در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۰ از سوی دانشگاه علم و صنعت ایران و سازمان منطقه آزاد کیش همایشی با عنوان “همایش شهرهای الکترونیکی و اینترنتی جهان” برگزار شد که این اقدام سرفصل جدیدی در مسیر توسعه فناوری اطلاعات در کشور بود. در این همایش که با حضور جمعی از متخصصین داخلی و خارجی و برخی از مسئولین کشوری برگزار شد، بسیاری از مفاهیم و ابعاد فناوری اطلاعات همچون تجارت الکترونیک، دولت الکترونیک، آموزش الکترونیک، بانکداری الکترونیک، کارت‌های اعتباری و اینترنت و کاربردهای گوناگون آن، برای نخستین بار به صورت جدی در کشور مطرح شد. این همایش از نظر اطلاع رسانی و آگاهسازی عمومی در مورد فناوری اطلاعات نقش بسیار موثری را برعهده داشت. همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی جهان را می‌توان نخستین اقدام برای راه‌اندازی شهرالکترونیک در ایران به شمار آورد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
با ادامه یافتن برگزاری سمینارها و همایش‌های مشابه در سطح کشور، ضرورت سازماندهی و سیاست‌گذاری فناوری اطلاعات در دراز مدت مشخص شد و موجب تدوین و تصویب طرح تکفا گردید. این طرح که با هدف همجهت نمودن فعالیت‌های اجرایی در کشور در زمینه فناوری اطلاعات تدوین شده است، در تاریخ ۹ تیر ماه سال ۱۳۸۱ به تصویب هیأت وزیران رسید و جهت اجرا به سازمان‌های ذیربط از جمله شورای عالی اطلاع رسانی ابلاغ گردید. ]تکفا، ۱۳۸۱[
در تاریخ ۱۵ تیرماه سال ۱۳۸۱ شورای عالی اداری کشور به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، طرح تحقق دولت الکترونیک را تصویب نمود. این طرح که اتوماسیون الزامی فعالیت‌های عمومی و اختصاصی دستگاه‌های دولتی را در برداشت برای اجرا به تمامی سازمان‌های دولتی ذیربط ارجاع گردید. ]طرح تحقق دولت الکترونیکی، ۱۳۸۱[
در ماه‌های پایانی سال ۱۳۸۱ خلاصه طرحی تحت عنوان “سند راهبری توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات ملی” از سوی وزارت پست و تلگراف و تلفن منتشر گردید که در آن، چشم‌انداز، راهبردها، سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات ملی تبیین شده است. ]سند راهبری توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات ملی، ۱۳۸۱[
به دنبال برگزاری همایشها و سمینارهای مرتبط در این زمینه, موضوع شهرهای الکترونیک به مرور جای خود را باز کرد به طوری که در سال ۱۳۸۲, سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد با محوریت شهرداری مشهد, توسط پژوهشکده الکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران تدوین گردید. این روند تا به امروز ادامه یافته به طوری که امروز دامنه شهر الکترونیک به شهرهای بم, رامسر و کرمان نیز کشیده شده است. ] سند راهبردی شهر الکترونیک مشهد، ۱۳۸۲[
در مقابل تجاربی که در داخل کشور در زمینه شهر الکترونیک وجود دارد، می‌توان تجارب موفق فراوانی را در شهرهای سایر کشورهای دنیا مشاهده نمود. در این میان سابقه شهر الکترونیک بوستون به اختصار بررسی می‌گردد. وب سایت شهر “بوستون[۱]” ماموریت آشکار “انتقال محتوای خوب به شهروندان” را عهده دار میباشد و در این زمینه نیز تا حد زیادی موفق بوده است. شهروندان شهر “بوستون” می‌توانند به دامنه وسیعی از اطلاعات از رویه‌های کاری و مرور گزارشات بازرسی از رستوران‌ها گرفته تا اطلاعات گردشگری و وظایف شهروندان در قبال شهر دسترسی داشته باشند.
