تقسبمات کشوری درمحدوده شهرستان:سال۱۳۸۵ ماخذ:استانداری استان س و ب
۲-۷- جمعیت خاش:
به استناد نتایج سرشماری ۱۳۸۵ در سال مذکور در شهرستان خاش سکونتگاه ها شامل دو نقطه ی شهری ( شهرهای خاش و نوک آباد ) و ۷۳۳آبادی دارای سکنه بوده است. جمعیت کل شهرستان در این سال ۱۶۷۸۵۱ نفر گزارش گردیده است که از این تعداد ۶۰۹۴۹ نفر دو دو نقطه ی شهری و بقیه در ۷۳۳ آبادی مورد اشاره ساکن بوده اند. خاطرنشان می سازد که بالغ بر۹۵ درصد جمعیت شهری شهرستان درشهر خاش ساکن بوده اند که این جمعیت بالغ بر ۳۴درصد کل جمعیت شهرستان بوده است.طبق نتایج سرشماری سال۱۳۹۰جمعیت این شهرستان۱۵۵۶۶۲نفربوده است که۱۰۷۸۱۷نفرمربوط به بخش مرکزی که شامل شهر خاش ودهستانهای سنگان،پشتکوه، کارواندر،کوه سفید واسماعیل آبادمی شود و۳۶۵۰۶نفر آن به بخش نوک آبادو۱۱۱۷۰آن به ایرندگان اختصاص داشته است.
۲-۸-ترکیب سنی وجنسی جمعیت:
توزیع جمعیت در این شهرستان به گونه ای است که درمقابل هر یکصد زن ۱۱۱نفر مرد وجود دارد. این نسبت برای نقاط شهری۶/۱۱۹وروستایی۵/۱۰۸نفر است که در مقایسه ارقام فوق حاکی از افزایش تعداد مردان در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

توزیع سنی جمعیت نیز در این شهرستان از الگوی کشورهای درحال توسعه تبعیت می کند زیرا۴/۴۹ درصداز جمعیت درسنین کمتر از۱۵سال می باشندو۴۸درصد درسنین۱۵تا۶۴و۶/۲ درصد درسنین بالای ۶۴سال قرار دارد
۲-۹- آب وهوای شهر خاش
شهرستان خاش دارای آب وهوای گرم وخشک می باشد میانگین بارش سالیانه در این شهرستان
۹/۱۷۴میلی متر ومتوسط دمای آن از۷درجه سانتی گراد الی ۳۷درجه سانتی گراد درتغییر است.
مطالعات اقلیمی نشان می دهد که موقعیت شهرستان در برابر توده های مختلف هوایی این شهرستان را تحت تاثیر شرایط انتقالی – دینامیک کشور قرار داده ودرجات متنوع در ارتباط با اثرات متفاوت توده های هوا بامنشا متضاد دارای زمستانهای نسبتا سردوهمراه بابارش وتابستانهای گرم وخشک قرار می گیرد.
متوسط دمای شهرستان ۲/۲۰درجه سانتی گراد بوده ومیانگین دما درمناطق مرتفع تفتان به اطراف افزایش یافته است به نحوی که حداکثر درمناطق جنوب وجنوب شرقی تا بیش از۲۱درجه می رسد.گرمترین ماه مرداد ماه وسردترین ماه دی ماه است.اختلاف دمای گرمترین وسردترین ماه بیش از۲۰درجه سانتی گراد است
میزان رطوبت نسبی که در واقع تعیین کننده بالقوه بارش نیز می باشد با توجه به پایین بوده دما درفصول سرد سال در اکثر نقاط شهرستان بالا می باشد اما باقطع منابع رطوبتی وشروع فصل گرما از میزان آن به شدت کاسته می شود وبا بالا رفتن نیاز آبی خشکی شدیدی براکثر نقاط شهرستان حاکم می شود.
حداکثر رطوبت نسبی در ساعات ۵/۶صبح مشاهده می شود ودر ساعت۵/۱۲به حداقل می رسد ومجدداً باسرعت کمتری تا ساعت۵/۱۸افزایش نسبی پیدا می کند.
