- انواع اسلحه گرم از قبیل تفنگ و نارنجک.
- انواع اسلحه سرد از قبیل: قمه،شمشیر، کارد، چاقو و پنجه بوکس.
- انواع اسلحه سرد جنگی: مشتمل بر کاردهای سنگری متداول در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران یا مشابه انها و یا سرنیزه های قابل نصب بر روی تفنگ.
- انواع اسلحه شکاری شامل: تفنگ های ساچمه زنی، تفنگ های مخصوص بی هوش کردن جانداران و تفنگ های ویژه شکار حیوانات آبزی(الحاقی ۲۲/۸/۸۷)
وزارت دفاع پشتیبانی نیروهای مسلح در اجرای تبصره ۲ ماده ۱ قانون تشدید مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و قاچاقچیان مسلح مصوب ۱۳۵۰ فهرست انواع اسلحه سرد جنگی و شکاری را به شرح ذیل اعلام داشته است.[۲۸]
۱-سلاح سرد جنگی
۱-۱.انواع سرنیزه قابل نصب بر روی اسلحه های جنگی و انواع کاردهای سنگری متداول در نیروهای مسلح یا مشابه آنها.
۱-۲.افشانه های اشک آور گازی در انواع مختلف که منجر به اختلال تنفسی و یا بینایی کوتاه و بلند مدت می گردد.
۱-۳.افشانه های گازی تهوع آور، خواب آور،بی هوش کننده.
۱-۴.شوکرهای الکتریکی در انواع مختلف که منجربه اخلال عصبی می گردد.
۱-۵.انواع مختلف تفنگ و کلت بادی و یا گازی شبه سلاح (اسلحه بادی شبیه سلاح جنگی).
۱-۶. انواع پرتاب کننده سوزن های آلوده به سموم بیولوژی.
۲-سلاح شکاری
۱-۲.تفنگ های شکاری ساچمه زن و گلوله زن در انواع مختلف.
۲-۲.انواع اسلحه های بی هوش کننده جانداران و مخصوص شکار حیوانات آبزی .
۲-۳.انواع تفنگ و تپانچه خفیف با کالیبر۲۲/۰ الی ۳۸/۰ اینچ (۶/۵ الی ۶/۹ م.م).
۲-۴.انواع تفنگ ورزشی اهداف پروازی و ثابت، ساچمه زن با کالیبر۱۲ م.م
ماده ۲ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیر مجاز مصوب ۱۳۹۰ .
انواع سلاح را به شرح ذیل بر شمرده است
۱-سلاح گرم: شامل سلاح گرم سبک غیر خودکار و سلاح گرم سبک خودکار و سلاح گرم نیمه سنگین و سنگین و سلاح لیزری.
۲-سلاح سرد جنگی.
۳-سلاح شکاری : اعم از گلوله زنی و غیر گلوله زنی و آموزشی و بی هوش کننده می باشد.
ماده ۲ این قانون مقر می دارد«مقصود از سلاح و مهمات در این قانون انواع سلاح های گرم و سرد جنگی و شکاری اعم از گلوله زنی و غیره گلوله زنی و مهمات مربوط به آنها است».
تبصره:اسلحه لیزری و آندسته از شبه اسلحه هایی که بدلیل مشابهت و کاربرد قابلیت جایگزینی سلاح را دارند از حیث احکام مندرج در این قانون حسب مورد تابع احکام سلاح گرم قرار می گیرند و سلاح های آموزشی و بی هوش کننده تابع احکام سلاح شکاری می باشند.
ماده ۵: هر کسی مرتکب قاچاق سلاح گرم یا سرد جنگی یا سلاح شکاری با قطعات موثر یا مهمات آنها شود یا نسبت به ساخت ،مونتاژ، فروش یا توزیع هر یک از آنها اقدام کند به ترتیب زیر به حبس تعزیری محکوم می شود.
الف) سلاح سرد جنگی به سلاح شکاری یا مهمات آن به …
ب )سلاح گرم سبک غیر خودکار، مهمات یا قطعات موثر آن به…
ج)سلاح گرم سبک خودکار، مهمات یا قطعات موثر آن به …
د)سلاح گرم نیمه سنگین یا نیمه سنگین، مهمات یا قطعات موثر آن به …
البته در یک تقسیم بندی دیگر سلاح ها را به سلاح بالطبع و سلاح بالقصد نیز طبقه بندی کرده اند.
۱-سلاح بالطبع: مانند تفنگ ، شمشیر و غیره که هدف اولیه از ساختن آن این است که در نظر عرف به عنوان اسلحه بکار می رود.سلاح هایی که در اختیار پلیس می باشد به دلیل اینکه هدف اولیه از ساختن آنها، استقرارنظم و امنیت و دفاع از جان،مال و ناموس مردم بوده، جزء این نوع سلاح ها محسوب می شوند.
۲-سلاح بالقصد: مانند تیغ ژیلت و چکش و یا تکه آهن که انسان آنرا در مواردی به طور استثناء به جای سلاح معمولی و متعارف بکار می برد.[۲۹]
گفتار دوم :حق یا تکلیف بودن استفاده از سلاح
۱-بیان مقررات قانونی
قانون بکارگیری سلاح شرایط و صلاحیت و مواردی را که مامور حق استفاده از سلاح در موارد ضروری را دارد احصاء نموده و او را مجاز دانسته تا در محدوده مقررات قانونی اقدام به تیراندازی نمایند. با توجه به قانون بکارگیری سلاح کلمه«مجاز» در مواد ۱ تبصره ۲و۳ ماده ۳ و مواد ۵و۶ و کلمه حق در مواد ۳ و ۴ به شرح زیر بکار رفته است.
ماده ۱. مامورین مسلح موضوع این قانون که به منظور استقرار نظم و امنیت و جلوگیری از فرار متهم و مجرم و یا در مقام ضابط قوه قضاییه به تفتیش، تحقیق و کشف جرایم و اجرای احکام قضایی و یا سایر ماموریت های محوله مجاز به حمل و بکارگیری سلاح می باشند، موظفند در موارد ضروری کلیه ضوابط و مقررات این قانون را رعایت نمایند.
ماده۳.مامورین انتظامی در موارد ذیل حق بکارگیری سلاح را دارند:
برابرتبصره ۲ ماده۳ نیروهای مسلح در مواردی که در چار چوب بندهای مذکور ماموریت داشته باشند، مجاز به استفاده از سلاح می باشند.
تبصره ۳ ماده ۳.مامورین مسلح در کلیه موارد مندرج در این قانون در صورتی مجازند از سلاح استفاده نمایند که اولاً چاره ای جز بکارگیری سلاح نداشته باشند. ثانیاً در صورت امکان مراتب:
الف )تیر هوایی ب)تیراندازی کمر به پایین ج) تیراندازی کمر به بالا را رعایت نماید.
ماده ۴.مامورین انتظامی برای اعاده نظم و کنترل راه پیمایی های غیر قانونی ،فرو نشاندن شورش و بلوا و ناآرامی هایی که بدون بکارگیری سلاح مهار آنها امکان پذیر نباشد،حق بکارگیری سلاح را به دستور فرمانده عملیات در صورت تحقق شرایط زیر دارند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
الف) قبلاً از وسایل دیگری مطابق مقررات استفاده شده و موثر واقع نشده باشد.
ب)قبل از بکارگیری سلاح با اخلال گران و شورشیان نسبت به بکارگیری سلاح اتمام حجت شده باشد.
ماده ۵. مامورین نظامی و انتظامی برای اعاده نظم و امنیت در راهپیمایی های غیر قانونی مسلحانه و ناآرامی ها و شورش های مسلحانه مجازند از سلاح استفاده نمایند. مامورین مذکور موظفند به دستور فرمانده عملیات و بدون تعلل نسبت به برقراری نظم و امنیت و خلع سلاح و جمع آوری مهمات و دستگیری افراد و معرفی آنان به مراجع قضایی اقدام نمایند.
ماده ۶. تیراندازی به سوی وسایل نقلیه به منظور متوقف ساختن آنها توسط مامورین موضوع این قانون در موارد ذیل مجاز است…
۲-حق یا تکلیف بودن موضوع
سوالی که مطرح می گردد این است که آیا منظور از مجاز و حق، تکلیف به تیراندازی است یا مخیربودن به آن می باشد؟
با توجه به مقررات قانونی مربوط به قانون بکارگیری سلاح که ذکر شد کلمه حق و مجاز به معنای اجازه است و تکلیف نمی باشدولی در بعضی از شرایط و موقعیت ها آمیزه ای از حق و تکلیف است.
