بسیاری از مورد پژوهیها و آزمایش های کنترل شده پیشنهاد می کنند که چند جلسه از این گونه جرات آموزی می تواند منافع داراز مدت داشته باشد . در یک بررسی ، کرک لاند و کافلین – کارور (۱۹۸۲) دریافتند که بزرگسالان عقب مانده ذهنی که ۱۴ جلسه آموزش داشتند ، در توانایی رد کردن مودبانه درخواست های غیرمنطقی ، بهبودی چشمگیری را نشان دادند و این بهبودی در مشاهدات انجام شده ای که ۱۲ هفته بعد از پایان آموزش صورت گرفت ، ادامه داشت .
فراگیری رفتارهای جدید
شاید بهترین مثال درمانی آموزش رفتارهای کاملاً جدید از طریق سرمشق گیری ، کار لوواس و دیگران باشد که به کودکان در خود مانده یاد دادند که صحبت کنند . این نوع درمان از شیوه های متعدد رفتاری ، مثل شکل دهی ، رهنمود دادن ، حذف کردن ، و تمیز آموزی استفاده می کند ، اما در هر مرحله درمان ، سرمشق گیری گفتار معلم ، ضروری است . معلم بارها واژه های مطلوب را الگو قرار می دهد و کودک برای تقلید موفقیت آمیز آن تقویت میشود . برای درک اهمیت سرمشق گیری در این آموزش ، تجسم کنید آموزش دادن به کودک در خود مانده ای برای اینکه بگوید : ” اسم من نادر است ” ، اگر قرار باشد معلم ساکت بماند و تنها بر تقویت کننده ها و فرایند تقریب های متوالی متکی باشد ، چقدر دشوارتر خواهد بود . حتی هنگام آموزش پلسخ ساده ای مثل اهرم فشاری ، شکل دهی می تواند فرایند وقت گیری باشد ؛ شکل دهی مهارت های زبان ، بدون الگو قراردادن الگوهای گفتاری مناسب ، اصلاً امکان پذیر نیست . البته ، علاوه بر گفتار ، رفتارهای جدید بسیاری را می توان از طریق سرمشق گیری آموزش داد و لوواس ، فریتاگ ، نلسون ، و والن

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

( ۱۹۶۷) شرح دادند که چگونه از سرمشق گیری ( همراه با رهنمود دادن ) استفاده کردند برای اینکه به کودکان در خود مانده ، رفتارهای غیرکلامی مثل بازی کردن ، شستن ، شانه کردن موهایشان ، مرتب کردن تختخوابشان و آماده کردن غذاهای سبک را بیاموزند .
از بین بردن ترس ها و رفتارهای ناخوشایند
قبلاً به حساسیت زدایی منظم برای درمان موفق فوبیها اشاره کردیم . سپس درباره شیوه درمانی دیگری به نام غرقه سازی بحث کردیم که می تواند موثر باشد ، ولی برای بیمارکمتر خوشایند است . شیوه های مختلف سرمشق گیری یک روش درمانی دیگر را نیز شامل می شود . گاهی اوقات سرمشق گیری چندین مزیت بر حساسیت زدایی منظم دارد : این شیوه را می توان در مورد بیماران بسیار جوان به کار برد ، که ممکن است نتوانند دستورات درمانگر را در طول مدت آموزش آرمیدگی عضلانی عمیق ، دنبال کنند . این شیوه می تواند سریع تر باشد و وقت کمتری را بگیرد ، مخصوصاً هنگامی که از فیلم یا نوارهای ویدیویی استفده می شود . به خاطر ماهیت واقع بینانه برخی از شیوه های سرمشق گیری ( به طوری که بعداً شرح داده می شود ) ، ممکن است تعمیم بهتری به موقعیت های دنیای واقعی وجود داشته باشد .
بندورا و همکاران او برای ارزیابی توان درمانی سرمشق گیری ، آزمایش هایی را انجام داده اند . بندورا ، گروسک و من لاو کوشیدند تا ترس شدید از سگ ها را در کودکان کاهش دهند . کودکان به چهار گروه تقسیم شدند . گروه اول ۸ جلسه سه دقیقه ای سرمشق گیری تدریجی داشتند که در آنها کودکی همسال را مشاهده کردند که با سگ مهربانی بازی می کرد . کودک به سگ نزدیک شد ، آن را نوازش کرد ، به آن بیسکویت داد ، قلاده سگ را به دست گرفت و با او گردش کرد و بالاخره به محل نگهداری سگ رفت و با آن بازی کرد . در این گروه برای کم کردن اضطراب ، زنجیره سرمشق گیری در یک بافت میهمانی صورت گرفت ( با کلاه های میهمانی ، بادکنکها ، شیرینیجات و جوایز). کودکان گروه دوم ، همان زنجیره سرمشق گیری را بدون بافت میهمانی مشاهده کردند . گروه سوم ، بافت میهمانی را با حضور سگ ، ولی بدون الگو تجربه کرد ( برای کنترل مواجهه با سگ ) . گروه چهارم ، بافت میهمانی را بدون سگ و الگو تجربه کرد ، سپس همه کودکان ، دو آزمون رفتاری بعد از درمان داشتند که از آنها خواسته شد تا از الگو تقلید کنند ، در یکی از آزمونها باید فوراً این کار را می کردند و در آزمون بعدی ، یک ماه بعد . هر دو گروهی که الگو داشتند ، از دو گروه بدون الگو بهتر بودند ، و تفاوت مهمی بین بافت میهمانی و بافت خنثی وجود نداشت . در دو گروهی که الگو را دیده بودند ، این بهبودی ها ، یک ماه بعد بدون تغییر ادامه داشت .
در آزمایش بعدی ( بندورا و من لاو ، ۱۹۶۸ ) ، شیوه ها یکسان بودند و به جز اینکه کودکان به جای یک الگوی زنده ، یک فیلم را تماشا می کردند ( اصطلاح سرمشق گیری نمادی برای اشاره به شیوه هایی به کار برده می شود که به جای الگوی زنده ، شامل الگویی در یک فیلم یا صرفاً توصیف کلامی یا کتبی رفتار الگوست ) . در یک گروه ، همان الگو و سگ در هر صحنه وجود داشتند ، در حالی که ، در گروه بعدی ، فیلم شامل کودکان مختلفی بود که با سگهای مختلف بازی می کردند . تصور بر این بود که استفاده از الگوهای چندگانه ممکن است به کودکان کمک کند که رفتارهای الگو را به رفنتارهای خودشان تعمیم دهند . گروه سوم فیلمی را می دید که درباره سگ ها نبود .
هر دو گروه آزمایشی از این درمان بهره بردند ، اما گروهی که الگوهای چندگانه داشت ، در آزمون پی گیر یک ماه بعد ، یادداری بهتری را نشان داد. بندورا و من لاو ، همچنین نشان دادند که اغلب کودکان گروهی که الگوی چندگانه داشتند ، مایل به انجام چالش انگیزترین رفتار ، یعنی ، وارد شدن به محل نگهداری سگ بودند .
سرمشق گیری برای از بین بردن فوبیها در بزرگسالان نیز به کار برده شده است . در نوعی از سر مشق گیری به نام سرمشق گیری توام با مشارکت ، بیمار در هر مرحله درمان ، رفتار الگو را تقلید می کند ، و درگیری بیمار با موضوع فوبی هر بار سخت تر می شود . برای مثال ، بندورا ، بلانکارد و ریتر ( ۱۹۶۹ ) از این شیوه برای افرادی که فوبی مار داشتند استفاده کردند . در طول مدت درمان ، درمانگر بدون اینکه بترسد ، مار بزرگی را در دست می گرفت . ابتدا از بیمار درخواست می شد که به بازوی درمانگر که مار را نگهداشته بود ، دست بزند ، سپس دست او را لمس کند ، بعد خود مار را لمس کند و الی آخر تا اینکه بتواند نگهداشتن مار را کنترل کند و اجازه دهد که مار به دور او بپیچد . بندورا و همکاران استدلال نمودند که سرمشق گیری توام با مشارکت باید مخصوصاً به این علت موثر باشد که بیمار را با تجربه واقعی مواجه می سازد . در واقع ، آنها متوجه شدند که سرمشق گیری توام با مشارکت ، تقریباً دو برابر درمان های سرمشق گیری نمادی و حساسیت زدایی منظم ، موجب بهبودی می شود . سرمشق گیری توام با مشارکت هنگامی که برای درمان انواع فوبیها دیگر به کار برده شد ، مثل ترس از ارتفاع ، آمپول ، یا دندانپزشکان ، موفق بوده است .
خلاصه فصل
بندورا و والترز معتقدند که نظریه یاگیری سنتی ناقص است ، چون نقش یادگیری مشاهده ای را نادیده گرفته است . برخلاف یادگیری سنتی که بر اهمیت تجربه فردی تاکید دارد ، یادگیری مشاهده ای به مقدار زیاد از طریق تجربه جانشینی صورت می گیرد . بندورا و والترز همانند فروید معتقدند که تجربه های اولیه کودکی می تواند تاثیر مهمی بر شخصیت بزرگسال داشته باشد ؛ ولی از نظر آنها ، این تجربه ها از طریق اصول یادگیری اجتماعی تاثیرات خود را اعمال می کنند .
چند تن از نخستین روان شناسان ، مثل بالدوین ، مورگان و مک دوگال ، معتقد بودند که انسان و حیوان ، گرایش فطری به رفتارهایی دارند که می بینند دیگران آنها را انجام می دهند . ویلیام جیمز معتقد بود که گرایش تقلید در انسان و حیوان ، غریزی است . ملتزوف و مور ، گرایش قابل اطمینانی را در کودکان برای تقلید مشاهده کردند .
نتایج آزمایش های ثرندایک ، از ادعای ویلیام جیمز مبنی بر اینکه حیوانات قادر به یادگیری به وسیله تقلید هستند ، حمایت نکرد . ثرندایک نتیجه گرفت که حیوانات نمیتوانند به وسیله مشاهده یاد بگیرند و باید طبق قانون اثر ، فعالانه پاسخ بدهند و پیامدهای پاسخدهی خود را تجربه کنند تا یاد بگیرند .
ثرپ، یادگیری مشاهده ای را به سه طبقه تقسیم کرد : تسهیل اجتماعی ، تقویت موضعی ، و تقلید واقعی .
میلر و دلارد در کتاب مشهور خود بیان داشتند که یادگیری مشاهده ای ، نوع دیگری از یادگیری ( غیر از شرطی سازی کلاسیک و کنشگر ) نیست ، بلکه صرفاً نوع خاصی از شرطی سازی کنشگر است . به اعتقاد آنها ، یادگیری مشاهده ای ، مستلزم موقعیت هایی است که محرک تمیزی ، رفتار شخص دیگر باشد ، و پاسخ مناسبی که تازه رخ می دهد ، شبیه رفتاری باشد که مشاهده کننده آن را انجام می دهد . تحلیل آنها از تقلید ، تنها در مواردی کاربرد دارد که یادگیرنده در آنها (۱) رفتار یک الگو را مشاهده می کند ، (۲) فوراً پاسخ وی را کپی می کند ، و (۳) تقویت دریافت می دارد . از نظر میلر و دلارد ، تقلید در واقع نوع خاصی از تعمیم است که شواهد آزمایشی دیگری نیز از این مفهوم تقلید تعمیم یافته حمایت کرده اند .
از دید بندورا ، نظریه تقلید تعمیم یافته ، همانند نظریه های دیگر تقلید ، نامناسب است . بندورا ، تقویت را برای یادگیری رفتارهای جدید از طریق مشاهده ، ضروری نمیداند، ولی انتظار تقویت برای عملکرد این رفتارهای جدید را لازم می داند .
نظریه بندورا یک نظریه شناختی است که چهار عامل تعیین کننده را برای وقوع رفتار تقلیدی با اهمیت می داند : (۱) فرایندهای توجه ، (۲) فرایندهای یادداری ، (۳) فرایندهای تولیدی حرکتی ، و (۴) فرایندهای تشویقی وا نگیزشی .
عواملی که بر احتمال وقوع تقلید اثر می گذارند عبارتند از : (۱) ویژگی های الگو ، (۲) ویژگی های یادگیرنده ، و (۳) ویژگی های موقعیت .
بخش عمده ای از مطالعات بندورا و همکاران وی صرف بررسی این موضوع شد که چگونه رفتار پرخاشگرانه می تواند از طریق اعمال یک الگو ترغیب شود .
زمینه هایی که تاثیرات مشاهده و تقلید در آنها بیشتر از همه بررسی شده است ، عبارتند از : فوبی ها ( هراس ها ) ، اعتیادها ، رشد شناختی و قضاوت های اخلاقی و رفتار اخلاقی .
عمدتاً به خاطر کار با نفوذ بندورا ، سرمشق گیری یکی از ابزارهای مهم برای رفتار درمانگران محسوب می شود . بندورا و والترز معتقدند که یک الگو به سه طریق می تواند بر رفتار مشاهده کننده اثر بگذارد : تسهیل رفتارهای کم احتمال ، فراگیری رفتارهای جدید ، و از بین بردن ترس ها و رفتارهای ناخوشایند .
فصل سوم
روش تحقیق
جامعه
حجم نمونه
ابزار جمع آوری اطلاعات
روش جمع آوری اطلاعات
روش آماری و تجزیه و تحلیل یافته ها
روش تحقیق :
روش تحقیق در این تحقیق از نوع کتابخانه ای و اسنادی است یعنی روشی که فقط به استناد مشاهدات و واقعیات و وقایع رایج و موجود در جامعه و گزارشاتی که در روزنامه ها و جراید و آمار و اقلام و نیز تحقیقات و مستندات و آثار و کتاب های مرتبط با این موضوع ارائه شده تهیه شده است . و چون تحلیل و تجزیه و بررسی موارد موجود در مسئله معطوف به گذشته است یعنی داده ها مربوط به زمان های حال و گذشته است و نمی توان نسبت آن را در آینده پیش بینی کرد . فلذا تحقیق از نوع علی مقایسه ای و یا علی رویدادی است . یعنی معلول اتفاق افتاده و مد و مدل گرایی و تقلید پوششی و گفتاری و رفتاری و ارتباطی انجام گرفته و ما در صدد علت یابی و عوامل یابی این پدیده هستیم . که از چند نظر به دلیل عینی بودن ، در دسترس بودن ، کمی بودن ، در روش شناسی تحقیق دارای اعتبار و روایی قابل قبولی است .
جامعه :
جامعه مورد تحقیق کل کشور و میهن جمهوری اسلامی ایران است . زیرا الگو و مدل پدیده ای نیست که در یک جامعه کوچک و شهر و روستا متولد شده باشد . بلکه برآیند نگرش و گرایش عمومی و نگاه جامعه به میزان واردات و نوع واردات و استقبال از کالاهای خاصی و جذاب و توجه و گرایش به شخصیت های سینمایی و هنری و ورزشی است که انعکاس این گرایش ها و خواسته ها در جراید و رادیو و تلویزیون و گروه های ورزشی و مسافرت های تیم های ورزشی و تولیدی و جهانگردان و ایران گردان و ارتباط از طریق سایت ها و استقبال از ماهواره های تلویزیونی برای مراکز این برنامه ها محقق شده و ضمن سوء استفاه از این علایق و احساسات حتی کفش ها و لباس ها و عروسک ها و وسایل صوتی و بصری و سمعی و برقی و … را با آرم و نشان این الگوها وارد می کنند و در صورت عدم امکان ورود قانونی از طریق قاچاق غیر قانونی و از طریق مرز های طولانی و از طریق سوداگران این فعالیت ها وارد ایران شده و می شود .
به همین دلیل جامعه مورد تحقیق یک جامعه میدانی بزرگ و جغرافیای ایران است . هر چند نوک پیکان هدف جوانان هستند ولی در جامعه پِژوهش کل جمعیت ایران طبق سرشماری سال ۸۵ که تعداد آن ۷۱۰۰۰۰۰۰ نفر می باشد جامعه تحقیق به شمار می رود .
نمونه آماری و حجم نمونه :
چون امکان بررسی همه افراد و نمونه های جامعه به علت هزینه های زیاد و فرصت اندک و غیرقابل اجرا بودند با توجه به وسعت ایران غیرممکن است . محقق درصدد برآمد که جامعه کوچک تری که همه خصوصیات و خصایص جامعه را دربرداشته باشد را انتخاب تا نتایج اجرا و تحلیل بررسی یافته ها تعمیم و تسری به جامعه قرار گیرد فلذا چون جامعه ایرانی ترکیبی از جوانان و نوجوانان و کودکان و میانسالان و کهنسالان و زنان و مردان و تحصیل کرده و بی سواد و متخصص و روستایی و شهری و فقیر و غنی و … بوده حجم نمونه آماری نیز دارای چنین صفاتی باشد .
فلذا در نمونه و حجم نمونه تحقیق نیز که حدود ۱۰۰۰نفر را شامل شده و از جدول مورگان استخراج نشده ( جدول مورگان نسبت حجم نمونه و جامعه را تعیین می کند ) و شامل روستاییان و شهرهای وجوانان و نوجوانان و کودکان و میانسالان و کهنسالان و زنان و مردان و فقیر و ثروتمند و … است را به عنوان حجم نمونه قرار داده تا اعتبار و روایی یافته ها قابل انتشار و تعمیم به جامعه باشد و نتایج آن را بتوان به جامعه بزرگتر نیز نسبت داد . البته در جدول مورگان حجم نمونه تاحدی بیش از ۱۰۰۰نفر بوده ولی برای تسلط برافراد و اعضا به همین تعداد بسنده کردیم . و تعداد نمونه را به ۲۰۰نفر تقلیل دادیم .