متوسط بارش سالیانه شهرستان خاش از حداقل ۵۵ میلیمتر تاحداکثر بیش از۲۵۰ میلیمتر بوده ومیزان آن از سالی به سال دیگر تغییر می کند.لذا دوره های خشک سالی وترسالی متناوب وانحرافات مثبت ومنفی بارش امری کاملا شناخته شده ودرمنطقه می باشد.حداکثر بارش درزمستان ودراسفند ماه نازل می شود جدول شماره ۳-مشخصات ایستگاه هواشناسی خاش )اداره کل هواشناسی استان س وب(
۲-۱۰- ارتفاعات شهر خاش:
شهرستان خاش از یک سری ارتفاعات حاشیه ای وداخلی که چاله ها ودشت های پراکنده درمیان آنها وجود دارد تشکیل شده است.به طوری که حد شمالی وشمال شرقی را کوه های مرتفعی چون آتشفشان تفتان- چهل تن- شهسواران- سیاه بندان- فارسان وغیره که دنباله رشته کوه های میرجاوه- ملک سیاه ورشته کوه های شرق ایران می باشد دربر گرفته است.
کوه آتشفشانی تفتان بهترین عارضه توپوگرافی شهرستان وبلکه کل شرق کشور با ارتفاعی بیش از۴۰۰۰متر در اواخر دوران سوم ودراوایل دوران چهارم شکل گرفته است.
آتشفشان تفتان از نوع استراتوولکان است که در۴۵ کیلومتری شمال خاش قرار گرفته وارتفاع آن به۴۰۵۰می رسد که نسبت به زمین های اطراف ۲۶۰۰ متر ارتفاع دارد.
علاوه برتفتان تخت رستم در ۲۰کیلومتری جنوب تفتان از عوارض مهم توپوگرافی منطقه است که به صورت ناقص وکم ارتفاع جلب توجه می کند.ارتفاعات دیگر منطقه چاه شهی بین بزمان وتفتان می باشد.در شرق شهرستان خاش کوه های پشتکوه با جهت شمال غربی – جنوب شرقی با قلل بادام وبا ارتفاع ۲۶۲۱متر مرز شرقی منطقه را مشخص می کند.حداکثر ارتفاع این رشته کوه۲۹۹۵ متر است
همچنین درضلع غربی شهر خاش کوه پنج انگشت مجاور کارخانه سیمان بصورت یک ماسیف کوهستانی با خط الراس هاوقلل متعدد خودنمایی می کند.درجنوب شهرستان کوه های بیرگ وکارونه رو ودر غرب نیز رشته کوه هایی که دنباله کوه های بارز هستند قرار گرفته است.علاوه بر رشته کوه های پراکنده ای که در محدوده مورد مطالعه قرار گرفته اند تپه های کوچک وبزرگ منفردی که غالبا آهکی هستند درسراسر جنوب وجنوب غربی خاش نظم توپوگرافی منطقه را به هم می زنند. )دفتر توسعه محور شرق کشور- استانداری سیستان وبلوچستان (
۲-۱۱-پوشش گیاهی:
پوشش گیاهی منطقه بلوچستان در مقایسه با سایر نقاط ایران باعث شده که آن رااز بقیه مناطق ایران متمایز کند وتحت عنوان فلور بلوچ مورد بررسی قرار دهند.
ولی درمورد پوشش گیاهی شهرستان خاش باید گفت که تفاوت درشرایط اقلیمی توپوگرافی باعث به وجود آمدن رویشگاه ها وجوامع گیاهی در منطقه مورد مطالعه شده است.مطالعات انجام شده نشان می دهد که پوشش گیاهی حوزه متاثر از سیستم مدیترانه ای واقیانوس هند وسیستم های سیبری می باشد لکن میزان بارندگی ودمای منطقه طوری است که امکان رویشگاه های جنگلی انبوه را فراهم نمی کند.از این رو عمده پوشش گیاهی موجود به صورت پوشش های بوته ای- درختچه ای وعلف می باشدکه فقط درنقاط محدودی از ارتفاعات کوه تفتان عناصری از بنه(پسته وحشی)وبادام کوهی مشاهده می گرددکه به علت پراکنندگی زیاد این عناصر به مجموعه آنها جنگل اطلاق نمود.از رویش های درختچه ای میتوان به مرغزارها اشاره نمود که دربعضی از نقاط حوزه مورد مطالعه تیپ های خالصی را تشکیل می دهد
۲-۱۲- زبان و مذهب
مردم شهرستان خاش به زبان بلوچی صحبت می کنند که البته لهجه های قدیمی بلوچی ولهجه های سنگانی نیزتکلم می شودعلاوه برزبان بلوجی فارسها به لهجه های زابلی ویزدی نیزدراین شهرستان صحبت می کنند.مردم این شهرستان مسلمان وتقریباً۹۰درصد آنهاپیرومذهب تسنن و۱۰درصدآنها شیعه مذهب هستند.
