی می‌خواهند بعد از آغاز به کار طرح که ممکن است دو سال طول بکشد، اقساط خود را بپردازند.

   

1. عدم انعطاف در مقابل تغییر نقدینگی شرکت لیزینگ: وضعیت نقدینگی شرکت لیزینگ در اثر عواملی چون کاهش و افزایش تقاضا از لیزینگ تغییر می‌کند و گاهی شرکت علاقه دارد با تغییر در ترکیب مطالبه‌های خود از مشتریان، سطح نقدینگی خود را به سطح برنامه‌ریزی برساند؛ برای مثال در وضعیت کمبود نقدینگی علاقه دارد با تنزیل مطالبات به نقدینگی لازم دست یابد و در وضعیت مازاد نقدینگی با تمدید و استمهال مطالبات، مازاد نقدینگی را به کار گیرد(موسویان،۸۱:۱۳۸۵-۸۰).

با توجه به توضیحاتی که در خصوص انواع لیزینگ­ها و تأمین منابع مالی شرکت­های لیزینگ داده شد ‌می‌توان گفت شرکت­های لیزینگ مورد بررسی در این تحقیق طیف متنوعی از انواع لیزینگ­ها می­باشند و همچنین مشاهده می‌شود که هر سه نوع شرکت­های لیزینگ بانکی، وابسته و مستقل در میان این شرکت­ها وجود دارند.

۲-۴ تحلیل پوششی داده ها (DEA)

تحلیل پوششی داده ها، یک روش برنامه ریزی ریاضی، برای ارزیابی کارایی واحدهای تصمیم گیرنده ای DMUs)) است که چندین ورودی و چندین خروجی دارند. اندازه گیری کارایی به دلیل اهمیت آن در ارزیابی عملکرد یک شرکت یا سازمان همواره مورد توجه محققین قرار داشته است. در سال۱۹۵۷ ، فارل^[۵۷] با بهره گرفتن از روشی همانند اندازه گیری کارایی در مباحث مهندسی، به اندازه گیری کارایی برای واحد تولیدی اقدام کرد. موردی که فارل برای اندازه گیری کارایی مد نظر قرار داد، شامل یک ورودی و یک خروجی بود.

چارنز^[۵۸]، کوپر^[۵۹] و رودز^[۶۰] دیدگاه فارل را توسعه دادند و الگویی را ارائه کردند که توانایی اندازه ­گیری کارایی با چندین ورودی و خروجی را داشت. این الگو، تحت عنوان تحلیل پوششی داده ها، نام گرفت و اول بار، در رساله دکترای، ادوارد رودز و به راهنمایی کوپر تحت عنوان ارزیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس ملی آمریکا در سال ۱۹۷۶ در دانشگاه کارنگی مورد استفاده قرار گرفت (مهرگان،۴۳:۱۳۸۷)

از آن جا که این الگو توسط چارنز، کوپر و رودز ارائه گردید، به الگوی (CCR) که از حروف اول نام سه فرد یاد شده تشکیل شده است، معروف گردید، و در سال۱۹۷۸ ، در مقاله ای با عنوان اندازه گیری کارایی واحدهای تصمیم گیرنده، ارائه شد (چارنز و دیگران،۴۳۳:۱۹۷۸).

۲-۴-۱ دو مشخصه اساسی برای الگوی (DEA)

استفاده از الگوی تحلیل پوششی داده ها، برای ارزیابی نسبی واحدها، نیازمند تعیین دو مشخصه اساسی، ماهیت الگو و بازده به مقیاس الگو می‌باشد که در زیر به تشریح هر یک پرداخته می­ شود:

۲-۴-۱-۱ ماهیت الگوی مورد استفاده:

الف) ماهیت(دیدگاه) ورودی، در صورتی که در فرایند ارزیابی، با ثابت نگه داشتن سطح خروجی­ها، سعی در حداقل سازی ورودی ها داشته باشیم، ماهیت الگوی مورد استفاده ورودی است.

ب) ماهیت (دیدگاه) خروجی، در صورتی که در فرایند ارزیابی با ثابت نگه داشتن سطح ورودی­ ها، سعی در افزایش سطح خروجی داشته باشیم، ماهیت الگو مورد استفاده خروجی است.

