فایل پایان نامه کارشناسی ارشد : منابع کارشناسی ارشد در مورد تاثیر عصاره روغنی رزماری -Rosmarinus officinalis- ... - منابع مورد نیاز برای پایان نامه : دانلود پژوهش های پیشین

ارسال شده در 16 تیر 1401 توسط نویسنده محمدی در بدون موضوع

جدول ۴-۶ نتایج شمارش افتراقی گلبول‌های سفید خون(میانگین ± خطای استاندارد) ۳۶
یازده
فهرست اشکال
شکل ۲-۱ مسیر سنتز طبیعی کافئیک اسید، دهیدروکسی فنیل‌لاکتیک اسید و رزمارینیک اسید در برخی گیاهان ۱۴
شکل ۲-۱ ساختار شیمیایی کافئیک اسید، دهیدروکسی فنیل لاکتیک اسید و رزمارینیک اسید ۱۴
شکل ۶-۱ شمارش تفریقی درصد گلبول‌های سفید خون فیل‌ماهیان جوان تغذیه شده با عصاره روغنی رزماری در سطوح ۰، ۱/۰، ۱، ۱۰ و ۲۰ گرم بر کیلوگرم (به ترتیب جیره‌های شماره ۱ تا ۶)، (الف)درصد لنفوسیت، (ب) درصد مونوسیت، (ج) درصد ائوزینوفیل و (د) درصد نوتروفیل (میانگین ± خطای استاندارد) ۴۱
شکل ۶-۲ ترکیب لاشه فیل‌ماهیان جوان تغذیه شده با عصاره روغنی رزماری در سطوح ۰، ۱/۰، ۱، ۱۰ و ۲۰ گرم بر کیلوگرم (به ترتیب جیره‌های شماره ۱ تا ۶)، (الف) درصد رطوبت، (ب) درصد پروتئین در وزن تر، (ج) درصد چربی در وزن تر، (د) درصد خاکستر و (ه) درصد چربی کبد(میانگین ± خطای استاندارد) ۴۲
شکل ۶-۳ شاخص‌های وزن فیل‌ماهیان جوان تغذیه شده با عصاره روغنی رزماری در سطوح ۰، ۱/۰، ۱، ۱۰ و ۲۰ گرم بر کیلوگرم (به ترتیب جیره‌های شماره ۱ تا ۶)، (الف) وزن نهایی (گرم)،‌ (ب) شاخص وضعیت، (ج) درصد افزایش وزن بدن و (د) ضریب رشد ویژه(میانگین ± خطای استاندارد) ۴۳
شکل ۶-۴ شاخص‌های وزن فیل‌ماهیان جوان تغذیه شده با عصاره روغنی رزماری در سطوح ۰، ۱/۰، ۱، ۱۰ و ۲۰ گرم بر کیلوگرم (به ترتیب جیره‌های شماره ۱ تا ۶)، (الف) ضریب تبدیل غذا،‌ (ب) کارایی غذا، (ج) ضریب تبدیل پروتئین و (د) شاخص کبدی(میانگین ± خطای استاندارد) ۴۴
شکل ۶-۵ پارامترهاى بیوشیمیایی فیل‌ماهیان جوان تغذیه شده با عصاره روغنی رزماری در سطوح ۰، ۱/۰، ۱، ۱۰ و ۲۰ گرم بر کیلوگرم (به ترتیب جیره‌های شماره ۱ تا ۶)، (الف) پروتئین کل،‌ (ب) آلبومین، (ج) گلوبولین، (د) گلوکز، (ه)هماتوکریت و (ز) هموگلوبین(میانگین ± خطای استاندارد) ۴۵
شکل ۶-۶ شاخص های مرتبط با چربی کل در سرم خون فیل ماهیان جوان تغذیه شده با سطوح مختلف عصاره رزماری. (الف) کلسترول، (ب) تری گلیسیرید(میانگین ± خطای استاندارد) ۴۶
شکل ۶-۷ آنزیم های شاخص کبدی در سرم خون فیل ماهیان جوان تغذیه شده با سطوح مختلف عصاره رزماری. (الف) GOT، (ب) GPT 46
دوازده
چکیده
پرورش ماهی نمونه‌ای از فعالیتهای آبزی‌پروری است که امروزه به یکی از مهم‌ترین صنایع دارای رشد سریع تبدیل شده است. به دلیل پرورش متراکم آبزیان، توسعه بیماری‌های عفونی به عنوان یک مشکل اساسی در صنعت آبزی‌پروری محسوب شده و زیانهای اقتصادی فراوانی را به همراه داشته است. حساسیت بالای ماهیان به استرس و گسترش سریع بیماری‌ها در آب، پرورش‌دهندگان آبزیان را ملزم به متمرکزکردن فعالیت‌هایشان به منظور ایمن‌کردن ماهیان در برابر بیماری‌های عفونی کرده