کاب، سمپل، آلون و جونز[۱۱] (۲۰۰۶)، برای مطالعه و بررسی ارتباط بین مداخلات شناختی- رفتاری و میزان پرخاشگری بدنی یا فیزیکی نوجوانان دارای یکی از اختلال های رفتاری یا بیش فعالی و یا ناتوانی در خواندن، به بازبینی ۱۶ مطالعه که بر روی ۷۹۱ نوجوان انجام شده بود پرداخت، نتایج این مطالعه به طور قوی از تأثیر کاربرد مداخلات شناختی- رفتاری در کاهش پرخاشگری این آزمودنی ها حمایت کرده‌است.مطالعه دیگری، تأثیر CBT و درمان حمایتی در مردانی که سابقه تهاجم به همسرانشان را داشتند، بررسی کرد. نتایج این پژوهش نشان داد، درمان جویان پس از طی درمان، کاهش قابل توجهی در خشونت بدنی و ایراد جراحت نسبت به همسر خود نشان دادند و همچنین ، کاهش بیشتر رفتارهای پرخاشگرانه و خشن را ناشی از تکنیک های شناختی- رفتاری نسبت به گروه درمان حمایتی نشان داد( مورل، الیوت و مورفی[۱۲]، ۲۰۰۳). اکتن و دیورینگ[۱۳](۲۰۰۰)، در پژوهشی برنامه مدیریت پرخاشگری را طی ۱۳ جلسه به صورت گروهی به ۲۹ والد آموزش دادند. آموزش مدیریت پرخاشگری، متمرکز بر مدیریت خشم، مهارت های ارتباطی، مهارت های حل مسئله و افزایش حس همدردی بود.
از سوی دیگر میترانی[۱۴](۲۰۱۰)، تحقیقی با عنوان«بررسی نتایج برنامه آموزش مدیریت خشم در دانشجویان دوره کارشناسی» انجام داد، در این تحقیق دانشجویان دور کارشناسی در یک دوره شش هفته ای مورد آموزش قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان دهنده تفاوت معنی دار بین نمرات پس آزمون و پیش آزمون گروه آزمایش بود، ولی در گره کنترل تفاوت معنی داری یافت نشد. نیکولت[۱۵](۲۰۰۴)، شکل خلاصه شده برنامه«گام دوم پیشگیری از خشونت» را بر روی گروه کوچکی از دانش آموزان کلاس سوم اجرا کرد و دریافت که نمی تواند به کمک روش فشرده برنامه« گام دوم پیشگیری از خشونت» مهارت های اجتماعی مورد انتظار را ایجاد کرده و مدیریت خشم را بهبود بخشد.
فصل سوم
روش پژوهش
مقدمه
در فصل سوم به روش پژوهش پرداخته می شود. در ابتدا جامعه مورد مطالعه به اختصار معرفی می‌گردد، سپس نمونه مورد مطالعه و خصوصیات آن بیان می شود و روش نمونه گیری مطرح می شود. در ادامه این فصل به ابزارهای مورد استفاده، پایایی، روایی و نحوه نمره گزاری آن ها به تفصیل پرداخته می شود. در خاتمه فصل نیز روش اجرای پژوهش مورد بررسی قرار می‌گیرد.
طرح پژوهش
در این پژوهش از روش نیمه تجربی استفاده می شود که در آن یک گروه آزمایشی و یک گروه کنترل یا گواه وجود دارد.
نمودار طرح به شکل زیر می‌باشد:
پیش آزمون متغیر مستقل پس آزمون انتخاب تصادفی گروه ها
T1 X T2 R آزمایش
T1 – T2 R گواه
جامعه آماری
جامعه آماری پژوهش حاضر شامل دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دبیرستان شهید بهشتی شهر شیراز می‌باشد که جمعا ۱۱۲ نفرهستند.
حجم نمونه و روش نمونه گیری
شیوه نمونه گیری به کار برده در پژوهش حاضر، نمونه گیری در دسترس می‌باشد به طوری که از تمامی دانش آموزان مدرسه شهید بهشتی آزمون مقیاس خشم اسپیلبرگر گرفته می شود تا دانش آموزانی که نمره خشم آن ها در رتبه درصدی ۵۲ و بالاتر قرار دارند، مشخص شوند سپس از میان آن ها به صورت تصادفی۱۸ نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و بالاخره آن ها به صورت تصادفی در دوگروه کنترل و آزمایش قرار داده شدند (هر گروه۹نفر).
