۵-۱۵-۲ نقش فلزات درآلودگی سبزیها
وجود منابع غنی از ویتامینها، مواد معدنی و فیبر در سبزیجات، توجه انسان را به مصرف سبزیجات و میوهجات بیشتر نموده که برای سلامتی مفید است. با این حال، این گیاهان هم حاوی فلزات ضروری و هم سمی، با طیف گستردهای از غلظتها هستند. (خیریه و همکاران[۴۶]، ۲۰۰۴؛ چوجناسکا و همکاران[۴۷]، ۲۰۰۵). فلزاتی مانند مس و روی برای فعالیتهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی بدن مهم بوده و برای حفظ سلامتی در طول زندگی ضروری هستند (پرنتیک[۴۸]، ۱۹۹۳؛ لیندر و اعظم[۴۹]، ۱۹۹۶). فلزاتی مانند سرب، کروم، کادمیوم و مس مواد سمی تجمعی هستند. این فلزات باعث ایجاد خطرات زیست محیطی شده و فوق العاده سمیاند (الن و همکاران[۵۰]، ۱۹۹۰).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
تجمع سرب در بدن موجب اختلال در جذب ویتامین D و متابولیتهای کلسیم می شود (موترام[۵۱]، ۱۹۷۹). حداکثر مقدار مجاز سرب در گیاه برای انسان ۵ میلیگرم در کیلوگرم وزن بدن میباشد (علیزاده و همکاران، ۱۳۸۷).
یون کادمیوم می تواند به راحتی همراه با سبزیجات و مواد غذایی در کلیه و کبد حیوانات جذب شود و بر روی سلامتی آنها اثر بگذارد (دملو[۵۲]، ۲۰۰۳؛ شارما و همکاران[۵۳]، ۲۰۰۹). حداکثر مقدار غلظت مجاز کادمیوم در گیاه جهت مصرف انسان نباید از ۱/۰ میلیگرم در کیلوگرم تجاوز کند (تالینن و روسلوت[۵۴]، ۱۹۹۷). فلزات سنگین در ایجاد سرطان، جهشزایی و نقص جنین در انسان دخالت دارند (رضوان و سلامه[۵۵]، ۲۰۰۶). از این رو تعیین سرب و کادمیوم از سبزیجات و مکملهای دارویی یک مسئله مهم است که توجه بسیاری از دانشمندان را در سراسر جهان به خود جلب کرده است (بانرجی و همکاران[۵۶]، ۲۰۱۰؛ مالکی و زراسوند[۵۷]، ۲۰۰۸).
آلودگی سبزیجات به فلزات سنگین ممکن است به دلیل آبیاری با آب آلوده، کودهای شیمیایی، آفتکشهای حاوی فلز، تولید گازهای گلخانهای صنعتی، حمل و نقل، فرایند برداشت، ذخیرهسازی و یا در هنگام فروش باشد (مالکی و زراسوند، ۲۰۰۸).
۶-۱۵-۲ فلزات سنگین در خاک
فلزات سنگین در حالت استاندارد خود، چگالی بیش از حدود ۵ گرم بر مترمکعب دارند و وزن مخصوص آنها حدود ۵ برابر وزن مخصوص آب است (لیده[۵۸]، ۱۹۹۲). آلودگی خاکها و محیطهای آبی با فلزات سنگین یک مشکل جدی و در حال گسترش است.
ورود فلزات سمی از طریق فعالیتهای انسانی باعث آلودگی بسیاری از خاکها شده است به طوری که شدت آلودگی در این خاکها یا بیش از حد طبیعی است و یا به زودی به آن خواهد رسید (سازمان بهداشت جهانی[۵۹]، ۲۰۰۳؛ ویلسون و تمپل[۶۰]، ۲۰۰۱). میزان مجاز ورود و تجمع فلزات سنگین به ظرفیت تبادل کاتیونی خاک وابسته است. میزان ورود فلزات در خاک با افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی خاک افزایش مییابد. همچنین حدود مجاز ورود فلزات سنگین به خاک بر اساس گونههای گیاهی تعیین میگردد زیرا تحمل گیاهان به انواع فلزات سنگین متفاوت است (لوگان و چنی[۶۱]، ۱۹۸۳). محلول خاک اطراف ریشه اولین منبع ورود فلزات سنگین به بافتهای گیاهی است. به طور عموم هر چه غلظت فلزات سنگین در خاک افزایش یابد، مقدار قابل دسترس آنها برای گیاه افزایش مییابد (دتمرمن[۶۲]، ۱۹۸۴).
