۰٫۰۰۶

۱۳۱۵

۸۹۰٫۰۰۰

۰٫۰۳

۱۳۱۷

۸۵۳٫۰۰۰

۰٫۰۲-

منبع: همان
کاهش باروری کشور در دو دهه اخیر وسیاستهای دولت در زمینه تنظیم خانواده، باروری گروه ها و فرقه های مذهبی را تحت تاثیر قرارداده هر چند این میزان در گروه های مختلف نوسان دارد اما حاکی از همگرایی باروری این گروه ها با میزان باروری کل کشور است.
با وجود کاهش باروری اهل تسنن در این دو دهه در ایران (عباسی شوازی: ۱۳۷۹)، میزان باروری این گروه فاصله زیادی با باروری کل کشور دارد. می توان این فاصله را متاثر از عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و جمعیتی دانست. پژوهش حاضر سعی بر این دارد که میزان تاثیر هر کدام از این عوامل را مورد بررسی قرار دهد و در این بین میزان تاثیر مذهب و تعلقات مذهبی را در این تفاوت بررسی نماید.
نتیجه گیری:
روند جمعیتی کشورهای مسلمان در طول قرن بیستم، رشد جمعیتی این کشورها را در قرن بیست و یک نوید می دهد. با وجود رشد جمعیتی این کشورها در این قرن، شاخصهای بهداشتی و سلامتی این کشورها بهبود قابل قبولی خواهد داشت. در مورد کشورهای مسلمان قاره آفریقا به نظر می رسد که اوضاع جمعیتی و بهداشتی این کشورها با تغییرات چندانی همراه نباشد. استفاده بیشتر کشورهای با اکثریت شیعه از وسایل پیشگیری، کاهش باروری در این کشورها را امکان پذیرتر می نماید و می توان چنین نتیجه گرفت که کشورهای با اکثریت شیعه دیدگاه منعطف تری نسبت به اهل تسنن در مورد کاهش باروری و وسایل پیشگیری دارند.
در ایران با توجه به این مطلب که حدود۹۳ درصد از جمعیت را شیعیان تشکیل می دهند باروری به سطح جانشینی رسیده و استفاده از وسایل پیشگیری به میزان ۷۴ درصد می باشد. عباسی و دیگران (۱۳۸۳) نشان داده اند که استفاده از وسایل پیشگیری از بارداری در زنان شیعه نسبت به زنان اهل سنت بیشتر است و به تعداد فرزندان کمتری در زندگی، نسبت به زنان اهل سنت می اندیشند. بر اساس می توان چنین نتیجه گرفت که در دهه آینده نیز این گروه باروری بالاتری داشته و به سطح جانشینی نزدیک نشوند.
روش شناسی تحقیق
فصل چهارم: روش شناسی تحقیق
مقدمه:
روش تحقیق راهی است برای رسیدن به اهداف تحقیق و می‌توان چنین اظهار نمود که محقق بر اساس روش تحقیقی که انتخاب می‌کند اهداف خود را در پژوهش مورد نظر به پیش می برد. در علوم اجتماعی پدیده ها از پیچیدگی خاصی برخوردارند و برای مطالعه آنها روشها و راه های مختلفی در پیش روی محقق قرار می‌گیرد.