اولین صفحه سایت این شهر کاربران مختلف را به قسمت‌های مختلف سایت برمبنای اینکه از شهروندان شهر هستند, تاجرند یا توریست، هدایت می‌کند. هر نوع کاربر می‌تواند به دامنه وسیعی از اطلاعات مرتبط با نیازهایش دسترسی پیدا کند. برای مثال گردشگران می‌توانند راجع به اطلاعات تاریخی شهر, محل و ساعات کاری مکان‌های توریستی اطلاعات بدست آورند و حتی بهترین مکان‌ها را برای فیلم‌برداری پیدا کنند. یکی از محبوب‌ترین گزینههای در دسترس شهروندان “دادگاه غذایی شهردار” میباشد, که حاوی گزارشات و بازرسی‌های اخیر از تمام رستوران‌ها در سطح “بوستون”, همچنین توضیحاتی راجع به تخلفات آنها و امتیاز نهایی تعلق گرفته به هریک میباشد. همچنین در این سایت صفحه‌های وبی وجود دارد که شهروندان می‌توانند در آنها الزامات شهری خود مثل پرداخت قبوض, مالیات‌ها, جریمه وسایل نقلیه و غیره را انجام دهند. برای مثال جرائم وسایل نقلیه موتوری از طریق سیستم کارت اعتباری وجود دارد، کاری که قبلا می‌بایست از طریق پست یا توسط خود شخص انجام می‌شد.
همچنین برای تجار هم دامنه وسیعی از خدمات وجود دارد. کاربران این بخش می‌توانند به فرمهای مزایده و مناقصه و سایر فرمهای تجاری دسترسی داشته و معاملات خود را انجام دهند. در این سایت فرمهای مختلف و متعددی موجود است که حجم وسیعی از بوروکراسی‌های لازم برای انجام معاملات توسط این فرم‌ها برطرف می‌گردد. انجام معاملات بصورت روی خط به تجار امکان جستجوی اعلامیه‌های فروش و یا اعلام قیمت فروش را در قراردادهای شهری از طریق فرایند [۲]RFP روی خط، فراهم می‌آورد.
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
ناکامی در زمینه پیادهسازی یک پروژه شهر الکترونیک, اثر بدی بر افکار عمومی گذاشته و پیادهسازی پروژهای بعدی در این زمینه را با دشواری و مشکلات عدیده روبرو خواهد کرد. همانطور که ذکر شد در زمینه توسعه شهرهای الکترونیک در ایران تجارب ناموفقی وجود دارد. شاید بتوان دلایل اصلی ناکامی این طرحها را در عدم مطالعه پیشزمینه و امکانسنجی و همچنین عدم آشنایی شهروندان و مدیران شهری دانست. به منظور پیادهسازی موفق یک پروژه شهر الکترونیک در درجه اول نیازمند آن هستیم تا فاز مطالعات امکانسنجی را به خوبی به پایان رسانیم و سپس با اطلاع رسانی مناسب، اثرات تحقق شهر الکترونیک را برای شهروندان و مدیران آشکار سازیم تا کار پیادهسازی پروژه تسهیل گردد.
شهر همدان با برخورداری از موقعیت ممتاز جغرافیایی و ارتباطی در ناحیه غربی کشور و همچنین با در اختیار داشتن مراکز تاریخی و فرهنگی و طبیعی به عنوان یکی از ۶ شهر تاریخی و یکی از قطبهای گردشگری در کشور می‌بایست هرچه زودتر فناوری اطلاعات را برای توسعه خود به خدمت گرفته و از این رهاورد جایگاه خود را در شهرهای کشور ارتقاء دهد. توسعه شهر الکترونیک همدان یکی از بهترین روشها برای دستیابی به این منظور است. با توجه به این موضوع “بررسی اثرات پیادهسازی شهر الکترونیک بر مدیریت شهری با محوریت خدمات شهرداری- مطالعه موردی شهر همدان” پیشنهاد شده است.
