در این مدل، رضایتمندی شامل ارزیابی اختلاف بین خواسته ها و داشتنیها است و به عنوان فرایندی شناختی، مقایسه شرایط محیطی خود با آنچه به عنوان یک استاندارد مناسب است، در نظر گرفته میشود. این مدل رویکردی از پایین به بالاست (داس، ۲۰۰۸: ۳۰۱-۳۰۰).
محیط اجتماعی
محیط اقتصادی
محیط کالبدی
(داس ، ۲۰۰۸)
۲-۳-۳-۳- شافِرو همکاران[۶۴]
وی نحوه ارتباط بین سه مفهوم قابلیت زندگی، پایداری و کیفیّت زندگی را ترسیم می کند. در این مدل قابلیت زندگی به عنوان نتیجه ارتباط بین ابعاد فیزیکی و اجتماعی مورد توجه است و پایداری نیز نتیجه ارتباط بین ابعاد اقتصادی و فیزیکی (طبیعی) مطرح گردیده است. ارتباط بین این سه بعد در نهایت، پایداری یا کیفیّت زندگی تعریف میگردد. بر اساس نظر شافِر چشمانداز اکولوژی انسانی بدین معناست که اگر جامعهای پایدار باشد و بتواند کیفیّت مناسبی از زندگی را فراهم کند، تعادل بین همه عوامل حاصل می شود و با عدم تعادل، جامعه نمیتواند به سطح مطلوب برسد یا آنرا حفظ کند. این نشان میدهد که برنامه ها و سیاستها باید در قالب رویکردی جامع در نظر گرفته شود و بر این اساس سیاست کاربری اراضی، محیطزیست، مسکن، حمل و نقل، خدمات اجتماعی و امنیت، نمیتواند به عنوان مسائلی جدا در نظر گرفته شود (شافر و همکاران، ۲۰۰۰: ۱۶۵).
فاکتورهای مؤثر در کیفیّت زندگی اجتماع (از دید اکولوژی انسانی)
(شافِر و همکاران،۲۰۰۰)
۲-۳-۳-۴- سراجالدین و همکاران
کیفیّت زندگی شهری را مفهومی بین رشتهای و چند بعدی و دارای رابطهای مشبّک بین ابعاد، میدانند که در نتیجه رابطه بین ابعاد حاصل می شود. درک کیفیّت زندگی از طریق ارتباط بین این ابعاد حاصل می شود. در این پژوهش کیفیّت زندگی به هفت بعد اصلی تقسیم می شود:۱٫کیفیّت محیطزیست: جنبه های طبیعی محله۲٫کیفیّت فیزیکی: امکانات و تجهیزات، بافت شهری، کاربری اراضی، خدمات و امکانات و زیرساختها.۳٫کیفیّت تحرکپذیری: قابلیت دسترسی، ترافیک و مسائل مربوط به حمل و نقل۴٫کیفیّت روانی: بحث درباره مسائلی از جمله احساس شهروندان نسبت به محل خود مانند هویّت محله ۵٫کیفیّت اقتصادی: شاخص های محله برای فعالیتهای اقتصادی. ۶٫کیفیّت اجتماعی: شاخص هایی که به اجتماع و به تعاملات مردم برمیگردد، که سؤال درباره انتخابهای مردم و مشارکت شهروندان است.۷٫کیفیّت سیاسی: اشاره به کیفیّت سیاستهای شهری دارد، که در حمایت از مفهوم کیفیّت زندگی شهری تا چه حد این سیاستها قابل اجرا است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
(سراجالدین و همکاران، ۲۰۱۳)
۲-۳-۳-۵- سانتوس و مارتینز
سانتوس و مارتینز چهار جنبه متفاوت را برای کیفیّت زندگی در نظر میگیرند:۱٫جامعه: منظور جامعه، جمعیت، بهداشت، امنیت، ناهنجاریهای اجتماعی، آموزش و فرهنگ است؛۲٫شرایط کالاهای اجتماعی: تسهیلات اجتماعی، تسهیلات ورزشی، تسهیلات آموزشی، شرایط اجتماعی و درمانی، خرده فروشی و تحرک و پویایی؛۳٫شرایط اقتصادی: درآمد و هزینه، بازار کار و مسکن، سیستم اقتصادی؛۴٫شرایط محیطزیست: فضای سبز، آب و هوا، کیفیّت هوا، زیرساختهای ضروری. استدلالهای ونهوون (۲۰۰۲) برای استفاده از مقیاس ذهنی عبارتند از: ۱٫مقیاس ذهنی ناپایدار است (ادراکات افراد در زمانهای متفاوت است و لزوماً مربوط به تغییر در شرایط نیست)؛ ۲٫مقیاس ذهنی غیر قابل مقایسه است ۳٫مقیاس پیچیده است ( ارزیابی فرد نه تنها مبتنی بر مکانیسمهای شناختی و منطقی فرد استوار است بلکه محبت و احساسات نیز در ارزیابی اثرگذار است)؛ ۴٫ برداشت افراد لزوماً به طور مستقیم مرتبط به وضعیت هدف دیدگاه آنها نیست (سانتوس، ۲۰۰۷: ۴۱۸).
کیفیّت زندگی
شرایط کالایی( تسهیلات اجتماعی، تسهیلات ورزشی، تسهیلات آموزشی، شرایط اجتماعی و درمانی، خرده فروشی،تحرک و پویایی)
جامعه(جمعیت، امنیت، آموزش، فرهنگ، مشکلات اجتماعی،تحصیلات)
وضعیت اقتصادی(درآمد و هزینه، بازار کار و مسکن، سیستم اقتصادی)
شرایط زیستمحیطی(فضای سبز، آب و هوا، کیفیت هوا، زیرساختهای ضروری)
(سانتوس،۲۰۰۷)
۲-۳-۳-۶- اُولنگین و همکاران[۶۵]
اُولنگین و همکاران چهار عامل قابل قبول برای توصیف کیفیّت زندگی در شهرها را محیط فیزیکی، محیط اجتماعی، محیط اقتصادی و امکانات ارتباطی و حمل و نقل را در نظر میگیرند. که در مدل آنها محیط فیزیکی دارای پنج شاخص، محیط فیزیکی دارای شش شاخص، محیط اقتصادی و ارتباطی – حمل و نقل نیز هر کدام دارای سه شاخص هستند.
کیفیّت زندگی شهری
کیفیّت حمل و نقل اجتماع
کیفیّت اقتصادی محیط
کیفیّت اجتماعی محیط
کیفیّت کالبدی محیط
میانگین ارتباطات
میانگین حمل و نقل عمومی
روند ترافیک
هزینه های زندگی
فرصتهای رضایتبخش شغلی
هزینه اقامت
میزان خدمات آموزشی
قیمت خدمات آموزشی
میزان خدمات بهداشتی
قیمت خدمات بهداشتی
خدمات فرهنگی و سرگرمی
امنیت
ترکیب ساختمان
نوع ساختمان
فضای سبز
مناطق تفریحی
زیرساختها و خدمات شهری
(اُولنگین و همکاران، ۲۰۰۱)
۲-۳-۳-۷- مدل مککریا و همکاران[۶۶]
مککریا و همکاران (۲۰۰۶) در پژوهشی با عنوان«نقاط قوت ارتباط بین شاخص های عینی و ذهنی کیفیّت زندگی شهری چیست؟». رویکردی تازه را در چگونگی سنجش کیفیّت زندگی شهری در ادبیات مربوطه تدوین نمودند (مککریا،۲۰۰۶: ۸۴). در این مدل کیفیّت ذهنی زندگی شهری با بهره گرفتن از چهار متغیر اندازه گیری شده است که از افراد خواسته میشد که موافقت و مخالفت خود را با هر کدام از آنها اعلام کنند.
مأخذ: (مککِریا،۲۰۰۶)
(مک کریا و همکاران،۲۰۰۶)