است. تلاش‌هایی نظیر پیشگیری‌های بهداشتی، ضدعفونی و دارودرمانی (با تاکید بر آنتی‌بیوتیک‌ها) برای کنترل بیماری‌ها انجام شده است. استفاده تجاری از آنتی‌بیوتیک‌ها و دیگر داروهای شیمیایی در پرورش ماهی به دلیل ایجاد مقاومت باکتریایی، آلودگی محیط زیست و تجمع مواد آلاینده در بدن ماهی بشدت مورد انتقاد قرار گرفته است. در سال‌های اخیر توجه بسیاری به مواد محرک سیستم ایمنی معطوف شده است. مواد محرک سیستم ایمنی، عصاره‌های زیستی و یا ساختگی هستند که رشد موجود و هم‌چنین پاسخ‌های ایمنی بدن را تحریک می‌کنند. رزماری یکی از ادویه‌هایی است که دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالا می‌باشد. از روغن رزماری بعنوان ماده‌ای با خاصیت آنتی‌باکتریایی و ضدقارچی، آنتی‌اکسیدانی، آنتی‌میکروبی و ضدسرطانی استفاده می‌شود. بر این اساس در تحقیق حاضر خواص عصاره روغنی گیاه رزماری به عنوان یک ماده محرک سیستم ایمنی بر پارامترهای رشد و تغذیه (شامل وزن نهایی، ضریب رشد ویژه، شاخص وضعیت، درصد افزایش وزن بدن، ضریب تبدیل غذا، شاخص کبدی و بازده مصرف پروتئین)، فاکتورهای بیوشیمیایی و ایمنی سلولی (شامل پروتئین کل، آلبومین، گلوبولین، گلوکز، کلسترول، تری‌گلیسیرید و آنزیم‌های کبدی) و ترکیب شیمیایی لاشه (شامل پروتئین، رطوبت و چربی) فیل‌ماهیان جوان پرورشی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور بچه فیل‌ماهیان جوان پرورشی با متوسط وزن ۲۸/۵ ± ۹۴/۱۳۰ (میانگین ± خطای استاندارد) گرم به شش گروه (تیمارها) و هر گروه به سه زیرگروه (تکرارها) تقسیم شدند. گروه اول به عنوان شاهد با جیره پایه و فاقد عصاره رزماری و گروه‌های دوم، سوم،‌چهارم و ‌پنجم به ترتیب با جیره‌های حاوی ۱/۰، ۱، ۱۰ و ۲۰ گرم عصاره روغنی رزماری به ازاء هر کیلوگرم جیره غذایی و گروه ششم با جیره حاوی ۰۳/۰ گرم آنتی‌بیوتیک اکسی‌تتراسایکلین به ازاء هر کیلوگرم جیره غذایی به مدت ۵۶ روز تغذیه شدند. نتایج حاصل نشان‌دهنده عدم وجود اختلاف معنی‌داری در پارامترهای رشد بین تیمارهای مختلف بود. میزان بقا در انتهای دوره اختلاف معنی‌داری را بین تیمارهای مختلف نشان نداد (۰۵/۰ >p ). محتوای پروتئین لاشه تیمار g/kg1/0 عصاره رزماری به طور معنی‌داری نسبت به تیمار شاهد افزایش داشت(۰۵/۰ >p ). در مقابل میزان چربی کبد در تیمار مذکور و تیمار g/kg03/0 اکسی‌تتراسایکلین به طور معنی‌داری نسبت به دیگر تیمارها کاهش نشان داد (۰۵/۰ >p ). در عین حال اختلاف معنی‌داری در محتوای چربی و رطوبت لاشه بین تیمارهای مختلف مشاهده نشد. محتوای پروتئین کل سرم و آلبومین در تیمارهای حاوی عصاره رزماری به طور معنی‌داری نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد به طوری که کم‌ترین میزان پروتئین کل در تیمار شاهد و بیشترین آن در تیمار g/kg1 عصاره رزماری بدست آمد(۰۵/۰ >p ). محتوای آلبومین نیز در تیمار g/kg1/0 عصاره رزماری به طور معنی‌داری نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد(۰۵/۰ >p ). آنزیم‌های کبدی به طور معنی‌داری در تیمارهای حاوی