کاهش هزینه های تبلیغات
از طرفی ویژگیهای خاص صنایع کوچک و متوسط باعث شده است که این شرکتها در پذیرش تجارت الکترونیک با موانع و مشکلات خاص خود روبرو شوند. بررسی پذیرش تکنولوژیهای نوین در میان اندازههای مختلف سازمانهای اقتصادی و خدماتی (کسب و کارهای اقتصادی) نشان میدهد که صنایع کوچک و متوسط تکنولوژیها را نسبتاً کندتر میپذیرند و ارتباط معناداری بین پذیرش فناوری اطلاعات و اندازه شرکت وجود دارد (آنکتاد ۲۰۰۴). آنکتاد در گزارش تجارت الکترونیکی و توسعه سال ۲۰۰۴ بر این عقیده است که با وجود رشد فزاینده تجارت الکترونیکی و افزایش روز به روز اهمیت آن، توسعه این پدیده در بین شرکتهای کوچک و متوسط به کندی اتفاق میافتد.
در سال ۲۰۰۱ در اروپا ۷۹ درصد از شرکتهای بزرگ به اینترنت دسترسی داشتند در حالی که همین رقم برای شرکتهای کوچک و متوسط ۲۵ درصد گزارش شده است (UNCTAD E-Commerce and Development Report ,2004).پذیرش تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط محدود به به کارگیری ایمیل و وب می باشد و این شرکتها اینترنت را برای ارتباط و تبلیغات استفاده می کنند (Lawson , Alcock , Cooper & Burgess , 2003). اما آنچه که غیر قابل انکار است، اثرات و فشار ناشی از محیط رقابتی تجارت جهانی برای بکارگیری تجارت الکترونیکی (بخصوص در بخش B2B) است که بدون توجه به اندازه شرکتها به آنها تحمیل میشود. بنابراین شرکتهای کوچک و متوسط در نهایت مجبور به بکارگیری تجارت الکترونیکی خواهند بود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
با توجه به آنکه سیاستهای اتخاذی در حمایت از پذیرش تجارت الکترونیک توسط SMEs، باید بر پایه آگاهی از مزایا، موانع و مشکلات باشند تا بتوانند فواید بالقوه بیشتری برای SMEs داشته باشند(CISC Department of Economics , 2006) تحقیقات زیادی در کشورهای مختلف به بررسی دلایل پذیرش کند تجارت الکترونیک و ICT توسط SMEs پرداخته است.
در نتیجه تحقیقی که در در مورد موانع پذیرش ICT و استفاده از اینترنت انجام شده است، کار در یک بازار مناسب و داشتن دیدگاه مناسب از توانایی های اینترنت ، هنگامیکه با استراتژی مناسب، تعهد مدیریت، زیرساخت ها، صلاحیت و توانایی همراه شود بیشترین تاثیر را بر پذیرش اینترنت دارد (Doherty & Chadwik , 2003).
در تحقیق دیگری مشخص شده است که که ویژگیهای شخص مدیر از قبیل سن ، پیش زمینه اخلاقی ، تجربیات شخصی اینترنتی و فشارهای رقابتی درک شده توسط او بر پذیرش ICT و تجارت الکترونیک نقش بسزایی دارد( Jesse , 2008& Weltevreden) . به طور کلی متغیرهای داخل و خارج از سازمانی متعددی از قبیل اندازه سازمان ، درجه تاثیر شخصی ، تکنولوژی قبلی مورد استفاده و همچنین میزان فشار رقابت درک شده از جمله عوامل تاثیر گذار بر پذیرش تجارت الکترونیکاست (Dholakia& Nir , 2004).
مطالعات نشان می دهد موانع توسعه تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط به شرح زیر است:
هزینه زیاد اجرای تجارت الکترونیک، پیچیدگی اجرا، مقاومت اعضاء در برابر تغییر، نبودن مهارتهای تکنیکی و تخصصی، کمبود وقت برای اجرای تجارت الکترونیک، نا مناسب بودن تجارت الکترونیک برای محصولات و خدمات شرکتهای کوچک و متوسط، ناآگاهی نسبی از منافع تجارت الکترونیک، نبودن اعتماد و مسائل مالی و نبودن حمایت مدیریت ارشد(Thulani et al , 2008).
مدلی در زمینه موانع توسعه تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط در دوگروه عمده ارائه شده است: موانع درون سازمانی و موانع برون سازمانی (حنفی زاده و رضایی ، ۸۶).
در تحقیقی که در مورد عوامل موفقیت پذیرش تجارت الکترونیک در SMEs ایرانی صورت گرفته، عوامل موثر بر استفاده از تجارت الکترونیک به سه دسته عوامل سازمانی، عوامل محیطی و عوامل فنی تقسیم بندی شده است. در این تحقیق از مهمترین عوامل عدم پذیرش تجارت الکترونیک، وجود نداشتن کارتهای اعتباری در ایران است. این تحقیق بیان می کند تنها ۷% شرکتهای کوچک و متوسط ایرانی ، تجارت الکترونیک را به عنوان هسته مرکزی تجارت خود قرار داده اند در حالیکه ۹۱% تنها از اینترنت برای فرستادن و دریافت ایمیل استفاده می نمایند (Sanayei & Rajabion , 2009).
موانع مذکور در واقع مسایلی هستند که کشورهای مختلف سعی کرده اند با اتخاذ سیاستهای مناسب آنها را حل نمایند. بنابراین لازم است که هر کشور و حتی منطقه ای ، نیازها و چالشها ی خود را شناسایی نموده و در جهت رفع آن سیاستگزاری نماید.
تعریف مسئله و بیان موضوع اصلی تحقیق
همانگونه که در بخش ضرورت و اهمیت تحقیق مطرح شده است توسعه تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط می تواند عملکرد آنها را بهبود بخشد. شناسایی موانع توسعه این امر در شرکتهای کوچک و متوسط می تواند به راهکارهای اجرایی منجر شود تا با بهره گیری از آن پیشرفت توسعه تجارت الکترونیک بیشتر شود.
مدتهاست که صنعت نساجی و زوال تدریجی آن در محافل صنعتی و اقتصادی کشور مورد بحث قرار گرفته است. مسئله مهم آنست که این صنعت رو به اضمحلال است و باید هرچه زودتر برای آن چاره ای اندیشیده شود. با توجه به این مسئله که استان یزد از قطبهای نساجی کشور محسوب می شود و بنا به تجمع واحدها به صورت خوشه در این استان، به منظور رفع مشکلات این واحدها با رویکرد بهبود با بهره گرفتن از تجارت الکترونیک، لزوم انجام چنین تحقیقی آشکار است. بنابراین این پژوهش به دنبال شناسایی موانع توسعه تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط ایران و ارائه یک مدل تجاری به عنوان راهکار اجرایی می باشد.
سئوالات تحقیق
این تحقیق به سئوالات زیر پاسخ خواهد داد:
موانع توسعه تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط ایران چیست؟
مدل مفهومی مناسب برای این موانع چیست؟
اولویت بندی این موانع به چه نحو است؟
راهکارهای اجرایی جهت رفع این موانع چیست؟
اهداف تحقیق
هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی و تعیین مدل مناسب موانع توسعه تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط ایرانی می باشد که مدل مذکور در خوشه نساجی استان یزد مورد تحلیل قرارا خواهد گرفت. بطور کلی اهداف این تحقیق را میتوان به شرح زیر خلاصه نمود:
شناسایی موانع توسعه تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط
تطبیق موانع شناخته شده با شرکتهای مستقر در خوشه نساجی یزد
تحلیل نتایج حاصل و پیشنهاد مجموعه اقدامات اجرایی
پژوهش حاضر در شش فصل تهیه شده است که در فصل اول کلیات تحقیق مطرح می شود.در فصل دوم به مبانی نظری تحقیق پرداخته می شود. فصل سوم به بررسی تحقیقات گذشته و جمع بندی مدلها و نظرات سایر پژوهشگران اختصاص دارد. فصل چهارم روش تحقیق و نحوه گردآوری داده را بیان نموده و فصل پنجم به تحلیل داده ها خواهد پرداخت. در نهایت در فصل ششم به ارائه راهکارهای عملی در راستای ارتقاء تجارت الکترونیک در صنایع کوچک و متوسط در خوشه نساجی یزد اختصاص می یابد.
مبانی نظری تحقیق
۲-۱- مقدمه
با توجه به اینکه در اکثر کشورها بخش قابل ملاحظه ای از فعالیت های اقتصادی توسط شرکت های کوچک و متوسط انجام می شود و این شرکت ها برای ورود به عرصه رقابت جهانی مسائل خاص خود را پیدا می کنند، دولت ها با تدابیر مختلفی همواره به فکر حمایت از این شرکت ها بر می آیند تا رقابت پذیری آنان را به گونه ای بالا برند که توان رقابت در بازار جهانی را بدست آورند.
تجارت الکترونیک باعث تغییرات چشمگیر در شرایط رقابتی شده است و با توانایی در افزایش روش های معمول فروش، حذف دوباره کاریها، توانایی معرفی و تبلیغ محصولات به صورت کارا، تصمیم گیران و سیاستگزاران را برآن داشته تا در امور تجاری از آن استفاده نمایند.
