رابطه بین سرمایه های انسانی،فکری،اجتماعی،فیزیکی و ……. یک رابطه چند وجهی است که در این میان رابطه کارآفرینی و سرمایه اجتماعی دارای اهمیت ویژه ای است که سایر سرمایه ها تقویت می‌گردد و به وسیله این سرمایه فعالیت کارآفرینانه معنا می‌یابد از طرف دیگر کارآفرینی در پرورش صور گوناگون سرمایه سهیم است.چرا که در عصرحاضر که به عصر ارتباطات و اطلاعات مشهور است در قالب شبکه اجتماعی است که سایر سرمایه ها تقویت می‌گردد و به وسیله این سرمایه ها فعالیت کارآفرینانه معنا می‌یابد. از طرف دیگر نیز کارآفرینی در پرورش صور گوناگون سرمایه سهیم است.(ناهید،

با توجه به آنچه گذشت و همچنین نقشی که آموزشکده ها به ‌عنوان یکی از نهادهای اثرگذار در توسعه ‌اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی هر جامعه ای دارد ،تحقیق حاضر به بررسی و ارزیابی وضعیت مؤلفه‌ های سرمایه اجتماعی و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی پرداخته تا به پاسخ این سوال دست یابد:

آیا بین سرمایه اجتماعی و کارآفرینی سازمانی در آموزشکده های استان خراسان شمالی رابطه وجود دارد؟

۱-۳- اهمیت و ضرورت تحقیق

ازدوران گذشته ،توجه به سازمان ها به عنوان بازیگران اجتماعی و نیز دقت صاحب نظران به نیازها و مسائل اجتماعی مرتبط با سازمان،زمینه مساعدی را برای گسترش مفهوم سرمایه اجتماعی در حیطه سازمان ایجاد نموده است.

سرمایه اجتماعی از یک منظر،پدیده ای مدیریتی است و برای آن ویژگی های گوناگونی تعریف شده که شامل اعتماد (هنجارها)،ارزش ها و رفتار های مشترک، ارتباطات،همکاری، تعهد متقابل و شبکه ها می‌باشد(قلی پور،مدهوش، جعفریان،۱۳۸۷ :۱۱۵ به نقل از ویلانوا و جوسا،۲۰۰۳:۳۰).

سرمایه اجتماعی سازمانی،یک دارایی است که هم برای سازمان(از طریق ایجاد ارزش برای ذینفعان) و هم برای اعضای سازمان(از طریق ارتقای مهارت کارکنان) مفید و سودمند است(قلی پور،مدهوش، جعفریان به نقل از لینا و ون برن،۱۹۹۹ :۵۳۸،).

سرمایه اجتماعی زیربنای اصلی هر جامعه برای رشد و توسعه است و از تجمیع سرمایه انسانی ،سرمایه طبیعی ، سرمایه فیزیکی و مادی و نوع روابط و تعاملاتی که بین سرمایه ها در جامعه وجود دارد، به وجود می‌آید و حرکت جامعه را به سوی آینده هموار می‌سازد (چاوش باشی ،۱۳۸۲)

و از طرفی سرمایه اجتماعی می‌تواند:

* به ‌عنوان مشخصه تجارت و یا جامعه مدنی ،رفتار ریسک پذیر و نوآورانه را که جزءلاینفک کار آفرینی است تسهیل کرده و یا از آن جلو گیری می‌کند.

* سرمایه اجتماعی به عنوان مشخصه اجتماعی است که به طور مستقیم وارد عملکرد کاربردی افراد می شود و حضور آن باعث رضایت و نارضایتی می شود . افراد از وجود سرمایه اجتماعی ،عملکرد مثبت یا منفی دریافت می‌کنند و دست به اقدامات خاصی از قبیل جستجو ،فرار ،جابجایی و جبران می‌زنند و هدف ما افرادی هستند که بالقوه یا بالفعل کار آفرین و کار فرما هستند.

* سرمایه اجتماعی به صورت یک هدف مشخصه اجتماعی ،عملکرد کلی جامعه را به ‌عنوان یک کار آفرین گروهی تسهیل کرده یا از آن جلوگیری می‌کند جامعه به صورت کلی نقش یک کار آفرین جمعی را ایفا می کندکه قرار است با ابتکار و نوآوری فرصت های تجاری ایجاد کند و دیگر مشکلات اجتماعی را حل نماید (هانس وست لاند^[۴]،۱۳۸۷ :۱۷۳-۱۷۴).

از سوی دیگر، بین سرمایه اجتماعی و تعهد کارکنان،انعطاف پذیری سازمان،مدیریت مناسب کنش جمعی و ایجاد سطوح بالایی از سرمایه مفهومی، رابطه مثبت و معنی داری برقرار است. بنا بر این سرمایه اجتماعی می‌تواند عملکرد سازمانی را ارتقا دهد(بولینو ودیگران،۲۰۰۲ :۵۰۷ به نقل از قلی پور و دیگران،۱۳۸۷ :۱۱۵).

سازمان هایی که دارای سطوح بالاتر سرمایه اجتماعی هستند، احتمال دارد تا نسبت به رقبایشان که دارای سرمایه اجتماعی کم تری هستند، موفق تر باشند(نهاپیت و گوشال^[۵]،۱۹۹۸ :۲۵۰).

طبق تحقیقات به عمل آمده سرمایه اجتماعی می‌تواند:

– بر موفقیت حرفه ای تاثیر بگذارد؛

– به فرایند جستجوی شغلی کارکنان کمک نموده و پورتفلیوی بهتری از کارکنان برای سازمان ایجاد نماید؛

– مبادله منابع بین واحدها را تسهیل نماید؛

– نوآوری، ایجاد سرمایه فکری و کارایی تیم های چندمنظوره را تحریک نماید؛

– گردش شغلی کارکنان را کاهش دهد؛

– ارتباط با عرضه کنندگان،شبکه منطقه ای تولیدویادگیری بین سازمانی را تقویت نماید(قلی پور ودیگران،۱۳۸۷ :۱۱۵).

توسعه کارآفرینی یکی از نیازهای جدی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هر کشور است.کارآفرینی نماد کوشش و موفقیت در امور تجاری است.کارآفرینان به دلیل رهبری، مدیریت، نوآوری، ایجاد شغل، رقابت بهره وری و ایجاد صنایع جدید سهم مهمی در رشد اقتصادی کشور دارند.

کارآفرینی سه فایده مهم دارد: نخست باعث ثروت و رفاه برای جامعه می شود، دوم باعث نوآوری رادیکال یعنی نوآوری های تاثیرگذار در عرصه اقتصادی است، سوم باعث اشتغال مفید و مولد پایدار می شود(سلجوقی،۱۳۸۷ :۱۷-۱۸).

کارآفرینی سازمانی، با ایجاد نوآوری در سازمان سبب تحول اساسی در آن شده و همواره پیشتاز و پیشگام توسعه محصولات و خدمات جدید هستند و معمولا فرایند نوآوری را از شکل گیری ایده اولیه تا به وجودامدن محصولات و یا خدمات جدید و یا اصلاحی در ساختارتولید، خود بر عهده می‌گیرد و در کلیه فرآیندها ناظر و یا مجری هستند(قلی پور و دیگران،۱۳۸۷ :۱۱۷).

شومپیتر^[۶]، عمده فعالیت های کارآفرینی سازمانی را شامل توسعه کالا و خدمات جدید، معرفی روش های جدید تولید، تشخیص بازارهای جدید،پیدا کردن منابع جدید و توسعه و بهبود سازمان می‌داند(صمدآقایی،۱۳۷۸ :۲۰).

لذا با تحقیق حاضر سعی داریم ‌به این شناخت برسیم که شبکه ها، تعهدات دو جانبه، اعتماد و وفاداری که از مشخصه‌ های یک جامعه به شمار می‌روند، از کارآفرینی به صورت فردی یا جمعی جلوگیری می‌کند یا آن را تسهیل می‌کند. دلیل آن نیز این است که سرمایه اجتماعی در بعضی ‌گروه‌های خاص، مانند ‌گروه‌های تبهکاری، دارای تاثیرات ضد اجتماعی است.پس در پاسخ به سؤال اصلی تحقیق “چگونگی رابط بین سرمایه اجتماعی و کارآفرینی سازمانی کارکنان” هر گاه بین سرمایه اجتماعی و ایجاد کارآفرینی سازمانی کارکنان رابطه معنی داری وجود داشته باشد، می توان در گزینش کارکنان، سرمایه اجتماعی آن ها را مد نظر قرار داد.

۱-۴- اهداف تحقیق

هدف اصلی

شناسایی رابطه بین سرمایه اجتماعی و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی

اهداف فرعی

* شناسایی رابطه بین اعتماد اجتماعی ‌و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی.

* شناسایی رابطه بین انسجام اجتماعی و ‌و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی.

* شناسایی رابطه بین ارزشمداری اجتماعی و ‌و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی.

* شناسایی رابطه بین روابط متقابل اجتماعی ‌و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی.

* شناسایی رابطه بین صداقت اجتماعی ‌و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی.

* شناسایی رابطه بین مشارکت اجتماعی ‌و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی.

* شناسایی رابطه بین مسئولیت و تعهداجتماعی ‌و کارآفرینی سازمانی کارکنان آموزشکده های خراسان شمالی.

۱-۵- فرضیه های تحقیق

فرضیه اصلی