سؤالات تحقیق
سوال اصلی:
اثرات پیادهسازی شهر الکترونیک بر مدیریت شهری- با تأکید بر وظایف برنامهریژی و سازماندهی شهرداری- در شهر همدان چیست؟
سوالات فرعی:
آیا زیرساختهای تکنولوژیکی لازم برای پیادهسازی شهر الکترونیک در همدان وجود دارد؟
آیا فرهنگ استفاده از شهر الکترونیک در بین شهروندان همدانی وجود دارد؟
آیا توان مدیریتی و کارشناسی لازم برای پیادهسازی و مدیریت شهر الکترونیک همدان وجود دارد؟
آیا منابع مالی و بودجه لازم برای پیادهسازی شهر الکترونیک همدان وجود دارد؟
شرایط تحقق شهر الکترونیک همدان چیست؟
اهداف تحقیق
-
- مطالعه و بررسی وضعیت شهر همدان به منظور آمادگی پیادهسازی شهر الکترونیک
-
- مطالعه و بررسی اثرات پیادهسازی شهر الکترونیک بر کیفیت خدمات شهری- با تأکید بر وظایف برنامه ریزی و سازماندهی در شهر همدان
تعریف مفاهیم و واژگان اختصاصی طرح
شهر الکترونیک: ارائه دسترسی الکترونیکی شهروندان به شهرداری و اماکن مختلف شهری به صورت شبانه روزی و هفت روز هفته، به شیوه‌ای با ثبات، قابل اطمینان، امن و محرمانه
دولت الکترونیک: ارائه خدمات دولتی به مردم و سازمانها به صورت شبانه روزی با بهره گرفتن از فناوری اطلاعات
شهروند الکترونیک: فردی که با فناوری اطلاعات آشنایی داشته باشد و بتواند از خدمات الکترونیک یک شهر الکترونیک استفاده کند.
شهرداری الکترونیک: سازمانی است که با بهره‌گیری از فناوری اطلاعات، خدمات خود را در حوزه وظایف شهرداری بصورت سریع، قابل دسترسی و امن به شهروندان ارائه می‌کند.
قلمرو موضوعی
این تحقیق به لحاظ روش توصیفی و به لحاظ هدف کاربردی است.
روش‌های گردآوری اطلاعات عبارتند از:
-
- مطالعات کتابخانهای و اسنادی از جمله مطالعه کتب و نشریات داخلی وخارجی به منظور آشنایی با ادبیات تحقیق
-
- طراحی و توزیع پرسشنامه بین شهروندان همدانی
-
- استفاده از آمار و اطلاعات داخلی و بین‌المللی
در این تحقیق شهر همدان به عنوان مطالعه موردی مورد بررسی قرار میگیرد.
قلمرو مکانی
جامعه آماری این پژوهش، شهروندان، سازمانها و دستگاه‌های ذیربط در زمینه شهر الکترونیک, در شهر همدان میباشند.
روش نمونه‌گیری
در این تحقیق از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای استفاده شده است، بدین ترتیب که شهر همدان به ده منطقه (محله) اصلی تقسیم شده و پرسشنامه به صورت تصادفی در میان شهروندان هر منطقه توزیع شده است.
فصل دوم: چارچوب نظری و پیشینه تحقیق
فصل دوم:
چارچوب نظری و پیشینه تحقیق
۲-۱- مقدمه
توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهان با سرعت ادامه دارد و شعاع تأثیر‌گذاری آن هر روز گسترش می‌یابد به نحوی که جهانیان را مجبور به پذیرش تغییرات بنیادی در اصول آن نموده است. رشد روزافزون و توسعه شتابان فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی در عصر حاضر فرصتها و تهدیدهای جدیدی را پیش روی ملتها و دولتها قرار داده است. در این میان شهرها نیز از مزایای فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی بیبهره نماندهاند و خود را برای پذیرفتن و استفاده بهینه از فناوریهای نوین آماده کردهاند.
در این بخش سعی میشود تا ابتدا با بررسی مفاهیم دولت و شهر الکترونیک، آشنایی بیشتری با کاربرد فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی در دولتها و شهرها پیدا کنیم و سپس شرایط و وضعیت شهر و دولت الکترونیکی در ایران و شهرهای آن را بررسی نماییم. به بررسی مفاهیم مدیریت و خدمات شهری بپردازیم و در نهایت با ایجاد مدل تحلیلی تحقیق، به بررسی اثرات شهر الکترونیک بر مدیریت شهری بپردازیم.
