که در آن Ø همان ضریب تولید است (سجادیان، ۱۳۸۹).
۳-۱۰-۴- واحد های پولی
مقادیر ورودی ها و خروجی ها در این تحقیق برای ملموس تر بودن، با واحد های پولی تومان سنجیده می شود. اما در جداول متن ، مقادیر به صورت ریالی آورده شده است.
۳-۱۰-۵- نرخ تنزیل
نرخ تنزیل، بیانگر نرخی است که بوسیله آن جریان نقدی زمان های دیگر (عمدتاً آینده) را به جریان نقدی زمان حال تبدیل می نماید و در برگیرنده ی عواملی مانند کاهش ارزش پول (تورم)، مطلوبیت زمانی مصرف و مخاطرات برگشت سرمایه می باشد. نرخ تنزیل برای هم ارز کردن قیمت ها در زمان های مختلف و بدست آوردن قیمت های معادل در یک زمان مشترک به کار می رود (ساگدن، ۱۹۸۸).
در بیش تر کشورهای در حال توسعه، تعیین نرخ تنزیل به منظور ارزیابی طرح ها مشکل می باشد. اگر این نرخ بزرگتر از واقعیت جامعه انتخاب شود، نتایج بلند مدت طرح به طور مؤثر محاسبه نخواهد شد. همچنین تعیین نرخ تنزیل در ارزیابی اقتصادی طرح بستگی به ویژگی های فردی سرمایه گذار دارد. برای تعیین نرخ تنزیل می توان نرخ سودی که بانک ها به سپرده های بلند مدت می پردازند یا نرخ سود اوراق مشارکت را در نظر گرفت. نرخ تنزیل مورد استفاده در تحلیل هر دو روش تأمین روشنائی، نرخ اوراق مشارکت سال ۹۳-۱۳۹۲ می باشد که بر اساس آمارهای بانک مرکزی، ۲۵% اعلام شده است (در قسمت تحلیل حساسیت، نرخ های مختلف تنزیل در جداول مربوطه آورده شده است).
۳-۱۰-۶- هزینه های سرمایه گذاری و سالیانه[۳۲]
هزینه های تجهیزات الکترومکانیکی: این هزینه ها شامل خرید توربین، نصب و مونتاژ، حمل و نقل و هزینه های گمرکی است، که بستگی به ظرفیت و نوع توربین های مورد نظر و همچنین بستگی به شرایط جغرافیائی و توپوگرافی محل دارد.
هزینه ساخت دکل: نوع دکل می تواند مشبک[۳۳] و یا لوله ای[۳۴] باشد. بدلیل ارزان بودن و امکان ساخت راحت تر در کشور نوع اول در نظر گرفته می شود.
هزینه های ساختمانی: شامل هزینه های فوندانسیون، آماده سازی زمین، و ایجاد جاده دسترسی است، که با توجه به شرایط منطقه تعیین می گردد که از طراحی های مقدماتی در مرحله یک قابل استنتاج است.
هزینه های انتقال نیرو: هزینه های انتقال، شامل هزینه های خط انتقال و تجهیزات پست مورد نیاز برای انتقال توان تولید شده به شبکه می باشد. هزینه انتقال، بستگی به منطقه پروژه، نوع سیستم موجود و فاصله شبکه احداث با پارکینگ های کنار جاده دارد. در مورد چراغ های متصل به پایه های بادی، هزینه ی انتقال وجود ندارد، اما در مورد پایه های روشنائی فسیلی، طبیعی است هرچقدر فاصله پارکینگ از شبکه احداث شده بیشتر باشد، هزینه انتقال برق نیز به ازای هر کیلومتر افزایش خواهد بود.
هزینه های غیر مستقیم: این هزینه ها شامل هزینه طراحی و مهندسی پروژه، نظارت، مدیریت و درنظر گرفتن نرخ بهره و تورم در طول ساخت می باشد.
هزینه های سالیانه: برای بدست آوردن سود خالص یک پروژه علاوه بر سرمایه گذاری در بندهای بالا جهت ساخت، هزینه های سالیانه نیز ضروری است. این هزینه ها عبارتند از استهلاک سرمایه، بهره برداری، تعمیرات و نگهداری.
استهلاک تجهیزات: شناخت استهلاک و روش های تعیین مقدار آن پارامترهای مهمی هستند که می بایستی در تجزیه و تحلیل اقتصادی پروژه ها منظور گردند.
بهره برداری – تعمیرات – نگهداری (O&M)[35]: در این تحقیق هزینه تعمیرات و نگهداری مربوط به پارکینگ های کنار جاده ای بوده و هزینه ای برای پراکنده بودن پارکینگ ها نیز در نظر گرفته شده است، که به صورت درصدی از سرمایه گذاری اولیه سالانه محاسبه شده است.
۳-۱۰-۷- نرخ استهلاک
دلیل تخمین نرخ استهلاک در پروژه ها، پس انداز برای سرمایه گذاری صاحب سرمایه به منظور نوسازی ماشین آلات و ساختمان و در نتیجه تداوم تولید می باشد. به طور کلی نرخ استهلاک پروژه های صنعتی در ایران به صورت خطی و با توجه به عمر مفید پروژه محاسبه می شود.