ویژگیهای خاص صنایع کوچک و متوسط باعث شده که این شرکتها در پذیرش تکنولوژیهای نوین با موانع و مشکلات زیادی روبرو شوند. کشورهای مختلف با علم به اینکه عدم رفع این موانع در راستای استفاده تجاری از اینترنت، توان رقابتی کسب و کارهای کوچک و متوسط را کاهش داده و میتواند ضربات جبران ناپذیری به اقتصاد ملی وارد نماید، سیاستهای حمایتی وسیعی را جهت استفاده از اینترنت در این بخش (شرکتهای کوچک و متوسط) اتخاذ نمودهاند.
با پدید آمدن موج عظیم تجارت الکترونیک در سالهای اخیر ضروری است اقدامات و تدابیر مناسب در خصوص توسعه بکارگیری آن در کشور اتخاذ گردد. عدم توجه به این مقوله می تواند واحدهای صنعتی کشور را با چالش روبرو نماید.
این فصل در سه بخش تدوین شده است. در بخش اول تعاریف تجارت الکترونیکی و کاربردهای آن ارائه شده است. در بخش دوم تعریف شرکتهای کوچک و متوسط(SMEs) و نقش آنها در توسعه اقتصادی آمده سپس در بخش نهایی کاربرد تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط، مورد توجه قرار گرفته است.
۲-۲- تجارت الکترونیک
۲-۲-۱- تاریخچه تجارت الکترونیکی
تجارت الکترونیک از حدود سال ۱۹۶۵ آغاز شد که با نوآوری هایی مانند انتقال الکترونیکی وجوه (EFT) مصرف کنندگان توانستند پول خود را از طریق ماشین های خودپرداز دریافت کرده و خرید خود را بوسیله کارت های اعتباری انجام دهند(حنفی زاده و رضایی، ۸۶).
پیش از توسعه تکنولوژی های صنعتی بر اینترنت در سالهای آغازین دهه ۹۰ شرکت های بزرگ به ایجاد شبکه های کامپیوتری با ارتباطات مشخص ، محدود و استاندارد برای مبادله اطلاعات تجاری میان یکدیگر پرداختند. این روش مبادله الکترونیکی داده ها (EDI) نامیده شد(حنفی زاده و رضایی، ۸۶). با ابداع سیستم مبادله الکترونیکی داده ها و امکان پذیر شدن مبادله اسناد سازمانها به صورت الکترونیکی کاربردهای تجارت الکترونیک به معاملات غیر از معاملات مالی گسترش یافت (معمار نژاد، ۸۵).
یکی از اتفاقات مهم در حوزه تبادلات الکترونیکی پدیده اینترنت بود. اینترنت اولین بار توسط دولت آمریکا در سال ۱۹۶۹ پا به عرصه وجود نهاد. در آن زمان کاربران اینترنتی را تنها آژانس های دولتی آمریکا و محققان دانشگاهی تشکیل می دادند (حنفی زاده و رضایی، ۸۶). تجارت الکترونیکی با ورود اینترنت به دنیای بازرگانی و تجارت از ابتدای دهه ۱۹۹۰ شکل گرفت و کاربردهای تجارت الکترونیک به دلیل توسعه استانداردها و شبکه های جدید، نرم افزارهای تجارت الکترونیک و افزایش رقابت بین بنگاهها به سرعت گسترش یافت (معمار نژاد، ۸۵).
از سال ۱۹۹۵ کاربران اینترنتی شاهد پیشرفت چشمگیر کاربردهای اینترنت در زمینه های گوناگون از جمله بازارهای فروش آنی و آموزش الکترونیک بودند. هم اینک اکثر سازمانهای متوسط و بزرگ در جهان دارای وب سایت شخصی هستند (حنفی زاده و رضایی، ۸۶). از سال ۱۹۹۹ تاکید و اهمیت تجارت الکترونیکی از B2C به B2B منتقل و از سال ۲۰۰۱ نیز از B2B به B2E انتقال یافت (معمار نژاد، ۸۵).
به طور کلی جهش فناوری اطلاعات دو دوره بیست ساله را پشت سر گذاشته و اکنون وارد دوره سوم شده است:
۱۹۵۵ – ۱۹۷۴ : عصر انتقال الکترونیکی وجوه
۱۹۷۵ – ۱۹۹۴ : عصر سیستم های اطلاعاتی مدیریت (MIS)
۱۹۹۵ – ۲۰۱۴ : عصر اینترنت