مهرابی زاده هنرمند و دیگران(۱۳۷۹) پژوهشی با هدف بررسی و میزان همه گیرشناسی اضطراب امتحان و رابطه آن با خود کارآمدی و جایگاه مهار درونی با توجه به کنترل متغییر هوش در دانش آموزان پسر و دختر دبیرستان های اهواز انجام دادند . نمونه مربوط به همه گیر شناسی ۳۱۰۹ دانش آموز پسر و دختر دبیرستان های اهواز بود که با روش تصادفی ساده انتخاب شدند . همچنین ۳۴۰ دانش آموز برای آزمون فرضیه‌ها به طور تصادفی گزینش شدند . برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اضطراب امتحان برای همه گیرشناسی ، و مقیاس خودکارآمدی ، پرسشنامه جایگاه مهار و آزمون هوش برای آزمون فرضیه‌ها استفاده شد . نتایج نشان داد که میزان همه گیر شناسی اضطراب امتحان در نمونه مورد بررسی ۳/۱۷ درصد است . میزان همه گیرشناسی اضطراب امتحان در دانش آموزان دختر نسبت به پسر ( ۲۲ در مقابل ۸/۱۲ درصد ) و عرب نسبت به فارس (۷/۱۸ در مقابل ۴/۱۶ ) بیشتر است . نتایج آزمون فرضیه‌ها نشان داد که با کنترل متغییر هوش ، اضطراب امتحان با خودکار آمدی (۲۹/۰-=r ) همبستگی منفی معنی داری دارد . همچنین ، نتایج پژوهش نشان داد که بین ترکیب خطی متغییرهای پیش بین ( خودکارآمدی ، جایگاه مهار درونی و هوش ) با متغیر ملاک ( اضطراب امتحان ) همبستگی چندگانه معنی داری وجود دارد (۰۱/۰=p ) .
خدایاری در سال ۱۳۸۴ ، تحقیقی با عنوان « مقایسه اضطراب امتحان و موفقیت تحصیلی در دانشجویان با منابع کنترل درونی و بیرونی » انجام داد . جامعه آماری تحقیق عبارت بود از تمامی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه تربیت معلم که در نیمسال اول سال تحصیلی ۸۴ – ۸۳ مشغول به تحصیل بودند . روش تحقیق علی – مقایسه ای و فرضیه های تحقیق عبارت بود از : ۱- دانشجویان با منبع کنترل درونی ، اضطراب امتحان کمتری دارند ، ۲- دانشجویان با منبع کنترل درونی موفقیت تحصیلی بیشتری دارند ، ۳- دانشجویان با اضطراب امتحان بالا موفقیت تحصیلی کمتری دارند ، ۴- اضطراب امتحان دانشجویان دختر بیشتر از دانشجویان پسر است . ۳۵۳ دانشجو بر اساس جدول کرجی و مورگان به روش نمونه گیری طبقه ای از دانشکده های مختلف انتخاب و آزمون منبع کنترل راتر و آزمون اضطراب امتحان ( TAI ) اجرا شد و میانگین کل دروس دانشجویان نمونه مورد بررسی نیز اخذ شد . بعد از جمع آوری داده های اولیه و محاسبه میانگین نمرات اضطراب امتحان و منبع کنترل برای مقایسه اضطراب امتحان و موفقیت تحصیلی دانشجویان با منبع کنترل درونی و بررسی فرضیه های پژوهش از آزمون مقایسه دو میانگین استفاده شد و با ۹۹ % اطمینان و سطح خطاپذیری ۰۱/۰ فرضیه های پژوهش تأیید شد و نتیجه تحقیق همسو با پیشینه تحقیق نشان داد که دانشجویان با منبع کنترل درونی موفقیت تحصیلی بالاتر و اضطراب امتحان پایین تری دارند ، همچنین اضطراب امتحان دانشجویان دختر بالاتر از دانشجویان پسر است .