ابزارها و مقیاس های پژوهش
پرسشنامه بیان حالت-صفت خشم اسپیلبرگر (STAXI-2).
پرسشنامه ۵۷ ماده ای STAXI-2 شامل سه بخش و ۵۷ عبارت، است که بخش نخست، حالت خشم؛ بخش دوم، صفت خشم و بخش سوم، شیوه های بیان و کنترل خشم را می سنجد. هر یک از عبارات این پرسشنامه با بهره گرفتن از یک مقیاس لیکرت چهاربخشی، درجه بندی می شود؛ تکمیل پرسشنامه به حدود ۱۲ تا ۱۵ دقیقه وقت نیازمند است. مقیاس ها و خرده مقیاس‌های این پرسشنامه به اختصار معرفی می‌شوند.
مقیاس حالت خشم: این مقیاس دارای پانزده عبارت است و شدت خشم و میزان تمایل فرد را به بیان کلامی یا جسمی خشم می سنجد (برای نمونه، همین الان احساس می کنم که عصبانی هستم). این مقیاس از سه خرده مقیاس که هر یک دارای پنج عبارت اند، تشکیل شده است: احساس خشم (برای نمونه، همین الان احساس می کنم که کلافه هستم)، تمایل به بیان کلامی خشم (رأی نمونه، همین الان احساس می کنم که دوست دارم سر کسی فریاد بزنم) و تمایل به بیان جسمی خشم (برای نمونه، همین الان احساس می کنم که دوست دارم چیزی بشکنم).
مقیاس صفت خشم: این مقیا س دارای ۱۰ عبارت است و تفاوت های فردی در گرایش (تمایل) به تجربه خشم را در طی زمان می سنجد (برای نمونه، اغلب احساس می کنم که سریع بدخلق می شوم). این مقیاس از دو خرده مقیاس که هر یک دارای چهار عبارتند، تشکیل شده است: خوی خشمناک ( برای نمونه، اغلب احساس می کنم که تندخو هستم) و واکنش خشمناک ( برای نمونه، اغلب احساس می کنم که وقتی جلوی دیگران از من انتقاد می شود، عصبانی می شوم). دو عبارت از عبارات مقیاس صفت خشم به هنگام محاسبه خرده مقیاس های آن، نمره گزاری نمی شوند.
مقیاس بیان خشم به طرف بیرون: این مقیاس دارای هشت عبارت است و فراوانی احساس خشمی را که به شکل کلامی یا رفتار پرخاشگرایانه جسمی به طرف سایر افراد یا اشیاء در محیط جهت می‌یابد می سنجد (برای نمونه، اغلب، وقتی عصبانی یا خشمگین هستم، عصبانیتم را بروز می دهم).
مقیاس بیان خشم به طرف درون: این مقیاس با هشت عبارت فراوانی احساس خشمی را که به تجربه در می‌آید اما بیان نمی شود (سرکوب می شود)، می سنجد (برای نمونه، اغلب وقتی عصبانی یا خشمگین هستم، مسائل را در دلم نگاه می دارم).
مقیاس کنترل خشم به طرف بیرون: این مقیاس، دارای هشت عبارت است و فراوانی مواردی را که شخص بیان خشم خود را به طرف بیرون کنترل می‌کند، می سنجد (برای نمونه، اغلب، وقتی عصبانی یا خشمگین هستم، با دیگران مدارا می کنم).
مقیاس کنترل خشم به طرف درون: این مقیاس با هشت عبارت، فراوانی مواردی را که فرد می کوشد تا خشم خود را با آرام شدن یا سرد شدن کنترل کند، اندازه گیری می‌کند (برای نمونه، اغلب وقتی عصبانی یا خشمگین هستم، سعی می کنم آرام شوم).
در این ابزار، شاخص بیان خشم نیز محاسبه می شود؛ این شاخص بر اساس پاسخ فرد به عبارات بیان خشم به طرف بیرون و درون و کنترل خشم به طرف بیرون و درون، استوار است.
پایایی