عصاره رزماری نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت(۰۵/۰ >p ). محتوای گلوکز سرم خون در تیمار شاهد بطور معنی‌داری بیشتر از سایر تیمارها بود(۰۵/۰ >p ) در حالی‌که میزان کلسترول و تری‌گلیسیرید تغییر معنی‌داری را بین تیمارهای آزمایشی نشان نداد. میزان هموگلوبین خون در تیمار شاهد به طور معنی‌داری نسبت به تیمارهای حاوی عصاره رزماری افزایش یافت (۰۵/۰ >p ) اما تغییری در میزان هماتوکریت خون بین تیمارهای مختلف مشاهده نشد. شمارش افتراقی گلبول‌های سفید خون، نشان‌دهنده وجود اختلاف معنی‌داری در میزان لنفوسیت،‌ ائوزینوفیل و نوتروفیل خون است به طوری که میزان لنفوسیت در تیمارهای حاوی عصاره رزماری بطور معنی‌داری بالاتر از تیمار شاهد بود (۰۵/۰ >p ). در مقابل میزان ائوزینوفیل و نوتروفیل خون در تیمار شاهد به طوری معنی‌داری بالاتر از دیگر تیمارها بود(۰۵/۰ >p ). در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که سطوح مختلف عصاره رزماری مورد استفاده، تاثیر مثبت معنی‌داری بر پارامترهای رشد نداشته است اما سطح g/kg1/0 و g/kg1 آن در جیره غذایی باعث می‌شود تا پارامترهای بیوشیمیایی خون و کیفیت لاشه را بهبود بخشیده و باعث تقویت سیستم ایمنی گردد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

لغات کلیدی: رزماری (Rosmarinus officinalis)، فیل‌ماهی (Huso huso)، شاخص‌های رشد، سیستم ایمنی، کیفیت لاشه، فاکتورهای بیوشیمیایی سرم
فصل اول
مقدمه
پرورش ماهی نمونه‌ای از فعالیتهای آبزی‌پروری است که به یکی از مهم‌ترین صنایع دارای رشد بسیار سریع تبدیل شده است [۲۲]. از میان موجودات مختلف پرورشی، تعداد زیادی از ماهیان آبهای شیرین و شور بخش مهمی از صنعت آبزی‌پروری را شامل می‌شوند که هر ساله بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود. تراکم نگهداری یک عامل کلیدی در ارزیابی میزان تولید و سوددهی یک مزرعه تجاری پرورش ماهیان است. مزارع تجاری از ترکیبی از مشاهدات و تجارب به منظور تصمیم‌گیری در مورد تراکم مناسب نگهداری بهره می‌برند. حال آن‌که گونه‌های مختلف، واکنش‌های متفاوتی را نسبت به تراکم محیط از خود نشان می‌دهند [۳۳]. پرورش متراکم ماهی محیط فیزیکی استرس‌زایی را به وجود می‌آورد که منجر به کاهش عملکرد سیستم ایمنی و حساسیت به بیماری‌های عفونی می‌شود [۲۲]. حساسیت بالای ماهیان به استرس و گسترش سریع بیماری‌ها در آب، پرورش‌دهندگان آبزیان را ملزم به متمرکزکردن فعالیت‌هایشان به منظور ایمن‌کردن ماهیان در برابر بیماری‌های عفونی کرده است [۶۱]. علاوه‌ براین، وجود مواد شیمیایی مضر در محیط باعث ایجاد بیماری‌های مختلف و اثرات نامطلوب در محیط آب می‌شود [۲۲].
در حال حاضر، بیماری یکی از عوامل محدودکننده پرورش بسیاری از گونه‌های ماهیان است که مانع از رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی در برخی از کشورها شده است[۲۲]. تلاش‌هایی نظیر پیشگیری‌های بهداشتی، ضد عفونی و دارودرمانی (با تاکید بر آنتی‌بیوتیک‌ها) برای کنترل بیماری‌ها انجام شده است [۳۳].