در مواردی مانند حفظ اماکن انتظامی یا اماکن طبقه بندی شده، بویژه اماکن حیاتی و حساس در مقابل هر گونه هجوم، حمله، آتش سوزی، غارت اسناد و اموال و گروگان گیری که مامور وظیفه قانونی برای حفظ و مراقبت از آنها را بر عهده دارد با رعایت سایر مقررات مربوط به قانون بکارگیری سلاح، تیراندازی یک تکلیف قانونی برای وی محسوب می شود و در مواردی مانند دفاع از خود در برابر حمله و هجوم، حق، و در مواردی مانند دفاع از سلاح تحویلی در قلمرو نگهبانی هم حق و هم تکلیف است.[۳۰]
گفتار سوم-شرایط لازم جهت بکارگیری سلاح
اولین و مهمترین موضوعی که در استفاده از سلاح توسط مامورین باید در نظر گرفته شود،احراز شرایط و صلاحیت آنها جهت بکارگیری سلاح می باشد. در دست گرفتن سلاح مستلزم داشتن سلامت جسمانی و روانی و آموزش لازم و آشنایی به قوانین مربوطه می باشد و بدون در نظر گرفتن این موارد و عدم داشتن تسلط لازم بر اسلحه نمی توان آنرا به مامور سپرد. و در صورت عدم رعایت این موارد بکارگیری سلاح ممکن است خطراتی را ببار آورد که جبران آن ممکن نباشد، قانون گذار در ماده ۲ قانون بکارگیری سلاح شرایطی را برای مامورین مقرر داشته است که در صورت نداشتن شرایط چنانچه مامور اقدام به تیراندازی نماید و خسارت جانی و مالی وارد نماید مسئول خواهد بود و چنانچه فرماندهان و مسئولین مربوطه نیز بدون در نظر گرفتن شرایط مورد نظر سلاحی را به افراد تحت امر خود تحویل و در نتیجه خسارت ببار آید ممکن است تحت تعقیب قانونی قرار گیرند، لذا شرایط مقرر در قانون به شرح ذیل تشریح می گردد.
۱-سلامت جسمانی و روانی متناسب با ماموریت محوله
ماموری که به ماموریت اعزام می شود باید این شرط را داشته باشد و به صرف اینکه در ابتدای استخدام و قبل از اعزام دارای چنین شرایطی بوده و از نظر جسمانی و روانی و سلامت لازم بر خوردار بوده است کفایت نمی کند بلکه در هنگام اجرای ماموریت باید این شرایط را داشته و از سلامت جسمانی و روانی متناسب برای انجام ماموریت برخور دار باشد، منظور از سلامت جسمانی، داشتن توانایی بکارگیری مناسب و مطلوب از قوای بینایی، شنوایی، لامسه و فیزیکی مناسب می باشد و از جهت سلامت روانی نیز باید قدرت تشخیص و تمیز مصادیق استفاده از قانون بکارگیری از سلاح را داشته باشد و در مقابل هر گفتار و رفتار تحریک آمیز طرف مقابل تحت تاثیر قرار نگرفته و بر اعمال و رفتار خود تسلط لازم را داشته باشد تا بی جهت از سلاح استفاده ننماید.
۲-فرا گرفتن آموزش های لازم در راستای ماموریت های محوله
به موجب بند ۲ ماده ۲ قانون بکارگیری سلاح صرف داشتن آموزش عمومی نحوه استفاده از سلاح کفایت نمی کند و فرماندهان مکلفند که آموزش های لازم در ارتباط با ماموریت های محوله را به افراد تحت امر خود ارائه نمایند و پس از اطمینان از آموزش آنان
که با برگزاری کلاس های آموزشی و تمرینات عملی صورت میگیرد نسبت به اعزام آنان به ماموریت اقدام کنند برای مثال:آموزش های مربوط به بدرقه و اعزام بازداشتیان و زندانیان و نحوه دستگیری آنان در موارد فرار با آموزش توقیف خودرو و متهمین که بوسیله آن اقدام به ارتکاب اعمال مجرمانه موضوع ماده ۶ قانون بکارگیری سلاح توسط مامورین نیروهای مسلح می نمایند فرق دارد و یا نحوه عملکرد و فراگیری آموزش در خصوص متجاوزین مرزی یا دیگر جرایم فرق داشته و با توجه به شرایط ووضعیت خاص خود هر یک آموزش های مخصوص به خود را می طلبد و فراگیری آموزش های دقیق در رابطه با هر نوع ماموریت باعث می گردد تا از ورود خسارت جانی و مالی بی مورد جلوگیری گردد.
۳-تسلط کامل در بکارگیری سلاح واگذار شده