همچنین کارایی‌ به ‌معنای‌ کمترین‌ زمان‌ یا انرژی‌ مصرفی‌ برای‌ بیشترین‌ کاری‌ که‌ انجام‌ شده‌ است (اپستین و هاندرت^[۱۹]، ۲۰۰۲).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

کارایی آموزشی:
به مجموعه فعالیت های کیفی و کمی که معلمان، دبیران و اساتید در راستای اهداف آموزشی به منظور بهبود عملکرد نظام آموزشی می بایست انجام دهند تا اثربخشی و در نهایت سودبخشی آن عاید کلیه اجزا سازمانی و محیط بیرونی شود. این فعالیت ها می تواند شامل بهبود روند تدریس، بهبود روابط انسانی، بهبود روند ارزشیابی و هر آنچه در روند آموزشی حضور دارد شود (کارول و گیلبرت^[۲۰]، ۲۰۰۸).
کارایی آموزشی معلمان سطح وسیعی از فعالیتهای آموزشی یک معلم را در بر می گیرد و برای سنجش کارایی معلمان باید به همه آنها توجه کرد و سپس در مورد موفقیت یا عدم موفقیت کارایی معلم قضاوت نمود (خدیوی، ۱۳۸۹).
روش تدریس:
روش تدریس مجموعه تدابیر و فعالیتهای منظمی است که معلمی، نه برای ارائه تدریس بهتر، بلکه برای یادگیری بهتر و رسیدن به هدف، با توجه به امکانات اتخاذ میکند (احمدیه،۱۳۸۵)، همچنین به کلیه فرآیندهایی که در کلاس درس به منظور بهبود یادگیری دانشآموزان صورت گیرد (پرینس و فلدر^[۲۱]، ۲۰۰۶) و یا به مجموعه فعالیتهایی معلمان در کلاس به روشهایی متفاوتی که به منظور گسترش و توسعه مفهومی ذهن فراگیران در دروسشان صورت میگیرد روش تدریس میگویند (اوزسویک^[۲۲]،۲۰۱۰). بنابراین، به اعمال و فعالیتهایی که معلم به منظور تغیییر در شیوه های یادگیری دانش آموزان ایجاد می کند نیز روش تدریس میگویند (براوون^[۲۳]، ۲۰۰۱). در این راستا معلمان میکوشند تا در امر تدریس از شیوه های گوناگونی استفاده کنند برای اینکه در فرایند آموزش به مطلوبیت لازم دست یابند. در جمعبندی کلی پژوهشگر معتقد است که روش تدریس در کل، تغییر در شیوه های یادگیری دانش آموزان است تا به آنان بیاموزد که چگونه بیاموزند.
مشکلات خاص معلمان:
به تعبیری مشکلات خاص معلمان میتواند اینگونه تعریف شود: به مسائلی نظیر وجود کلاسهای چندپایه و مدیریت در آن، کمبود وقت، فقدان تجهیزات آموزشی، کمبود اطلاعات و تجارب معلمان، ضعف بنیه علمی دانشآموزان، وجود منطق دوزبانه و سازمان دهی فیزیکی کلاس درس مشکلات خاص معلمان قلمداد می شود (دیویس، گایتون و آنیون^[۲۴]، ۲۰۰۸)
روابط انسانی:
برگر^[۲۵] (۱۹۳۴) میگوید: در حال حاضر، روابط انسانی، توسعه دادن مهارت عملی تا شخص بیاموزد چگونه خویش را با محیط اجتماعی خود سازگار کند. مهارت انسانی یعنی قابلیت برقراری ارتباط با عقاید و احساسات دیگران، تا با دریافت پاسخ مطلوب و ایجاد ارتباط از سوی دیگران، خوی اجتماعی بودن در او پرورش یابد (روتلیز برگر به نقل از لین^[۲۶]، ۲۰۰۶).
بویکین^[۲۷] میگوید: روابط انسانی عبارت است از شیوه رفتار کردن و احترام گذاردن به موقعیت های اجتماعی، افراد یا گروههایی که سبب خلق آن موقعیتها شدهاند. در روابط انسانی سازمان یافته، اختلاف نژادی، اخلاقی، طبقات اجتماعی یا اقتصادی، فرهنگی و آموزشی مطرح نیست، بلکه احترام گذاشتن بر شخصیت فرد و محترم شمردن ارزشهای انسانی افراد مهم است (مارشال^[۲۸]، ۲۰۰۷).
