-
- مدیران شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران.
-
- سهامداران، سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر ذینفعان شرکتها.
-
- تحلیلگران مالی و کارگزاران بورس.
- دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و پژوهشگران.
۱-۹- تعریف واژه های کلیدی
دارایی های نامشهود: دارایی های نامشهود عبارتاند از موجودی منابع غیر از منابعی که وارد فرایند تولید میشوند و لزوماًً خاص تولید و فروش محصولات و تولیدات جدید و بهبودیافته میباشند. به عبارت دیگر، دارایی نامشهود یک دارایی قابلتشخیص غیر پولی و فاقد ماهیت عینی است. یک دارایی هنگامی معیار قابلیت تشخیص را در تعریف دارایی نامشهود احراز میکند که یکی از شرایط زیر را داشته باشد:
-
- جداشدنی باشد؛ یعنی بتوان آن را به طور فروش، انتقال، اعطای حق امتیاز، اجاره یا مبادلـه (به صورت جداگانه یا همراه با یک قرارداد، دارایی یا بدهی مرتبط) از واحد تجاری جدا کرد، یا
- از حقوق قراردادی یا سایر حقوق قانونی ناشی شود؛ صرفنظر از اینکه آیا چنین حقوقی قابلانتقال یا جداشدنی از واحد تجاری یا سایر حقوق و تعهدات باشد یا خیر (استاندارد حسابداری شماره ۱۷، ۱۳۸۷: بندهای ۶ و ۱۰).
ناهمگونی شرکتها: در این پژوهش منظور از ناهمگونی شرکتها ویژگیهای خاصی از شرکتها است که در هر یک از آنها متفاوت میباشد. مهمترین این موارد عبارت از بزرگی یا کوچکی شرکت، شرکتهای دارای ساختار پیچیده سازمانی و شرکتهای دارای محدودیت در تأمین مالی میباشد.
محدودیت در تأمین مالی: شرکتهایی دچار محدودیت در تأمین مالی هستند که بین مصارف داخلی و مصارف خارجی وجوه تخصیص دادهشده با یک شکاف روبهرو باشند (فازاری و همکاران[۳۲]، ۱۹۸۸). به عبارت دیگر، شرکتهایی را واجد محدودیت در تأمین مالی مینامند که دارای دسترسی پایین و پرهزینه به منابع تأمین مالی برونسازمانی باشند.
۱-۱۰- ساختار پایان نامه
در این فصل کلیاتی درباره پژوهش شامل مقدمه، مسأله پژوهش، اهمیت و ضرورت پژوهش، اهداف پژوهش، فرضیههای پژوهش و روش انجام پژوهش بیان شد. در بخش مربوط به روش انجام پژوهش، متغیرهای پژوهش، جامعه پژوهش، محدوده زمانی، روش گردآوری داده ها و روشهای آماری مورداستفاده برای تجزیه و تحلیل اطلاعات تشریح شد. در ادامه به تعریف واژه های کلیدی مورداستفاده در این پژوهش پرداخته شد.
به منظور انعکاس چارچوب پژوهش حاضر، در این بخش، مختصری از مطالب عنوانشده در هر یک از فصول آتی مطرح می شود:
موضوع فصل دوم، بیان مبانی نظری پژوهش و بررسی پژوهشهای گذشته است. در ابتدا به تشریح مفاهیم ناهمگونی شرکتها و همچنین معیارهای آن در شرکتها پرداخته شده است. در ادامه، مفهوم دارایی های نامشهود تشریح و چگونگی تأثیرپذیری آن از ناهمگونی شرکتها عرضهشده است. درنهایت، در بخش آخر فصل نیز، خلاصهای از پژوهشهای انجامشده در این زمینه ارائه می شود.
در فصل سوم، روش پژوهش شامل فرضیههای پژوهش، تعریف متغیرهای مستقل، وابسته و کنترلی و نحوه محاسبه آنها، جامعه و نمونه آماری، روش جمع آوری اطلاعات و روش آماری مورداستفاده برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بیان میشود.
موضوع فصل چهارم تجزیه و تحلیل فرضیههای پژوهش و تفسیر نتایج حاصل با بهره گرفتن از نرمافزارهای DEA Frontier، SPSS نسخه ۲۰ و Eviews نسخه ۷ است.