سلیمانی ( ۱۳۸۴ ) در تحقیقی با عنوان « بررسی فراوانی اضطراب امتحان و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی شهر زاهدان در نیمسال اول تحصیلی ۸۵ – ۱۳۸۴ » اضطراب امتحان و ارتباط آن با عملکرد تحصیلی دانش آموزان را مورد بررسی قرار داد . این مطالعه تحلیلی – توصیفی در میان دانش آموزان مشغول به تحصیل در دوره راهنمایی در مدارس دخترانه و پسرانه شهرستان زاهدان انجام شد . ۹ مدرسه ( ۵ مدرسه دخترانه و ۴ مدرسه پسرانه ) به صورت تصادفی ( خوشه ای ) انتخاب شد . ابزار گردآوری داده ها ، پرسشنامه اضطراب ساراسون و اطلاعات کسب شده از پرونده آنان بود . برای تجزیه و تحلیل از آزمونt- test استفاده شد . تعداد کل شرکت کننده ها ۹۳۵ نفر بود که ۳/۴۸ درصد دانش آموزان دختر و ۲ / ۳۵ درصد دانش آموزان پسر مبتلا به این ناهنجاری بودند و در کل حدود ۴۳ درصد مبتلا به اضطراب امتحان بیمار گونه بودند .
نتایج نشان دهنده این است که فراوانی اضطراب امتحان در جنس مؤنث بیشتر است . همچنین میانگین نمره اضطراب امتحان در جنس مؤنث بیشتر است و نکته آخر ، عملکرد تحصیلی و سطح اضطراب امتحان نسبت معکوس دارد یعنی با بالا رفتن سطح اضطراب امتحان ، عملکرد تحصیلی کاهش می‌یابد .
فصل سوم
روش پژوهش
روش پژوهش
این پژوهش از نوع پژوهش های آزمایشی است که به بررسی تأثیرگذاری دو روش درمانی درمان شناختی رفتاریوآرام سازی عضلانی در کاهش اضطراب آزمودنی ها در یک شرایط آزمایشی می پردازد. طرحی که استفاده شده است ، طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه گواه است که از قوی ترین طرح های آزمایشی است.
معرفی و تعریف عملیاتی متغیرها :
– متغییرهای مستقل : آرام سازی عضلانی[۵۶] شناخت درمانی[۵۷]
– متغییرهای وابسته : اضطراب امتحان
– متغییرتعدیل گر: جنس ( دختر و پسر )
– متغییرهای کنترل : میزان اضطراب ، ومقطع تحصیلی(دوره سال چهارم)
– جامعه آماری
جامعه آماری پژوهش حاضر دانش آموزان سال چهارم متوسطه رشته تجربی شهر کرمانشاه در سال تحصیلی ۹۳-۹۲ بودند.
نمونه و روش نمونه گیری:
برای انتخاب نمونه ابتدا از سه ناحیه آموزش و پرورش ناحیه یک به قید قرعه انتخاب شد و از میان ۱۶ دبیرستان دخترانه و ۱۴ دبیرستان پسرانه ۳ دبیرستان از هرکدام انتخاب شد.در این میان ۳۰ دانش آموز دختر و ۲۰ دانش آموز پسر انتخاب شدند.و به منظور اجرای کار آزمایشی افرادی که نمره اضطراب بالاتری را گزارش کردند به قید قرعه ۴۵ نفر دختر و ۴۵ نفر پسر انتخاب شدند و افراد شرکت کننده به طور تصادفی در ۴ گروه آزمایشی ( هر گروه ۱۵ نفر) و ۲ گروه قرار گرفتند.
– ابزار های اندازه گیری
پرسش نامه اضطراب امتحان TAI (ابوالقاسمی و همکاران ،۱۳۷۵).
اعتبار و روایی ابزار های مورد نظر
پرسش نامه اضطراب امتحان TAI (ابوالقاسمی و همکاران ،۱۳۷۵) مشمتل بر ۲۵ ماده است که آزمودنی ها بر اساس یک مقیاس چهار گزینه ای (هرگز=۰ ، به ندرت=۱، گاهی اوقات=۲، و اغباوقات=۳) به آن پاسخ می‌گویند . حداقل نمره در این آزمون صفر و حداکثر ۷۵ است . هر چه فرد نمره بالاتری را کسب کند ، نشان دهنده اضطراب بیشتری است. در واقع آزمودنی هایی که نمره بیشتر از ۵۰ را کسب کنند به عنوان نقطه برش اختلال به حساب خواهند آمد . پژوهشگران ضمن توضیح کامل ساخت و اعتبار یابی این پرسشنامه میزان پایایی و روایی این مقیاس را به صورت ذیل بیان می‌کنند:
پایایی:
