ﻏﺎﻟﺒﺎً در ﻛﺸﻮرﻫﺎی در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﻬﺎن، ﻣﻬﺎﺟﺮت روﺳﺘﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ، در درﺟـﻪ اول ﺑﻪ ﺳﻮی ﺷﻬﺮﻫﺎی ﭘﺎﻳﺘﺨﺘﻲ ﺑﻮده، در واﻗـﻊ ﻣﻬـﻢﺗـﺮﻳﻦ ﻧـﻮع ﻣﻬـﺎﺟﺮت درونﻣﺮزی داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ، ﻣﻬﺎﺟﺮتﻫﺎی روﺳﺘﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻮده ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﻞ و اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. (بهفروز, ۱۳۷۴)

در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران، مهاجرت از روستا به شهر در زمره مهمترین مسائل اجتماعی و اقتصادی به شمار می آید. این مهاجران هم در مبدأ و هم در مقصد مسائل و مشکلاتی از جمله؛ بروز نابسامانی های متعدد ناشی از فشار بر منابع و امکانات محدود جوامع شهری ، بیکاری و کم کاری ، کمبود فضای زیستی و آموزشی ، آلودگی هوا و محیط زیست، سالخوردگی و زنانه شدن نیروی کار کشاورزی ، تخلیه روستاها و غیره را به وجود می آورند. (اوبرای, ۱۳۷۰)

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مهاجرت های روستایی عموما از عدم زیرساخت های اقتصادی و صفات زیر بنایی مناسب در روستاها از یک سو و انتظار درامد و اشتغال بهتر به همراه وجود خدمات و تسهیلات رفاهی ،اموزشی وبهداشتی برتر در شهرها از سوی دیگر متاثر میگردد از طرفی نیز تسلط یک سویه شهر به روستا در طی دهه اخیر به خصوص در ایران بعد از اصلاحات ارضی موجب به هم خوردن روابط متقابل شهر و روستا گردید و وابستگی متقابلی که در کارکردهای اقتصادی/اجتماعی و فرهنگی داشتند از بین رفته و در حال حاضر به تضعیف هرچه بیشتر روستا از نظر بنیه اقتصادی و توسعه برتر شهری به نسبت جلوه انجامیده است و این امر نه تنها زمینه مهاجرت های روستایی –شهری را فراهم کرده بلکه ان را تشدید نموده است. (اذانی/بوستانی, ۱۳۹۰)

انچه که در فرایند مهاجرتی قابل تامل است،چرایی علل و انگیزه های مهاجرت روستاییان به سمت مراکز شهری می باشد چرا که بسته به ویژگی های طبیعی ،شرایط اقتصادی-اجتماعی و همچنین تفاوت های تاریخی،قومی و فرهنگی روستائیان دست به نقل مکان به شهرها می زنند به عبارت دیگر وجود عوامل مهمی از قبیل بروز مخاطرات محیطی(خشکسالی،سیل،زلزله)،رفع نیازهای زیستی،دسترسی به امکانات و تسهیلات معیشتی-رفاهی به همراه دستیابی به شغل جدید و درامد بیشتر،رفع فقر و بیکاری، بالا بردن سطح فرهنگ و تمایل به زندگی در نقاط خاص، براوردن احتیاجات اجتماعی همچون تحصیل از مهم ترین انگیزه های مهاجرت روستائیان به دیگر مراکز سکونتگاهی کشور محسوب می شود. (سجادی/ابراهیم زاده/شمس الدینی, ۱۳۹۰)

۲-۱ اهمیت و ضرورت تحقیق

بر اساس بررسی ها و تحقیقات مختلف مهاجرت به یکی از اساسی ترین مسائل جمعیتی تبدیل شده است.این امر به خصوص در کشورهای جهان سوم تبدیل به یک معضل اجتماعی شده است. مهاجرت هدفمند وبرنامه ریزی شده مانند آنچه برخی از کشورهای پیشرفته اتفاق می افتد نه تنها یک عامل زیانبخش تلقی نمی شود بلکه سهم عمده ای در کاهش فقر روستایی ،شکوفایی و رونق اقتصادی و ایجاد توسعه خواهد داشت. (پناهی/پیشرو, ۱۳۹۰)

افزایش مهاجرت روستاییان به شهرها و خالی از سکنه شدن روستاها علی رغم هزینه سنگینی که خدمت رسانی تامین نیازهای اساسی بخش روستایی بر دوش جامعه گذاشته است، به معنی ناتوانی الگوی توسعه اقتصادی-اجتماعی و تامین نیازهای اساسی به کار گرفته شده است. در چنین شرایطی برنامه ریزی و سیاست گذاری در زمینه توسعه جامعه روستایی نیازمند شناخت کامل ویژگی های جامعه روستایی،نیازها و اولویت های آنها می باشد.برای دستیابی به این اهداف ساماندهی اسکان جمعیت،مهار رشد شهرهای بزرگ،ساماندهی الگوی استقرار مراکز جمعیتی مناطق روستایی و ایجاد زیر ساخت ها وتجهیز مراکز مهم سکونت روستایی امری اجتناب ناپذیر می باشد.این برنامه ضمن مهار و هدایت معقول روند جابجایی جمعیت روستایی،زمینه رشد و توسعه مراکز مهم سکونتگاه های روستایی را فراهم ساخته و از رویش شهرهای بزرگ و سرطانی جلوگیری می نماید و در نتیجه امکان ایجاد شرایط بهترو ماندگاری جمعیت روستایی را فراهم می سازد. (اسایش, ۱۳۷۷)

۳-۱ اهداف تحقیق

بررسی انگیزه های مهاجرت روستائیان به شهر

بررسی علل ماندگاری روستائیان در شهر (هدف کلی پژوهش، شناخت علل مهاجرت (ابعاد اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی، جغرافیایی و طبیعی، اموزشی ) روستاییان به شهرهاست)

۴-۱ سوالات تحقیق

چه عواملی باعث بررسی انگیزه های مهاجرت روستائیان به شهر میشود؟

چه عواملی باعث شناخت و بررسی علل ماندگاری روستائیان در شهر میشود؟

۵-۱ فرضیات تحقیق

فرضیه عبارت است از حدس یا گمان اندیشمندانه درباره ماهیت،چگونگی و روابط بین پدیده ها،اشیاء و متغیرها که محقق را در تشخیص نزدیک ترین ومحتمل ترین راه برای کشف مجهول کمک مینماید. (حافظ نیا, ۱۳۹۱, ص. ۱۳۲)

