آموزش کارآفرینی
ضرورت، اهمیت و جایگاه آموزش کارآفرینی
تغییر و تحولات موجود در دنیای امروز کارآفرینان را در خط مقدم عامل توسعه فن آوری و اقتصادی قرار داده است. تجربه موفقیت آمیز اغلب کشورهای پیشرفته و نیز برخی کشورهای در حال توسعه در مدیریت بر بحران های اقتصادی، به یمن توجه و التفات به توسعه کارآفرینی و کارهای نوآورانه بوده است و به همین علت برای کارآفرینی و کارآفرینان اهمیت خاص قائل می‌گردند.
با عنایت به پدیده جهانی شدن اقتصاد، برخی عقیده دارند که بازارهای جهانی فردا از آن شرکت هایی است که به ریسک پذیری کارآفرینانه بها می‌دهند، و برای گسترش سرمایه های فکری خود در حد کلان سرمایه گذاری می‌کنند، در بالندگی فردی پرتلاشند و در خط مشی گذاری، شرایط محیطی را مد نظر قرار می‌دهند( احمدپور،۱۳۸۱). بر همین اساس، توسعه کارآفرینی از جنبه‌های گوناگون مدنظر قرار گرفته است که آموزش یکی از جنبه‌های مهم آن و در راستای گسترش آن است. با توجه به مطالعات مختلفی که صورت گرفته، تأیید شده است که ویژگی های کارآفرینانه اغلب اکتسابی است و نه ارثی. از این رو، در حال حاضر آموزش کارآفرینی به یک از مهم ترین و گسترده ترین فعالیت دانشگاه ها تبدیل شده است.
با ورود جامعه شناسان و روانشناسان به عرصه مطالعات و تحقیقات پیرامون کارآفرینی و کارآفرینان و نتایجی که از این تحقیقات حاصل شده، ضرورت توجه به کارآفرینی و توسعه آن ( بویژه آموزش کارآفرینی ) بیش از پیش مشهود گردیده، و همین امر موجب افزایش تلاش ها برای توسعه کارآفرینی و آموزش آن در دو دهه گذشته شده است. از جمله کسانی که در زمینه بررسی ویژگی های کارآفرینان مطالعه و تحقیقاتی انجام داده‌اند می توان به مک کله لند[۳۹]، کارلند[۴۰]، استوارت میل[۴۱]، بروکهاس[۴۲]، برچ[۴۳]، تیمونز[۴۴]، کالینز[۴۵]، و مایر[۴۶] اشاره کرد. نتایج این تحقیقات بر اکتسابی بودن اغلب ویژگی های کارآفرینی تأکید دارد. لذا باید در فراهم آوردن محیط مناسب و آموزش هایی که ویژگی ها، تجربیات و مهارت های لازم را در افراد تقویت می کند، سعی نمود.
با توجه به ضرورت های آموزش کارآفرینی، اولین دوره های آموزشی در این زمینه از اواخر سال ۱۹۶۰ در آمریکا شروع شد و در حال حاضر دانشکده ها و دانشگاه های بسیاری از کشورهای دنیا دوره های آموزشی کارآفرینی را در برنامه های آموزشی خود گنجانده اند.
سابقه آموزش کارآفرینی
یکی از مهم ترین فعالیت‌ها و رشته‌های آموزشی بسیاری از دانشگاه ها در دنیای امروز آموزش کارآفرینی می‌باشد. طی دهه ۱۹۸۰ ، دانشگاه ها برحسب ویژگی گروه‌های تحت آموزش و نیازهای محلی، منطقه ای و ملی، برنامه های آموزشی متعددی را برای سازمان های خصوصی و عمومی طراحی نموده اند. دولت های اروپایی حمایت های ویژه ای را از فعالیت های مشوق کارآفرینی بین جوانان به عمل می آ ورند. در آمریکا نیز آموزش کارآفرینی در درون دوره های دانشگاهی ونیز توسط مؤسسات خاصی مورد توجه قرار گرفته است .کانادا وبرخی کشورهای آسیایی همچون فیلیپین ، هند ومالزی نیز گام های اساسی جهت حمایت از فعالیت های کارآفرینی برداشته اند .این حمایت ها شامل راهنمایی های عملی ،مشاوره ،ارائه تسهیلات مالی و برگزاری دوره های ویژ در خصوص کار آفرینی در درون دانشگاه ه ها می‌باشد(گیب[۴۷]،۱۹۹۰).
در دنیای امروز ، دوره های آموزشی کارآفرینی نه تنها جای خود را در بستر دروس دانشگاهی و در رشته‌های مختلف باز نموده ، بلکه در دوره های مختلف تحصیلی ( از ابتدایی تا دبیرستان) نیز مورد توجه قرار گرفته اند . تنوع این دوره ها ، شرکت های موجود را نیز تحت پوشش قرار می‌دهد و دوره های متعددی نیز جهت رشد، بقاوکارآفرین نمودن سازمان های بزرگ طرا حی شده است .
مطالعات مرتبط با آموزش کارآفرینی
شروع انجام مطالعات مرتبط با آموزش کارآفرینی به روشی که مناسب رشته جدید تحقیقاتی کارآفرینی باشد از سال های ۱۹۸۰ بوده است. در این رشته نیز همانند دیگر رشته‌های دانشگاهی، عقاید و تفکراتی ارائه شد، موارد مطالعاتی زیادی مورد بررسی قرار گرفت و برنامه ها و ابتکارات آموزشی، پیش از به وجود آمدن یک چهارچوب نظری و عملی در خصوص کارآفرینی، مطرح شدند. آموزش کارآفرینی را نمی توان جدا از خود کارآفرینی دانست. با این حال مدت زیادی از مطرح شدن مدل ها، پارادایم ها و نظریه های کارآفرینی نمی گذرد(کاساردو[۴۸]،۱۹۹۲)، و لذا نباید انتظار موارد مطالعاتی زیادی را در این زمینه داشت. طی این مدت، بیشتر در زمینه تاثیر کارآفرینی در تشکیل شرکت های نوپا و جدید، ارزش افزوده ناشی از ارائه برنامه آموزشی در دانشگاه ها، مزایای استفاده از این روش ها در ساختار فعلی و همچنین در واحدهای آموزشی کارآفرینی، مطالعات و تحقیقاتی صورت گرفته است(سکستون و باومن[۴۹]،۱۹۸۴).
انجام تحقیقات به منظور بهبود دوره های آموزشی و همچنین ارتقا سطح علمی اساتید یک رشته دانشگاهی مفید و مناسب بوده و موجب می شود که محققین بازتاب فعالیت های کلاسی خود را با توجه به معیارهای مورد ارزیابی مشاهده کنند و از آن ها برای طراحی مجدد دیگر دوره های آموزشی استفاده کرده، یا با تغییر در شیوه آموزشی خود، دوره جدیدی را برای دانشجویانی که اهداف یادگیری مشابهی دارند ارائه نمایند. مناسب بودن محتوای دوره های آموزشی، انتخاب شایسته، مفید بودن مفاهیم درسی و نیز کارآمد بودن فنون مختلف جهت بهبود عملکرد آموزشی و کیفیت یادگیری دانشجویان در مراحل مختلف آموزشی(لیپسون[۵۰]،۱۹۸۸)، کانون اصلی توجه در زمینه آموزش کارآفرینی طی مراحل اولیه پیشرفت آن، به مانند دیگر رشته‌های دانشگاهی بوده است. با این حال مطالعات انجام شده مرتبط با موضوع کارآفرینی در بیشتر موارد تجربی بوده و کمتر جنبه نظری داشته است. مطالعات نظری، اگر با نظریات مربوط به چگونگی آموزش از طریق روش های مختلف یادگیری، یا با نظر افراد درباره چگونگی یادگیری یک موضوع خاص(کوپر[۵۱]،۱۹۸۲)، مرتبط شوند اغلب به نتایج مفید و جامعی منجر می‌گردند که به ارتقا سطح آگاهی افراد در این زمینه کمک شایان توجهی می‌کنند. دقت و توجه در انتخاب افراد تحت آموزش، روش های تدریس و محتوای آموزشی دوره های کارآفرینی به طور همزمان، می‌توانند موجب ایجاد خلاقیت در آموزش شوند. و اگر افراد تحت آموزش، با اهداف، محتوا و روش های تدریس، هر چه بیشتر هماهنگ باشند بهتر می‌توانند از نتایج دوره ها بهره مند گردند(بلوک و استامپف[۵۲]،۱۱۴:۱۹۹۲).
