۲-۸-۲-۱-۲ تعریف گذرنامه
گذرنامه سندی است که از طرف مأموران صلاحیت دار دولت جمهوری اسلامی‌ایران ( مذکور در قانون گذرنامه ) برای مسافرت اتباع ایران به خارج و یا اقامت در خارج و یا مسافرت از خارج به ایران صادر می‌شود[۹] .
۲-۸-۲-۲ گواهینامه رانندگی
اولین و شاید مهمترین هدف از وجود گواهینامه، شناسایی و تفکیک افرادی است که دارای شرایط رانندگی خودرو می‌باشند. اما یکی از وظایفی که طی مرور زمان بر عهده گواهینامه نهاده شده، گواهی احراز هویت می‌باشد که عموم مردم از گواهینامه برای شناسایی استفاده می‌کنند و چون این مطلب مورد پذیرش عامه قرار گرفته است، لذا برای گواهینامه جنبه رسمی‌پیدا کرده و یکی از معتبرترین اسناد دولتی که برای شناسایی افراد قابل استفاده می‌باشد گواهینامه بوده و از آن به عنوان یک سند مشخصه برای فرد دارنده بهره برداری می‌گردد.
۲-۸-۲-۲-۱ تاریخچه گواهینامه
در سال ۱۳۰۴ شمسی برای اولین بار لایحه قانونی صدور مجوز رانندگی وسایل نقلیه توسط سرتیپ درگاهی رئیس شهربانی وقت، تقدیم مجلس شده و در اسفند ماه همان سال قانون صدور مجوز رانندگی درشکه با نامه تصدیق نامه ( درشکه چی گری ) تصویب می‌شود و در فروردین سال ۱۳۰۵ و اوایل ۱۳۰۶ در استان های کشور به وسیله شعب نقلیه شهربانی ها پس از تشخیص نحوه هدایت و کنترل وسایل نقلیه اعم از موتوری و غیرموتوری ( درشکه و اتومبیل ) گواهینامه رانندگی درجه دوم و درجه یکم و شاگرد شوفری و درشکه چی گری صادر می‌گردد.
گواهینامه از سال ۱۳۴۰ بر اساس تبصره ۳۳ قانون بودجه راهنمایی و رانندگی به یک برگ تبدیل شده و در قطع ۱۱ * ۶ سانتی متر با پرس پلاستیک و تمدید آن نیز هر دو سال یک بار تعیین می‌شود. از سال ۱۳۵۵ گواهینامه رانندگی برای متقاضیان با اعتبار ۱۰ سال و به صورت پرس پلاستیک در قطع ۱۱*۷ سانتی متر صادر و تحویل گردید .
از بهمن سال ۱۳۷۰ در تهران بزرگ گواهینامه های پایه دوم با وسیله ای مجهز به دوربین عکسبرداری پلاروید به طور رنگی تهیه می‌شد و عکس متقاضی بر روی کارت گواهینامه در لفافه پلاستیکی مخصوصی قرار می‌گرفت که دلیل عدم تامین تجهیزات مورد لزوم دستگاه مذکور ، از قبیل فیلم و قطعات یدکی فوق الذکر ، متوقف شد و مجدداً صدور گواهینامه رانندگی به شیوه قبلی ادامه یافت.
۲-۸-۲-۲-۲ تعریف گواهینامه
گواهینامه رانندگی عبارت است از اجازه نامه ای که برای رانندگی وسایل نقلیه از طرف مقامات صلاحیت دار بنام اشخاص صادر می‌گردد و مدرکی جهت اثبات و گواهی دارا بودن شاخص های قانونی رانندگی توسط افراد می‌باشد .
۲-۸-۲-۳ کارت پایان خدمت
وجود ارتش در کلیه ممالک دنیا انکار ناپذیر است و برای ایجاد بنیه دفاعی کشور لازم و ضروری است. برخی از دولت ها متکی به ابزار و پرسنل کادر و بعضی دیگر علاوه بر آن متکی به خدمت اجباری افراد ذکور و حتی اناث می‌باشند تا بتوانند مأموریت های دفاعی خود را به انجام برسانند. در کشورهایی که خدمت اجباری برای تامین نیروی دفاعی مورد نیاز، اجرا می‌شود، قواعد و قوانینی وضع گردیده که بر اساس آن افراد مشمول قانون بایستی در مقطع سنی معین، مدت زمان مشخصی را به عنوان خدمت ضرورت انجام دهند و کسانی که خدمت وظیفه را به اتمام می‌رسانند برای استفاده از مزایا و امتیازات اجتماعی آن کارت پایان خدمت دریافت می‌کنند.کشور ما ایران، از جمله ممالکی است که در آن خدمت ضرورت سربازی برای افراد ذکور پیش‌بینی شده است و کارت پایان خدمت برای کلیه کسانی که خدمت سربازی را انجام داده‌اند، ارائه می‌گردد و این مدرک علاوه بر آنکه تعیین کننده وضعیت سربازی شخص می‌باشد، در عرف جامعه به عنوان یکی از مدارک شناسایی معتبر مورد استفاده قرار می‌گیرد که لزوم پرداختن به آن با توجه به عنوان تحقیق در این مقوله ضروری خواهد بود.
۲-۸-۲-۳-۱ تاریخچه کارت پایان خدمت
سربازگیری در ایران که در طول تاریخ، به نام های گوناگون از قبیل محافظ، قزلباش و غیره خوانده می‌شده، دارای تاریخچه طولانی است. در نخستین سازمان ارتش، شعبه ای به نام جدیدگیری یا سربازگیری در دایره تعلیمات ارکان حرب کل قشون تأسيس یافت و در سال ۱۳۰۱ هجری شمسی، مقرراتی برای سربازگیری به تصویب مجلس شورای ملی رسید و در سال ۱۳۰۴ قانونی به نام قانون خدمت نظام اجباری از تصویب مجلس گذشت. در سال ۱۳۳۵ امور سربازگیری از ارتش تفکیک و به وزارت کشور واگذار شد. اما اجرای این قانون به علت عدم آمادگی وزارت کشور، تا مهر ماه ۱۳۴۱ به تعویق افتاد و سرانجام از تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۴۳ امور نظام وظیفه به ژاندارمری کل کشور محول گردید.پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌آخرین قانون خدمت وظیفه عمومی‌مشتمل بر ۶۷ ماده و ۵۷ تبصره در جلسه مجلس شورای اسلامی‌تصویب و در تاریخ ۸/۸/۱۳۶۳ به تأیید شورای نگهبان رسید(معاونت آموزش ناجا ، مباحثی از امور نظام وظیفه، سال ۱۳۷۷ ، ص ۸).
مطابق ماده ۱ قانون خدمت وظیفه عمومی: دفاع از استقلال ارضی نظام جمهوری اسلامی‌ایران و جان و مال و ناموس مردم، وظیفه دینی و ملی هر فرد ایرانی است و در اجرای این وظیفه، کلیه اتباع ذکور دولت جمهوری اسلامی‌ایران، مکلف به انجام خدمت وظیفه عمومی‌برابر مقررات این قانون می‌باشند و هیچ فرد مشمول وظیفه عمومی را جز در موارد مصروحه در این قانون نمی‌توان از خدمت معاف کرد.
۲-۸-۲-۳-۲ معافیت از خدمت وظیفه عمومی
طبق قوانین جاری وظیفه عمومی‌کشور،کسانی که بنا بر دلایل مصرح در قانون قادر به اعزام به خدمت وظیفه نمی‌باشند، به عنوان معاف از خدمت ضرورت منظور و به جای کارت پایان خدمت، کارت معافیت از خدمت به آنان تحویل می‌گردد که در بحث بررسی اسناد در ردیف کارت پایان خدمت محسوب می‌شود.