فرضیه بیان نظری اثبات نشده است که باید با توجه به واقعیت های شناخته شده به ازمون گذاشته شود. (پاپلی یزدی/ابراهیمی م. , ۱۳۸۱, ص. ۲۰)

فرضیه را میتوان رابطه ادعا شده و اثبات نشده بین دو یا چند مفهوم که حکایت از وقایع خارجی دارند تعریف کرد. (مهاجری, ۱۳۸۶, ص. ۳۱)

پس از مشخص کردن مساله و جمع اوری مدارک لازم باید به پیدا کردن راه حل اقدام نمود این راه حل ها را در اصطلاح فرضیه می نامند. (شریعتمداری, ۱۳۸۳, ص. ۱۰۷)

انواع فرضیه:

۱)فرضیه های تحقیقی یا پژوهشی H1))

این نوع فرضیه نشان دهنده انتظارات محقق درباره متغیرهای پژوهشی است و به وجود رابطه بین متغیرها اشاره داشته و بیان می کند که متغیر مستقل بر متغیر وابسته اثر دارد و یا بین متغیرها رابطه یا تفاوت وجود دارد.

الف)فرضیه های جهت دار

ب)فرضیه های بدون جهت

۲)فرضیه های اماری

رابطه بین متغیرها را بر حسب پارامترهای جامعه بیان می کند.

الف)فرضیه صفر یا پوچ: بیان میکند که بین متغیر مستقل و وابسته رابطه، اثر و یا تفاوت وجود ندارد و رابطه پیش بینی شده که در فرضیه تحقیق بیان میگردد تنها ناشی از شانس و تصادف است.

ب)فرضیه جانشین: بیان کننده انتظار محقق درباره نتایج تحقیق بوده که معمولا بر اساس مدارک تجربی و چارچوب نظری تدوین می شود. (گرجی, ۱۳۹۱, ص. ۸۱-۸۳)

به نظر می رسد عوامل اقتصادی و اجتماعی در مهاجرت روستائیان به شهر موثر می باشد.

به نظر می رسد ویژگی های مکانی و امکانات رفاهی باعث مهاجرت روستائیان به شهر می شود.

به نظر می رسد جاذبه های شهری عامل ماندگاری روستائیان به شهر می باشد.

۶-۱ واژگان کلیدی

مهاجرت/ مهاجرت روستا-شهری/ روستا/ شهر/حاشیه نشینی

فصل دوم:

طرح نظری

۱-۲ مقدمه:

در سرار جهان به ویژه پس از جنگ جهانی دوم مهاجرت های روستایی به عنوان پدیده ای جمعیتی در عرصه های ملی و بین المللی مطرح شد.اگرچه این مهاجرت ها در اغاز طبیعی و منطقی به نظر می رسید اما بعد از چند دهه و به دنبال اثار وپیامدهای نامطلوب در کشورهای کمتر توسعه یافته ،غیر منطقی و مشکل زا تلقی میشود.ضعف ساختارهای اقتصادی واجتماعی مناطق روستایی سبب گردید تا روستائیان برای به دست اوردن فرصت های بهتر زندگی به مناطق شهری مهاجرت کنند. (طاهرخوانی, ۱۳۸۵) (اذانی/بوستانی, ۱۳۹۰)

مهاجرت از روستا به شهر از جمله موضوعات مورد توجه اندیشمندان و صاحب نظران بوده و هست. در حال حاضر مهاجرت روستائیان به شهر ها به ویژه در کشورهای در حال توسعه یکی از پدیده های مهم اجتماعی محسوب می شود.در کشور ما مساله مهاجرت بی رویه به شهرها از زمان اصلاحات ارضی و به عنوان یکی از پیامدهای خطرناک ان پدید امد.اصلاحات ارضی بر قشر اجتماعی روستا،تولیدات کشاورزی و شیوه های تولید زراعی در روستا تاثیر گذاشت. با انباشته شدن جمعیت در شهر ضمن اضافه شدن بر تعداد مصرف کنندگان ،نیاز به منابع تولید به ویژه تولید کشاورزی نیز افزایش میابد و موجب افزایش مشاغل کاذب و انگلی ،انحرافات اجتماعی و… می شود که برای دولت هزینه ساز است و مشکلاتی را به همراه دارد. (گودرزی, ۱۳۸۷)

روستائیان به عنوان فقیر ترین اقشار جامعه به ویژه در کشورهای در حال توسعه که به دلیل شرایط سیاسی،اقتصادی،اجتماعی و همچنین وجود نابرابری های فضایی حاکم بر عرصه های سکونت گاهی ،سالیان متمادی با فقر و مشکلات زیست معیشتی روبه رو بوده اند،با رشد فزاینده ارتباطات و مناسبات روستایی-شهری در این گونه کشورها ؛با مقایسه وضعیت زندگی خود با دیگر افراد جامعه(به ویژه شهرنشین ها )در تلاش به منظور تغییر این وضعیت ناخوشایند و همچنین کسب رفاه بیشتر رهسپار شهرها و دیگر مراکز جمعیتی می شوند. روستائیان در راستای بهره مندی از مواهب نوسازی و رشد که عموما در شهرها متمرکز شده به سمت این کانون های برخوردار از خدمات ،اشتغال و ازادی های فردی مهاجرت نمودند. این روند که بعد از انقلاب اسلامی به دلیل فضای اجتماعی -سیاسی حاکم بر کشور و همچنین بروز جنگ و به وجود امدن شرایط اقتصادی- معیشتی نامساعد برای روستائیان علی رغم توجه به مباحث عدالت فضایی در توزیع منابع بین تمام اقشار جامعه از سوی نهادها و دستگاه های دولتی شدت گرفت موجب سیل عظیم روندهای مهاجرتی روستائیان به سمت شهرها در جهت دستیابی به شغل و درامد بیشتر و نیز برخورداری از خدمات اجتماعی – فرهنگی موجود در شهرها شده است. (شمس الدینی/گرجیان, ۱۳۸۹)

۲-۲ تعریف مفاهیم کلیدی

۱-۲-۲ مفهوم مهاجرت

مهاجرت شکلی از تحرک جغرافیایی یا ترک مکانی است که بین دو واحد جغرافیایی صورت می‌گیرد. این تحرک جغرافیایی تغییر اقامتگاه از مبدا یا محل حرکت به مقصد یامحل ورود می‌باشد اینگونه مهاجرتها را مهاجرت دائم گویند و باید آن را از اشکال دیگر حرکات جمعیت که متضمن تغییر دایمی محل اقامت نمی‌باشد تفکیک کرد. (زنجانی ح. , ۱۳۷۶, ص. ۲۱۲)

منظور از مهاجرت این است که فرد از وطن خود به جای دیگر انتقال یابد به طوری که این تغییر مکان ثابت یا نیمه ثابت باشد.مهاجرت شکلی از تحرکات جغرافیایی یا مکانی است که بین دو منطقه جغرافیایی انجام میشود این حرکت شامل ترک یک منطقه و اقامت پیوسته در منطقه ای دیگر است که ان را مهاجرت دائمی می گویند. (گودرزی, ۱۳۸۷)

مهاجرت را حرکت انسانها در سطح جغرافیا که با طرح و قصد قبلی صورت می گیرد و به تغییر محل اقامت آنها برای همیشه یا مدت طولانی می انجامد تعریف می کند. بنابراین مهاجرت شامل چادر نشینی یا جمعیت های غیر ساکن که محل اقامت ثابت ندارند و در معرض جابجائی دائم هستند نمی شود. همچنین جابجائی فصلی در طول سال و در چندین محل اقامت در قلمرو مهاجرت جا نمی گیرد. مهاجرت داخلی عبارتست از جابجایی از یک منطقه (استان، ناحیه، شهر) به منطقه ای دیگر در همان کشور. مهاجرت های روستا- شهری یک انتقال اصلی از ساخت مرکزی جامعه،که درآن مردم به طور کلی از اجتماعات کوچکتر کشاورزی به اجتماعات بزرگتر و عمدتاً غیر کشاورزی حرکت می کنند را نشان می دهد. غیر از جنبه فضایی(افقی)حرکت، همچنین جنبه های اقتصادی –اجتماعی (عمودی)مستلزم انتقال دائم مهاجرت ها، نگرش ها،انگیزه هاو الگوی رفتاری است؛بطوری که مهاجرین قادر به شکستن کامل زمینۀ روستایی شان شده و در موجودیت شهری تسلیم می شوند. بنابراین اساس حرکت یک انتقال دائم است (لهسایی زاده, ۱۳۶۸, ص. ۱۵).

مهاجرت در لغت نامه های فارسی به معنای از جایی به جایی دیگر رفتن و در انجا منزل کردن،و یا دوری کردن ازشهر و دیار امده است. از نظر جامعه شناسی مهاجرت جریان انسانی است بین مبدا و مقصد که در اثر پاسخ به عوامل مثبت و منفی مبداء و مقصد صورت میپذیرد.مهاجرت نوع انتخاب است که از طرف مهاجر انجام می گیرد. (عابدی, ۱۳۸۴) (زارع, ۱۳۸۹)

جمعیت شناسان مهاجرت را تغییر محل اقامت معمول افراد می دانند و تقسیم بندی های خاصی را برای ان به عمل می اورند.مهمترین و بیشترین نوع مهاجرت و جابه جایی جمعیت مربوط به مهاجرت از روستا به شهرها میباشد.مهاجرت از شهر به روستاها که به مهاجرت منفی شهرت پیدا کرده عمومیت چندانی ندارد. (کریمی/عابدی)

۲-۲-۲ مفهوم مهاجرت روستا- شهری

مهاجرت یک پدیده پیچیده است که با زبان ،فرهنگ وشرایط اقتصادی ارتباط دارد.مهاجرت را می توان یک نوع تطبیق وسازگاری اجتماعی در پاسخ به نیاز های اجتماعی،اقتصادی ودگرگونی های فرهنگی محسوب کرد. مطالعات نشان می دهند که در جهان در حال توسعه،نرخ های مهاجرت از روستا به شهر از نرخ های ایجاد شغل در شهرها فراتر می رود و ظرفیت بخش صنعت و خدمات برای جذب موثر این نیرو کاهش می یابد.اکنون دیگر برای اقتصاددانان مهاجرت سریع به عنوان یک فرایند مسلم و مفید برای حل مشکلات تقاضای نیروی کار محسوب نمی شود بلکه برعکس مهاجرت به عنوان عامل عمده ای که پدیده عمومی و فراگیر نیروی کار را دامن می زند و مشکلات جدی و بیکاری شهری را وخیم تر می سازد،مورد توجه قرار می گیرد (تودارو & ترجمه مصطفی سرمدی, ۱۳۶۷, ص. ۶)

به طور کلی با توجه به بررسی های انجام شده می توان ویژگی های زیر را در مورد مهاجرت های روستایی در ایران مشخص نمود: ۱-مهاجرت ها مرد گزین،مجرد گزین وجوان گزین هستند؛ ۲-شروع مهاجرت ها به صورت فردی است و سپس شکل جمعی و خانوادگی پیدا می کند؛ ۳-باسوادها و خوش نشینان بخش عمده ای از مهاجران را تشکیل میدهند؛ ۴-عامل اقتصادی در قالب جستجوی کار عامل مهمی محسوب می شود؛ ۵-متغیرهایی مانند وجود خویشاوندان در شهر،کمی زمین،الگوی کشت تجاری،با مهاجرت ارتباط تنگاتنگی دارند. (ازکیا و غفاری, ۱۳۸۳, ص. ۶۵) (اسایش, ۱۳۷۷)

مهاجرت های روستا-شهری به ۲نوع زیر تقسیم میشود:

مهاجرت مستقیم:حرکتی است که به طور مستقیم از روستا به مقصد شهر انجام میگیرد.اکثر مهاجرت های روستایی از این نوع میباشد.