استفاده تجاری از آنتی‌بیوتیک‌ها و دیگر داروهای شیمیایی در پرورش ماهی به دلیل ایجاد مقاومت باکتریایی، آلودگی محیط زیست و تجمع مواد آلاینده در بدن ماهی به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است. بر همین اساس اتحادیه اروپا قانونی را مبنی بر منع استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های مصنوعی^[۱] در سال ۲۰۰۶ مصوب کرد (آیین نامه ۱۸۳۱/۲۰۰۳/EC) [22]. از سوی دیگر سازمان سلامت جهانی (WHO^[2]) به‌منظور کاهش استفاده از مواد شیمیایی و جایگزینی آن‌‌ها، استفاده از گیاهان دارویی را توصیه می‌کند. تلاش‌های زیادی برای استفاده از مواد طبیعی نظیر گیاهان دارویی بعنوان افزودنی مواد غذایی برای افزایش کارایی غذا، افزایش تولید جانوران پرورشی و سلامت محصول تولید شده انجام شده است [۲۱].
افزایش نگرانی‌های عمومی در مورد اثرات سوء ایجاد شده به علت تجمع بیش از حد مواد شیمیایی مصنوعی در محیط باعث توجه بیشتر به ترکیبات سبز^[۳] نظیر مواد آلی و محصولات غذایی فاقد مواد مصنوعی شد. یک امر ضروری برای اجرایی شدن تولید ماهیان ارگانیک، توسعه درمان‌های آنتی‌بیوتیکی بر پایه ترکیبات حاصله از منابع طبیعی است [۱۶]. استفاده از آنتی‌اکسیدان‌های مصنوعی در صنایع غذایی حتی در مقادیر بسیار اندک به شدت محدود شده است [۳۰].
بر همین اساس در سال‌های اخیر توجه بسیاری به مواد محرک سیستم ایمنی معطوف شده است. مواد محرک سیستم ایمنی، عصاره‌های زیستی و یا ساختگی هستند که رشد موجود و هم چنین پاسخ‌های ایمنی بدن را تحریک می‌کنند. مواد متنوعی وجود دارند که به عنوان ماده محرک سیستم ایمنی شناخته شده‌اند، اما تعداد کمی از آن‌ها برای استفاده در آبزی‌پروری مناسب هستند [۳۹]. مواد محرک سیستم ایمنی به طور عمده عملکرد سلول‌های فاگوسیت را بهبود بخشیده و میزان فعالیت آنتی‌باکتریایی، فعالیت سلول‌های مهاجم بدن، فعالیت لیزوزیمی و پاسخ آنتی‌بادی را در ماهیان افزایش می‌دهند [۳۳]. بدین‌ترتیب مکانیسم دفاعی سیستم ایمنی افزایش یافته و میزان مقاومت در برابر بیماری‌های عفونی با افزایش مکانیسم‌های دفاعی بدن بالا می‌رود. در نتیجه به طور غیرمستقیم باعث افزایش میزان رشد در ماهیان می‌شوند [۶۱]. امروزه افزایش تقاضای مصرف‌کنندگان برای بهبود اوضاع بهداشتی در مزارع پرورش ماهی، ابعاد جدیدی را در مورد کیفیت و سلامت محصول، حذف آنتی‌بیوتیک‌ها و مواد سرطان‌زا از فرایند تولید مطرح کرده است [۳۳].
طبیعت شیمیدان ماهری است که توانایی خود را در تولید کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها، چربی‌ها، ویتامین‌ها و تعداد بیشماری از متابولیت‌های ثانویه با بهره گرفتن از آب، کربن‌دی‌اکسید و مواد معدنی نشان داده است. استفاده از گیاهان که محصولاتی ارزان و مطمئن هستند قدمتی به اندازه خلقت بشریت دارد [۱۸].
داروهای گیاهی گروه عمده‌ای از ترکیبات بدست‌آمده از گیاهان هستند که عموما در میوه‌ها، سبزیجات، دانه‌ها و غلات و نوشیدنی‌ها گیاهی یافت می‌شوند. ترکیب شیمیایی مربوط به ترکیبات فعال گیاهی را بر اساس ساختار آن‌ها می‌توان به آلکالوئیدها^[۴]، فلاونوئیدها^[۵]، رنگدانه‌ها، فنول‌ها^[۶]، ترپن‌ها^[۷]، استروئیدها^[۸] و روغن‌های ضروری طبقه‌بندی کرد. ترکیبات گیاهی همچنین دارای خواص ضد استرس، محرک رشد، محرک سیستم ایمنی و ضد میکروبی هستند. استفاده از مواد گیاهی به عنوان دارو، در کشورهای آسیایی تاریخچه طولانی دارد و ممکن است منبع مفیدی از داروهای جدید و ترکیبات فعال زیستی برای درمان موثر بیماری‌های عفونی را در ماهیان فراهم آورند و باعث افزایش میزان سلامتی ماهیان و فرآورده‌های آن‌ها و حفظ محیط زیست شوند [۲۲].
در آبزی‌پروری از گیاهان دارویی به منظور جلوگیری از فعالیت میکروبی، تسهیل رشد و بلوغ گونه‌های پرورشی استفاده می‌شود. استفاده از عصاره‌های گیاهی و دیگر فرآورده‌های آن‌ها با غلظت‌های مختلف بصورت خوراکی و یا تزریق باعث افزایش ایمنی ماهیان مختلف آب شیرین و آب شور و نرم‌تنان علیه باکتری‌ها، ویرو‌س‌ها و انگل‌ها شده است. افزایش بیش از حد غلظت مواد محرک سیستم ایمنی، فاقد اثرات جانبی مضر بوده و به افزایش ایمنی کمک می‌کند [۳۳].
قابلیت آنتی‌اکسیدانی و ضد‌میکروبی گیاهان، باعث شده که آن‌ها به عنوان یک منبع مهم از داروها در پرورش ماهیان به شمار روند [۲۲]. مطالعات نشان داده است که تمایل به استفاده از گیاهان دارویی به عنوان منبع جدیدی از عوامل آنتی‌اکسیدانی و ضد‌میکروبی رو به فزونی است [۳۰]. به عنوان مثال، متابولیت‌های ثانویه گیاهی نظیر روغن‌های ضروری و فلاونوئیدها به طور گسترده‌ای بخاطر فعالیت‌های ضد میکروبی، حشره‌کشی، ضد قارچی، ضد باکتریایی و فعالیت‌های ضد مسمومیت مورد مطالعه قرار گرفته‌اند [۷۸]. ترکیبات فنولی که به طور گسترده‌ای در گیاهان وجود دارند، نقش مهم آنتی‌اکسیدانی را علیه فعالیت‌های مخرب اکسیداسیونی در ارگانیزم‌های زنده ایفا می‌کنند و می‌توانند آن‌ها را در برابر سرطان، تصلب شرائین و پیرشدن سلول‌ها محافظت کنند [۷۹].
گیاه رزماری (Rosmarinus officinalis) ادویه‌ای بسیار مشهور و گیاهی خانگی است که در اکثر نقاط جهان کشت می‌شود. این گیاه در ساخت مواد طعم‌دهنده غذا، مواد آرایشی و داروهای تجاری برای محافظت از کبد و فعالیت‌های ضد سرطانی استفاده می‌شود. عصاره رزماری در صنعت غذا به عنوان یک ترکیب فعال و در داروسازی به عنوان منبع مهمی از داروها مطرح است. روغن رزماری بطور گسترده‌ای مورد مطالعه قرار گرفته است [۴۰]. رزماری یکی از ادویه‌هایی است که دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالا می‌باشد. از روغن رزماری به عنوان ماده‌ای با خاصیت آنتی‌باکتریایی و ضدقارچی، آنتی‌اکسیدانی، آنتی‌میکروبی و ضدسرطانی استفاده می‌شود. ترکیبات بسیاری نظیر فلاونوئیدها، دی‌ترپن‌ها^[۹]، استروئیدها و تری‌ترپن‌ها^[۱۰] از رزماری استخراج شده است [۳۰،۴۰].
ماهیان خاویاری که از مهم‌ترین ماهیان دریای خزر محسوب می‌شوند، به عنوان فسیل‌های زنده ماهیان شناخته شده‌اند [۳۷]. متاسفانه ساخت سدها، صید بی‌رویه، تخریب زیستگاه‌ها و مناطق تخمریزی این ماهیان بدلیل احداث کارخانه‌های صنعتی و آلودگی‌های کشاورزی، این گونه‌ها را در لیست قرمز گونه‌های در معرض خطر انقراض سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست (IUCN^[11]) قرار داده است. بطوری‌که در سال ۱۹۹۷، تمامی ماهیان خاویاری در ضمیمه انجمن جهانی تجارت گونه‌های در معرض خطر انقراض (CITES^[12]) قرار گرفتند [۳۹].
جدول ۱-۱ جایگاه سیستماتیک فیل‌ماهی