ارزشیابی
ارزشیابی فرایند یا مجموعه روش های جمع آوری اطلاعات برای تصمیمگیری اصلاحی یا تعیین مزایا و ارزش یک فرایند، فرآورده یا برنامه است (آتسچولد و اوستین، ۲۰۰۶). همچنین به مجموعه فرآیندهای بازنگری و بررسی در ارائه دروس و همچنین تعیین نقاط قوت و صعف در تدریس، ارزشیابی میگویند (والیاس^[۲۹]، ۲۰۰۹). ارزشیابی در مجموع به فعالیتی گفته می شود که در آن به دنبال نقاط ضعف و نقص در ارائه روش های تدریس یا به دنبال ضعفهای یادگیری دانشآموزان هستیم (پاتون^[۳۰]،۲۰۰۸) و در آن به منظور تشخیص موانع در امر یادگیری فراگیران و اینکه آنان تا چه حد به مهارت و توانایی دست یافتهاند می پردازیم . لذا لازم است تا این ارزشیابیها صورت گیرد. ارزشیابی فرایند منظمی است که طی آن درباره ارزش، مطلوبیت، موثر بودن یا کفایت چیزی طبق ملاکها و مقاصد معینی قضاوت و داوری میشود (هاشمی، ۱۳۹۱). به طور کلی میتوان ارزشیابی را فرایند تشخیص و رفع موانع یادگیری فراگیران در محیط کلاس توصیف نمود.
۱-۵-۲- تعاریف عملیاتی متغیرها
کارایی آموزشی:
به طور کلی نمرهای که معلمان به پرسشنامه محقق ساخته کارایی آموزشی خود تحت تاثیر مراجعات و نقش معلم راهنما در قالب ۲۶ گویه اختصاص می دهند.
کارایی آموزشی در اینجا به کیفیت کار معلمان در اجرا وظایف تربیتی و آموزشی آنان اطلاق میشود که از طریق پرسشنامه محقق ساخته، سنجیده میشود.
به طور جزئی و مشروح:
بهبود شیوهی تدریس:
نمره ای که معلمان به بعد بهبود شیوهی تدریس خود تحت تاثیر مراجعات معلم راهنما در قالب سـؤالات ۷ ، ۱۲ ، ۱۹ ، ۲۲ و ۲۵ اختصاص میدهند.
مرتفع شدن مشکلات خاص به وجود آمده:
نمره ای که معلمان به بعد مرتفع شدن مشکلات خاص به وجود آمده برای خود تحت تاثیر مراجعات و نقش معلم راهنما در قالب سـؤالات ۲ ، ۹ ، ۱۴ ، ۱۶، ۲۰ ، ۲۴ و ۲۶ اختصاص میدهند.
بهبود روابط انسانی حاکم بر فضای آموزشی:
نمره ای که معلمان به بعد بهبود روابط انسانی حاکم بر فضای آموزشی خود تحت تاثیر مراجعات و نقش معلم راهنما در قالب سـؤالات ۱ ، ۵ ، ۶ ، ۱۱ ، ۱۳، ۱۵ ، ۱۸ ، ۲۱ و ۲۳ اختصاص میدهند.
بهبود شیوهی ارزشـیابی:
نمره ای که معلمان به بعد بهبود شیوهی ارزشـیابی خود تحت تاثیر مراجعات و نقش معلم راهنما در قالب سـؤالات ۳ ، ۴ ، ۸ ، ۱۰ اختصاص میدهند.
فصل دوم
پیشینه پژوهش
مقدمه
نقش ناظران آموزشی همواره با توجه به تغییراتی که در رفتارهای معلمان ایجاد میکند مورد تاکید بوده است. اغلب فعالیتهای ناظران موجب تغییر رفتاری معلمان و دقت آنان در کار و عملکرد آموزشی شان میشود. معلمین راهنما در امر راهنمایی و مشاوره می توانند در اغلب مواقع کمک مناسبی برای معلمین باشند. به غیر از مسائل آموزشی که جز لاینفک و اولیه یک نظام آموزشی و عملکرد معلمان است مسائل رفتاری نیز می تواند توسط معلمین راهنما دنبال شود. البته در گذشته نقش نظارت برای معلمین بسیار نامطلوب جلوه می کرد و بیشتر به عنوان بازرس معلمان از آنان واهمه داشتند و عملکرد آنان زیر سوال می رفت. بر این مبنا در این فصل به بررسی مبانی نظری در حوزه متغیرهای پژوهش و پیشینه پژوهش پرداخته میشود و سپس جمعبندی صورت میگیرد.
۲-۱- مبانی نظری
۲-۱-۱- معلم راهنما
نظارت و راهنمایی، یک فرایند آموزشی است که در آن فردی که دارای علم و مهارت بیشتری می‌باشد ، مسئولیت تربیت و آموزش فرد دیگری را به عهده دارد که کمتر دارای این عناصر می‌باشد (رابینسون ،۱۹۶۳؛ به نقل از نیکنامی، ۱۳۸۸).
در جامعه‌های پیشرفته؛ مدیران و رهبران آموزش و پرورش، متخصصان تعلیم و تربیت، برنامه‌ریزان آموزشی، محققان تربیتی، معلمان و راهنمایان آموزشی از کسانی هستند که در ایجاد یا هماهنگی تغییرات و تحولات، وظایفی را به عهده دارند. وظیفه‌ی این افراد ایجاد تغییرات و اصلاحات در برنامه‌های آموزشی و انطباق این برنامه‌ها با نیازها و انتظارات دانش‌آموزان و جامعه و هماهنگی آموزش و پرورش با جامعه است. در این میان راهنمایان آموزشی وظایف حساس و مهمی را در چارچوب‌های معینی در آموزش و پرورش به عهده دارند (کوپلا و همکاران^[۳۱]، ۱۳۸۶؛ ترجمه خدیوی).
وظیفه‌ی اصلی نظارت و راهنمایی تعلیماتی (آموزشی) اصلاح و بهبود وضع آموزشی است. مسئولیت نظارت و راهنمایی آموزشی در آموزش و پرورش به افراد متخصصی واگذار می‌شود که با صرف وقت و تلاش فراوان این کار را انجام می‌دهند، اما نیل به هدف‌های آموزش و پرورش مستلزم همکاری گروه کثیری از متخصصان است که بدون وجود آنان تحقق هدف‌ها بعید به نظر می‌رسد. نظارت و راهنماییِ آموزشی یکی از این تخصص‌هاست که به طور اخص، افراد معینی در نظام آموزشی هر کشور راهنمایان آموزشی نامیده می‌شوند (دیویس و همکاران، ۲۰۰۸).
از راهنمایان آموزشی انتظار می‌رود، مهارت بالایی در روابط انسانی و ویژگی‌هایی نظیر عطوفت، مهربانی ،صمیمیت، صبر و خوشرویی از خود نشان دهند و نیز :
ـ روحیه‌ی همکاری که مشاوران به آن معتقد هستند را به عنوان یک عامل پیشرفت و بهبود داشته باشد و علاقه‌مند باشد که وقت خود را صرف کمک به دیگران کند.
ـ یک مرجع (نظرخواهی) باشد و افراد را در زمینه‌ی راه‌های جدید و پیشرفته برای انجام کارها وادار به تفکر و اندیشه کند.
ـ نگرش‌های ارزشمند را به دیگران انتقال دهد و از نظر دیگران نیز استفاده نماید.
ـ محیطی مردم‌سالار ایجاد کند که به مشارکت هر یک از افراد شرکت‌کننده اهمیت داده شود .
ـ آمادگی تغییر و اصلاحات را داشته و دایم در صدد بهبود وضعیت باشد .
ـ بتواند متناسب با تغییر شرایط زندگی کرده و به معلمان کمک کند تا خود را با نیازهای متغیر جامعه، کودکان و جوانان تطبیق دهند (به فروش، ۱۳۸۹).
و در این زمینه‌ها آگاهی کافی داشته باشد:
برنامه‌های آموزش عمومی، آموزش حرفه‌ای قبل از خدمت، در زمینه‌ی رشته تحصیلی، برنامه کارشناسی ارشدِ نظارت، تجربه‌ی موفق تدریس، نظریه‌های یادگیری و روان‌شناسی تربیتی، فلسفه‌ آموزش و پرورش، تاریخ تعلیم و تربیت، نقشِ مدرسه و جامعه، تدوین برنامه‌های درسی، پویایی گروه، همایش و مشاوره و ارزیابی عملکرد معلم. (پروکتور، ۲۰۱۰).
راهنمایان آموزشی مخصوص مدرسه باید به توسعه‌ی برنامه‌های درسی بپردازند، به معلمان در تولید مواد آموزشی و برنامه‌های درسی کمک کنند، برای پیشرفت کادر آموزشی برنامه‌ریزی کنند و به معلمان کمک نمایند تا روش‌های تدریس خود را بهبود بخشند. اقدامات جدید در نظارت آموزشی، فراهم نمودن خدمات برای همکاران، مربیان و مشاوران در فرایند آموزش است (افکانه و شکوره، ۱۳۸۵).