عوامل تأثیرگذار زیادی بر جذب فلزات مؤثر میباشند به طوری که به جز نوع و مقدار کلوئیدهای خاک، عوامل کنترل کننده ای نظیر: pH، غلظت یونی محلول، غلظت کاتیونی فلز، حضور کاتیونهای فلزی رقابت کننده و وجود لیگاندهای آلی و معدنی در آن نقش دارند. همچنین مکانیزم های جذب میتوانند برای یونهای فلزی مختلف متفاوت باشند اما یونهایی که با مکانیسمهای مشابه به داخل ریشه جذب میشوند احتمالاً با همدیگر رقابت می کنند. از سویی شواهد واضحی وجود دارد که شکلها و گونههای مختلف گیاهان در توانایی جذب، تجمع و تحمل فلزات سنگین تفاوت بسیار زیادی با هم دارند. بدین ترتیب مشخص می شود که در بررسی سمیت فلزات در سیستمهای مختلف و پیچیده گیاه- خاک، عوامل زیادی وجود دارند که مرتبط با ویژگیهای خاک، خصوصیات گیاه و دیگر عوامل زیست محیطی میباشند. ورود فلزات سنگین به زنجیره غذایی و رسیدن به غلظتهای بحرانی، اثرات سوء متابولیکی و فیزیولوژیکی در موجودات زنده به جای میگذارد (ناظمی و خسروی، ۱۳۸۹).
۱۶-۲ بررسی پتانسیل خطر فلزات سنگین بر سلامت انسان در سبزیجات مورد مطالعه
آلودگی خاک و محصولات کشاورزی به فلزات سنگین به طور گستردهای در کشورهای مختلف جهان مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته است. در میان آلایندههای محیط زیست، عناصر سنگین به علت خواص سمی و تجمعپذیری و هم چنین ماندگاری زیاد در بدن موجودات زنده دارای اهمیت ویژهای هستند. این فلزات توسط خاک جذب شده و سبب آلودگی زمینهای کشاورزی می شود و نهایتًا وارد چرخه خاک -گیاه -حیوان و انسان شده و ممکن است به حد آستانه سمی برای گیاه، حیوان یا انسان برسد چگونگی توزیع و محل انباشتگی این عناصر در بین اندامهای گیاهی حائز اهمیت میباشد، زیرا توزیع آنها در اندامهای مختلف یکنواخت نیست. معمولا تجمع این عناصر در دانه و میوه کمتر از برگ و ریشه است از اینرو توانمندی جابجایی و انتقال عناصر سنگین در گیاه به نوع عنصر، اندام گیاهی و سن آن بستگی دارد )صالحی پور باورصاد و همکاران، ۱۳۹۲).
۱۷-۲ نفت سفید
نفت سفید یا نفت چراغ (نفت بیبو) که در ایران به طور معمول آن را نفت مینامند، مایعی بیرنگ و کمی سنگینتر از بنزین است که بوی مخصوص آن پس از تبخیر شدن از بین میرود. نفت سفید از آغاز پیدایش صنعت نفت تا ۵۰ سال، مهمترین فرآورده نفتی بود. این ماده نخست بعنوان نفت چراغ در وسایل روشنایی بکار میرفت و هنوز هم در مواردی برای تولید روشنایی بکار میرود. چگالی نفت در حدود ۷۸/۰گرم بر سانتیمترمکعب است که افزایش چگالی آن معرف وجود درصد بیشتری از هیدروکربنهای نفتی و آروماتیک است و کیفیت آن بستگی به نوع اجزاء تشکیل دهنده آن و حدود نقطه جوش آن دارد. نفت سفید یک مایع هیدروکربنی قابل اشتعال بیرنگ است و اثرات سمی زیادی بر روی گیاهان، حیوانات و انسانها دارد. آن از تقطیر جزء به جزء نفت در دمای ۱۵۰ و ۲۷۵ درجه سانتی گراد به دست آمده است (خداویسی، ۱۳۹۱).
۱۸-۲ مواد سازنده نفت سفید
نفت سفید مخلوط پیچیدهای از هیدروکربنهای پارافین (آلکانها)، نفتنها (سیکلوپارافین، سیکلوآلکان)، آروماتیکها و هیدروکربنهای الفینی (آلکنها) با تعداد کربن ۹ Cتا ۱۶C میباشد (ایروین و همکاران، ۱۹۹۷؛ آکپووتا و همکاران، ۲۰۱۱). در صورت رها شدن در طبیعت بخش نفت سفید بزرگترین مشکل آلودگی به شمار می آید (سولانوسرنا و همکاران[۶۳]، ۲۰۰۰).
۲۱-۲ موارد کاربرد نفت سفید
۱- روشنایی: از کروزن جهت روشنایی و همچنین برای علامت دادن به کمک آتش استفاده می شود چون نقطه اشتعال کروزن بالاتر از ۳۵ درجه است لذا از نظر آتش سوزی خطری ندارد. زندگی حداقل ۷۰-۸۰ میلیون خانواده روستایی در هند هنوز هم برای روشنایی به نفت سفید وابسته است (منس[۶۴]، ۲۰۰۱).
۲- بعنوان سوخت: کروزن سوخت اغلب تراکتورها و ماشینهای مورد استفاده در کشاورزی و همچنین بعنوان منبع نیرو در برخی توربینهای هواپیماها و موتورهای جت هواپیماها میباشد.
۳- حلال حشرهکشهاست
۴- به عنوان خوراک واحدهای تهیه پودرهای شوینده استفاده می شود.
۲۲-۲ اثر نفت سفید بر رشد و تحمل گیاه
در حال حاضر نفت سفید یکی از معمولترین فرآورده های نفتی است که به طور بسیار گسترده استفاده می شود. با این حال داده های آزمایشگاهی قابل دسترس در مورد تحمل گیاه به آلودگی خاک توسط نفت سفید اندک است (شارونووا و برئوس، ۲۰۱۲). گیلیازو و گایسین (۲۰۰۳) به اثر بازدارندگی نفت سفید در خاک چرنوزم بر روی بقا و عملکرد گیاهان زراعی اشاره کردند.
وحید خداویسی (۱۳۹۰) در مطالعه ای آزمایشگاهی که بر گیاهان جعفری، گشنیز و هویج آلوده به غلظتهای ۰، ۲، ۴، ۶، ۸ و ۱۰ نفت سفید انجام داد مشاهده کرد که با افزایش غلظت نفت تمام شاخص های رشدی گیاه کاهش یافته است. اما فاکتورهای فیزیولوژی شامل پرولین، رنگیزههای فتوسنتزی، کربو هیدراتها، شاخص قهوهای شدن آنتو سیانین و نیترات رودکتاز در گیاهان افزایش یافته است. همچنین میزان فلزات سنگین (سرب، کادمیوم، روی و مس) در گیاه افزایش یافته است
نعمت زکوی (۱۳۹۳) در مطالعه ای آزمایشگاهی که بر گیاهان جعفری، گشنیز و هویج آلوده به غلظت های ۰، ۴، ۸، ۱۲ نفت سفید، در حضور و عدم حضور مایکوریزا انجام داد مشاهده کرد که با افزایش غلظت نفت طول ریشه کلنی شده و درصد کلونیزاسیون کاهش یافته اما درصد وابستگی میکوریزای و همچنین میزان پرولین در گیاهان کشت شده در حضور مایکوریزا افزایش یافت
شارونووا و برئوس (۲۰۱۲) در مطالعه آزمایشگاهی بر روی خاک چرنوزم (خاک با هوموس بالا) آلوده به نفت سفید (۱-۱۵ درصد وزنی)، درصد جوانهزنی ۵۰ گیاه از ۲۱ خانواده (زراعی و وحشی، یک ساله و چندساله، تک لپه و دو لپه) را بر اساس نوع نفت سفید، غلظت و شکل گیاه مورد بررسی قرار دادند. با توجه به نتایج بدست آمده، گیاهان آزمایش شده در سه گروه: مقاوم، کم تحمل و بدون تحمل تقسیم بندی شدند که در آن درصد جوانهزنی نسبی به ترتیب بیش از ۷۰ درصد، ۳۰ تا ۷۰ درصد و کمتر از ۳۰ درصد بود. غلظتهای مؤثر (EC) 10، ۲۵ و ۵۰ درصد نفت سفید که باعث کاهش جوانهزنی میشوند به عنوان پارامترهای فیتوتوکسیته کننده خاک معرفی شدند. مقادیر EC به گونه های گیاهی و تنوع در طیف وسیعی از غلظتهای نفت سفید: ۰۲/۰-۳/۷ درصد (۱۰EC)، ۰۵/۰-۱/۸ درصد (۲۵EC) و ۲/۰-۷/۱۲درصد (۵۰EC) بستگی دارد. مقایسه نشان داد که در سطوح بسیار بالای آلودگی (۱۰ و ۱۵ درصد) سمیتزایی نفت سفید، ۶/۱-۳/۱ برابر بیشتر از سوخت دیزل و ۴/۱-۳/۱ برابر سمیتر از نفت خام بود و در سطوح پایین (۱ و ۲ درصد) و متوسط (۳ و ۵ درصد) سطوح سمی بودن این آلاینده ۲/۱-۱/۱ بود. به طور میانگین تحمل گیاهان به آلودگی خاک در محدوده خانواده در مقایسه با نمونه شاهد آلوده نشده به شرح زیر کاهش یافت:
غلات (۶۰-۱۰ درصد) < آفتابگردان (۷۰ – ۵ درصد)< کلمسالان (۹۵ – ۲۵ درصد) < لگومینوز (۱۰۰ -۱۰ درصد)
گیاهان وحشی مورد آزمایش نسبت به گیاهان زراعی حساسیت بیشتری به سمیت نفت سفید از خود نشان دادند. همچنین مقاومت گیاهان به آلودگی در گونه های تک لپهای نسبت به دو لپهایها متوسط یا کم بود. شواهد و مدارک نشان میدهد که عواملی مانند ساختار و خصوصیات پوسته، ساختار جوانه، نوع ذخیره سازی ترکیبات و نوع جوانه زنی بذر (زیرزمین و یا بالای سطح زمین) از اهمیت بیشتری برخوردار است (شارونووا و برئوس، ۲۰۱۲).
بعد از اینکه هیدروکربنهای نفتی همراه با هوا به سطح خاک رسید میزان تجزیه آن خیلی کندتر میگردد. هیدروکربنهای نفتی انباشته شده در لایه های بالایی خاک به طور معنیداری باعث تغییر شکل ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و میکروبیولوژیکی خاک و همچنین کاهش جوانهزنی و رشد گیاهان شده، در نتیجه باعث ایجاد سمیت برای گیاه می شود (سالانیترو، ۲۰۰۱).
هیدرو کربنهای نفتی وقتی که در تماس با بافتهای گیاهی قرار میگیرند بطور مستقیم اثراتی سمی بر روی گیاهان بجا میگذارند. با این حال، پاسخ گیاهان به هیدروکربنهای نفتی متفاوت است. برخی از گیاهان در مقابل این آلودگی، مقاوم هستند، در مقابل بعضی از گیاهان مقاوم میتوانند باعث پاکسازی آلودگی خاک گردند. به دلیل تفاوت در روشهای آزمایشگاهی و مزرعهای، تنوع در گونههای گیاهی، نوع خاک، رژیمهای رطوبتی، تنوع در غلظت هیدروکربنهای نفتی و مدت زمان آلودگی، نتایج آزمایشگاهی قابل دسترس، در مورد تحمل گیاه به آلودگی خاک توسط نفت سفید اندک است (برئوس و لاریونوا، ۲۰۰۶ ؛ نئومن و رینولد، ۲۰۰۴).
۲۳-۲ موجودات زنده ذرهبینی خاک
موجودات زنده ذرهبینی خاک بعنوان جزء زنده خاک معمولاً کمتر از یک درصد حجم خاک را به خود اختصاص میدهد با این وجود تعداد و تأثیر آنها در سیستم خاک بسیار زیاد است و عموماً بر روی مواد آلی تجمع پیدا می کنند. کانیهای رسی به عنوان حامل موجودات خاکزی، آنزیمها، محصولات متابولیکی و مواد بازدازنده یا تقویت کننده رشد محسوب میشوند. وجود منافذ با مقدار کافی آب و هوا از نیازهای اساسی برای زنده ماندن اغلب موجودات خاکزی هستند (برنر و کریج[۶۵]، ۲۰۰۵).
در پروفیل خاک با افزایش عمق جمعیت میکروبها به علت کاهش مواد غذایی به شدت کاهش پیدا میکند. میزان فعالیت موجودات زنده ذرهبینی خاک در هر منطقه به رشد گیاه، نوع گیاه، نوع خاک، حاصلخیزی خاک، عملیات زراعی و همچنین ماکرو و میکروکلمیا محیط بستگی دارد (میشرا و همکاران، ۲۰۰۶). میکروفلورای خاک در برگیرنده گروه های مختلفی از موجودات شامل باکتری ها، قارچها، پروتوزواها و میکومایستها میباشد. در بین باکتری ها فراوانترین گروه باکتری ها از نوع میلهای- کوکسی بوده که در مراحل، جوانی در محیط کشت بصورت میلهای گرم منفی هستند. علاوه بر آنها اکتینومایستها نیز به فراوانی در خاک یافت میشوند. بطور کلی مطالعات نشان داده است که ۶۵ درصد از کل باکتری های خاکزی از کورینه فرمها، ۲۵ درصد باسیلوسها و مابقی را خانوادههای دیگر مثل ریزوبیاسه (Rhizobiacea)، سودوموناسها (Pesudomonas)، آزوتوباکتریاسه(Enterobacteriaceae) شامل میشوند (میشرا و همکاران، ۲۰۰۶). تعداد باکتری ها در خاک سطحی بطور میانگین ۱۰۹ × ۵ باکتری در هر گرم خاک میباشد. در خاکهای غرقاب از آب یا بسیار متراکم تعداد باکتری های هوازی کاهش یافته، ولی تعداد بیهوازیها و میکروهوازیها افزایش مییابد. برخلاف سایر موجودات زنده ذرهبینی خاک اغلب باکتری ها خاکهای غنی از مواد غذایی با pH خنثی تا کمی قلیایی و نسبت C/N پایین را ترجیح می دهند (رامسای و همکاران[۶۶]، ۲۰۰۰).
تعداد میکروبها در خاک دارای گیاه به طور معنیداری نسبت به خاک بدون گیاه بالاتر است به ویژه در ریزوسفر (وانگ و همکاران، ۲۰۰۸ آ، وانگ و همکاران، ۲۰۰۸ ب).
۲۴-۲ اثر آلایندههای زیست محیطی بر روی موجودات زنده ذرهبینی خاک
موجودات زنده خاک به آلایندههای زیست محیطی و همچنین مدیریت خاک واکنش نشان می دهند. مواد محرک رشد مثل نیترات حاصل از نزولات و یا نیتروژن موجود در علفکشها رشد برخی از باکتری ها و قارچها را افزایش میدهد. تخلیه عناصر غذایی، وجود عدم تعادل در کود دهی، اسیدیته، فلزات سنگین و دیگر مواد آلاینده و سمی مثل آلایندههای هیدروکربنی فعالیت برخی از موجودات حساس را کاهش میدهد و یا سبب مرگ آنها می شود. هر تغییری در بستره یا شرایط محیطی منجر به تغییر ساختار میکروبی و سرعت واکنشهای متابولیکی میگردد. همچنین تغییراتی تحت تأثیر عوامل فوق سبب ناپایداری سیستم می شود. فرایندهای بیولوژیک ناشی از مواد آلوده کننده موجب تقلیل در ذخایر عناصر غذایی و کاهش ظرفیت نگهداری آب در خاک می شود. نکته مهم که بایستی به آن اشاره کرد، تغذیه گیاه بطور کامل بستگی به فعالیت متابولیکی موجودات زنده ذرهبینی خاک دارد. بنابراین تغییرات در جامعه موجودات زنده خاک اثر مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت و بقاء گیاهان و بالطبع آن جوامع بشری دارد (شریفی حسینی، ۱۳۸۷؛ کوچکی و همکاران، ۱۳۷۶).
در ضمن باکتری ها و سایر موجودات زنده ذرهبینی خاک با ذخیره عناصر سنگین و ترکیبات سمی دیگر از تجمع بالای آن در گیاه و ورود آنها به سیستم بدن انسانی از مضرات ناشی آز آنها جلوگیری می کنند. حال با کاهش شمار این موجودات زنده ذرهبینی میزان تجمع عناصر سنگین و سمی در گیاه افزایش یافته و این میتواند تهدیدی برای زندگی بشر باشد (ریلی و چاوان[۶۷]، ۲۰۰۷). غلظتهای بالای آلایندهها و شرایط نامطلوب ممکن است در مکانهای آلوده شده اثرات منفی بر روی میکروارگانیسمها بگذارد، که نتیجه آن اثر منفی بر روی میزان زیستپالایی است (اوبیوکو و ال- موتاوا[۶۸]، ۲۰۰۱).
۲۵-۲ پیامد زندگی باکتری ها در خاک
پیامد زندگی باکتری ها و کارکرد آنها بیشتر به تغذیه آنها بر میگردد. بزرگترین کار باکتری ها در خاک تجزیه و تخریب مواد آلی و ترکیبات آلی میباشد. باکتری ها قادرند سادهترین تا پیچیدهترین ترکیبات را تجزیه کنند. اغلب باکتری ها ساپروفیت هستند، ساپروفیتها مواد معدنی و آلی ساده را جذب می کنند، در حالیکه برای بهره گیری از پلیمرهای آلی بواسطه تولید آنزیم های برون سلولی این پلیمرها را تجزیه می کنند و از آنها به عنوان منبع کربن و انرژی بهره میگیرند. توان باکتری ها در تولید آنزیم های برون سلولی بالا بوده و توان تولید آنزیم های برون سلولی گوناگونی را دارند که بسیاری از آنها توانایی تجزیه و تخریب ترکیبات آلی خیلی پیچیده را نیز دارند و کارایی بالایی در پیش برد چرخه کربن دارند (صفری سنجابی، ۱۳۸۱).
۲۷-۲ باکتری های تجزیهکننده نفت سفید
خاک به سه دلیل زیر خاصیت پالایشپذیری دارد:
۱- خاصیت فیزیکی: وجود منافذ و خلل و فرج.
۲- خاصیت جذب سطحی: وجود بارهای ناهمنام.
۳- خاصیت بیولوژیکی: وجود موجودات زنده ذرهبینی باکتری، قارچ، کرم خاکی
در میان روشهای زیستی، استفاده از باکتری ها در حذف آلودگی بازدهی بسیار خوبی دارد و مورد مطالعه فراوان قرار گرفته است (اطلس، ۱۹۸۱؛ براگ و همکاران[۶۹]، ۱۹۹۴؛ سرنیگ لیا[۷۰]، ۱۹۹۲).
به طور کلی مطالعات نشان داده است که ۶۵ درصد از کل باکتری های خاکزی از کورینه فرمها، ۲۵ درصد باسیلوسها و مابقی را خانوادههای دیگر مثل ریزوبیاسه، سودوموناسها، آزوتوباکتریاسه شامل میشوند (میشرا و همکاران، ۱۳۸۵). در زمینه جداسازی و شناسایی باکتری های تجزیهگر ترکیبات نفتی و استفاده از آنها با حجم بالا برای رفع آلودگی مطالعات متنوعی صورت گرفته است. امروزه اکثر زیست شناسان اعتقاد دارند که باکتری های رودوکوکوس، مایکوباکتریوم، آلکالیژن، سودوموناس، استافیلوکوکوس، آرتروباکتر، نوکاردیا، اسینتوباکتر[۷۱]، مورکسلا[۷۲]، بیژرینکا[۷۳]، به عنوان کارآمدترین باکتری های تجزیهگر ترکیبات سنگین نفت میباشند (هارب هاجان[۷۴]، ۲۰۰۵).
اکثر باکتری ها بصورت هوازی و با این مکانیسم وارد عمل میشوند. در ابتدا باکتری زنجیره بنزن بوسیله دی اکسیژناز به Cis‐dihydrodiols تبدیل کرده و سپس به دی فنول و به همین ترتیب فرایند اکسیداسیون تا رسیدن به محصول تریکربوکسیلاز اسید ادامه مییابد. چند باکتری PAHs[75] را به Trans‐dihydrodiols کاتالیز می کنند. PAH بیشترین تخریب را بوسیله مخلوط باکتری های هوازی تجزیهگر خواهد داشت (اصغر زاده و صالح راستین، ۱۳۷۳). تجزیه و تخریب مواد نفتی بطور کم توسط باکتری های بیهوازی مثل باکتری های احیاء کننده گوگرد صورت میگیرد (بوردیناو، ۱۹۹۳).