به طورگسترده درخاک،آب،فاضلاب،مدفوع توزیع شده است.برروی گونه ها کمتروجود دارند برای مثال پروتئوس پنری ازروده دام جدا نشده است [۳۹].
۱-۶-۶- اپیدمیولوژی:
زیستگاه های متفاوت برای اعضای جنس پروتئوس وجود دارد پروتئوس میرابیلیس وولگاریس بیشتر عامل عفونتهای انسانی هستند.انتقال ازطریق آلودگی های بیمارستانی، موادغذایی، تجهیزات بیمارستانی، تماس با سطوح آلوده، کاتترو…..می باشد [۴۰].
۱-۶-۷- بیماریزایی:
هرچند پروتئوس میرابیلیس و ولگاریس کمتر ازاشریشیا کلای از عوامل عفونت ادراری هستند با این حال عفونت به احتمال زیاد، در دراز مدت منجر به عوارض بیشتر می شود و سلامت بیمار را تهدید می کند [۴۱].
اکثر عفونت های پروتئوس مرتبط با بستری طولانی مدت و عوارض ناشی از سوند ادراری می باشد. عوارض بیشتر شامل انسداد مجاری ادراری، تشکیل سنگ کلیه، پیلونفریت ، تب و باکتریمی می باشد. درموارد جدی پروتئوس باعث التهاب مزمن کلیوی، رفلاکس و نارسایی کلیه نیزغالبا مشاهده شده است [۴۲].
۱-۶-۸- فاکتورهای بیماریزایی:
حداقل ده عامل بالقوه موثردربیماریزایی پروتئوس شناسایی شده است .اکثریت این عوامل حدت غیراز فیمبریه درطول تمایزسلولی، سلول شناگروحرکت سوارمینگ بیان می شوند. عوامل حدت می تواند پروتئین،آنزیم وساختارهای سطحی باشد.ازمهمترین عوامل حدت : اوره آز، لیپوپلی ساکارید خارجی غشایی و همولیزین می باشند. همچنین اکثرساختارهای سطحی مثل فلاژل، حرکت سوارمینگ، فیمبریه(مقاومت به مانوز، ممانعت ازآگلوتیناسیون) در بیماریزایی دخیل می باشند.
۱-۶-۸-۱ اوره آز:
اوره آز zapA است، یک پروتئازکه به طورخاص باعث کاهش IgA وIgG می شود. آنزیم اوره آز، اوره را به آمونیاک ودی اکسیدکربن تجزیه می کنند که باعث افزایش PH و افزایش بقای باکتری های مثل هلیکوباکترپیلوری می شود [۴۳].پروتئوس میرابیلیس وولگاریس ممکن است به توسعه سنگهای ادراری و پیلو نفریت کمک کنند و این یکی از دلایلی است که پروتئوس باعث آسیب سلولی بیشتر نسبت به اشریشیاکلای می شود [۴۴]. zapA یک متالو پروتئاز ۵۰ کیلو دالتونی است که حدت بیماریزایی را افزایش می دهد، که برای غلبه بر پاسخ ایمنی همورال می باشد [۴۵].
۱-۶-۸- ۲ لیپوپلی ساکاریدخارج غشایی :
در طول عفونت Lps اولین هدف آنتی ژنی (AgO) برای پاسخ ایمنی میزبان می باشد. Lps باکتری باعث فعال شدن ماکروفاژها، تولید رادیکالهای اکسیژن سمی، اینترلوکین۱،فاکتور نکروز دهنده تومور می شود تا منجر به طیف گسترده ای از اثرات تب، شوک، فشارخون بالا، در میزبان می شود [۴۶] .
۱-۶-۸- ۳ همولیزین:
باکتریهای تولید کننده همولیزین غالبا باعث تخریب اریتروسیت ها در طول عفونت شده و به تهاجم و بیماریزایی کمک می کند و از طریق جداسازی، کلونینگ، انتقال آن ازگونه های حدت زا به گونه های غیر بیماریزا می توان تاثیر آن را در بیماریزایی بررسی کرد[۴۷].
۱-۶-۸- ۴ فیمبریه:
در پروتئوس میرابیلیس بیان ژنnaf فقط در برخی گونه هاست مطالعات نشان داده است که naf چسبندگی قوی به تعدادی از رده های پستانداران شامل اپیتلیال ادراری در محیط آزمایشگاهی دارد [۴۸].
در حالیکه بهنظر می رسد که تولید فیمبریه برا ی باکتری استفاده متفاوتی برای بقاء در کلونیزاسیون بافت میزبان داردیکی از معایب فیمبریه این است که باکتری رادر معرض فاگوسیتوز قرار می دهد[۴۹].
جدول۱-۱-تستهای بیوشیمیایی گونه های جنس پروتئوس
باکتری
پروتئوس ولگاریس
پروتئوس میرابیلیس
پروتئوس مورگانی
پروتئوس رتگری
آزمایش
حرکت (سوارمینگ)
+
+
+
+