بنابراین می‌توان گفت، در راستای تحقق نتیجه‌ی جریان تربیت در جامعه‌ی اسلامی، هدف کلی جریان تربیت در جمهوری اسلامی ایران و در سند تحول تعلیم و تربیت عبارت است از: «آمادگی متر بیان برای تحقق آگاهانه و اختیاری مراتب حیات طیبه در همه‌ی ابعاد.»
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
ازآنجاکه در مبانی نظری تحول در تعلیم و تربیت، انسان خود درروند تکوین و تعالی مداوم هویت فردی و جمعی خویش و زمینه‌سازی برای تشکیل جامعه‌ی صالح و اعتلای مداوم آن دارای نقش اساسی معرفی‌شده که باید برای این نقش‌آفرینی موقعیت خود و دیگران را درک کند و از طریق عمل فردی و جمعی بر اساس نظام معیار اسلامی آن را بهبود بخشد، تحقق هدف کلی تربیت ـ یعنی «آمادگی فردی و جمعی متر بیان برای تحقق حیات طیبه در همه‌ی ابعاد و مراتب» یا به‌بیان‌دیگر «تکوین و تعالی پیوسته‌ی هویت متر بیان، به صورتی یکپارچه و در راستای شکل‌گیری جامعه‌ی صالح و پیشرفت مداوم آن بر اساس نظام معیار اسلامی» ـ تنها از طریق درک درست موقعیت خود و دیگران در هستی و عمل صالح فردی و جمعی برای اصلاح مستمر آن بر اساس نظام معیار اسلامی صورت می‌گیرد.
بنابراین در سند تحول تعلیم و تربیت ایران، هدف کلی جریان تربیت در جامعه‌ی اسلامی با توجه به شاخص تحقق چنین توصیف‌شده است: «تکوین و تعالی پیوسته‌ی هویت متر بیان به‌گونه‌ای که بتوانند موقعیت خود و دیگران در هستی را به‌درستی درک و آن را به‌طور مستمر با عمل صالح فردی و جمعی متناسب با نظام معیار اسلامی اصلاح نمایند.»
شئون مختلف حیات طیبه با توجه به ساحت‌های تربیت
همان‌طور که در مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت آمده است؛ فرایند تربیت را که پدیده‌ای کیفی، پیچیده و گسترده است می‌توان برحسب ملاک‌های متفاوتی طبقه‌بندی کرد. یکی از این ملاک‌ها تفکیک انواع تربیت با توجه به حیثیت‌ها یا شئون حیات آدمی است.
تأمل در مفهوم کلیدی حیات طیبه که در تعریف تربیت در سند تحول هم آمده است نشان می‌دهد که حیات طیبه اگرچه مفهومی یکپارچه و کلی است، اما دربردارنده‌ی شئون و جنبه‌های متعددی است که در ارتباط و تعامل با همدیگر، این مفهوم پویا و متکامل را محقق می‌سازند. ازآنجاکه این شئون استقلال نسبی دارند و باید، علاوه بر تعیین اهداف و انتظاراتی مشخص زمینه‌های مناسب تحقق آن ها را نیز با عنایت به خصوصیات همین جنبه‌ها فراهم کرد؛ بنابراین در مبانی نظری تحول نظام تعلیم و تربیت، انواع تربیت متناسب با شئون مختلف حیات طیبه به شرح ذیل بیان‌شده است:
-
- تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی؛ ناظر به آماده‌سازی فردی و جمعی متر بیان در مسیر تحقق شأن اعتقادی، عبادی و اخلاقی حیات طیبه.
-
- تربیت زیستی و بدنی؛ ناظر به آماده‌سازی فردی و جمعی متر بیان در مسیر تحقق شأن زیستی و بدنی حیات طیبه.
-
- تربیت اجتماعی و سیاسی؛ ناظر به آماده‌سازی فردی و جمعی متر بیان در مسیر تحقق شأن اجتماعی و سیاسی حیات طیبه.
-
- تربیت اقتصادی و حرفه‌ای؛ ناظر به آماده‌سازی فردی و جمعی متر بیان در مسیر تحقق شأن اقتصادی و حرفه‌ای حیات طیبه.
-
- تربیت علمی و فناوری؛ ناظر به آماده‌سازی فردی و جمعی متر بیان در مسیر تحقق شأن علمی و فناورانه حیات طیبه.
-
- تربیت هنری و زیبایی‌شناختی؛ ناظر به آماده‌سازی فردی و جمعی متر بیان در مسیر تحقق شأن زیبایی‌شناختی و هنری حیات طیبه.
در پایان بیان انواع تربیت در ارتباط با شئون مختلف حیات طیبه در مبانی نظری تحول نظام تعلیم و تربیت، تأکید شده است که «تربیت در همه‌ی ساحت‌های مذکور، معطوف به تکوین و تعالی هویت متر بیان به‌طور یکپارچه و با توجه به همه‌ی عناصر اساسی هویت (معرفت، باور، میل، اراده، عمل و تکرار آن) و در جهت تشکیل جامعه‌ی صالح و پیشرفت مداوم آن است که با درک موقعیت خود و دیگران و عمل صالح فردی و جمعی برای بهبود پیوسته‌ی آن بر اساس انتخاب و التزام آگاهانه و اختیاری نظام معیار اسلامی تحقق می‌یابد.»