در الگوی(DEA) ، با دیدگاه ورودی، به دنبال به دست آوردن ناکارآیی فنی به عنوان نسبتی می باشیم که بایستی در ورودی ها کاهش داده شود تا خروجی، بدون تغییر بماند و واحد در مرز کارایی قرار گیرد. در دیدگاه خروجی، به دنبال نسبتی هستیم که باید خروجی ها افزایش یابند، بدون آن که تغییر در ورودی­ ها به وجود آید تا واحد مورد نظر به مرز کارایی برسد.

در الگوی (CCR)^[61] مقادیر به دست آمده برای کارایی در دو دیدگاه مساوی هستند؛ ولی در مدل ^[۶۲](BCC)، این مقادیر متفاوت هستند. علت انتخاب دیدگاه برای یک الگو(DEA) ، در ارزیابی نسبی عملکرد واحد ها این است که در بعضی موارد، مدیریت واحد هیچ کنترلی بر میزان خروجی ندارد و مقدار آن از قبل مشخص و ثابت است. مانند نیروگاه برق در این موارد میزان ورودی ها، به عنوان متغیر تصمیم می‌باشد؛ ‌بنابرین‏، دیدگاه ورودی مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد. و بر عکس در بعضی از موارد میزان ورودی ثابت و مشخص است و میزان تولید (خروجی) متغیر تصمیم است در چنین شرایطی، دیدگاه خروجی مناسب می‌باشد. در نهایت انتخاب ماهیت (دیدگاه) ورودی و خروجی، بر اساس میزان کنترل مدیر، بر هر یک از ورودی ها و خروجی ها تعیین می‌گردد (کولی^[۶۳] و دیگران، ۸۷:۱۹۹۸).

۲-۴-۱-۲ بازده به مقیاس الگوی مورد استفاده:

بازده به مقیاس بیانگر پیوند بین تغییرات ورودی ها و خروجی­های یک سیستم می‌باشد. یکی از توانایی‌های روش تحلیل پوششی داده ­ها، کاربرد الگوهای مختلف، متناظر با بازده به مقیاس های متفاوت و هم چنین اندازه گیری بازده به مقیاس واحدهاست.

الف) بازده به مقیاس ثابت: بازده به مقیاس ثابت، یعنی هر مضربی از ورودی ها همان مضرب از خروجی ها را تولید می‌کند. الگوی(CCR) ، بازده به مقیاس واحدها را ثابت فرض می‌کند؛ ‌بنابرین‏ واحدهای کوچک و بزرگ با هم، مقایسه می‌شوند.

ب) بازده به مقیاس متغیر: بازده به مقیاس متغیر یعنی هر مضربی از ورودی ها، می‌تواند همان مضرب از خروجی ها یا کمتر از آن و یا بیشتر از آن را، در خروجی ها تولید کند. الگوی (BCC) بازده به مقیاس را، متغیر فرض می‌کند (بانکر^[۶۴] و ترال^[۶۵]،:۱۹۹۲۷۵).

۲-۴-۲ مزایای روش DEA

مزایای روش (DEA) به شرح زیر می‌باشد:

1. 1. در این روش، واحد اندازه گیری حساس نیست و نهاده­ها می‌توانند دارای واحدهای مختلفی باشند.

1. 1. روش (DEA) یک روش مدیریتی است که کارایی واحدها را، به طور نسبی اندازه گیری می‌کند و راه­کارهای مدیریتی ارائه می‌دهد.

1. 1. در حالتی که واحد اقتصادی دارای چند نهاده در فرایند ایجاد ستاده باشد، روش برنامه ریزی خطی، به راحتی می‌تواند ترکیب بهینه ستاده و نهاده را برای یک واحد کارآ تعیین کند.

1. 1. روش (DEA) به مقایسه واحدها با یکدیگر می پردازد و از ایده آل گرایی محض به دور است.

1. 1. روش (DEA) بیش از سایر روش ها، قابلیت تعمیم پذیری و گسترش دارد و به کارگیری آن در یک واحد برای یک موضوع، می‌تواند زمینه را برای کارهای بعدی نیز فراهم کند.