فروید در آثار مختلف خود ده مکانیسم دفاعی را مطرح کرد: درون فکنی، همانند سازی، فرافکنی، بازگشت علیه خود[۱۶۹]، معکوس شدن[۱۷۰]، واپس روی، تشکل واکنشی(واکنش سازی) [۱۷۱]، مجزاسازی[۱۷۲] و امحا[۱۷۳] (فروید ۱۹۹۶، به نقل از مهدیزاده ۱۳۸۷).
آنا فروید در اثر مشهور خود با عنوان من و مکانیسم های دفاعی در سال ۱۹۶۴، به گسترش افکار پدر درباره مکانیسم های دفاعی و نظام دارکردن آنها پرداخت. او جایگاه من در نظام روان تحلیلگری را توصیف کرد و باتوجه به فعالیت های بالینی خویشتن در خلال تحلیلگری کودکان، چندین مکانیسم دفاعی دیگر به آنها افزود. وی واکنش های دفاعی را به سه علت نسبت داد:
-
-
- وقتی ارضای نهاد (برای مثال بواسطه یک رفتار جانبی) احساس بی ارزشی و گنهکاری را در فرامن به راه می اندازد.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
-
- هنگامیکه من در برابر خطرات جهان برونی که ریشه در واقعیت دارند، قرار می گیرند.
-
- وقتی من کوشش می کند تا علیه برانگیختگی های قدرتمند ناهشیار از خود دفاع یا حمایت کند (آنا فروید ۱۹۳۶).
این سه علت پایگاه من را در معرض خطر سقوط و ناامیدی قرار می دهند و موجب می شوند که این پایگاه مکانیسم های دفاعی خود را به راه اندازد تا اولاً به واسطه آنها بتوانند موانعی را در برابر این خطرها ایجاد کند و ثانیاً قدرت مهارگری خود را به منزله عامل اجرایی شخصیت بدست آورد. آنا فروید نه تنها ده مکانیسم دفاعی را که توسط پدرش عنوان شده بود بازشناسی و توصیف کرد بلکه خود نیز چندین مکانیسم دفاعی دیگر بر آنها افزود.
بطور خلاصه می توان گفت مجموعه مکانیسم هایی که افراد بکار می گیرند، سبک دفاع شخصی را می سازد که فروید آن را بصورت فراوانی استفاده از مکانیسم های دفاعی متفاوت در مقایسه با یکدیگر تعریف کرد و از آن به عنوان متغیر اصلی برای شناخت شخصیت، آسیب شناسی و میزان سازش یافتگی نام برد و این فرضیه ای است که برحسب یافته های پژوهشی بسیار، مورد تائید قرار گرفته است (بشارت، ۱۳۸۴).
مکانیسم ها و سبک های دفاعی
مکانیزم های دفاعی
افراد برای اینکه از اضطراب مصون بمانند، از راهبردهای گوناگونی برای دور نگهداشتن افکار، غرایز، و احساس های غیرقابل قبول از آگاهی هشیار، استفاده می کنند که فروید آنها را مکانیزم های دفاعی نامید. به عقیده ی فروید، همه ی افراد برای دورنگهداشتن تجربیات بالقوه آزارنده، از مکانیزم های دفاعی استفاده می کنند. فقط در صورتیکه مکانیزم های دفاعی بصورت خشک و افراطی مورد استفاده قرار گیرند، منبع اختلال روانی می شوند.
دیدگاه های فعلی در مورد مکانیزم های دفاعی، براساس ملاحظات نظری و رابطه این مکانیزمها با سلامت روانی کلی، آنها را طبقه بندی می کنند (ویلانت، ۱۹۹۴). مولفان DSM-IV، براساس این رویکرد، یک طرح طبقه بندی به نام مقیاس عملکرد دفاعی تهیه کرده اند. این طبقات، روش مفیدی را برای درنظرگرفتن مکانیزم های دفاعی و نحوه ای که آنها در اختلال های روانی گوناگون آشکار می شوند، در اختیار می گذارند. نمونه هایی از این مکانیزم های دفاعی در جدول زیر، ارائه شده است.
طبقات و نمونه های مکانیزم های دفاعی
مکانیزم دفاعی
تعریف
نمونه
دفاع های بسیار سازگارانه پاسخ های سالم به موقعیت های استرس زا
شوخی
humor
تاکید کردن بر جنبه های خنده دار یک تعارض یا موقعیت استرس زا
ماریا با خوشرویی، تجربه تحقیرآمیزی را که طی آن روی یخ سرخورد، درحالیکه یک گروه پسر او را می دیدند، دوباره به نمایش گذاشت.
ابراز وجود
Self-assertion
برخورد کردن با موقعیتهای دشوار بوسیله ی ابراز مستقیم احساسات و افکار به دیگران
وقتیکه پدر پدرو به او گفت به علت گرفتاری زیاد نتوانسته است در مراسم فارغ التحصیلی او شرکت کند، پدرو گفت که از دست او عصبانی و از وی ناامید شده است.
منع
Suppression
اجتناب کردن از افکار مربوط به مسائل ناراحت کننده
مارین عمداً تصمیم گرفت از فکر کردن به مشکلات مالی درحالیکه مشغول مطالعه کردن برای امتحان بود، خودداری کند.
راهبردهای ناهشیاری که به افراد کمک می کنند افکار، احساسها، خاطرات، امیال و ترس های آزارنده را از آگاهی هشیار دور نگهدارند.
جابجایی
Displacement
جابجا کردن احساس ها یا تکانه های نامقبول از هدف اصلی این احساس ها به کسی که کمتر تهدیدکننده است یا به یک شیء.
بعد از اینکه فرد از جانب کارفرمایش موردانتقاد قرار گرفت، ساکت ماند، اما بعداً بدون دلیل مناسبی بر سر کارمندان زیر دستش فریاد کشید.