بس ردَ بوسه مانده برآن روی همچو ماه جایی دگر نمانده که عاشق کند نگاه
(همان: ۱۷۸)
یک پرتو از جمال جمیل ازل بود کافتد به روی ماه تو از عالم اله
(همان:۱۷۸)
هر کجا می رود این مایه ی ناز چون مه ی یک شبه انگشت نماست
(ریاضی یزدی،۲۰۰:۱۳۷۵)
نمکین صورت این قرص قمر آنقدر نرم و لطیف وزیباست
(همان)
سر زد از پشت در خت گل سرخ ماهپاره صنمی با سر باز
(همان: ۲۵۶)
چه مهی آینه دارش خورشید چه تنی هر چه بخواهی طنَاز
(همان:۲۵۶)
قصد جان کرده پس از بردن دل وه چه آن دختر مه رو پر روست
(ریاضی یزدی،۲۹۸:۱۳۷۵)
گل و باغ؛ وجه شبه: زیبایی و طراوت
شعرای پارسی از طبیعت آن چه به زیبایی مثل بوده، گرفته و روی بدان مانند کرده اند. آنان باغ و بستان، گلزار و گلستان و چمن را نمونه ی روی محبوب دانسته اند. از گل ها، گل به معنای عام، گل لاله، شقایق نعمانی، ارغوان، گل سرخ و سوری، سمن و یاسمن، نسرین و نسترن را مشبه به روی قرار داده اند.( دانشور، ۱۳۸۹ :۲۷۹ و۲۸۰)
کار این گل که چو گل خندان بود روز و شب تربیت مرغان بود
(ریاضی یزدی، ۳۵۲:۱۳۷۵)
گل استعاره از معشوق است. فقط گل چهره اش لطیف و نازک است. رخسار یار در زیبایی به گل تشبیه شده است. همچنین در این بیت تشبیه مرسل به کار برده است.تشبیه مرسل تشبیهی است که ادات تشبیه در کلام ذکر شده باشد. (صادقیان، ۱۶۹:۱۳۸۹ ) شاعر معشوق را به جهت خوش رو بودن به گل خندان تشبیه کرده است. گل خندان، ترکیب وصفی است.
زآن گلستان که شود پر پر گل نشنوی شور و نوای بلبل
(ریاضی یزدی، ۱۵۵:۱۳۷۵)
گل استعاره از معشوق است. شاعر رخسار یار را به جهت طراوت و شادابی به گل تشبیه کرده است و وجود معشوق را ضروری می داند، همچنین معتقد است هر جا معشوق هست شور و نشاط هم هست.
گل چو از ساحت بستان برود زیور وزیب گلستان برود
(ریاضی یزدی، ۱۵۵:۱۳۷۵)
این بیت هم مانند بیت قبل، شاعر باز هم تأکید دارد، هر جا معشوق نباشد، زیور و زیبایی هم از بین می رود.
بگشاید به فضا بال و پری زان گل گم شده گیرد خبری
(همان:۳۶۲)
گل، استعار ه از معشوق است. شاعر مرتب به معشوق را در لطافت و نازکی به گل تشبیه می کند.
چه شد ای گل که فراموش شدی؟ بلبل باغی و خاموش شدی؟
(ریاضی یزدی،۳۶۴:۱۳۷۵)
در این بیت هم گل و بلبل استعاره از معشوق است.
تو گل سرخ چمن زد راهت من گل عا رض همچون ماهت
(همان: ۳۷۱)
عارض: صورت، چهره.(معین، ۱۳۶۴: ذیل واژه) گل عارض اضافه ی تشبیهی وتشبیه بلیغ است، شاعر چهره ی معشوق را در زیبایی و نشاط به گل و با تشبیه مرسل چهره ی معشوق را به ماه تشبیه کرده است.
که بر آن عارض همچون گل سرخ عکس خون دل عاشق پیداست
(ریاضی یزدی،۲۰۰:۱۳۷۵)
عرق شرم بر آن گونه گلگون چه عجب برگ برگ گل شاداب گلابی دارد
(همان: ۱۵۵)
با تبسم های شیرین گلی خوش آب و رنگ در خزان زندگانی نو بهاری داشتیم
(همان: ۱۷۴)
دیدی ای نو گل من با دل من چون کردی بی وفا بردی و با خار جفا خون کردی
(ریاضی یزدی، ۱۸۰:۱۳۷۵)
گوشه ی چشم ریاضی بنشین ای گل ناز تا ببینی که ز خونابه چو جیحون کردی
(همان: ۱۸۱)
ای خوش آن روزی که ما هم روزگاری داشتیم باغ پر گل بود و ما هم گلعذاری داشتیم
(همان: ۱۷۳)
رنگ او دارد اگر گل زیباست بوی او دارد اگر گل خوشبوست
(همان:۲۹۷)
در فصل چهارم به بررسی زندگی خواجه نظام الملک و آثاراو و اثر مورد نظرمان و همچنین بررسی عدالت و دادرسی در اثر مورد نظر یعنی سیاست نامه می پردازیم .
در فصل پنجم به مقایسه موضوع خود در دو اثر از دو نویسنده مورد نظر و به بیان شباهتهای موجود در پرداختن به عدالت و دادرسی و تفاوتهای موجود در پردازش موضوع مورد نظر در آثار ذکر شده می پردازیم تا پس از ذکر خلاصه تحقیق به نتیجه ای ادبی و علمی مورد قبول اساتید برسیم و پیشنهاداتی جهت ادامه دادن این روش با ادله مفید بودن به محققین بعدی ارائه گردد که «مَن کانَ فی طَلَبِ العِلمِ کانَتِ الجَنَّهُ فی طَلَبهِ» هر که در جستجوى دانش باشد ، بهشت در جستجوى او برآید( الهندی؛ ۲۰۰۸: ۲۸۸۴به نقل از : ری شهری ؛۱۳۹۱ : ۳۹۸). ضمناً در پایان فهرست اعلام بصورت الفبائی جهت استفاده محققین آورده شده است.
مریم اکبری
تابستان۱۳۹۳
فصل اول
کلیــــــات
فصل اول
کلیــــات
۱-۱ – تعریف موضوع
با توجه به موضوع که عدالت ودادرسی در تاریخ بیهقی وسیاست نامه است .دراین پژوهش ضمن تعریف واژه عدالت ودادرسی وبازتاب آن درادبیات سعی می شود مبانی عدالت ودادرسی وشیوه ـ های احقاق حق مردم وسیاست مداران در تاریخ بیهقی و سیاست نامه بررسی شود ونیز شیوه برخورد با مجرمان ودادن حق به مستعضفان درمباحث دیگر استخراج ،تجزیه وتحلیل وطبقه بندی شود.
با عنایت به ارتباط موضوع باکتب ومنابع تخصصی رشته های حقوق ،ضرورت داشت که برخی ازآثارتخصصی این رشته نیزمورد مطالعه وپژوهش قرارگیرد.برای تدوین مجموعه فراهم آمده ،کتب ادبی،تاریخی وحقوقی مورد کنکاوش قرارگرفت ؛چراکه آثارادبی که دراعصارگذشته نوشته شده است به ویژه آثارتاریخی – ادبی ،به مقتضای موضوع خود ، به چگونگی طرح دعوی وکیفیت مجازاتها اشاراتی نموده اند .ونیز شیوه های محکمه وآیین دادرسی وعدالت که درآثار ادبی به آن پرداخته اند مورد مطالعه وبررسی قرارگرفته تا سیمای عدالت ودادرسی دراعصارپیشین ،باز شناخته شود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۱-۲ – بیان مسئله
آیا مفهوم عدالت تا چه حد و اندازه ای در کلیه متون دینی و تاریخی و حقوقی و سیاسی و … با رویکرد ادبی وجود دارد و مورد استفاده قرار گرفته است ؟ این مفهوم دارای مصداقهای زیادی در کلیه متون است که ما به رویکرد آن در آثار ادبی با هدف تاریخی می پردازیم
مسائل مورد نظر ما به صورت ویژه اینها می باشد که آیا مفهوم عدالت و دادرسی در دو اثر مورد نظر به صورت متشابه به کار رفته یا متمایز؟ آیا وجوه مشترک میان این دو اثر از لحاظ مفهوم و مصادیق در این موضوع وجود دارد ؟ دو نویسنده مورد نظر ما به چه شکلهای این موضوع را در اثر خود استفاده کرده اند آیا به صورت کاملاً واضح با واژگان فقط به این موضوع پرداخته اند یا به صورت مفهوم نهانی در قالب عبارات و داستانها نیز از این موضوع استفاده وافر نموده اند .
۱-۳ – هدف تحقیق
با توجه به نیاز جامعه به آشنایی با عدالت ودادرسی ،که از موضوعات اجتماعی در همه زمانها می باشد و به هیچ وجه رنگ کهنگی نمی گیرد؛ بررسی آن درواقع می تواند درتأثیر برافراد موُثرباشد. وشناسایی مباحث ناگفته ومیراث کهن ادب فارسی موضوعی ضروری وبایسته تحقیق است . وما باید بدانیم میراث کهن ما به همه ی مسائل انسانی توجه داشته است.
عدالت بنیاد وقوام جامعه سالم است که بسیاری از زمینه های اجتماعی، اقتصادی وسیاسی انحراف ها و جرایم را از میان می برد؛ افزون برآن هنگام بروز کجی وانحراف در جامعه، می کوشد تا بهترین شیوه ممکن حالت اعتدال را به جامعه باز گرداند؛ به گونه ای که حقوق مشروع افراد وکیان اجتماع لطمه ای نخورد نقش کار ساز وزیر بنایی عدالت، انسان را همواره شیفته خود ساخته است وهیچ انسانی هرچند ستم کار، ازشعار عدالت خواهی وعدالت طلبی نمی گریزد.
هدف ما به طور کلی از این تحقیق اثبات وسعت کار ادبیات می باشد که می تواند با به کار گیری شیوه های زیبا گویی و به کار بردن آرایه ها و زیبائی های ادبی مفاهیم والای همچون عدالت را به نحو احسن به تصویر بکشد و تأثیر وافر در خوانندگان و شنوندگان داشته باشد .
هدف ما به صورت اخص اثبات وجود مفهوم و مصداق و بررسی عدالت و دادرسی در دو اثر گرانبها از دو نویسنده گرانسنگ می باشد که می خواهیم به اثبات برسانیم:
آیا عدالت و دادرسی در این دو اثر فقط بصورت واضح و آشکار به کار رفته است یا در قالب متنها نیز می توان این موضوع را ردیابی کرد؟
آیا عدالت و دادرسی در این دو اثر به صورت همگون و بدون اختلاف به کار رفته است ؟
آیا عدالت و دارسی در این دو اثر بصورت متفاوت و حتی متناقض استفاده شده است ؟
۱-۴ –پیشینه تحقیق
هرچند به طور گسترده موضوع عدالت وآیین دادرسی بررسی شده اما درباره شگردهای بیهقی و در تاریخ بیهقی وسیاست نامه کار مستقلی انجام نگرفته است.
در این موضوع مقالات و پایان نامه های در رشته های زبان و ادبیات فارسی و حقوق وجود دارد که مبحث مورد نظر ما از لحاظ ادبی مورد توجه است لذا به مفهوم و مصداق عدالت در آثار ادبی به صورت کلی پرداخته شده است ماننددادورزی وستم ستیزی ازنگاه خواجه نظام الملک ازعباس زاده ویوسف لو(۱۳۹۱)وبررسی عقده حقارت درداستان حسنک وزیربراساس روایت بیهقی ازقوام قبول(۱۳۸۶)و… ولی به صورت اخص به تأثیر عدالت در آثار بیهقی و خواجه نظام الملک پرداخته نشده است .
لذا می توان مقالات وموضوعاتی که دراین خصوص وجود دارد سر لوحه کار قرار داد.
۱-۵ – سئوالهای تحقیق
۱- آیا نویسندگان ما درزمانهای پیشین به امر عدالت ودادرسی توجه داشته اند؟
۲-آیا در تاریخ بیهقی و سیاست نامه به این موضوع پرداخته شده است ؟ اگر توجه داشته اند شیوه آنها درعدالت ودادرسی چگونه بوده است؟
۳- آیا شیوه آنها درعدالت ودادرسی مثل هم بوده یا با هم تفاوت داشته واگر تفاوت داشته ،تفاوت آنها درچه مسائلی بوده؟
۱-۶ – فرضیه های تحقیق
۱- نویسندگان ادبی ما در زمان های گذشته به وفور به امر عدالت و دادرسی در آثار خود پرداخته اند.
۲- بیهقی و خواجه نظام الملک عدالت ودادرسی رابه نحو خاصی درآثار خود بازتاب داده اند .
۳-نگاه بیهقی و خواجه نظام الملک درعدالت ودادرسی شباهتها وتفاوتهایی دارد.
۱-۷ – روش کارو تحقیق:
روش کار بیشتر به صورت مطالعه کتابخانه ای و پرسش و پاسخ از اساتید زبان و ادبیات فارسی و حقوق و علوم سیاسی بوده است ما ابتدا تمام هر آنچه در مورد عدالت و دادرسی در کلیه متون دینی ، ادبی ، حقوقی و … بود در حد توان مطالعه کرده،و هر آنچه لازم بود برای فصول اولیه یادداشت برداری کردیم و سپس این موضوع را در دو اثر مورد نظر به صورت دقیق تر کنکاش کرده و مصداقهای آن را در آورده و به مقایسه آن پرداختیم تا وجوه تفاوت و شباهت آنها بر ما نمایان گردد. سپس به بررسی آن پرداختیم .
فصـــــــــــــل دوم
نگاهی به عدالت ودادرسی و
سیرتاریخی آن دراعصارومتون گذشته
فصل دوم
فصل دوم
نگاهی به عدالت و دادرسی وسیرتاریخی آن دراعصارومتون گذشته
در این فصل کوشیده ایم که معنی لغوی و اصطلاحی و تعریف درستی از دادرسی و عدالت بیان شود و عدالت و دادرسی از منظر قرآن کریم و معصومین (ع) را به نظر خوانندگان برساند و سپس مروری مختصر به قضیه عدالت و دادرسی در عهد پیش ازاسلام و عهد اسلامی داشته باشد و همچنین به بررسی کوتاه و مختصر این موضوع در متون گران سنگ و مشهور از ادیبان ادب فارسی بپردازد.
۲-۱ –عدالت ازنظر لغوی واصطلاحی
۲-۱-۱- عدالت از نظر لغوی
عدالت دارای معانی خاصی است که در زیر به آنها اشاره می کنیم
راغب اصفهانی در کتاب «مفردات» عدل را به معنای مساوات دانسته است:
«عدل تقسیم کردن به طور مساوی است و از این رو گفته شده است آسمان و زمین بر پایه عدالت استوار شده است برای آگاهی دادن به اینکه اگر یک رکن از چهار رکن جهان از ارکان دیگر بیشتر یا کمتر باشد جهان مقتضای حکمت و نظم نخواهد بود»(راغب اصفهانی؛۱۳۸۸:ذیل ماده عدل)
در فرهنگ معین دربارهی عدالت آورده است داد کردن ، دادگر بودن – انصاف داشتن –دادگری در اجتماع عدالتی که همه افراد جامعه ازآن برخوردار باشند(معین؛ ۱۳۸۳ :۲۲۷۹)
فرهنگ عمید عدالت را دادگر بودن ، انصاف داشتن و دادگری معنا می نماید ( عمید ؛۱۳۸۹: ۷۲۶)
عدالت در لغت معادل نظم و ادب است. در پارسی «داد» معادل عدل، و «دادمندی» یا «دادگری» معادل عدالت است. «دادگر» نیز معادل عادل میباشد. «دادگستر» نیز به معنای گسترندهٔ عدل است. از دیگر واژههای دارای ترکیب داد در پارسی، دادگاه، دادیار، دادستان، دادخواهی، داددهی، دادرسی، دادپرسی و غیره میباشند.(نرم افزارفرهنگ پارسیمان، سرواژههای «عدل، عدالت، عادل»)
پس در نتیجه :
عدالت در لغت به معنی مساوات ،ضد جور، عدم افراط و تفریط و هر چیزی در سر جای خود ،می باشد
۳- غنی سازی شغلی : غنی سازی شغلی می تواند در افزایش رضایت شغلی هم مورد استفاده قرار گیرد ، غنی سازی شغلی شامل افزایش مسئولیت در قبال یک شغل است که به کارگران فرصت بیشتری می دهد که تا در برنامه ریزی ، اجرا و ارزشیابی فعالیت های خود مشارکت بیشتری داشته باشند (ایمانی ، ۱۳۸۹) .
۲-۱۲-۲- تغییر در ساختار دستمزد : طبق نظر بعضی از پژوهشگران درک برابری و انصاف در دستمزدها به رضایت شغلی بیشتر وابسته است (ویت و نی ، ۱۹۹۲) . در حالی که رابطه بین دستمزد و رضایت از کار همیشه رابطهای مستقیم و مثبت نیست ، اما شواهد نشان می دهد کارمندانی که دستمزد بهتری می گیرند به احتمال کمتر دنبال کاری در جای دیگر می گردند . اگرچه بسیاری از برنامه های ابتکاری مربوط به دستمزد در اصل برای بهبود عملکرد شغلی به وجود آمده اند ، اما تغییرات حاصله در آنها ، سطوح رضایت شغلی را هم افزایش می دهد (ایمانی ، ۱۳۸۹) .
۲-۱۲-۳- برنامه سود دهی : شاید رایج ترین روش برای کارفرمایان به منظور افزایش رضایت شغلی و تعهد سازمانی اجرای برنامه های گوناگون سود دهی است. این برنامه ها می توانند شامل ساعات کاری انعطاف پذیر ، انواع و اقسام برنامه های بهداشتی و درمانی، برنامه های بازنشستگی گوناگون ، تقسیم سود ، برنامههای رشد تاریخچه شغلی، برنامه های بهبود بهداشتی و مهد کودک کارمندی باشد (منبع پیشین) .
۲-۱۳- پیامدهای رضایت شغلی و عدم رضایت شغلی
رضایت شغلی باعث می شود وابستگی و دلبستگی فرد افزایش یابد ، فرد نسبت به سازمان متعهد شود ، سلامت فیزیکی و ذهنی فرد تضمین شود، روحیه فرد افزایش یابد ، از زندگی راضی باشد و مهارتهای جدید شغلی را به سرعت آموزش ببیند . عدم رضایت باعث کاهش روحیه پرسنل می شود که روحیه پایین در کار بسیار نامطلوب است . مدیران وظیفه دارند که علائم روحیه پایین و عدم رضایت شغلی را به طور مستمر زیرنظر بگیرند و در اولین فرصت اقدامات لازم را انجام دهند. بعضی از شاخصهای روحیه پایین عبارتند از تشویش و نگرانی ، غیبت کاری ، تاخیر در کار ، ترک خدمت ، بی تفاوتی شغلی و بازنشستگی زودرس (حیدری پوری ،۱۳۹۰ ) .
۲-۱۴- رضایت شغلی و عملکرد
یکی از موضوعات بحث انگیز رضایت شغلی، ارتباط آن با عملکرد است. که سه دیدگاه مختلف در این مورد وجود دارد :
۱- رضایت شغلی باعث افزایش عملکرد می شود .
۲- عملکرد شغلی موجبات رضایت شغلی را فراهم می آورد .
۳- ارتباط ذاتی بین رضایت شغلی و عملکرد وجود ندارد ، بلکه پاداشها ، متغیری هستند که مداخله می کنند .
برای دو دیدگاه اول پشتوانه تحقیقاتی ضعیفی ارائه شده است . مطالعات انجام یافته در این زمینه نشانگر آن است که بین رضایت شغلی و عملکرد ارتباط ضعیفی وجود دارد و بیانگر آن است که کارمند راضی ضرورتاً عملکرد بالایی ندارد . البته نتایج تحقیقات نشان می دهد، دیدگاه دوم تا حدودی مورد تأیید قرار گرفته و عملکرد بالاتر ، رضایت بالاتری را به دنبال دارد .
نظریه سوم ، که براساس آن پاداش به عنوان واسطه عملکرد و رضایت عمل می کند از حمایت بیشتری برخوردار است . این بدان مفهوم است که عملکرد، پیامد رضایت شغلی نیست و همچنین رضایت شغلی نیز پیامد عملکرد نیست . عملکرد قبلی موجب دریافت پاداش درونی (احساس کامیابی شخصی) و پاداش برونی (حقوق و ترفیع) می شود. این پاداش به نوبه خود هم عملکرد آینده فرد را بالا می برد و هم در بالا بردن میزان رضایت شغلی او مؤثر است (مقیمی ، ۱۳۸۵) .
۲-۱۵- تأثیر رضایت شغلی بر سازمان
ارزیابی ها نشان می دهد که هرگاه کارکنان یک سازمان از شغل خود رضایت داشته باشند، سازمان آنها نیز دارای اثرات مثبتی خواهد بود و به صورت یک سازمان اثربخش و مفید درخواهد آمد.علاوه بر موارد مذکور ، رضایت شغلی نتایج دیگری نیز دارد از جمله اینکه کارکنان کاملاً راضی ، گرایش کمتری در مورد تسلیم شکایت دارند ، از سلامت جسمانی و روانی بیشتری برخوردارند، طول عمرشان بیشتر است، وظایف جدید مرتبط با شغل را سریعتر یاد می گیرند و با سوانح شغلی کمتری روبه رو می شوند ( ایمانی، ۱۳۸۶) .
۲-۱۶- تحول مطالعات پیرامون رضایت شغلی
مطالعات اولیه در زمینه نگرشهای مربوط به کار ، از پیش از جنگ جهانی اول شروع شد و به طور فعال در انگلستان ، اروپا و آمریکا دنبال گردید . پدیده اشتغال از ابتدای زندگی اجتماعی بشر مورد توجه بوده است . هریک از اندیشمندان به نوعی درباره این مسئله سخن گفتهاند. جامعه شناسان و روانشناسان در قرون اخیر ، نظرات متفاوتی دربارهی کار و شغل ارائه نمودهاند . جنبه های گوناگون کار اعم از نابرابری در کار ، رضایت شغلی ، انگیزه ی کار و بالا بردن بهره وری سازمانهای کاری ، هر کدام به نحوی مورد توجه دانشمندان و اندیشمندان علم مدیریت ، جامعه شناسی ، اقتصاد و روانشناسی قرارگرفته است (سفیری، ۱۳۷۷) .
۲-۱۶-۱- بررسی های روانشناسان : جامعه شناسان و روانشناسان اجتماعی مانند بسیاری از متخصصان ، کار را مورد توجه قرار داده اند . در آغار برخی از جنبه های کمی و کیفی کار را مورد مطالعه قرار دادند . نمونه خاص این نوع مطالعات را باید بررسیهای تیلور[۳۵] دانست . او مطالعاتش را مطالعات حرکت و زمان [۳۶]نام نهاد .