در پژوهش حاضر روش پیمایش بعنوان یکی از روش های علوم اجتماعی، ما را در رسیدن به اهداف تحقیقی خود راهنمایی می‌کند. تحقیق پیمایشی یا زمینه یابی جمعیت های کوچک وبزرگ ( یا کلها) را با انتخاب و مطالعه نمونه های منتخب از آن جوامع برای کشف میزان نسبی شیوع، توزیع و روابط متقابل متغیرهای روان شناختی وعلوم اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد (کرلینجر، ۱۳۸۲: ۶۵).
در پژوهش های پیمایشی نمونه ای از جامعه مورد مطالعه انتخاب و بر اساس خصایص این نمونه، ویژگی های جامعه یا کل تعریف می شود. از مزایای این روش می توان به دقت و سختگیری در نمونه گیری، اشاره داشت.
گردآوری اطلاعات:
در هر پیمایش معمولی، محقق نمونه ای را انتخاب و پرسشنامه ای استاندارد شده در اختیار آنان قرار می دهد تا به آن پاسخ گویند. در این پژوهش منبع اولیه و اصلی گرداوری اطلاعات، پرسشنامه می‌باشد، بر این اساس پرسشنامه ای برای هر دو گروه مذهبی شیعه وسنی تهیه وتدوین، و در اختیار آنها قرار گرفت.
آنچه قابل ذکر است این است که داده های علوم اجتماعی بدین دلیل که از رفتار و محصول کار انسان به دست می آیند، چند گامی با خصایص مورد مطالعه علوم فاصله دارند. بنابر این اعتبار و روایی آنان را می توان مورد سؤال قرار داد. اهمیت اعتبار از لزوم قابلیت اعتماد اندازه گیری ناشی می شود. اگر محقق اعتبار و روایی داده های خود را نداند؛ نمی‌تواند نسبت به آنچه که بدست آورده است و نتیجه گیری هایش زیاد مطمئن باشد. اعتبار، دقت یا صحت ابزار اندازه گیری را می رساند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه است. یک بخش از پرسشنامه سوالاتی را در بر می گیرد که از پرسشنامه طرح تحولات باروری که با همکاری گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران، دانشگاه استرالیا و معاونت بهداشت و درمان تدوین شده بود؛ اقتباس شده است و بخشی دیگر، از پرسشنامه بررسی وضعیت اقتصادی اجتماعی خانوار که به کمک مرکز آمار ایران تهیه شده، اقتباس شد که اعتبار آن از طریق آزمون – آزمون مجدد مورد تایید قرار گرفته بود. قسمت دوم پرسشنامه شامل سؤالاتی در زمینه وابستگی مذهبی و گروه اقلیت می باشد. وابستگی مذهبی بر اساس گویه هایی سنجیده شد که اعتبار آن در پژوهشهای پیشین مورد تایید قرار گرفته بود. پایگاه گروه اقلیت نیز بر اساس گویه هایی در زمینه امیال و آرزوها سنجیده شد و در آزمون – آزمون مجدد اعتبار این گویه ها مورد بررسی قرار گرفت که در این بین تعدادی از گویه ها بدلیل پایین بودن مقدار آلفا از پرسشنامه نهایی حذف شدند.
پس از تدوین و تایید پرسشنامه نهایی، از شهریور ماه سال ۱۳۸۴ پرسشنامه در اختیار پاسخگویان هر دو گروه مذهبی قرار گرفت و تا اول آذر ماه ۸۴ گردآوری داده ها به طول انجامید.
تعداد پرسشگران دو نفر بودند. پرسشگران از میان کارمندان شبکه بهداشت انتخاب شدند که به دو گروه مذهبی شیعه و سنی وابسته بودند، علت این انتخاب کاهش برخی حساسیتها بود. پرسشگران بعد از کسب آموزش کافی، کار جمع آوری داده ها را آغاز کردند و بر این اساس کل پرسشنامه های مربوطه به طور کامل تکمیل گردیدند.
جامعه آماری:
واحد تحلیل یا جامعه آماری این پژوهش را زنان ازدواج کرده یی تشکیل می دهند که در زمان انجام پژوهش در رده سنی ۱۵ تا ۴۹ سال قرار داشته اند . بر اساس آماری که شبکه بهداشت این بخش در اختیار ما قرار داد تعداد کل خانوارهای این شهر ۲۶۰۰ خانوار بوده است . از این تعداد خانوار، ۶۵۰ خانوار شیعه و ۱۹۵۰ خانوار سنی مذهب بودند. گرچه به نظر می رسد که تعداد کل زنان ۴۹-۱۵ ساله برابر با کل خانوارها باشد اما بنا به دلایلی مانند پدیده پدر مکانی، تعداد کل زنان نسبت به خانوارها کمتر بوده است.
با تمام این وجود ما آمار ارائه شده توسط شبکه بهداشت را مورد استفاده قرار داده و نمونه مورد نظر را بر اساس آمار ارائه شده انتخاب کردیم. بر اساس این آمار در این شهر ۱۵۰۰ زن ازدواج کرده واجد شرایط وجود داشت که از این تعداد ۳۷۵ نفر شیعه و ۱۱۲۵ نفر اهل تسنن بودند.
بررسی از طریق نمونه گیری، عبارت است از انجام مشاهده روی شمار محدودی از افراد متعلق به کل جامعه مورد بررسی، به گونه ای که بتوان بدرستی ویژگی های مشاهده شده در نمونه را به کل جامعه که نمونه گیری بر اساس آن انجام شده، تعمیم داد (رونرژ،۱۳۶۴: ۱۲۰).
در این پژوهش به صورت کاملاً تصادفی نمونه هایی را از جامعه مورد نظر انتخاب کرده و پرسشنامه مربوطه را در اختیار آنان قرار دادیم. در جریان نمونه گیری سعی شده نمونه ها به صورت متناسب از چند محل که اهل تسنن در آن ساکنند انتخاب شوند و نمونه مربوط به جمعیت شیعیان نیز از محله هایی انتخاب شدند که در همسایگی اهل تسنن قرار داشتند.
جامعه مورد مطالعه ما از دو گروه مذهبی شیعه وسنی تشکیل می شود و از لحاظ مذهب ناهمگن می باشد. و بر این اساس از روش طبقه ای نامتناسب استفاده کردیم.
حجم نمونه یا تعداد افرادی که می بایست با آنها مصاحبه شود بستگی به آن دارد که ما با چه دقت و اطمینانی بخواهیم نتایج تحقیق از نمونه را به کل جامعه آماری تعمیم دهیم. در علوم اجتماعی حداقل سطح احتمال بزرگتر از ۹۵ درصد در نظر گرفته می شود. نمونه مورد نظر بر اساس فرمول کوکران محاسبه گردیدکه عبارت شد از :
t2pq /d2
n =
۱ + ۱/N (t2pq/d2 – ۱)
t =1.96
q =.5
p =.5
d = .05
N =1500
بر اساس این فرمول نمونه بدست آمده شامل۳۰۶ نفر می باشد.
تعاریف مفهومی: