الف) شروع به ارتکاب گروگانگیری کند، یا
ب) معاونت در ارتکاب گروگانگیری یا معاونت در شروع به گروگانگیری کند.
مبحث دوم: شیوه ها و ابزار های ارتکاب عملیات تروریستی
تروریست ها هم گام با رشد و پیشرفت تکنولوژی خود را با آن تطبیق داده اند. نگرانی از دست یابی تروریست ها به سلاح های هسته ای و دیگر سلاح های نوین به چالشی جدی برای کشورها تبدیل شده است. اصطلاح تروریسم تکنولوژیکال از عناوینی است که به ارتکاب عملیات تروریستی با توسل به سلاح های نوین داده شده است. پیمان همکاری کشورهای مستقل مشترک المنافع در زمینه مبارزه با تروریسم در سال ۱۹۹۹ تعریف تقریباً جامعی از تروریسم تکنولوژیکال ارائه داده است.
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
در ماده ۱ این پیمان آمده، تروریسم تکنولوژیکال عبارت است از استفاده و یا تهدید به استفاده از سلاح های هسته ایی، رادیواکتیویته ایی، شیمیایی، باکتریایی برای آسیب رساندن به سلامت بشر.
شورای امنیت نیز در قطعنامه ۱۵۴۰ به تشریح جوانب گوناگون انواع تروریسم مدرن از جمله تروریسم هسته ای، شیمیایی و بیولوژیکی و مبارزه با آنها پرداخته است.[۱۴۰] حمله تروریستی فرقه آوم شینریکو[۱۴۱] با گاز سارین به متروی توکیو در سال ۱۹۹۵ را می توان به عنوان مهمترین نمونه این نوع تروریسم عنوان کرد.
تروریست ها می توانند در کنار همان روش های سنتی همچون گروگان گیری، هواپیما ربایی و بمب گذاری، با بهره گرفتن از فناوری های نوین اقدام به ارتکاب اقدامات تروریستی مخربی نمایند.
بنابراین همانگونه که در مطالب فوق ذکر شد تروریست ها اعمال تروریستی خویش را با ابزارها و شیوه های مختلفی انجام می دهند. این شیوه ها گاه به اشکال سنتی و گاه نیز به اشکال نوین؛ مانند تروریسم هسته ای، تروریسم سایبری یا بیو تروریسم انجام می گیرد. آنچه که در شیوه های ارتکاب این جرم از اهمیت ویژه ای برخوردار است اشکال نوین ارتکاب عملیات تروریستی است؛ زیرا در خصوص شناسایی و اقدامات و تدابیر پیشگیرانه اشکال سنتی تروریسم، مطالب متنوع و متعددی ارائه گردیده است و آنچه که کمتر مورد توجه قرار گرفته است شیوه های نوین ارتکاب عملیات تروریستی است. بنابراین در این مبحث شیوه ها و ابزار نوین ارتکاب عملیات تروریستی مورد بررسی قرار می گیرند.
گفتار اول: تروریسم هسته ای
یکی از موضوعات بسیار مهم و چالش برانگیز دنیای امروز که در قرن حاضر در حقوق بین الملل کیفری مطرح شده، بحث «تروریسم هسته ای» است. بعنوان نمونه اگر یک فرد یا گروه تروریستی از مواد یا وسایل هسته ای در جهت ایجاد رعب و وحشت در میان مردم به منظور دست یافتن به اهداف سیاسی استفاده نماید، در اینجا می توان گفت که تروریسم هسته ای محقق شده است.
البته شایان ذکر است که برخی از نویسندگان با بکار بردن واژه ای مستقل به نام تروریسم هسته ای مخالفند و معتقدند که تروریسم هسته ای مفهوم علمی مستقلی نیست بلکه صرفاً یکی از مظاهر و اشکال تروریسم محسوب می شود و اساساً نیازی به بررسی و قانونمند کردن مستقل این پدیده نمی باشد. آنها معتقدند که در تحقق تروریسم آنچه مهم است ایجاد رعب و وحشت جهت حصول به اهداف سیاسی است و وسیله ایجاد این رعب و وحشت زیاد اهمیت ندارد. در مقابل، عده ای دیگر از نویسندگان اعتقاد دارند که وسیله ایجاد رعب و وحشت نیز مهم و در تحقق ماهیت عمل تروریستی مؤثر است. بنابراین در ارزیابی عمل تروریستی نباید صرفاً به نتیجه عمل که ایجاد رعب و وحشت است توجه نمود، بلکه ماهیت وسیله ایجاد کننده رعب و وحشت را نیز باید مد نظر قرار داد.[۱۴۲]
از آنجا که این شیوه از ارتکاب عملیات تروریستی قدرت تخریبی فوق العاده زیادی دارد، در عصر حاضر احتمال وقوع آن، نگرانی ها و واکنش های زیادی را به دنبال داشته است. نگرانی از دست یابی گروه های تروریستی به تسحیلات هسته ای باعث شده که روز به روز کشورهای بیشتری به طرح بین المللی مقابله با تروریسم هسته ای بپیوندند. کشورهایی از جمله چین، کره جنوبی، آلمان و روسیه و … به این طرح پیوسته اند و آژانس بین المللی انرژ ی اتمی نیز به عنوان عضو ناظر به این طرح پیوسته است. [۱۴۳]
این خطر برای کشور ایران دو چندان می باشد. زیرا ایران در منطقه ای واقع گردیده که کشورهایی مانند پاکستان، هند و کشورهای اروپای شرقی در آن وجود دارند، که از امنیت کافی در تأسیسات و ثبات سیاسی زیادی نیز برخوردار نیستند و با این وجود به فن آوری بمب هسته ای دست یافته اند. بنابراین این احتمال وجود دارد که تروریست هایی که قصد ارتکاب اعمال تروریستی در خاک کشور ایران را دارند، از طریق نفوذ در نظام سیاسی این کشورها با دست یابی به مواد هسته ای اقدام به انجام عملیات تروریستی هسته ای علیه ایران نمایند.
این نگرانی علاوه بر کشور ما برای کشورهای بسیار دیگری نیز وجود دارد. برای مثال در کشور آمریکا هر هفته هیئتی متشکل از کارشناسان آژانس های اطلاعاتی آمریکا برای ارزیابی پیشرفت واشنگتن در مسیر مشکلات خیلی حساس و ترسناک تشکیل می گردد و یکی از مهمترین موضوعاتی که در این جلسات هفتگی مورد بررسی هیئت مذکور قرار می گیرد پیدا کردن راههایی برای مبارزه با تروریسم هسته ایست.[۱۴۴]
با این حال با عنایت به ویرانیهایی که یک اقدام تروریستی هسته ای ممکن است برای بشریت به بار آورد، لزوم مجاهدت همه جانبه در دفع چنین خطری انکار ناپذیر است. انجام اقدامات فوری در راستای حفظ امنیت مردم با ایقان به اینکه گسترش سلاح های هسته ای خطر تروریسم هسته ای را شدیداً افزایش خواهد داد، بسیار ضروری می باشد. زیرا بدون تردید وقوع چنین حوادث مجرمانه ای موجبات ناامنی را در سطح نظام بین المللی فراهم خواهد نمود.
سابقه طرح مسأله ضرورت پیشگیری از تروریسم هسته ای در عرصه بین المللی به سالهای پایانی دهه ۱۹۶۰ بر می گردد. پس از آن زمان مجموعه اسناد بین المللی ذیل در خصوص مقابله با تروریسم هسته ای قابل توجهند:
۱_ کنوانسیون حفاظت فیزیکی از مواد هسته ای[۱۴۵]: موضوع تروریسم هسته ای را اولین بار آژانس بین المللی انرژی هسته ای با صدور سند ۲۲۵ خود در خصوص حفاظت فیزیکی از مواد هسته ای مورد توجه قرار داد. هر چند تعریف خاصی از تروریسم هسته ای در آن زمان صورت نگرفت اما لزوم تقویت حراست از تأسیسات هسته ای خود گامی برای مقابله با خرابکاری در تأسیسات هسته ای و در نتیجه مبارزه با تروریسم هسته ای بود. از آنجایی که سند مزبور حاوی مقررات توصیه نامه ای بود و لذا لازم الاجرا نبود، در سال ۱۹۷۹ پنجاه و هشت دولت و کمیسیون انرژی اتمی اروپا تحت حمایت آژانس بین المللی انرژی اتمی کنوانسیونی را در مورد حفاظت فیزیکی از مواد هسته ای به تصویب رساندند. این کنوانسیون با این هدف منعقد شد که خطر تروریسم هسته ای را از طریق حفاظت فنی و پلیسی مواد هسته ای و جلوگیری از دسترسی افراد غیرمجاز و تروریست ها به آنها به حداقل ممکن برساند.[۱۴۶]
۲_ کنوانسیون بین المللی سرکوب اقدامات تروریسم هسته ای[۱۴۷]: به فاصله یک هفته بعد از وقوع حوادث ۱۱ سپتامبر اجلاس کنفرانس عمومی آژانس بین المللی انرژی اتمی، قطعنامه ای با اجماع در محکومیت تروریسم به طور کلی و تروریسم هسته ای به طور خاص، صادر کرد و از دبیر کل آژانس خواست تا با بازنگری کلی در فعالیت ها و برنامه های آموزشی آژانس بین المللی انرژی اتمی زمینه تقویت اقدامات آژانس برای جلوگیری از اقدامات تروریستی به وسیله مواد هسته ای و سایر مواد پرتوزا را فراهم آورد. دبیر کل، بلافاصله گزارش مورد نظر را تهیه کرد و در ماه نوامبر، به شورای حکام آژانس ارائه داد. دبیر کل در گزارش خود به شورای حکام، دستیابی به سلاح های هسته ای، دستیابی به مواد هسته ای ورادیواکتیو و اقدامات خرابکارانه در تأسیسات هسته ای را از جمله اعمال تروریسم هسته ای قلمداد کرد و از دولت های عضو آژانس خواست تا با تمام توان و امکانات خود برای مقابله با این اعمال وارد عمل شوند.[۱۴۸]
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۱۳ آوریل ۲۰۰۵ به اتفاق آراء، کنوانسیون بین المللی سرکوب اقدامات تروریسم هسته ای را به تصویب رساند. این کنوانسیون لزوم همکاری های بین المللی را در پیگرد و زمینه یابی تروییسم هسته ای و نیز استرداد و انتقال مجرمین تصریح می کند. این کنوانسیون، اولین کنوانسیون بین المللی ضد تروریستی است که پس از حملات ۱۱ سپتامبر تصویب شده است. در مقدمه آن به این موضوع اشاره شده است که اعمال تروریستی هسته ای می تواند صلح و امنیت بین المللی را تهدید کند. هم چنین اقدامات نیروی نظامی دولت ها، مشمول این کنوانسیون نمی شود، بلکه این اقدامات تابع مقررات خاصی است که حقوق بین المللی پیش بینی کرده است. ممنوع و محکوم کردن فعالیت های تروریستی، مطرح نمودن تروریسم هسته ای به عنوان یک دغدغه جهانی و … از جمله نکات قابل توجه این کنوانسیون است. هم چنین این کنوانسیون همانند کنوانسیون حفاظت فیزیکی از مواد هسته ای، بدون اینکه تعریفی از تروریسم ارائه کرده باشد، ارتکاب اعمال معینی از سوی اشخاص حقیقی را جرم تروریستی شناخته است.[۱۴۹]
گفتار دوم: تروریسم سایبری
پیش از ورود به این گفتار، ذکر این نکته ضروری است که منظور از تروریست سایبری، استفاده از امکانات رایانه ای در جهت محقق ساختن اهداف تروریستی است. به طور مثال با بهره گرفتن از امکانات گوگل ارت[۱۵۰] بتوان تصاویر مورد نظر از نقاط مختلف کره زمین بدست آورد تا به وسیله آن بتوان انجام اقدامات تروریستی را تسهیل کرد یا از فضای سایبر بتوان در جهت تبلیغات گسترده و ایجاد محیط وحشت و ترس استفاده کرد.
به عبارت دیگر تروریسم سایبری را می توان اینگونه تعریف نمود: «بهره گیری از اینترنت و شبکه های رایانه ای و امکاناتی که این شبکه ها پدید می آورند با هدف نابود ساختن ساختارهای زیر بنایی یک جامعه؛ مانند انرژی حمل و نقل، فعالیت های دولتی، و… در راستای دستیابی به اهداف سیاسی».[۱۵۱]
تفاوت مباحثی که در گفتار سایبر تروریسم مورد بررسی قرار گرفت با مطالب این گفتار در این است که در گفتار مذکور فضای سایبر به عنوان فضایی که خود موضوع جرم واقع می گردد، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت در صورتی که در این گفتار فضای سایبر به عنوان ابزار ارتکاب جرایم تروریستی مورد مطالعه قرار می گیرد.