مثلاً اگر پروژه دارای n سال عمر مفید باشد، نرخ استهلاک آن با بهره گرفتن از رابطه زیر بدست می آید:
که در این رابطه
λ= نرخ استهلاک
n= عمر مفید پروژه
و با توجه به اینکه عمر مفید پایه های تولید کننده برق۲۰ سال بوده ، نرخ استهلاک ۵ درصد حاصل شده و ارزش اسقاط نیز ۲۰ درصد سرمایه گذاری اولیه در نظر گرفته شده است (سانا، ۱۳۹۲).
۳-۱۰-۸- هزینه های پیش از تولید
زیر مجموعه های این نوع از هزینه های ثابت سرمایه گذاری شامل موارد زیر است:
-
- هزینه تهیه طرح و مشاوره
-
- هزینه آموزش، مسافرت ها و بررسی های انجام شده
-
- هزینه های حراست و نگهبانی
-
- هزینه راه اندازی آزمایشی در طول یک ماه
از آنجایی که این هزینه ها در دو روش تأمین روشنائی ( فسیلی و انرژی بادی) یکسان فرض می شود، لذا در ارزیابی پروژه ها لحاظ نشده است.
۳-۱۰-۹- اثر تورم
هزینه ها دارای مؤلفه های قابل تعدیل و غیر قابل تعدیل می باشد. مؤلفه های سرمایه گذاری اولیه و بهره دوره ساخت، عمدتاً غیر قابل تعدیل بوده و متأثر از تورم نمی باشد. سایر مؤلفه ها شامل جایگزینی واحدهای حرارتی طی دوره مطالعه (پس از عمر مفید)، تعمیرات و نگهداری ثابت و متغیر و سوخت تعدیل پذیر بوده و با توجه به تورم عموماً روند افزایشی دارند. هرچند موارد نادری از کاهش قیمت ها نیز در برخی اقلام هزینه ای مشاهده شده است.
به هر صورت چنانچه محاسبات بدون در نظر گرفتن اثر تورم انجام شود، کلیه مؤلفه ها بدون اثر تورم و بر پایه قیمت های ثابت سال مبنا[۳۶] در نظر گرفته می شوند. این روش به روش هزینه های ثابت مرسوم است و در صورتی که نرخ های تورم برای مؤلفه های تعدیل پذیر در نظر گرفته شوند، عموماً این مؤلفه ها روند افزایشی خواهند داشت. این روش به روش هزینه های جاری[۳۷] مرسوم است، که در این تحقیق از روش هزینه های ثابت استفاده شده است (ایمانی، ۱۳۹۰).
۳-۱۰-۱۰- تحلیل حساسیت
تحلیل حساسیت[۳۸] در واقع یک نوع بازنگری به یک ارزیابی اقتصادی است. با این سوال که آیا پس از انجام پروزه تخمین های اولیه می توانند به خوبی نمایانگر شرایطی باشند که در آینده پیش خواهند آمد و بر طرح اثر خواهند گذاشت؟ هدف از تحلیل حساسیت، کمک به تصمیم گیرندگان است. بدین ترتیب که اگر پارامترهای اولیه تغییر نماید و نتایج اولیه تغییر نکند، برای سرمایه گذار امیدوار کننده بوده و احساس بهتری خواهد داشت (قره باغیان، ۱۳۶۴).
تحلیل حساسیت را می توان برای هریک از عناصر درگیر بررسی نمود و نتایج را سنجید. به دلیل آنکه در مطالعات پیش بینی آینده، امکان پیش بینی دقیق تورم در آینده وجود ندارد و عملکرد گذشته نمی تواند مبنای پیش بینی تورم در آینده باشد، بنابراین پروژه ها با مشکل تخمین تورم مواجه هستند.
بنابراین یکی از عناصر تحلیل حساسیت نیز نرخ تورم می باشد. عنصر دیگری که در تحلیل حساسیت بررسی شده است نرخ تنزیل می باشد. در این بخش، همچنین تأثیر تغییرات هزینه های عملیاتی و سرمایه گذاری اولیه بر ارزش فعلی هزینه ها، بررسی خواهد شد.
تحلیل اقتصادی[۳۹]
تحلیل اقتصادی زیر شاخه ای است که تنها در صورتی ظاهر می شود که پودمان تحلیل اقتصادی در قسمت تعریف پروژه فعال شود. با توجه به اینکه تحقیق حاضر، به کاهش آلودگی محیط زیست به عنوان یکی از مزایای استفاده از انرژی بادی می پردازد، طبیعتاً گزینه “تحلیل اقتصادی”، در نرم افزار کامفار باید انتخاب شود. از آنجا که با انتخاب این گزینه، پنجره های غیر مرتبط با هدف طرح ظاهر می شود، در این پروژه، آلودگی ایجاد شده در پایه های روشنائی فسیلی، به عنوان هزینه ی متغیر یا غیر مستقیم آورده شده که در قسمت “هزینه های تولید” [۴۰] وارد می شود. بنابراین گزینه تحلیل اقتصادی را از تحلیل حذف کرده و به تحلیل مالی می پردازیم.
۳-۱۱- ارزیابی مالی پایه های روشنائی
۳-۱۱-۱- حالت اول: پایه های روشنائی فسیلی (شبکه برق سراسری)
همانطور که در پیشتر ساختار نرم افزار کامفار توضیح داده شد، در ادامه آمار بدست آمده مرتبط با این ساختار ذکر خواهد شد. ذکر این نکته ضروری است که اطلاعات لازم، از طریق مصاحبه با کارشناسان برق سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور و همچنین کارشناسان مرتبط با پروژه در سازمان انرژی های نو (سانا) جمع آوری شده است.
- برنامه ریزی زمانی پروژه