مهاجرت پله ای یا غیر مستقیم:حرکتی است که از روستا شروع میشود و پس از مدتی اقامت در یک شهر کوچک به سمت شهر اصلی ادامه مییابد.مهمترین عامل مهاجرت پله ای یا غیر مستقیم کمبود امکانات و اشتغال در مراکز محلی است که مهاجران را به طرف مادر شهرها هدایت می کند. (مرتضوی تبریزی, ۱۳۸۳, ص. ۵۶/۵۷)

۳-۲-۲ مفهوم روستا

روستا واژه ای است که از کلمه ی رستاق گرفته شده که در اصطلاح جغرافیدانان اسلامی به ناحیه ای اتلاق می شد که مزارع و قریه هایی داشته باشد. واژه رستاق در دوره های بعدی به دو معنی به کار گرفته شده است:نخست به معنای دهستان که هم اکنون نیز در برخی از استانهای کشور مصطلح است،دوم به معنای ده و قریه که این مفهوم تا اواخر دوره قاجاریه به کار می رفته و در حال حاضر به واژه روستا تبدیل شده است. در نهایت روستاها به سکونتگاه هایی اطلاق می شود که اکثر مردم ان از طریق کشاورزی سنتی یا نیمه سنتی به امرار معاش بپردازد. (تقوی, ۱۳۸۹, ص. ۱۶)

منظور مکانی است که کمتر از ۵۰۰۰ نفر جمعیت دارد.شغل اکثر مردم ان کشاورزی است و شهر داری در ان تاسیس نشده است. (گودرزی, ۱۳۸۷) (وثوقی, ۱۳۸۰, ص. ۱۲)

روستا محدوده ای از فضای جغرافیایی است که واحد اجتماعی کوچکی مرکب از تعدادی خانوار که نسبت به هم دارای نوعی احساس دلبتگی،عواطف و علایق مشترک هستند در ان تجمع می یابند و بیشتر فعالیت هایی که برای تامین نیازمندیهای زندگی خود انجام می دهند،از طریق استفاده و بهره گیری از زمین و در درون محیط مسکونی شان صورت می گیرد.

از نظر تقسیمات کشوری روستا در ایران کوچکترین واحد سکونتی و اجتماعی-سیاسی است. (نیک خلق, ۱۳۸۲, ص. ۳۵)

روستا عبارت است از یک مرکز جمعیت و محل سکونت و کار تعدادی خانوار که در اراضی آن به عملیات کشاورزی اشتغال داشته و درآمد اکثریت آن از طریق کشاورزی حاصل گردد و عرفاً در محل ده یا روستا شناخته شود. روستا گذشته از ویژگی های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی خاص خود، واحدی است که می تواند بی نیاز از دنیای خارج به حیات خود ادامه دهد.در تعریفی دیگر از روستا آمده است، روستا عبارت است از فضای اجتماعی که در آن با توجه به تراکم نسبی ناچیز جمعیت، نوع خاصی از فعالیت اقتصادی-عمدتا فعالیت کشاورزی- غلبه دارد. روابط اجتماعی – اقتصادی سکونتگاهی روستایی معمولاً در عرصه هایی محدود و مشخص جریان دارد و ساکنان روستایی هویت اجتماعی مشترکی دارند که با نام روستا مشخص می گردد. این مجموعه مکانی- فضایی مبتنی بر روابط اجتماعی و اقتصادی خاص و بستگی ها و پیوند های ویژه محیطی- اکولوژیک، اجتماع معینی را به وجود می آورد که می توان آن را فضای روستایی خواند. (پوریزدان پرست, ۱۳۸۹)

روستا عبارت است از یک مرکز جمعیت و محل سکونت و کار تعدادی خانوار که در اراضی ان عملیات کشاورزی اشتغال داشته و درامد اکثریت انها از طریق کشاورزی حاصل می شود . (راهب, ۱۳۸۶)

روستا به مجموعه یک یا چند مکان و اراضی به هم پیوسته گفته میشود که خارج از محدوده شهرها واقع شود،دارای محدوده ثبتی یا عرفی مستقل باشد. (پاپلی یزدی/ابراهیمی م. , ۱۳۸۱)

۴-۲-۲ مفهوم شهر

مفهوم شهر از دیدگاه های مختلفی قابل تعریف است. از دیدگاه تاریخی، شهر در قدیم وظایف و خدماتی را انجام می داده و عملکرد آن حقوق، مزایا و برتری هایی را برای آن ایجاد می نموده است و به خاطر این امکانات درست در نقطه مقابل روستا قرار میگرفته است. از دیدگاه اجتماعی، شهر را می توان سکونتگاه دائمی، انبوه و نسبتاً بزرگی برای افرادی که از نظر اجتماعی نا همگون هستند تعریف کرد. از دیدگاه اقتصادی، شهر زیستگاه ساکنانی است که در درجه اول از راه بازرگانی و نه کشاورزی زندگی می کنند. تنوع اقتصادی از دیگر ویژگی های شهر است و بر دو پایه استوار است اول بر پایه وجود املاکی که به صورت سرمایه داری اداره می شوند و دوم بر پایه وجود بازار به مثابه مکان مبادله ثروت.شهر مکانی است دارای جمعیت بیشتر و با تراکم نسبی بالا و وسعت زیاد که در آن مشاغل غیر کشاورزی غالب بوده و از نظر اجتماعی نا متجانس باشند و در آن محیط مصنوع و چشم انداز انسانی حکمفرما بوده و محل تمرکز فعالیت های اداری، سیاسی و خدماتی باشد. (پوریزدان پرست, ۱۳۸۹)

شهر جایی است که در آن نوع مسکن، رفتار، درآمد، سیمای شهری و پوشاک مردم آن با روستا متفاوت باشد و شغل سکنه ی آن غیر از کشاورزی باشد. به نظر جغرافیدانان، شهر منظره ای مصنوعی از خیابانها،ساختمانها، دستگاه ها و بناهایی است که زندگی شهری را امکان پذیر می سازد. (اوبرای, ۱۳۷۰, ص. ۷۱)

طبق ماده ۴ قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری ایران، شهر، محلی (مکانی) است با حدود قانونی که در محدوده جغرافیایی مشخص واقع شده و از نظر بافت ساختمانی، اشتغال و سایر عوامل دارای سیمایی با ویژگی های خاص خود است، به طوری که اکثریت ساکنان دائمی آن در مشاغل کسب، تجارت، صنعت، خدمات و فعالیت های اداری اشتغال داشته و در زمینه خدمات شهری از خودکفایی نسبی برخوردارند. شهر کانون مبادلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی حوزه نفوذ پیرامون خود بوده و حداقل دارای ده هزار نفر جمعیت است. یا مکان تجمع عده کثیری از مردم با سلایق، افکار، رفتار و… متفاوت می باشد. (شیعه, ۱۳۷۱, ص. ۵۲)

شهر ، محل اسکان طبیعی انسان متمدن می باشد. شهر نه تنها مجموعه ای از افراد انسانی، امکانات اجتماعی، خیابان ها، ساختمان ها و نهادهاست بلکه یک قلمرو و منطقه شامل مجموعه ای از شیوه های کاربردی، نگرش های سازمان یافته و احساسات است بنابراین شهر دارای دو جنبه توأمان – جنبه کالبدی و جنبه ماهیت انسانی – می باشد. (علییی, ۱۳۸۲)