پس از او ژیلبرت[۳۷] همین نوع مطالعات را به همراه همسرش با نام مطالعات زمان – کار به انجام رسانید . این قبیل بررسیها از زمینه خاص اجتماعی منبعث گردیده که با عنوان « لیبرالیسم کلاسیک» مشخص می شود . در این زمینه ی خاص ، سرمایه داری عصر طلایی خود را می گذرانید و سرمایه بر حیات همهی انسانها حاکم بود . در قرن بیستم از نظر پرودن و مارکس [۳۸] «کار» جزئی از وجود آدمی شناخته شد . این موضوع پذیرفته شد که هر چند انسانها برای روزی و معاش به کار می پردازند ، اما تنها کارکردها ، اصل نیست و ارضای روانی با مفید بودن ، احساس خلاقیت با دیدن حاصل کار خویش ، مورد توجه قرار گرفت و نتیجه کارجزیی از شخصیت انسان به حساب می آمد . مایو[۳۹]نیز برای نشان دادن ابعاد کیفی کار و پیوندهای ذهنی انسان و کارش ، زمینه ی روانشناسی کار را مورد مطالعه قرار داد . مطالعات او و همکارانش در هاتورن نشان داد که با محاسبات کمی ، که پایه اندیشه های تیلور و پس از او تیلورگرایی است، نمی توان به افزایش کمی و ارتقای کیفی کار دست یافت. استراحت در بین ساعات کار، تامین هزینه های بهداشتی ، توجه به فراغت سالم نیروی کار ، تصحیح روابط کارگر- کارگر(کارمند-کارمند) و کارگر-کارفرما (کارمند- رئیسی) و بهبود شرایط محیطی کار ، همگی شبکه ای از عوامل موثر بر کار را می رساند (سفیری ، ۱۳۷۷) .
۲-۱۶-۲- مطالعات جامعه شناختی (۱۸۵۸-۱۹۱۷) : امیل دورکیم یکی از پایه گذاران جامعه شناسی است . در آرای خود به اهمیت کار توجه نموده است . اندیشه ی او در مقابله با کسانی است که برای هر چیز ریشه روانشناختی آن را مطالعه می کردند و اهمیت فرد را در برابر جامعه بزرگ می نمودند. کار او برخلاف این گروه، توجه به بررسی جامعه شناختی موضوعات اجتماعی و اهمیت دادن به جامعه و روح جمعی بود و موجب شد گرایش او را «کل گرایی» ، «جمع گرایی» یا « جامعه گرایی» بنامند ( میردریکوندی ، ۱۳۷۹) .
۲-۱۷- برخی از نظریه های موجود در خصوص رضایت شغلی
۲-۱۷-۱- نظریه کینزبرگ : کینزبرگ به دو نوع رضایت درونی و رضایت بیرونی اشاره می کند : ۱- رضایت درونی که خود از دو منبع حاصل می شود : الف)- احساس لذتی که انسان صرفاً از اشتغال به کار و فعالیت عایدش می شود. ب)- لذتی که بر اثر مشاهده پیشرفت یا انجام برخی از مسئولیت های اجتماعی و به ظهور رساندن توانایی های فرد به انسان دست می دهد .
۲- رضایت بیرونی که با شرایط اشتغال و محیط کار ارتباط دارد. عوامل رضایت بیرونی شامل: محیط کار ، میزان دستمزد و پاداش و روابط موجود بین کارگر و کارفرما می باشند (ایمانی ، ۱۳۸۹) .
۲-۱۷-۲- تئوری کامروایی نیاز[۴۰]: طبق این نظریه اگر فرد آنچه را می خواهد بتواند به دست آورد ، خشنود می شود . هر چه شخصی چیزی را بیشتر بخواهد ، وقتی آن را به دست می آورد خشنودتر خواهد شد و هنگامی که آن را به دست نیاورد ناخشنود می شود دراین نظریه دو الگو مورد استفاده قرار گرفته است :
۱- الگوی کاهشی ۲- الگوی ضربهای
هر دو الگو فرض می کنند که رضایت شغلی تابعی است مستقیم ، از درجهای که محیط با ساختار نیازهای فرد هم خوانی دارد . بر اساس الگوی کاهشی ، رضایت شغلی تابعی است مستقیم و منفی. از تفاوت میان نیازهای یک شخص و درجهای که محیط کار آن نیازها را فراهم می کند . هر چه مجموع تفاوت با در نظر گرفتن همه نیازها بیشتر باشد ، خشنودی کمتر است و هر چه تفاوت کمتر باشد ، خشنودی بیشتر است .
در الگوی ضربهای ، نیازهای شخصی را در درجهای که شغل از عهده ارضای آن بر می آید ضرب می کنند ، سپس حاصل ضرب ها را برای همه نیازها جمع می کنند. مجموع این حاصل ضرب ها نشان دهندهی میزان رضایت شغلی فرد است (کورمن به نقل از شکرکن ، ۱۳۷۰) .
۲-۱۷-۳- نظریه ارزش[۴۱]: این نظریه مدعی است که رضامندی شغلی به وسیله این پدیده تعیین می گردد که آیا شغل به فرد امکان حفظ ارزش های خصوصی و شخصی را می دهد یا نه (از کمپ به نقل از ماهر، ۱۳۷۰).
این نظریه می رساند که اگر شغل با حفظ ارزش های خصوصی و شخصی شاغل سازگار باشد ، او از شغل خود رضایت دارد . ولی چنانچه شغلش با ارزش های خصوصی او در تعارض و تناقض باشد ، رضایت شغلی برایش حاصل نخواهد شد (میر دریکوندی ، ۱۳۷۹) .
۲-۱۷-۴- نظریه بریل[۴۲]: بریل معتقد است که انسان طبیعی در انتخاب شغل نیاز به پند و سفارش ندارد ، خود او فعالیتی را که باید دنبال کند ، را به نحوی حس می کند . تعبیر ضمنی این نظریه آن است که اگر فرد با فکر و تصمیم خود ، شغلش را انتخاب کند ، به طور طبیعی از آن رضایت خواهد داشت . اما اگر با اجبار و یا اضطرار آن را انتخاب کند، به احتمال قوی ، از شغل خود ناراضی خواهد بود (خلیل زاده ، ۱۳۷۵) .
۲-۱۷-۵- نظریه امید و انتظار[۴۳]: این نظریه به نام های نظریه «انتظارات » و نظریه «احتمال» نیز مطرح می باشد . انتظارات فرد در تعیین نوع و میزان رضایت شغلی مؤثر است . اگر انتظارات فرد از شغلش بسیار باشد ، رضایت شغلی دیرتر و مشکلتر حاصل می شود . مثلاً ممکن است فردی در صورتی از شغلش راضی شود که بتواند به تمام انتظارات تعیین شده خود از طریق اشتغال جامه عمل بپوشاند . مسلماً چنین شخصی به مراتب دیرتر از کسی که کمترین انتظارات را از شغلش دارد به احراز رضایت شغلی نایل می آید . از اینرو ، رضایت شغلی مفهومی کاملاً یکتا و انفرادی است و باید در مورد هر فرد به طور جداگانه ، عوامل و میزان و نوع آن ، مورد بررسی قرار گیرد ( شفیع آبادی ، ۱۳۷۰ ) .
این نظریه معتقد است که رضایت شغلی به وسیله انطباق کامل امیدها و انتظارات با پیشرفت های فرد تعیین می شود ، در حالی که نارضایتی معلول ناکامی در رسیدن به انتظارات است (از کمپ به نقل از ماهر، ۱۳۷۰).
در این نظریه ، هر قدر احتمال وقوع موفقیت در انجام کار در حد بالاتری قرار گیرد، هر قدر میزان تطابق و هماهنگی میان توانایی های فردی و نیازها و انتظارات شغلی او بیشتر گردد ، هر قدر پاداش های داخلی و خارجی در سطح بالاتری قرار گیرد و مهمتر از همه ، هر اندازه ادراک او از منصفانه بودن پاداشها در سطح بالاتری باشد، احتمال بقای او در سازمان بیشتر می شود (سفیری ، ۱۳۷۷) .
۲-۱۷-۶- نظریه هرزبرگ : یکی از تئوری های قابل بحث طبیعت انسان توسط فردریک هرزبرگ [۴۴](۱۹۶۶) پیشنهاد شد که به عنوان تئوری دو عاملی [۴۵]یا انگیزشی – بهداشتی[۴۶] نیز نامیده می شود . هرزبرگ پیشنهاد نمود که بشر دو نیاز اساسی دارد : ۱- نیاز دوری جستن از درد و بقا ۲- نیاز رشد یافتن ، بهبود و یادگیری .
وی برای ارائه یک تئوری محتوایی از روش «بیان وقایع بحرانی» استفاده نمود و مطالعهای روی حدود ۲۰۰ نفر حسابدار و مهندس شاغل در موسساتی واقع در محدودهی پترزبورگ پنسیلوانیا انجام داد . او برای بدست آوردن اطلاعات، سوالاتی به این مضمون مطرح کرد : در طول زندگی کاری خود در سازمان در چه مورد و به چه علتی احساس رضایت و خشنودی عمیق و شدید نسبت به سازمان داشته اید؟ و همین طور چه موقع و به چه علتی به شدت ناراحت شده اید؟ علت خشنودی و رضایت و عدم رضایت را ذکر کنید؟ وی پاسخ های داده شده را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد و دلایل عدم رضایت و رضایت را استخراج نمود . او به این نتیجه رسید که احساس های خوب عموماً مربوط به تجارب شغلی، محتوای شغلی و احساس های بد غالباً مربوط به محیط شغل می شود . و به عبارتی رضایت شغلی به محتوای شغل و نارضایتی به محیط شغل مربوط می شود. عوامل خشنود کننده را محرکها و عوامل ناخشنود کننده را عوامل بهداشتی نامید . عوامل بهداشتی در اصل بازدارنده و محیطی بوده و به تنهایی موجب انگیزش نمی شوند . بلکه توجه به آنها در سازمان از بروز نارضایتی جلوگیری می کند و باعث بقای فرد در سازمان می گردد . عوامل و شرایطی که فقدان آنها در درجه نخست موجب عدم رضایت می شود ولی وجود و تامین آنها باعث ایجاد انگیزه شدید و قوی نیست را عوامل بهداشتی یا حافظ وضع موجود می گویند . تامین این عوامل تنها از عدم رضایت جلوگیری می کند ولی وجود آنها موجد انگیزش نیست ، این عوامل به زعم هرزبرگ عبارتند از : امینت شغلی، شرایط کار ، مقام و منزلت و طرز تلقی کارکنان در مورد امور و… وجود این عوامل تنها حافظ وضع موجود بوده و کارکنان را در سازمان نگه می دارد در غیر این صورت آنها دچار عدم رضایت شدید می شوند که سازمان را ترک گفته و موجودیت آنرا به مخاطره می اندازند (میردریکوندی ، ۱۳۷۹) .
اما عوامل دیگر در ایجاد انگیزه موثرند ، وجود این عوامل در درجه نخست موجب رضایت و انگیزش افراد می شود حال آنکه غیبت آنها تنها عدم رضایت ضعیفی را موجب می شود . عدم رضایت در این حالت از این جهت خفیف است که کارکنان قبلاً از عوامل گروه نخست برخوردار بوده و در سازمان ابقاء شدهاند . بنابراین فقدان این عوامل مترداف با عدم انگیزش تلقی می شود . به نظر هرزبرگ عوامل موثر در ایجاد انگیزه عبارتند از موفقیت کاری، شناخت و قدردانی از افراد و کار آنها ، پیشرفت و توسعه شغلی و … به عقیده هرزبرگ ممکن است رضایت شغلی افزایش یابد بدون اینکه عدم رضایت شغلی کاهش یابد و برعکس . به هر حال به خاطر اینکه منابع رضایت شغلی (عوام برانگیزنده) و عدم رضایت شغلی (عوامل بهداشتی) مشخص هستند آسانتر است که اثرات یک تغییر را در شرایط کاری پیش بینی کنیم تا در محتوای شغل ( امین شایان ، ۱۳۸۲ ).
جدول زیر رابطه نظری بین عوامل برانگیزنده و بهداشتی در محیط کار را در مدل هرزبرگ نشان می دهد :
عامل
مرحله
محرک
بهداشتی
حضور
رضایت
عدم نارضایتی
شاید بتوان گفت که یکی از دشوارترین تصمیمات بازاریابی که شرکتها با آن مواجه هستند تعیین بودجهای است که باید به تبلیغات پیشبردی اختصاص داده شود. قبلاً اشاره شد که برای این کار پنج روش وجود دارد که عبارتند از: روش قابل تحمل، روش درصدی از فروش، روش مرتبهبندی، روش برابری با رقبا، روش هدف و انجام کار.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
روش قابل تحمل
بسیاری از شرکتها برای تعیین بودجه کل تبلیغات پیشبردی خود از روش قابل تحمل استفاده میکنند. این شرکتها بودجه اختصاصی به امر تبلیغات را به اندازهای تعیین میکنند که به تصور آنها شرکت از لحاظ مالی استطاعت تحمل آن را دارد. درباره استفاده از این روش یکی از مدیران چنین گفته است: «روش سادهای است، بدین ترتیب که من به قسمت مالی مراجعه میکنم و از آنها در مورد مبلغ اختصاصی برای سال جاری سؤال میکنم، مسؤول امور مالی پاسخ میدهد که قادریم مثلاً یک و نیم میلیون دلار خرج کنیم. آنگاه وقتی که مدیریت عامل از من سؤال میکند که چقدر باید به امر اختصاص دهیم من پاسخ میدهم در حدود یک و نیم میلیون دلار».
این روش متأسفانه، تأثیر تبلیغات پیشبردی را بر حجم فروش کاملاً از نظر دور میدارد، استفاده از این روش به یک بودجه تبلیغاتی نامعلوم میانجامد، و این امر برنامه ریزی بلندمدت برای بازار دشوار میسازد. هرچند گاهی روش تعیین بودجه براساس استطاعت مالی، منحصر به اختصاص بودجهای بیش از حد نیاز میگردد، اما در بیشتر اوقات توسل به این شیوه باعث میشود کمتر از آنچه که مورد نیاز است، خرج شود. (کاتلر و آرمسترانگ، ۱۹۹۶، ۵۹۳)
روش درصدی از فروش
بسیاری از شرکتها نیز از روش درصدی از فروش استفاده میکنند. یعنی بودجه تبلیغات پیشبردی ایشان درصد مشخصی از فروش جاری یا پیشبینی فروش آنهاست. گاه نیز بودجه به صورت درصدی از قیمت فروش کالا تعیین میشود. شرکتهای خودروسازی معمولاً درصد ثابتی از قیمت پیشبینی شده فروش اتومبیل را به تبلیغات اختصاص میدهند. شرکتهای نفتی نیز بودجه تبلیغاتی خود را براساس درصد ناچیزی از هر گالن بنزین قرار میدهند که با برچسب آنها به فروش میرسد. روش درصدی از فروش، مزایای چندی به همراه دارد. اول اینکه استفاده از این روش بدان معنا است که بودجه تبلیغات پیشبردی احتمالاً بسته «به توانایی مالی» شرکت تغییر میکند. این روش همچنین این امکان را برای مدیریت به وجود میآورد که بین بودجه تبلیغات پیشبردی قیمت فروش و سود هر واحد کالا رابطهای منطقی برقرار کند و بالاخره اینکه استفاده از این روش ثبات رقابتی به دنبال دارد. زیرا مؤسساتی که با هم در رقابت هستند، درصد مشابهی از فروش خود را به تبلیغات پیشبردی اختصاص میدهند. به هر حال علیرغم مزایایی که در بالا به آنها اشاره شد، روش استفاده از درصد فروش معایبی نیز دربردارد. بدین ترتیب که روش مذکور اشتباهاً فروش را علت و نه معلول تبلیغات پیشبردی میپندارد. در این روش تعیین بودجه تبلیغات پیشبردی براساس نقدینگی قابل دسترس تعیین میشود و امکانات و فرصتهای آنی نادیده گرفته میشوند، علاوه بر این، اغلب در شرایطی که به منظور مقابله با کاهش عایدات فروش، نیاز به اختصاص بودجه بیشتری برای تبلیغات وجود دارد. این روش فاقد انعطاف لازم است و از آنجایی که بودجه بنابر حجم فروش در یک سال، با سال دیگر تفاوت دارد. برنامه ریزی بلندمدت نیز با دشواری روبهرو میشود. و سرانجام اینکه، روش درصدی از فروش هیچگونه مبنای منطقی برای انتخاب یک درصد مشخصی ارائه نمیکند، البته به جز آنچه که در گذشته اتفاق افتاده است یا سایر رقبا انجام میدهند. (مجتهدی، ۱۳۷۶، ۱۶۴)
روش رتبهبندی
اگر قیمت هر میزان رتبهبندی در ساعت مورد نظر مثلاً در تلویزیون ۵۰٫۰۰۰ تومان باشد و ما بدانیم که ۳۰ بار این تبلیغ باید نشان داده شود تا اثر مورد نظر را داشته باشد، لذا ۱٫۵۰۰٫۰۰۰=۳۰×۵۰٫۰۰۰ یک میلیون و پانصد هزار تومان بودجه تبلیغات تلویزیونی را خواهد شد. مزایای این روش در این است که مدیران پیشبینیهای خود را در مورد هزینه تبلیغ، میزان در معرض بودن خرید آزمایشی کالا و خرید مداوم را به طور کلی باید ذکر نمایند. اختلاط عوامل ارتباطات و ترویج و میزان استفاده از هر عامل به منظور تعیین بودجه، بستگی به استراتژی کشش و یا رانش شرکت دارد.