لذا متر بیان باید در همه‌ی ساحت‌ها، مجموعه‌ای از شایستگی‌های فردی و جمعی لازم کسب نمایند که به‌طور ترکیبی و یکپارچه، مشتمل بر همه‌ی عناصر اساسی هویت و در راستای همه‌ی مؤلفه‌های جامعه‌ی صالح باشند.
تحلیل محتوای مبانی نظری تحول بنیادین تعلیم و تربیت ایران بر اساس فراوانی کاربرد واژه‌ی
«حیات طیبه» و «جامعه‌ی صالح»
روش تحلیل محتوا روشی است که از طریق آن می‌توان به تحلیل انواع گفتار و نوشتار پرداخت و لایه‌های پنهان و زیرین پدیده‌های مرتبط با موضوع پژوهش را به دست آورد.
با توجه به اینکه تحلیل محتوا روشی است که می‌توان آن را درباره‌ی انواع گوناگون پیام‌های مندرج در اسناد رسمی به کاربست و بر اساس واژه‌هایی که به‌کاررفته و فراوانی استعمال آن ها به شناختی در خصوص موضوع موردمطالعه رسید در این بخش نیز برای درک جایگاه «حیات طیبه» در مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت ایران، فراوانی کاربرد واژه‌ی «حیات طیبه» در مباحث مختلف، در سه بخش مبانی نظری تحول بنیادین در تعلیم و تربیت ایران شامل: بخش نخست، فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران؛ بخش دوم، فلسفه تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران و بخش سوم، رهنامه نظام تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران بررسی‌شده است.
همچنین در کنار واژه‌ی کلیدی «حیات طیبه» که در تعریف تربیت در مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت ایران و همچنین تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران کسب مرتبه‌ای از آمادگی برای تحقق آن در ابعاد گوناگون، به‌عنوان هدف جریان تربیت بیان‌شده است در این قسمت واژه‌ی «جامعه‌ی صالح» که به‌عنوان جلوه و بعد اجتماعی حیات طیبه مطرح‌شده است نیز به عنوان واژه‌ی متناظر حیات طیبه ازلحاظ فراوانی کاربرد در بخش‌های مختلف مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت ایران بررسی‌شده است؛ بنابراین واحد تحلیل محتوای سند، کلمه بوده وبر این اساس فراوانی واژه‌های «حیات طیبه» و «جامعه‌ی صالح» استخراج‌شده است.
همان‌طور که در مباحث گذشته هم بیان‌شد، حیات طیبه وضع مطلوب زندگی بشر بر اساس نظام معیار ربوبی است که با انتخاب و التزام آگاهانه و اختیاری این نظام معیار در همین زندگی دنیایی و در جهت تعالی آن از سوی خداوند به انسان اعطا می‌شود و تحقق آن باعث دستیابی به‌غایت اصیل زندگی انسان، یعنی قرب الی الله خواهد شد.
در مبانی نظری سند تحول تعلیم و تربیت نیز تحقق حیات طیبه به‌عنوان وسیله‌ی دستیابی به‌غایت زندگی انسان یعنی قرب الی الله مطرح‌شده است. ازاین‌رو واژه‌ی حیات طیبه ارتباط نزدیکی ازلحاظ معنایی با واژه‌ی جامعه‌ی صالح داردکه در سند تحول به‌عنوان جلوه‌ی اجتماعی حیات طیبه معرفی و در حقیقت تحقق آن نیز باعث دستیابی اعضای جامعه به قرب الی الله می‌شود.
جامعه‌ی صالح در نگرش اسلامی،« اجتماعی بیان‌شده است که بر روی نمودن به خدا در حالت تسلیم و رضا استوار می‌شود نه بر روابط نژادی، خویشاوندی یا قبیله‌ای و نه روابط انتفاعی و ستمگرانه یا روابط قراردادی که رویکرد استخدامی دارد و بر منفعت‌های یک‌طرف و دو طرف قرارداد متکی است.»
در جامعه‌ی صالح که مظهر تحقق بعد اجتماعی حیات طیبه به شمارمی آید ارتباط میان اعضای جامعه به ارزش‌های انسانی و اخلاقی، معرفت، محبت و اطاعت از خدا (پیروی آگاهانه و اختیاری از نظام معیار دینی) معطوف است. در چنین جامعه‌ای روابط ظالمانه و تعصبات نژادپرستانه طرد می‌شود و بر توحید ربوبی که اساس تکوین و گسترش روابط اجتماعی است تأکید می‌گردد.
در این بخش واژه‌ی «حیات طیبه» و «جامعه‌ی صالح» که باهم در ارتباط مستقیم و دارای مفاهیمی مشابه هستند در سه بخش مختلف سند تحول تعلیم و تربیت ایران، بررسی و فراوانی استعمال هر واژه به‌طور دقیق استخراج‌شده است تا از این طریق جایگاه این واژه‌ها در بخش‌های مختلف سند تحول تعلیم و تربیت ازلحاظ فراوانی کاربرد آن ها مشخص شود.
فراوانی واژه‌ی حیات طیبه و جامعه‌ی صالح در فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران
ردیف
مؤلفه
واحد تحلیل
فراوانی
۱
حیات طیبه
کلمه
۲۰۸
۲
جامعه‌ی صالح
کلمه
۶۱