اعتبار :
در تعریف اعتبار آمده است ( آنچه را که مد نظر داریم بتواند بسنجد ) مثلاً برای وزن کردن هندوانه ترازوی معمولی اعتبار دارد . و مثلاً برای اندازه گیری آب یک ظرف غربال اعتبار ندارد .
در این تحقیق ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ۱۰ سوالی محقق ساخته است و سوالات آن مطابق و متناسب با تئوری ها و هدف های تحقیق و فرایند مد طراحی شده و به نظر می رسد با پیش آزمونی که در این خصوص با ۲۰نفر انجام شد که قبلاً اعتبار آنها سنجیده شده بود ، اعتبار ایمن تحقیق و ابزار آن تا ۸۲% نشان داد .
روایی :
روایی این پرسشنامه چون متناسب با مد است و مد خود همیشه در حال تغییر است و نمی تواند در یک سال استفاده واقع شود در ده سال دیگر نیز همان سوالات دربرگیرنده باشد فلذا به نظر می رسد که روایی مکانی دارد یعنی این پرسشنامه در حال حاضر در همه نقاط ایران قابل اجراست و لی روایی زمانی ندارد و شاید در ده سال آینده موثر نباشد و اما روایی محتوایی خوبی دارد و می توان گفت روایی محتوایی این تحقیق وابزار دارای اعتبار ۸۵% به بالا باشد .
ابزار گردآوری اطلاعات :
چنانچه قبلاً نیز اشاره شد . اطلاعات عینی و واقعی و از آرشیو و روزنامه ها و جراید و آثار و تحقیقات و مطالعات انجام گرفته در این زمینه و زمینه های مثابه مشابه بوجود آمده است و برای تکمیل و رجحان اطلاعات به تهیه و ارائه یک پرسشنامه ۱۰سوالی در زمینه میزان میل و گرایش انواع مدل ها و چهره ها و افراد و اشخاص وارداتی و نیز مدل ها و الگوهای داخلی پرداخته ایم تا از این طریق به گرایش و میزان انواع مدل ها و الگوها و متدها دسترسی داشته باشیم چون تحقیق از نظر اخلاقی نیز چندان ناسازگار نیست و وقتی که افراد خود در ملاء عام رفتارها و مدل ها را الگو و انجام می دهند به نظر می رسد پاسخ دادن به سوالات متعادل پرسشنامه چندان منافاتی با اصل موضوع ندارد و افرادی هم که هیچ گرایش و علاقه ای به انواع محرک ها و مدل ها و الگوهای خارجی ندارند را هم در گزینه های پراکنده مستثنی و مجزا می نماید . که باید از این نظر هم مطمئن بود . مثلاً سوالی که در ۵ گزینه نظر آزمودنی را در استفاده از انواع لباس های داخلی و خارجی می سنجد به این دو طبقه کاملاً پرداخته شده است .
روش گردآوری اطلاعات :
پس از تعیین سوالات و ویرایش آنها و طبقه بندی سوالات در زمینه های مختلف هنری ، اجتماعی ، اقتصادی و … جملات به صورت سوالی تهیه و تنظیم و با ۵ گزینه خیلی زیاد ، زیاد ، متوسط ، کم ، خیلی کم پراکنده شده است . طبیعی است فردی که در هر سوال گزینه اول ( خیلی زیاد ) را انتخاب می کند معلوم است میل و علاقه و اشتیاق وی به استفاده و پیروی از الگو و مد بسیار زیاد است و فردی که گزینه خیلی کم و یا اصلاً را انتخاب می کند به هیچ وجه علاقه و اشتیاقی به مد یا مدل گرایی خارجی ندارد . پس از تنظیم و تکمیل پرسشنامه ها که در میان گروه های مختلف مردم همچنان که در جامعه تعریف شدند قرار داده شد و تکمیل گردید نسبت به جمع آوری آنها اقدام و پس از جمع آوری کامل نسبت به شمارش و طبقه بندی پاسخ ها اقدام گردید . و فراوانی هر گزینه در هر سوال و کل پرسشنامه اقدام و داده ها به صورت عددهای خام و پراکندگی در ۵ گزینه جهت تجزیه و تحلیل و رسم نمودارها در دسترس قرار گرفت که نتایج آن در صفحات بعد آمده است .
روش آماری
روش آماری استفاده از آمار توصیفی در ابتدا با نشان دادن درصدها و میانگین داده ها و جداول فراوانی و درصد یافته ها در هر سوال و گزینه همراه با نمودار و جداول نشان داده شده است .