قانونگذار درماده ی۲۳ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، با تغییراتی نسبت به قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۷۰، شرایط اعمال مجازات های تکمیلی و مصادیق این مجازات ها را بیان کردهاست.
در این پژوهش به استثنای چند منبع محدود، منبع خاصی با موضوع اختصاصی مجازات های تکمیلی، که به صورت جامع و کامل در زمینه این دسته از مجازات ها بحث و بررسی شده باشد یافت نگردید، لذا از میان منابع موجود تنها بخش هایی با توجه به مباحث مطرح شده در این پایان نامه مورد استفاده قرار گرفته است، از جمله منابع مورد استفاده :
۱٫ ساکی، محمد رضا، ( ۱۳۹۳)، حقوق جزای عمومی، مجازات ها و اقدامات تأمینی و تربیتی
در این کتاب در خصوص مجازات های تکمیلی تنها به بیان مفهوم این مجازات ها و توضیحی مختصر در زمینه مجازات تکمیلی اجباری و مجازات تکمیلی اختیاری بسنده کردهاست، اما در خصوص ماهیت مجازات های تکمیلی سخنی به میان نیاورده است.
۲٫ زراعت، عباس، (۱۳۹۲)، حقوق جزای عمومی ۳،مجازات ها و اقدامات تأمینی بر اساس قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، جلد دوم
در این کتاب ضمن بیان مفهوم مجازات های تکمیلی، بدون بیان استدلالی قانع کننده تنها در یک سطر این مجازات ها را در ردیف مجازات های تعزیری بیان کردهاست، اما در این کتاب مشخص نگردیده است که مجازات های تکمیلی جزء کدام دسته از مجازات های تعزیری است. (تعزیرمنصوص شرعی، تعزیر حکومتی و…)
۳٫،ساولانی، اسماعیل، (۱۳۹۲)حقوق جزای عمومی، منطبق با قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲
در این کتاب ضمن تعریف مجازات های تکمیلی، تقسیم بندی این مجازات ها را محدود به مجازات تکمیلی اجباری و مجازات تکمیلی اختیاری کردهاست و توضیحاتی در این زمینه بیان نموده است و دیگر تقسیم بندی های مجازات های تکمیلی و ماهیت این مجازات ها را بیان نکرده است.
۴٫ اردبیلی، محمد علی، (۱۳۹۳)، حقوق جزای عمومی، جلدسوم
در این کتاب فقط تعریف مجازات های تکمیلی و توضیحاتی مختصر در خصوص ماده ی ۲۳ قانون مجازات اسلامی بیان گردیده است اما در خصوص ماهیت و موجبات این مجازات ها که مباحث اصلی و اساسی پایان نامه حاضر است توضیحی ارائه نشده است.
۵٫ گرجی، ابوالقاسم، (۱۳۸۱)، حدود – تعزیرات و قصاص
نگارنده از این کتاب در راستای دریافت مفهوم حدود و تعزیرات در جهت تعیین ماهیت مجازات های تکمیلی بهره گرفته است.
۶٫پورقهرمانی، بابک، (۱۳۸۸)، نگرشی بر مجازات های تتمیمی (تکمیلی)
در این مقاله ضمن تعریف مجازات های تکمیلی در خصوص مجازات تکمیلی اجباری و مجازات تکمیلی اختیاری توضیحاتی ارائه شده است، اما در زمینه دیگرمباحث مهم مجازات های تکمیلی هم چون ماهیت این مجازات ها سخنی به میان آورده نشده است.
۷،اسدیان، ترحم،(۱۳۸۱-۸۳)، نقد و بررسی رأی وحدت رویه شماره۵۹۰ مورخ ۱۵/۱۱/۷۲ هیئت عمومی دیوانعالی کشور،
در رأی وحدت رویه ی شماره۵۹۰ مورخ۱۵/۱۱/۷۲، به نوعی مابین مجازات های تکمیلی و مجازات های بازدارنده اختلاط صورت گرفته است، که در این مقاله این اختلاط مورد انتقاد قرار گرفته است، اما در نهایت در این مقاله تنها به انطباق مجازات تکمیلی و بازدارنده بر یکدیگر ایراد گرفته شده است و این انطباق را صحیح ندانسته است، اما در خصوص روشن ساختن ماهیت مجازات های تکمیلی سکوت اختیار کردهاست.
۸٫ حسینی، محمد، (۱۳۸۷)، حدود و تعزیرات (قلمرو، انواع، احکام)
در این مقاله تعریف، انواع و پاره ای از احکام حدود وتعزیرات بیان شده است.
نگارنده از مقاله حاضر در راستای دریافت مفهوم و احکام حدود و تعزیرات جهت تعیین ماهیت و موجبات مجازات های تکمیلی بهره گرفته است.
۹ میرزایی، هادی، (۱۳۸۸)، نگاهی بر مجازات های تعزیری و بازدارنده و مقایسه آن با اقدامات تأمینی و تربیتی
در این مقاله مجازات های تعزیری و بازدارنده وانواع مجازات های تعزیری توضیح داده شده است، لذا نگارنده از این مقاله در جهت تعیین ماهیت مجازات های تکمیلی بهره گرفته است.
۱۰٫رضوانی، صادق، (۱۳۸۲)، تداخل مجازات های تعزیری و بازدارنده
در این مقاله توضیحاتی پیرامون تفاوت حدود و تعزیرات، تعریف تعزیرات و مجازات های بازدارنده و رابطه ی این دو مجازات ارائه شده است.لذا نگارنده از مقاله حاضر در راستای تبیین ماهیت و طبیعت مجازات های تکمیلی بهره گرفته است.
۱۱٫پیروانی، سعیده، (۱۳۹۲)، جایگاه اقدامات تأمینی و تربیتی در فقه جزایی، (پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته ی گرایش حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز)
در این پایان نامه در خصوص اقدامات تأمینی و تربیتی بحث و بررسی صورت گرفته است، نگارنده از این منبع جهت دریافت مفهوم اقدامات تأمینی و تربیتی برای روشن ساختن طبیعت مجازات های تکمیلی بهره گرفته است.
۱۲٫ رحیمی، الهام، (۱۳۹۲)، مجازات بازدارنده در قانون مجازات اسلامی۱۳۹۲، (پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته گرایش حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز)
در این پایان نامه مجازات های بازدارنده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است، نگارنده از منبع مذکور در راستای دریافت مفهوم مجازات های بازدارنده (تعزیرات حکومتی)، جهت تبیین ماهیت مجازات های تکمیلی بهره گرفته است.
۱۳٫ قادری، صادق، (۱۳۹۱)، تحلیل حقوقی – جرم شناختی مجازات تبعی در حقوق کیفری ایران، (پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته گرایش حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز)
از این پایان نامه جهت تبیین ماهیت و موجبات مجازات های تکمیلی با دریافت مفهوم مجازات های تبعی استفاده شده است.
۶٫ روش تحقیق
در انجام تحقیق مورد پیشنهاد، روش تحقیق تحلیلی – توصیفی با بهره گرفتن از منابع کتابخانه ای است که با مراجعه به کتابخانه اعم از واقعی و مجازی، اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شده و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است
۷٫سامان دهی تحقیق
فصل بندی این پژوهش براین اساس خواهد بود که ابتدا ضمن بیان ویژگی های این اقدامات با تکیه بر قانون، تعریفی از این مجازات ها ارائه میگردد و نیز سابقه ی تقنینی این مجازات ها بیان میگردد.
در فصل دوم بررسی خواهد شد که اقدامات مذکور در قانون مجازات اسلامی که با عنوان «مجازات های تکمیلی» ذکر گردیده اند، ماهیاتاً گونه ای از واکنش های کیفری هستند یا غیرکیفری؛ ضمن روشن ساختن این موضوع و در نهایت قرار دادن این اقدامات در زمره ی گونه های غیر کیفری تعزیر، در فصل بعد ضمن بیان گونه های غیرکیفری تعزیر، یعنی اقدامات تأمینی و تأدیب، این موضوع بررسی خواهد شد که مجازات های تکمیلی در مفهوم کدامیک از آن ها قرار میگیرد.
هم چنین با توجه به دسته بندی تعزیرات به تعزیرات شرعی و حکومتی، این موضوع تبیین خواهد شد که مجازات های تکمیلی جزء تعزیرات شرعی هستند و یا در ردیف تعزیرات حکومتی قرار می گیرند.
فصل دوم