۵-۲-۲ مفهوم حاشیه نشینی

حاشیه نشینی در ایران نیز همانند اکثر کشورهای در حال توسعه تا حدود زیادی ریشه در مهاجرت و عوامل دافعه وجاذبه روستایی-شهری دارد.فقدان و کمبود امکانات رفاهی و خدماتی در مناطق روستایی و شهرهای کوچک فرایند مهاجرت را تشدید کرد وحاشیه نشینی پدیدار شد و به این ترتیب یکی از بارزترین نمودهای مهاجرت در ایران مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه شکل گرفت. (لوابی/جنگی/بیرام زاده/ملایری, ۱۳۸۸)

حاشیه نشینی عبارت است از وضع زندگی تمام کسانی که بنا به هر دلیلی از انزوای روستایی خارج وجهت ارتقاء زندگی و رسیدن به متن شهری حرکت کرده اند ولی به دلیل غالبا فقراقتصادی در حاشیه شهر سکنا گزیده اند. (اسماعیل زاده, ۱۳۸۸)

حاشیه نشینی عبارت است از وضع زندگی تمام کسانی که در جامعه شهری ساکنند ولی از نظر درامد،بهره گیری از امکانات و خدمات در شرایط نامطلوبی به سر می برند در واقع کلیه کسانی که از حالت تولیدی گذشته خود بیرون امده و به صورت مازاد نیروی انسانی در حاشیه شهرها سکنا می گزینند. (ارباب/پارسا, ۱۳۸۶)

۳-۲ پیشینه تجربی

۱)حسین کریمی نیز مطالعه خود را با عنوان” مهاجرت و تغییر در بهره‌ وری کشاورزی” انجام داده که بر اساس نتایج آن، مقدار نیروی کار فعال در بخش کشاورزی، سرمایه و سطح سواد روستائیان اثر مثبت و سطح زیر کشت و ماشین‌آلات اثر منفی‌روی بهره‌وری کشاورزی دارد. این مطالعه نشان داده است که افزایش دستمزد روستائی باعث کاهش مهاجرت و با افزایش دستمزد شهری نسبت به روستایی مهاجرت افزایش می یابد .بررسی ارتباط بین مهاجرت و نهاده‌های کشاورزی (شامل نیروی کار فعال، موجودی سرمایه، سطح سواد، ماشین‌آلات و سطح زیر کشت) نشان داه است که افزایش سرمایه، نیروی کار و سطح سواد باعث کاهش مهاجرت و افزایش سطح زیر کشت و ماشین‌آلات باعث افزایش مهاجرت می‌شود .

۲)جعفر عبادی (۱۳۷۱) نیز مطالعه‌ای تحت عنوان “بیکاری شهری و مهاجرت روستایی به شهر در ایران” انجام داده است که بر اساس نتایج آن مشخص می‌شود که می‌توان مسأله مهاجرت از روستا به شهر و بیکاری در ایران را بر اساس چارچوب یک دوگانگی اقتصادی توضیح داد. وی نشان داده است که عمده‌ترین دلیل مهاجرت روستاییان به شهرها وجود عمده فعالیت‌های بخش خدمات و صنعت در مناطق شهری و عمده فعالیت‌های کشاورزی در مناطق روستایی است.

۳) سیدمحمد میرزایی در مقاله خود تحت عنوان “انتقال جمعیتی، علل و نتایج اقتصادی و اجتماعی آن” به بررسی دلایل مهاجرت از روستا به شهر و نتایج و آثار اقتصادی و اجتماعی آن پرداخته است. وی ضمن بررسی مبانی نظریات انتقال جمعیت، این پدیده را ترکیبی از عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دانسته که خود نیز منشأ تحولات اقتصادی و اجتماعی مختلفی است.

۴)سعید گودرزی(۱۳۸۷) در تحقیقی به نام “گرایش های مهاجرتی در جوامع روستایی ایران و عوامل موثر بر ان” به سنجش میزان گرایش روستاییان به مهاجرت پرداخته است.این تحقیق با روش توصیفی از نوع پیمایش و با بهره گرفتن از پرسشنامه انجام شده است.نتایج تحقیق نشان میدهدکه متغیرهای تحصیلات،سن،همبستگی فرد با مردم روستا،تصور افزایش نسبی درامد بعد از مهاجرت،تصور بهتر شدن زندگی اقوام ،دوستان واشنایان مهاجرت کرده بعد از مهاجرت و میزان رضایت مندی فرد از روستا بر گرایش پاسخگویان به مهاجرت تاثیر داشته است.

۵)دکتر مهدی اذانی و سعید بوستانی( ۱۳۹۰) در تحقیقی با عنوان “تحلیلی بر عوامل موثر در مهاجرت های روستایی-شهری نمونه ی موردی شهرستان ممسنی” به رضایت مهاجرین روستایی در شهرستان ممسنی پرداخته است.نگرش ساختاری توجه به علل و عوامل مهاجرت های روستایی و محدودیت های مهاجرین در مبدا مهاجرت هدف و دیدگاه غالب در این مقاله است.روش این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی –موردی،تحلیلی است.نتایج این تحقیق نشان میدهد که شهرستان ممسنی با رشد بالای مهاجرت مواجه بوده که بیشترین ان طی دهه های ۱۳۵۵-۶۵ و ۱۳۶۵-۷۵ میباشدکه پیامدهای منفی را در محیط های روستایی و شهرها به وجود اورده است. علت های مهاجرت های روستایی در این شهرستان کمبود درامد و فقدان امکانات اموزشی،خدماتی ورفاهی است.

۶)اسدالله رمضانی (۱۳۸۹) در مقاله ای با عنوان” بررسی عوامل موثر بر مهاجرت های روستایی مطالعه ی موردی دهستان شاسکوه شهرستان قاینات” به بررسی عوامل موثر بر مهاجرت های روستایی دهستان شاسکوه پرداخته است.نتایج حاصله نشان می دهد که مهم ترین عامل مهاجرت روستاییان این دهستان عامل اتقتصادی (کمبود درامد واشتغال) بوده است.