در گفتار مذکور عنوان گردید که حمله یا تهدید به حمله علیه رایانه ها، شبکه های رایانه ای و اطلاعاتی که در آن ذخیره شده، در صورتی که به منظور ترساندن یا مجبور کردن دولت یا اتباع آن برای پیشبرد اهداف سیاسی یا اجتماعی خاص اعمال شود سایبر تروریسم تلقی می گردد. همچنین به این نکته اشاره شد که، حمله یا تهدید علیه رایانه ها، شبکه های رایانه ای و اطلاعات ذخیره شده در آن ها به تنهایی برای تحقق جرم تروریستی کفایت نمی کند زیرا این اعمال اگر به تنهایی واقع گردند صرفاً یک جرم رایانه ای اتفاق افتاده است.
بنابراین در صورتی اعمال مذکور تروریستی محسوب می شوند که به منظور ترساندن یا مجبور کردن دولت یا اتباع آن برای پیشبرد اهداف سیاسی یا اجتماعی خاص، صورت پذیرد. به عنوان نمونه اگر فردی از طریق ورود به دیتاها و اطلاعات پردازش شده شبکه های رایانه ای مربوط به اقتصاد کشور و هک کردن آن ها به دنبال ضربه زدن مالی به یک نظام و پیشبرد اهداف سیاسی خود؛ مانند براندازی یک رژیم و یا مجبور کردن دولت به تن دادن به خواسته های خود باشد اقدامش تروریستی محسوب می گردد.
همان طور که مواد منفجره و سلاحهای گرم، اصلی ترین ابزار تروریسم کلاسیک هستند، محتمل ترین اسلحه تروریسم سایبری نیز رایانه است. روش های زیادی وجود دارد که تروریست ها می توانند از رایانه به عنوان یک وسیله تروریستی استفاده کنند. اساسی ترین روش های سایبرتروریسم عبارتند از: هک کردن، ویروس های رایانه ای، جاسوسی الکترونیک، دزدی هویت و تخریب یا دستکاری اطلاعات.[۱۵۲]
یکی از ابزارهای مورد نیاز و حیاتی تروریست ها، وسایل ارتباطی پیشرفته است تا بتوانند در کوتاه ترین زمان و کمترین مشکل از وضعیت یکدیگر آگاه شوند. فضای سایبری این امکان را برای آنها فراهم آورده و آنها می توانند با بهره گیری از انواع ابزارها ارتباطات الکترونیکی مانند؛ پست الکترونیکی، محیط های گپ[۱۵۳] و … به شکل مکتوب، شنیداری و تصویری و یا به صورت زنده با یکدیگر ارتباط داشته باشند. البته مزیت برجسته این ابزارها که امکان به کارگیری بهینه را برای گروه های تروریستی فراهم می آورد، امکان رمزنگاری[۱۵۴] محتوای ارتباطات الکترونیکی با ابزارهای بسیار پیشرفته است که احتمال رمزگشایی[۱۵۵] آنها را بسیار ضعیف می گرداند. به این تربیب آنها می توانند بدون دغدغه از دستیابی مجریان قانون به محتوای نامفهوم ارتباطاتشان، به راحتی به هماهنگی امور بپردازند. همچنین شیوه های نوین استگانو گرافی[۱۵۶] به تروریست امکان می دهد در لوای پیام های مشروع و نامشکوک، اطلاعات راجع به اقدامات تروریستی را مبادله کنند.[۱۵۷]
بدین ترتیب تروریست های می توانند با بهره گرفتن از رایانه ها در بین مردم ترس و وحشت ایجاد کرده و با از کار انداختن امکانات فنی که زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مردم وابسته به آن است زیان های وسیعی را به جامعه وارد نمایند و حتی اقداماتی را انجام دهند که منجر به جنگ و کشتار گردد.[۱۵۸]
ابزار مورد نیاز یک حمله اینترنتی در همه دنیا مشترک بوده و شامل یک دستگاه کامپیوتر شخصی و یک خط اینترنتی که بتواند کامپیوتر شخصی را به شبکه جهانی متصل کند، می باشد. امروزه وابستگی درکلیه زمینه های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی به کامپیوتر بر کسی پوشیده نیست. همه سازمان ها و وزارت خانه ها و شرکت های بزرک و چند ملیتی تا شرکت های کوچک و محلی وابسته به کامپیوتر شده اند، در حالی که بسیاری از آنها نسبت به آسیب پذیری کامپیوترها و فاش شدن اطلاعاتشان توسط هکرها، ناآگاه هستند.