روش برابری با رقبا
شرکتهایی نیز هستند که بودجه تبلیغات پیشبردی خود را براساس برابری با رقبا تعیین میکنند. این شرکتها بودجه تبلیغات خود را برابر هزینههایی قرار میدهند که رقبا به این امر اختصاص میدهند. به این شکل که این شرکتها تبلیغات رقبای خود را در نظر میگیرند، یا اینکه از اتحادیههای صنفی یا مجلات مربوط برآوردهای مربوطه به بودجه تبلیغات پیشبردی صنعت را استخراج میکنند آنگاه بودجه خود را بر پایه میانگین بودجه صنعت مربوطه تعیین میکنند. این روش به دو دلیل قابل توجیه است. نخست اینکه بودجه تبلیغاتی رقبا بیانگر منطق و خرد درونی صنعت مربوطه است. دوم، اختصاص مبلغی معادل مبلغ اختصاصی بودجه تبلیغات رقبا، مانع جنگ تبلیغاتی خواهد شد. البته متأسفانه هیچ کدام از این دلایل از اعتبار کافی برخوردار نیستند. چون هیچ دلیلی وجود ندارد که سایر شرکتها از نظر اختصاص بودجه تبلیغات پیشبردی خود از آگاهی بیشتری نسبت به شرکت برخوردار باشند. شرکتها با هم تفاوت بسیاری دارند به همین دلیل نیازهای تبلیغاتی آنان نمیتواند یکسان باشد. به علاوه هیچ مدرکی نیز وجود ندارد که ثابت کند اختصاص بودجه یکسان در یک صنعت خاص، مانع جنگ تبلیغاتی در آن صنعت خواهد شد. (کاتلر و آرمسترانگ، ۱۹۹۶، ۵۹۴)
روش هدف و انجام کار
منطقیترین روش تعیین بودجه، روش تعیین هدف و انجام کار است. با بهره گرفتن از این روش، بازاریابان بودجه تبلیغات پیشبردی خود را مطابق فرایند زیر تعیین میکنند:
۱) تعیین اهداف خاص
۲) تعیین کارهایی که انجام آن برای نیل به این اهداف لازم است
۳) برآورد هزینه های مورد نیاز برای انجام این کارها
جمع این هزینه ها همان بودجه تبلیغات مورد نیاز را به دست میدهد.
استفاده از روش هدف و انجام کار، این امکان را در اختیار مدیریت قرار میدهد که درباره ارتباط میان مبلغ خرج شده برای تبلیغات و نتایج حاصل از تبلیغات به ایدههایی دست یابد. اما باید توجه داشت که این دشوارترین روش تعیین بودجه نیز هست چرا که اغلب به آسانی نمیتوان دانست که چه کارهای خاصی چه نتایج خاصی را به دنبال دارند. برای مثال، فرض کنید شرکت سونی میخواهد در یک دوره شش ماهه حدود ۹۵% از خریداران بالقوه خود را از وجود واکمن پخش شخصی جدید خود، آگاه سازد. حال سؤال این است: این شرکت باید از چه پیامهای خاص تبلیغاتی، چگونه برنامههای رسانهای برای دستیابی به این هدف بهره جوید؟ و هزینه تهیه این پیامها و برنامههای رسانهای چقدر خواهد شد؟ علیرغم اینکه پاسخ به این پرسشها دشوار است، مدیریت شرکت، باید پاسخهای آنها را پیدا کند. مزیت این روش این است که یک شرکت، بودجه تبلیغات پیشبردی خود را مبتنی بر انتظاری معین میکند که از این تبلیغات دارد.
پیام تبلیغات
اختصاص یک بودجه زیاد به تبلیغات، موفقیت برنامه تبلیغاتی را تضمین نمیکند، نتایج حاصل از «برنامه تبلیغاتی با بودجه یکسان میتواند کاملاً متفاوت باشد. تحقیقات نشان داده است که در موفقیت تبلیغات، پیامهای تبلیغاتی ابتکاری، بیش از بودجه تبلیغاتی نقش داشتهاند، تبلیغات وقتی موفق است که به آگهی تبلیغاتی توجه کافی شود و ارتباط به نحو احسن برقرار گردد. و این شاید چندان به میزان بودجه اختصاصی به تبلیغات بستگی نداشته باشد. بودجه تبلیغاتی باید در راه ارسال پیامهای تبلیغاتی مؤثر، سرمایهگذاری شود.
آگهی تبلیغاتی امروز برای جلب توجه باید دارای برنامه ریزی بهتر و خیالانگیزتر و سرگرمکنندهتری باشند و مزایای بیشتری برای مصرفکنندگان به ارمغان آورند. از این رو اتخاذ یک خطمشی خلاق و ابتکاری به طور روزافزون نقش بسیار مهمی در موفقیت آگهی تبلیغاتی خواهد داشت. برای تهیه یک خطمشی از ظهور و ابتکاری تبلیغکنندگان باید سه مرحله را پشت سر بگذارند. این سه مرحله عبارتند از: تهیه پیام، ارزیابی و انتخاب پیام، اجرای پیام.
تهیه پیام
در تهیه پیام تبلیغاتی این موارد بحث میشود: منبع پیام، انواع جاذبهها در پیامهای تبلیغاتی، تفکیکهای اجرای تبلیغ، سایر عناصر موجود در پیام تبلیغاتی.
-
- I) ویژگیهای منبع پیام
منبع پیام به طرفی اطلاق میشود که پیام را برای طرف دیگر ارسال میکند. در واقع تأثیر پیام بر مخاطبان به نحوه قضاوت مخاطبان درباره فرستنده پیام نیز بستگی دارد. درک و شناخت عواملی که بر روی اثربخشی منبع اطلاعات تأثیرگذار است. برای مدیران بازاریابی و تبلیغات حائز اهمیت فراوان است. زیرا هرچه بهتر دانست که چه عواملی موجب افزایش اثربخشی منبع اطلاعاتی میگردد میتوان با کار بر روی آن عوامل، بیشتر به هدف مورد نظر رسید. منبع اطلاعاتی میتواند فرد (مدیرعامل شرکت بیمه)، شرکت (زمزم) و یا هر هویت دیگری باشد، ولی غالباً هنگامی که درباره منبع اطلاعاتی صحبت میشود، فرد در نظر گرفته میشود. در خلال سی سال گذشته، پژوهشگران برخی از ویژگیهایی را برشمردهاند که ضروری است منبع پیام از آنها برخوردار باشد تا اثربخشی پیام به حد بالاتری برسد. این ویژگیها که تحت عنوان ویژگیهای منبع از آن یاد میشود به قرار زیر است:
۱- اعتبار منبع[۷۰]
۲- جذابیت فیزیکی و ظاهری[۷۱]
۳- مورد علاقه مخاطب بودن[۷۲]
۴- معنادار بودن منبع[۷۳]
اهمیت اعتبار منبع، مدتهاست که مورد توجه کارشناسان تبلیغ قرار گرفته است زیرا عنصر مهمی در افزایش اثربخشی منبع پیام است.
معتبر بودن منبع از «بعد تعریف» میگردد: خبرگی و تخصص منبع[۷۴] و معتمد بودن منبع[۷۵]. هر چقدر تخصص منبع بیشتر باشد و بیشتر مورد اعتماد مخاطب باشد در نظر مخاطب معتبرتر است. منظور متخصص منبع، میزان دانش در مورد موضوعی است که او قصد ایجاد ارتباط درباره آن را دارد. علاوه بر معتبر بودن منبع پیام، جذابیت ظاهری ارائهکننده پیام و اینکه مورد علاقه مخاطب باشد نیز از اهمیت به سزایی برخوردار است. اصولاً هرچه ارائهکننده پیام جذابتر و بیشتر مورد علاقه مخاطب باشد، اثرگذاری پیام او در ذهن مخاطب بیشتر خواهد بود، به گونهای که این امر تنها منحصر به تبلیغات تجاری نمیشود و در سایر امور اجتماعی نیز کمابیش مصداق دارد.
-
- II) انواع جاذبهها در پیام تبلیغاتی
هر پیام تبلیغاتی برای اینکه بتواند مخاطب را به سوی محتوای پیام خود جلب کند، از یک نوع جاذبه استفاده میکند. متداولترین جاذبههایی که در پیامهای تبلیغاتی مورد استفاده قرار میگیرد، عبارت است از: جاذبه منطقی، احساسی، خنده، ترس، جنسی (که از ذکر آن خودداری میشود). اخلاقی و جاذبه یک جنبهای ـ دو جنبهای، در زیر هر یک از این جاذبهها مورد بررسی قرار میگیرد.
– جاذبه منطقی[۷۶]
ارتباط گیرنده باید به دنبال جاذبه یا مطلبی باشد که پاسخ مورد انتظار را و به دنبال داشته باشد. یکی از راه های حصول این هدف، از طریق بهرهگیری از جاذبههای منطقی است که به وابستگیهای شخصی مخاطبان هدف، مربوط میشود. جاذبههای منطقی نشان میدهد که کالا، منافع و مزایای مورد انتظار را دربردارد. پیامهایی که کیفیت، صرفهجویی، نادیده و کاربرد کالا را نشان میدهد از جمله پیامهایی است که در آنها از جاذبههای منطقی استفاده شده است. در جاذبه منطقی به طور مشخص و صریح، مزایای کالا، خود کالا، ویژگیهای آن … عنوان میگردد و از پرداختن به مسایل و موضوعات حاشیهای خودداری میشود. در واقع در تبلیغی که با بهره گرفتن از این نوع جاذبه ارائه میشود عمدهترین دغدغه ارائهکننده تبلیغ این است که ذهن مخاطب را به خود کالا و خدماتی که فراهم میآورد جلب میکند و از پرداختن به حواشی و تحریک احساسات افراد نظیر ورود به طبیعت وسایلی از این دست خودداری میکند.
– جاذبههای احساسی[۷۷]
در مقابل تبلیغ یا جاذبه منطقی، تبلیغ یا جاذبه احساسی قرار دارد. در تبلیغ با جاذبه احساسی برخلاف جاذبه منطقی، سعی در تحریک احساسات فرد و برانگیختن آن و به رسیدن مقصود از این طریق است. در برخی از کتابهای تبلیغات (بلچ و بلچ، ۱۹۹۸، ص ۲۴۸)، تبلیغ با جاذبه خنده و با جاذبه طنز را در زیرمجموعه تبلیغ با جاذبه احساسات میدانند و در برخی کتب (سولومون، ۲۰۰۲، ص ۲۴۱) آنها را مستقل در نظر میگیرند.
هدف تبلیغ با جاذبه احساسات، عبارت است از ایجاد و برقراری ارتباط بین کالا و مصرفکننده که این استراتژی را استراتژی اتصال نیز میگویند. تبلیغ با جاذبه احساسات، احتمال درک بهتر پیام را برای مخاطب فراهم میآورد و بیشتر در ذهن مخاطب حک شده و باقی میماند و بیشتر خود را با کالا درگیر میکند. تبلیغ با جاذبه احساسات در عین حال که ممکن است اثر بهتری بر روی فرد بگذارد، با این همه نمیتوان از طریق آن، اطلاعات مفید و کافی و مناسبی را در خصوص کالا به مخاطب انتقال داد.
– جاذبه خنده و طنز
تبلیغ با جاذبه خنده[۷۸] و یا جاذبه ترس[۷۹]، هر دو زیرمجموعه تبلیغ با جاذبه احساسات است و یا به عبارتی تبلیغ احساسی است. به یک اعتبار میتوان گفت، تبلیغاتی که با محتوای خنده ارائه میشود، در نقطه مقابل تبلیغاتی است که با محتوای ترس ارائه میشود. تبلیغاتی که با محتوای خنده ارائه میشود، در زمره تبلیغاتی است که بهتر از همه شهرت یافته و در بین تبلیغاتی که به نمایش درمیآید بیشتر از بقیه به یاد میماند و در مورد آن صحبت میشود. متخصصان تبلیغ برای استفاده از تبلیغ، محتوای خنده دلایل چندی دارند، از جمله اینکه پیامهای مفرح و خندهآور در جلب و جذب توجه مشتری و ایجاد تمایل او، نسبت به تبلیغات جدی، اثربخشتر به نظر میرسد. این نوع تبلیغ همچنین با تغییر نگرش و ایجاد احساس مثبت در مخاطب، اثربخشی پیام را افزایش میدهد. این روحیه و احساس مثبت نه تنها تمایل و علاقه مخاطب را به تبلیغ بیشتر میکند، بلکه گرایش و احساس او را به کالاها و خدمات شرکتها شدت میبخشد. همچنین عنوان میشود که تبلیغ با جاذبه خنده از یک جهت دیگر نیز، اثربخش به نظر میرسد و آن عبارت است از اینکه از آن جایی که خنده ذهن افراد را به خود معطوف میکند، از این رو احتمال اینکه مخاطب را به انتقاد در مقابل تبلیغ بکشاند، کمتر میکند.
از این رو دلایل متعددی، هم در تأیید و هم بر ضد تبلیغ با محتوای خنده وجود دارد بدیهی است که برای هر کالایی نمیتوان از چنین تبلیغی استفاده کرد.
– جاذبه ترس
تبلیغاتی که با محتوای ترس ارائه میشود در نقطه مقابل تبلیغاتی است که با محتوای خنده ارائه میشود. بازاریابان برخی از مواقع، در پیامهای تبلیغاتی از جاذبههای ترس استفاده میکنند تا از این طریق در مخاطب، نگرانی به وجود آورند و آنها را تحریک به انجام و یا عدم انجام کاری کنند. این کار با شیوه های چندی میتواند انجام گیرد. برخی از تبلیغات به مخاطرات فیزیکی و جسمی و یا سایر عواقب منفی که ممکن است در صورت عدم تغییر رفتار و یا نگرش فرد رخ دهد اشاره میکند، پیامهای ترسآور، و همچنین ممکن است بدین صورت عمل کند که اگر فرد رفتار خاصی را اتخاذ نکند ممکن است به پیامدهای بدی مبتلا شود. پیامهای ترسآور به یک طریق دیگر نیز ممکن است عمل کند، به این صورت که اگر فرد یک کالا و یا خدمت را استفاده نکند، ممکن است از سوی جامعه و یا دوستان طرد شود. اصولاً عملکرد تبلیغ با جاذبه ترس به صورت سلبی است. به این ترتیب که نشان میدهد، استفاده نکردن و یا کردن از کالا یا خدمات خاص و یا عدم تغییر رفتار و یا نگرش نسبت به موضوعی خاص ممکن است انواع خطرات را برای فرد به همراه داشته باشد.
در خصوص تأثیر تبلیغ با محتوای ترس، دیدگاه های مختلفی ارائه شده که در طول زمان تغییراتی نیز کرده است. نتایج مطالعات و تحقیقات بر روی ترس، حاکی از آن بود که هرچه شدت ترس هر پیام بیشتر باشد، تغییر در رفتار کمتر خواهد بود. این نتایج اولیه بسیاری از کارشناسان تبلیغ را در خصوص اثربخش بودن پیامهای ترسآور با تردید مواجه ساخت.
همانطور که مطالعات نشان داده است و در نمودار ۱۱-۲ آمده است، (ری و ویلی کل، ۱۹۷۰، ۵۶۰) رابطه بین سطح ترس در یک پیام و میزان متقاعد شدن و پذیرفته شدن آن از سوی مخاطب، غیرخطی و یا منحنیگونه است.
نمودار ۱۱-۲: رابطه بین سطح ترس و پذیرش پیام از سوی مخاطب
در واقع دو اثر بازدارندگی[۸۰] و تسهیلکنندگی[۸۱]، رابطه بین ترس و متقاعد شدن مخاطب را بهتر توجیه میکند. میزان اندک ترس، اثر تسهیلکنندگی دارد. چون که موجب جلب توجه مخاطب و علاقه به پیام میشود.
تبلیغ با محتوای ترس، هنگامی که گیرنده پیام از اعتماد به نفس خوبی برخوردار است و کمتر دستخوش نگرانیها میگردد، مناسب و اثربخش به نظر میرسد. همچنین بر روی افرادی که ترجیح میدهند به جای گریز از مخاطرات، با آنها روبهرو شوند و از پس آنها برآیند، مفید به نظر میرسد.
۶۱۱۱-T4
۴٫۳۷
۰٫۵۹
۱٫۳۳
۵۰۸۳-H18
۵-۳- پیشرفت آسیب:
ازآنجا که درتشخیص زوال ازمعیارنمودارحد شکل دهی استفاده شده است، بنابرتعریف ذکرشده درمعادله (۳-۱۰۹) ازفصل تئوری، می توان روند پیشرفت پارامترآسیب را درالمانی که اولین زوال رخ می دهد برحسب زمان تعریف کرد. دراینجا چون شکل دهی ورق به صورت غیرصریح درنرم افزارمدل سازی شده است لذا جهت مقایسه پدیده رشد آسیب درنمونه های مختلف، نمودارهای پیشرفت آسیب درآنها برحسب حرکت سمبه رسم شده اند (شکل (۵-۹)).
(ب)
(الف)
(د)
(ج)
شکل(۵-۹): نمودارهای پیشرفت آسیب درنمونه های: الف):۶۱۱۱-T4(SG,DG)
ب)۵۰۸۳-H18(SG,DG) ج)۵۰۸۳-O(SG) د)DP590(SG).
چنانچه ازاین نمودارهای پیشرفت آسیب پیدا است، پدیده آسیب ازیک مرحله ای به بعد با شیب افزاینده موجه شده که نهایتا به زوال منجر می شود. این اتفاق درهنگام تغییرشکل های شدید رخ می دهد که نشان می دهد آن المان به نقطه نهایی تحمل تنش ویا به عبارتی به مرحله نرم شدگی نزدیک می شود.
بنابراین همانطور که دیدیم، رویکرد المان محدود ارائه شده دراین تحقیق، رویکرد قابل قبولی بوده ونتایج شبیه سازی آن بسیاربه نتایج آزمایشگاهی ارائه شده نزدیک است. لذا درادامه ازاین رویکرد جهت مدل سازی وپیش بینی زوال درمورد TWBهای غیرهم جنس استفاده خواهد شد.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۶- TWB های غیرهمجنس
دراین قسمت قصد داریم TWB های غیرهمجنس را که قبلا طبق جدول (۴-۳) بیان شده اند مورد ارزیابی قراردهیم. بدلیل آنکه اطلاعات مورد نیازجهت مدل سازی المان محدود قبلا به صورت کامل بیان شده اند، دراین قسمت تنها نتایج حاصله را بیان داشته ومورد بحث قرارخواهیم داد. چنانچه درمدل سازی TWB های همجنس دریافت شد، درنظرگیری غیرایزوتروپی ورق های پایه درهنگام شبیه سازی ها، نتایج معقول تری را ارائه کردند. لذا دراین قسمت تنها این رویکرد را درپیش گرفته وازغیرایزوتروپیک بودن ناحیه جوش صرفه نظرشده است. بنابراین ورق های ۶۱۱۱-T4 وDP590 را که هرکدام دارای دوضخامت مختلف می باشند طبق شکل (۴-۵) در راستای نورد به یکدیگرجوش داده وتحت تست کشش کروی قرارداده ایم. دقت شود که درهمه مدل سازی ها، ورق ۶۱۱۱-T4 درقسمت سمت چپ ( ناحیه پسرو) TWB قرار داده شده وجهت کم کردن اثرعرض خط جوش برنتایج حاصله، عرض آن درتمامی مدل سازی ها یکسان وبرابر۸/۱۱ میلیمتردرنظر گرفته شده است. همچنین تنها مدل B (شکل(۵-۱)) برای مدل سازی هندسه جوش فرض شده است که ضخامت آن برابرمیانگین ضخامت دو ورق پایه درنظرگرفته شده است.
همانطورکه قبلا اشاره شد، جهت سهولت درهمگرایی نتایج حاصله ازنرم افزار، TWB را به سه ناحیه (۱)، (۲) و(۳) تقسیم بندی کرده ایم. لذا اندازه المان ها درهرنمونه ارائه شده درجدول
(۴-۳) به صورت زیرمی باشند:
نمونه شماره (۱): ناحیه (۱) برابر۴ میلیمتر، ناحیه (۲) برابر۲ میلیمتروناحیه (۳) برابراندازه تقریبی ۵ میلیمتر.
نمونه شماره (۲): ناحیه (۱) برابر۴ میلیمتر، ناحیه (۲) برابر۲ میلیمتروناحیه (۳) برابراندازه تقریبی ۵ میلیمتر.
نمونه شماره (۳): ناحیه مربوط به فلزجوش وناحیه (۲) برابر۲ میلیمتر، ناحیه (۱) بدون جوش برابر۳ میلیمتروناحیه (۳) برابراندازه تقریبی ۵ میلیمتر.
نمونه شماره (۴): ناحیه مربوط به فلزجوش برابر۱میلیمتر، ناحیه (۱) بدون جوش برابر۳ میلیمتر، ناحیه (۲) برابر۲ میلیمتروناحیه (۳) برابر۵ میلیمتر.
حال با مدل سازی هرکدام ازاین نمونه ها درمحیط نرم افزارآباکوس، نتایج شبیه سازی شده بیشینه ارتفاع شکل دهی را مطابق جدول (۶-۱) بدست آورده ایم.
جدول (۶-۱): نتایج شبیه سازی شده بیشینه ارتفاع شکل دهی درتست کشش کروی.
No(4)
No(3)
No(2)
No(1)
Welded specimens
۱۷٫۹۵
۱۲٫۶۶
۱۷٫۸۴
۱۵٫۹۰۱
LDH(mm)