در فصل پنجم، پس از ارائه یافته های پژوهش، محدودیتهای پژوهش بیانشده و درنهایت پیشنهادهای پژوهش بیان میشود.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
۲-۱- مقدمه
فصل اول به بیان کلیات پژوهش اختصاص داشت. بدین صورت که پس از بیان مقدمه، مسأله پژوهش، اهمیت و ضرورت پژوهش، هدف پژوهش، سؤالهای پژوهش، فرضیههای پژوهش، روش اجرای پژوهش (شامل روش پژوهش و گردآوری داده ها، جامعه و نمونه آماری و روش تجزیه و تحلیل داده ها) و متغیرهای پژوهش تشریح شد.
در این فصل، مبانی نظری و پیشینه پژوهش تشریح می شود. در بخش مبانی نظری، ابتدا به تبیین ناهمگونی شرکتها بهتفصیل پرداخته میشود. سپس، موضوع سرمایه گذاری در دارایی های نامشهود تبیین و تشریح میشود. در ادامه، نقش ناهمگونی شرکتها در تعیین میزان سرمایه گذاری در دارایی های نامشهود ارائه شده است. درنهایت، خلاصهای از پژوهشهای داخلی و خارجی پیشین مرتبط با موضوع پژوهش بیان می شود.
۲-۲- مبانی نظری پژوهش
جان دیویی[۳۳] (۱۹۳۸)، مطالعه منابع مربوط به موضوع پژوهش را به عنوان یکی از مراحل اساسی پژوهش علمی موردبحث قرار داده و معتقد است که انجام این مطالعه، به پژوهشگر کمک می کند تا بینش عمیقی در موردپژوهش و حوزهای کسب کند که پژوهش به آن تعلق دارد. بنابرین، مطالعه منابع مرتبط با موضوع موردپژوهش، مشتمل بر شناسایی، مطالعه و ارزیابی پژوهشها و مشاهدههای علمی گزارششده، عقاید و دیدگاه های صاحبنظران در ارتباط با موضوع موردپژوهش، بخش عمدهای از روش علمی پژوهش است که انجام آن در کلیه پژوهشها، ضروری است. مطالعه منابع مربوط به موضوع پژوهش، به پژوهشگر این فرصت را میدهد که در رشته موردعلاقهی خود در حد بضاعت، پیشقدم بوده و به بینش وسیعتری در ارتباط با آن دست یابد. این کار موجب بنیانگذاری مستحکم پایه علمی پژوهش می شود و به نظر میرسد، اگر بنیان مذکور ضعیف باشد، پژوهش انجامشده، خام، سطحی و تکراری خواهد بود (نقل از دلاور، ۱۳۸۴). بنابرین، در این بخش، ابتدا ناهمگونی شرکتها و معیارهای مورداستفاده آن در این پژوهش بهتفصیل موردبررسی قرار میگیرد و سپس موضوع سرمایه گذاری در دارایی های نامشهود و چگونگی تأثیرپذیری آن از ناهمگونی شرکتها تبیین و تشریح می شود.
۲-۲-۱- ناهمگونی شرکتها
مقصود از ناهمگونی ویژگیهای اساسی خدمترسانی است که باعث ایجاد تغییر در شکلهای خدمت دهی به سایرین می شود و یا باعث ایجاد تغییر در خدمات مشابه از روزی بهروز دیگر و یا از مشتری به مشتری دیگری می شود. ناهمگونی باعث این موضوع می شود که یک شرکت برای استاندارد کردن کیفیت خدمات با مشکل مواجه شود. پژوهشهای نظری در تجارت بین المللی به طور فزایندهای بر تصمیم گیری در سطح شرکتها برای درک علل و پیامدهای تجاری متمرکزشدهاند (میلیتز[۳۴] و ردینگ[۳۵]، ۲۰۱۴). تحقیقات انجامشده در دهه گذشته، نشان داده اند که بر طبق مدل اسب بارکش[۳۶] بهره وری کل عاملی است که از ناهمگونی شرکتها تأثیر بسیاری میپذیرد.