۲-۱۳- صنایع دستی
سوزن دوزی
سکه وآیینه دوزی
تولیدات حصیری
گلیم وپتیش بافی
سیاه چادربافی‌
۲-۱۴- خوراک:
مزک ،بد ،آب واد ،پته ونانهای مخصوص نمونه ای ازخوراک مردم خاش است
۲-۱۵- پوشاک:
مردان بلوچ لباس مخصوصی به نام بلوچی دارند که تاحدودی شبیه لباس عربها است ولی پیراهن کوتاهتر وشلواری گشاد نیز دارند زنان هم لباسهای مخصوص دارند که شامل پیراهن وشلوار است ودر آنها نهایت سلیقه در سوزن دوزیها وسکه دوزی شده است که بیشتر سرآستین ها وجلوی سینه ودامن پیراهن که گپتان یاگپدان گفته می شود وسرپاچه شلوارها مزین به این هنردستی می شوند،که بسیار هم گران قیمتند،درقسمت ضمایم نمونه ای ازلباس زنانه ومردانه بلوچی آورده شده است.
۲-۱۶- مسکن :
مسکن اصلی مردمان خاش سیاه چادرهایی به نام گدام است که درکنارحفظ آنها درخانه های خشتی وگلی هم ساکن بودند که امروزه سبک معماری جدید در شهر وگدام وخانه های خشتی وگلی درروستاها بیشتر دیده می شود
۲-۱۷- ادبیات و پیشینه چند زنی مردان بلوچ شهرستان خاش
۲-۱۸- تعریف بلوچ و سوابق آن :
قبل ازاینکه به بررسی پیشینه چندهمسری بپردازیم بدنیست به سوابق وپیشینه قوم بلوچ،پیشینه ازدواج وتعاریف وپیشینه خانواده بپردازیم .تعاریف گوناگونی از نژاد بلوچ شده است که ضد نقیض می باشد که به تعدادی از آنها پرداخته می شود .
بلوچ آریایی و با ایرانی ها خویشاوند می باشند اما از آنها نیستند (پریچارد صفحه ۱۷۱) شبیه بختیاری هستند (دو خانیکف صفحه ۱۰۸)
پا تینگر آنها را از نژاد ترکمن یعنی سلجوق و ترک می داند .
بلیو آنها را با بالاچه از نژاد هندی منسوب می داند .
بلوچها به نژاد هند و افغان تعلق دارند در جنوب با اعراب و در مشرق باجات ها و هندو ها ودر شمال غرب با ترکها و در جنوب غرب با سیاه پوستان مخلوط شده اند رند های مکران که بلوچی خاص به شمار می آیند از قبیله عرب کترتان هستند ( دینکر صفحه ۵۰۸ )
به عقیده سرپرسی سایکس ساکنان این ناحیه از قبایل بلوچ می باشند که این ایالت نام خود را از آنها گرفته و ادعا می کنند که از نژاد عرب و از قبیله قریش هستند و می گویند در اواخر قرن هفتم میلادی اجداد آنها از حوالی حلب مهاجرت کرده اند ولی از مهاجرت آنها به این ناحیه هیچگونه سندی تاریخی وجود ندارد ولی شواهدی متعدد از قبیل قیافه و زبان آنها که آریایی و شبیه پهلوی باستان است دال بر آن که عرب بودن آنان را باید مردود دانست مردمان ایران عبدالحسین سعیدیان ۱۳۷۵: ۶۴۰)
ابن حوقل نیز در حوالی خاش از مردمی بادیه نشین و شتردار سخن گفته است .
فردوسی کوچ و بلوچ را گردان مبارزی می داند که همراه سربازان سیاوش به جنگ با افراسیاب توران رفته اند و این نخستین باری است که نام کوچ و بلوچ در کنار دیگر ایرانیان در شاهنامه آمده است (هان منبع : ۶۳۴)
مهمترین عشایر جنوب شرق ایران بلوچها بودند که عمدتا در بلوچستان و سیستان سکونت داشتند . بلوچهای سیستان و بلوچستان در آغاز دوران پادشاهی قاجاریه تحت فرماندهی دولت مرکزی نبودند و بطور مستمر خراج نمی پرداختند اما گهگاه برای والی کرمان پیشکش مختصری می فرستادند .