۷)راستی و ارزومندان ( ۱۳۹۰) در مقاله ای تحت عنوان “مهاجرت ،حاشیه نشینی و اثرات ان بر سلامت شهری مطالعه ی موردی بیرجند” به تحلیل ویژگی های عمده جمعیتی و اقتصادی- اجتماعی خانوارهای ساکن در مراکز جمعیتی حاشیه شهر بیرجند پرداخته است.روش پژوهش از حیث ماهیت،توصیفی-تحلیلی و شیوه گرداوری اطلاعات از نوع اسنادی-پیمایشی بوده است.نتایج تحقیق نشان می دهد که مبدا اولیه اکثر مهاجرین حاشیه نشین مناطق روستایی است. پایین بودن سطح سواد و بالا بودن نرخ بیکاری و همچنین عدم تعادل در توزیع درامد از مهم ترین ویژگی های اقتصادی-اجتماعی جامعه نمونه تحقیق محسوب میشود.

۸) لیلا پناهی و حمدالله پیشرو (۱۳۹۰) در مقاله ای تحت عنوان “بررسی عوامل موثر بر مهاجرت جوانان روستایی به شهر مطالعه ی موردی روستاهای بخش مرکزی شهرستان مرو دشت” به بررسی عوامل موثر بر مهاجرت جوانان روستایی و ارائه راهکارهای عملی برای توقف روند مهاجرت ان پرداخته است.نتایج به دست امده نشان میدهد که عوامل اجتماعی و فرهنگی نقش مهمی در مهاجرت جوانان روستایی داشته است.متغیرهای نبود فرصت های شغلی در مناطق روستایی،نبود درامد کافی،سختی کار کشاورزی،نرخ بالای رشد جمعیت روستا و تبلیغات نادرست در خصوص زندگی مرفه شهری از نظر افراد مورد بررسی از اهمیت کمتری برخوردار بودند.لذا برای جلوگیری از روند روز افزون مهاجرت در منطقه پیشناهاد میگردد که دولت با معرفی زمینه های اشتغال در روستاهای مورد بررسی و پرداخت تسهیلات اشتغال ذایی نسبت به حمایت از ایجاد صنایع کوچک روستایی برای جلوگیری از خروج جوانان اقدام نماید.

۹)مهدی طاهر خوانی ( ۱۳۸۵) در مقاله ای با عنوان “عوامل مؤثر در مهاجرتهای روستا- شهری با تأکید بر مهاجرت جوانان روستایی استان قزوین” به عوامل موثر در ایجاد انگیزه مهاجرت جوانان پرداخته است. در حقیقت از هدفهای مهم این تحقیق درک علل و عوامل مؤثر در ایجاد انگیزه برای مهاجرت جوانان از نواحی روستایی به شهرهاست.تجزیه و تحلیلهای تجربی نشان می دهند که اگر چه انگیزه های اقتصادی در مهاجرت جوانان روستایی نقش مهمی دارند، عوامل غیر اقتصادی نیز اثرات مستقیم بر رفتار آنان می گذارند.برای مثال، تسهیلات محلی، رضایت از محل سکونت رفاه اجتماعی، استانداردهای زندگی، نیاز به پیشرفت، زندگی بهتر و هدفهای ارزشی به طور معنا داری انگیزه مهاجرت جوانان روستایی استان قزوین را افزایش داده اند.

۱۰) صدف مینا ( ۱۳۸۹) در مقاله ای با نام “مهاجرت نابرابری و پیامدهای ان” به بررسی عوامل موثر بر مهاجرت و پیامدهای ان پرداخته است. روش این تحقیق مطالعه ی اسنادی- نظری است. نتایج این بررسی نشان می دهد که رابطه مهاجرت و نابرابری نیز گسترده و چند بعدی است به این معنا که حرکت جمعیتی نه فقط باعث تغییر چگونگی پراکندگی جمعیت در درون یک منطقه جغرافیایی می شود بلکه در ساختارهای شغلی،رفاهی،جنسی،اموزشی تغییراتی را ایجاد می نماید.

۱۱) رضوانی/منصوریان/احمدی ( ۱۳۸۸) در مقاله ای با عنوان “ارتقای روستاها به شهر و نقش ان در بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلی مطالعه ی موردی شهرهای فیروز اباد و صاحب در استان های لرستان وکردستان” به بررسی تاثیرات ارتقای روستاها به شهر بر کیفیت زندگی ساکنان از طریق مطالعه ی شاخص های ذهنی است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده است و داده های مورد نیاز با بهره گرفتن از پرسش نامه کنترل شده جمع اوری شده است.نتایج نشان می دهد که در مجموع ارتقای روستا به شهر باعث بهبود چشمگیر کیفیت زندگی در شهر فیروزاباد و بهبود نسبی کیفیت زندگی در شهر صاحب شده است.

۱۲) سجادی/ابراهیم زاده/شمس الدینی (۱۳۸۹) در مقاله ای تحت عنوان” تحلیلی بر مهاجرت های روستایی-شهری با تاکید بر نقش مسافت و دسترسی مورد (شهرستان ممسنی) “به بررسی علل مهاجرت و چگونگی نقش دسترسی و مسافت از شهر نوراباد در این مهاجرت ها پرداخته اند.روش تحقیق تحلیلی- توصیفی بوده است و با نگرش رفتاری-فضایی دنبال شده است.جمع اوری اطلاعات با اتکا بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است.یافته ها ی تحقیق علاوه بر اینکه نماینگر رابطه بین کمبود خدمات به عنوان انگیزه عمده در مهاجر فرستی روستاهای مورد مطالعه است،بلکه نقش موثر فاصله و دسترسی از شهر را در کمبود خدمات روستایی و نتیجتا مهاجرت محرز می سازد.

۱۳) طاهرخوانی/ زارعی ابیانه (۱۳۸۵) در مقاله ای تحت عنوان “مهاجرت جوانان روستایی با تاکید بر مهاجرت جوانان روستای ابیانه” به بررسی این که چرا روستاییان مهاجرت می کنند و عامل های موثر در تصمیم انان برای مهاجرت چیست پرداخته اند.اگرچه عامل های اقتصادی و غیر اقتصادی به طور هماهنگ در ایجاد انگیزه برای مهاجرت های روستاییان به شهر موثرند اما در فرایند تصمیم گیری برای مهاجرت عامل های تاثیرگذار از شخصی به شخص دیگر و از منطقه ای به منطقه ی دیگر کاملا متفاوت است.نتیجه به دست امده از این تحقیق بیانگر این است که مهاجرت جوانان به عنوان پدیده ای جمعیتی،رفتاری ،تصادفی در روستای ابیانه نبوده است و عامل های اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی و روانشناختی با همین اولویت در ان موثر بوده است.

۱۴) علی اکبر/زهرا عنابستانی (۱۳۹۰) در مقاله ای با عنوان” فرایند درامدزایی و نقش ان در مهاجرت روستا-شهری به سبزوار” تلاش کرده اند تا فرایند درامدزایی مهاجران روستایی قبل و بعد از مهاجرت به شهر را مورد بررسی قرار دهند.روش تحقیق در این مطالعه توصیفی-تحلیلی است که بخش عمده ای از داده های ان بر اساس مطالعات میدانی و با روش نمونه گیری جمع اوری شده است.یافته ها نشان داده است که از نظر موقعیت شغل قبل از مهاجرت دارای مشاغلی از قبیل کارگری،کشاورزی و… بوده اند که بعد از مهاجرت ضریب اهمیت فعالیت های کارگری افزایش میابد.با توجه به یافته ها راهکارهایی شامل کنترل نرخ رشد جمعیت و افزایش اشتغال مالکیت و مسکن و… در راستای ارتقای وضعیت اقتصادی و اجتماعی مهاجران در این مقاله پیشناهاد شده است.

۱۵) حسن مطیعی ( ۱۳۹۰) با موضوعی تحت عنوان” تبیین راهبرد مناسب برماندگاری جمعیت در سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی دهستان سلوک شهرستان هشترود)” در این مقاله با بهره گرفتن از ابزار تحلیلی مبتنی بر تکنیک SWOT نقاط قوت وضعف داخلی و فرصت‌ها وتهدیدهای خارج از عرصه سکونتگاه‌های روستایی دهستان سلوک بخش مرکزی شهرستان هشترود با دید یکپارچه تبیین گردیده واقدامات راهبردی جهت حل مسائل مربوط به ماندگاری جمعیت در روستاها( مهاجرت)در روستاهای مورد مطالعه ارائه شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که می‌توان از طریق توسعه کارآفرینی ونیز رویکرد مشارکتی به برنامه‌های توسعه روستایی ضمن تقویت روحیه و بسط انگیزه زمینه‌های امیدواری را در روستاها تقویت نموده تا از این طریق انگیزه ماندگاری در روستاها را تحکیم بخشید.

۱۶) جلالیان/ محمدی یگانه (۱۳۸۵) “تحلیل عوامل جغرافیایی موثر در مهاجرت های روستایی شهرستان زنجان از سال ۵۵ تا ۵۷ ” در این مقاله به وضعیت مهاجرت روستایی پرداخته شده است.اطلاعات لازم با بهره گرفتن از روش کتابخانه ای و اسنادی،تهیه پرسشنامه ومطالعه میدانی حوزه های روستایی و محله های مهاجرنشین شهر زنجان جمع اوری شده است.نتایج این تحقیق نشان میدهد که شهرستان زنجان طی دهه های ۱۳۶۵-۱۳۵۵ و۱۳۷۵-۱۳۶۵ با مهاجرت شدید روستایی-شهری رو به رو بوده است که باعث پیامدهای منفی در محیط های روستایی و شهرها شده است. همچنین مهم ترین علت های مهاجرت روستایی در این شهرستان عبارت بود از کمبود اب و زمین،محرومیت و ضعف خدماتی،بیکاری و درامد اندک

۱۷) شمس الدینی/گرجیان ( ۱۳۸۹) “عوامل موثر در مهاجرت روستائیان به شهرها، با تاکید بر شبکه مهاجرت (مورد: دهستان رستم دو)” در این پژوهش که با رویکرد تحلیلی – توصیفی انجام گرفته است؛ تلاش شده است با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و میدانی، ضمن بررسی و تحلیل عوامل موثر بر مهاجرت روستائیان دهستان رستم دو از توابع شهرستان رستم به دیگر نقاط سکونتگاهی منطقه، نقش پیوندهای قومی – فرهنگی (شبکه مهاجرت) شهرها را در این جذب جمعیتی تجزیه و تحلیل نمایند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی و طبیعی در مهاجرت روستائیان دهستان موثر بوده اند. در این میان، حدود ۸۰ درصد از مهاجرین مورد مطالعه عوامل اقتصادی از جمله جستجوی شغل و دستیابی به درآمد بیشتر را مهمترین دلیل کوچ خود ذکر کرده اند.

۱۸)خواجه نوری/سروش (۱۳۸۵) “بررسی عوامل مؤثر بر نگرش جوانان به مهاجرت از کشور (نمونه مورد مطالعه: جوانان شهر شیراز)” در این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر نگرش جوانان در مورد مهاجرت پرداخته شده است. این تحقیق به روش‌ پیمایشی و با بهره گرفتن از پرسشنامه انجام شده و نمونه مورد مطالعه ۲۹۸ نفر از جوانان شیراز بوده است.چارچوب نظری‌ تحقیق با بهره گرفتن از نظریات گیدنز،فیش‌باین و آیزن و نظریه مهاجرتی لی تدوین شده و مدل تجربی تحقیق با بهره گرفتن از آن‌ها و تحقیقات تجربی پیشین پیشنهاد گردیده است .تحلیل مسیر مدل پیشنهادی با بهره گرفتن از نرم‌افزار Lisrel نشان می‌دهد که متغیرهای ارزیابی فایده مهاجرت،جنسیت،هویت اجتماعی و نظر گروه مرجع‌ (خانواده و دوستان)به‌طور مستقیم بر نگرش نسبت به مهاجرت تأثیر دارند.متغیرهای میزان استفاده از رسانه‌ها،سن و سبک زندگی نیز به صورت غیرمستقیم بر متغیر وابسته تأثیر گذاشته‌اند.

۱۹) پوداحمد/فرهودی/حبیبی/کشاورز (۱۳۹۰) در مقاله ای تحت عنوان “بررسی نقش کیفیت محیط سکونتی در مهاجرت های درون شهری مطالعه ی موردی بافت قدیم خرم اباد” به بررسی اینکه با درک وشناخت میزان و علل رضایت مندی شهروندان از محیط زندگی شان می توان مانع خروج جمعیت از این محله ها و کاهش جمعیت بافت تاریخی و مرکزی شهرها و ایجاد تعادل فضایی در محله ها و بافت های شهری شد. روش جمع اوری داده ها از طریق پرسشنامه و انجام مصاحبه میدانی بوده است.نتایج تحقیق نشان داده است که ۶۰ درسد از جامعه نمونه تمایل به مهاجرت از بافت دارند.ساکنان از امنیت محله و ارامش در ان اظهار رضایت نسبی داشتند ودر مورد سایر معیارها رضایت مندی کمتر از حد متوسط بوده است.

۲۰)رضوانی/شاهچراغ (۱۳۹۰) در مقاله ای تحت عنوان” پیوندهای روستایی-شهری ،شبکه های مهاجرت و توسعه روستایی مورد مطالعه ناحیه دهملا،استان سمنان ” به بررسی نقش مهاجران روستایی ساکن شهرها در تقویت پیوندهای روستایی –شهری و توسعه اقتصادی و اجتماعی نواحی روستایی پرداخته اند. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی است .یافته های پژوهش نشان داده است مهاجران روستایی ساکن شهر با انگیزه های عاطفی،اخلاقی و اقتصادی روابط و پیوندهای خود با روستاهای زادگاهشان را حفظ و تقویت کرده اند. مشارکت مهاجران روستایی ساکن شهرها ،عامل بسیار مهمی در توسعه روستایی است و تقویت و استمرار ان با تلاش مدیران محلی و نیز تغییر کمک های فردی و مصرفی به کمک های عمومی و سرمایه گذاری از جمله پیشناهادها برای اثر بخشی بیشتر ان است.

۲۱) اولین اقتصاددانی که علاوه بر موضوع رشد جمعیت، نقل و انتقالات و مهاجرت آن را نیز مورد توجه قرار داد، «آرتور لوییس» بود که در قالب یک مدل اقتصادی دوگانه به تفسیر علل مهاجرت نیروی کار پرداخت. لوییس اقتصاد را شامل دو بخش سنتی (کشاورزی روستایی) و مدرن (تولید صنعتی شهری) می‌داند. دومین شخصی که بر اساس یک الگوی اقتصاد دوگانه به تحلیل و بررسی نقل و انتقال جمعیت پرداخت، «مایکل تودارو» بود. وی در مقاله خود در سال ۱۹۶۹، ذهنیت به وجود آمده در اثر مدل دوگانه لوییس را بر هم زد و در همان قالب اقتصاد دوگانه، مباحث جدیدی را مطرح کرد. در سال ۱۹۸۵، «ویلیام کول و ریچارد سندرز» در مقاله خود تحت عنوان «مهاجرت داخلی و بیکاری شهری در کشورهای جهان سوم به بررسی مهاجرت پرداختند.

۱-۳-۲ جمع بندی پیشینه تجربی

نام نویسنده

سال تحقیق

عنوان تحقیق

روش تحقیق

نتایج تحقیق

حسین کریمی

—

مهاجرت و تغییر در بهره وری کشاورزی

—

افزایش سرمایه، نیروی کار و سطح سواد باعث کاهش مهاجرت و افزایش سطح زیر کشت و ماشین‌آلات باعث افزایش مهاجرت می‌شود.

جعفر عبادی

۱۳۷۱

بیکاری شهری و مهاجرت روستایی به شهر در ایران

—

دلیل مهاجرت روستاییان به شهرها وجود عمده فعالیت‌های بخش خدمات و صنعت در مناطق شهری و عمده فعالیت‌های کشاورزی در مناطق روستایی است.

سیدمحمد میرزایی

—

انتقال جمعیتی، علل و نتایج اقتصادی و اجتماعی آن

—

دلایل مهاجرت از روستا به شهر را ترکیبی از عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دانسته که خود نیز منشأ تحولات اقتصادی و اجتماعی مختلفی است.

سعید گودرزی

۱۳۸۷

گرایش های مهاجرتی در جوامع روستایی ایران و عوامل موثر بر ان

توصیفی از نوع پیمایش و با بهره گرفتن از پرسشنامه

متغیرهای تحصیلات،سن،همبستگی فرد با مردم روستا،تصور افزایش نسبی درامد بعد از مهاجرت،تصور بهتر شدن زندگی اقوام ،دوستان واشنایان مهاجرت کرده بعد از مهاجرت درمهاجرت تاثیر داشته است.

دکتر مهدی اذانی و سعید بوستانی

۱۳۹۰

تحلیلی بر عوامل موثر در مهاجرت های روستایی-شهری نمونه ی موردی شهرستان ممسنی

توصیفی –موردی،تحلیلی

علت های مهاجرت های روستایی در این شهرستان کمبود درامد و فقدان امکانات اموزشی،خدماتی ورفاهی است.

اسدالله رمضانی

۱۳۸۹

بررسی عوامل موثر بر مهاجرت های روستایی مطالعه ی موردی دهستان شاسکوه شهرستان قاینات

—

مهم ترین عامل مهاجرت روستاییان این دهستان عامل اقتصادی (کمبود درامد واشتغال) بوده است.

راستی و ارزومندان

۱۳۹۰

مهاجرت ،حاشیه نشینی و اثرات ان بر سلامت شهری مطالعه ی موردی بیرجند

از حیث ماهیت،

توصیفی-تحلیلی و شیوه گرداوری اطلاعات از نوع اسنادی-پیمایشی

پایین بودن سطح سواد و بالا بودن نرخ بیکاری و همچنین عدم تعادل در توزیع درامد از مهم ترین ویژگی های اقتصادی-اجتماعی جامعه نمونه تحقیق محسوب میشود.

لیلا پناهی و حمدالله پیشرو

۱۳۹۰

بررسی عوامل موثر بر مهاجرت جوانان روستایی به شهر مطالعه ی موردی روستاهای بخش مرکزی شهرستان مرو دشت

—

عوامل اجتماعی و فرهنگی نقش مهمی در مهاجرت جوانان روستایی داشته است.

مهدی طاهر خوانی

۱۳۸۵

عوامل مؤثر در مهاجرتهای روستا- شهری با تأکید بر مهاجرت جوانان روستایی استان قزوین

—

تسهیلات محلی، رضایت از محل سکونت رفاه اجتماعی، استانداردهای زندگی، نیاز به پیشرفت، زندگی بهتر انگیزه مهاجرت جوانان روستایی استان قزوین را افزایش داده اند.

صدف مینا

۱۳۸۹

مهاجرت نابرابری و پیامدهای ان

مطالعه ی اسنادی- نظری

رابطه مهاجرت و نابرابری نیز گسترده و چند بعدی است به این معنا که حرکت جمعیتی نه فقط باعث تغییر چگونگی