ماهیت علوم را اطلاعات تشکیل می دهد. عنصری که بدلیل اهمیت فوق العاده اش عصر حاضر به آن نام گرفته است.[۱۵۹] به همین ترتیب رشد هر حوزه علمی به پردازش صحیح و سریع اطلاعاتش وابسته است. آنچه نیمه دوم قرن بیستم را از دوره های پیشین متمایز کرده، دستیابی بشر به یک پردازشگر سریع بنام رایانه الکترونیکی است و عامل مهمی که توانست در این پیشرفت پر شتاب به رایانه الکترونیکی کمک شایسته کند، ارتباطات الکترونیکی است. ارتباطات الکترونیکی امکان دسترسی و بهره برداری دور دست از سیستم های رایانه ای را فراهم کرده است. بارزترین ویژگی فضای سایبر، دسترس پذیر ساختن کلیه اطلاعات آن لاین[۱۶۰] با سرعت زیاد و با حداقل هزینه است.[۱۶۱]
این فضا دنیای بیکرانی از امکانات و قابلیت های بی شمار است که بدون محدودیت در دسترس همگان قرار دارد و هر کس به هر انگیزه و هدفی می تواند از این موهبت بهره برداری کند. بی تردید تروریست ها هم خود را از این قاعده مستثنا نمی دانند. بدون مرز بودن فضای سایبر، کاهش هزینه جرم در این فضا، امکان وارد آوردن خسارات مالی بدون آسیب های جسمی، تأمین راحت امکانات و عوامل مورد نیاز برای اقدامات تروریستی، انعکاس جهانی موفقیت تروریست ها در صورت دستیابی به اهداف، امکان هماهنگی لحظه ای در سراسر جهان با ضریب اطمینان بالا، امکان جذب حامیان از سراسر جهان و انجام بهینه فعالیت های پولی و بانکی از جمله ویژگی های فضای سایبر است که توجه تروریست ها را به خود جلب کرده است.[۱۶۲]
تروریسم سایبری از همگرایی تروریسم و فضای سایبر بوجود آمده است. برای اینکه یک تهاجم، تروریسم سایبری تلقی شود باید منجر به اعمال خشونت علیه اشخاص یا اموال گردد یا حداقل آنقدر خسارت وارد آورد که منجر به وحشت گردد. تهاجماتی که باعث فوت، آسیب جسمی، انفجار، تصادم هواپیماها، آلودگی آب یا لطمه شدید اقتصادی می شوند؛ از جمله این موارد هستند. تهاجمات شدید علیه زیر ساخت های حیاتی می تواند اقدامات تروریستی سایبری تلقی شود.[۱۶۳]
چهار شاخه اصلی از فضای سایبری که به خدمت تروریستها درآمده اند عبارت اند از: ۱-ارتباطات ۲- پشتیبانی پرسنلی و لجستیکی ۳- جمع آوری اطلاعات ۴- تبلیغات.
۱-ارتباطات: فضای سایبری در ابعاد مختلف، حوزه ارتباطات را متحول کرده است. علاوه بر سرعت فوق العاده مبادله انواع پیامهای ارتباطی الکترونیکی، ابزارهای پیشرفته ای در این فضا وجود دارد که نه تنها از افشای محتوای آنها جلوگیری می کند (برنامه های رمزنگاری) که امکان ردیابی مبدأ ارتباطات را نیز با مشکلات جدی مواجه می سازد. هم اکنون بعضی ابزارهای ناشناس کننده[۱۶۴] پیشرفته هستند که با تحریف آدرسهای آی پی[۱۶۵] ، ارتباطات الکترونیکی و مسیر حرکتشان، تقریباً شناسایی مبدأ را غیر ممکن می سازند.[۱۶۶]
۲-پشتیبانی پرسنلی و لجستیکی: بعضی رهبران گروه ها با بهره گیری از ارتباطات زنده الکترونیکی، به تشویق افراد برای الحاق به خودشان استفاده می کنند.[۱۶۷]
۳-جمع آوری اطلاعات: از آنجا که کمتر موضوعی از زندگی بشر باقی مانده که در فضای سایبری انعکاس نیافته باشد، این فضا به یک منبع غنی از اطلاعات برای طراحی انواع اقدامات تروریستی تبدیل شده است. راجع به هر موضوع، اطلاعات نسبتاً دقیقی را می توان به دست آورد؛ از امکانات دفاعی محل مورد نظر گرفته تا نشانی و شماره های شناسایی افراد. اخیراً موتور جستجوی گوگل با ارائه خدمات گوگل ارت تصاویر بسیار واضحی را از هر نقطه این کره خاکی ارائه می دهد که بدیهی است می توان از آنها برای هر گونه تحرکات تروریستی بهره برداری کرد.[۱۶۸]
۴-تبلیغات[۱۶۹]: گزینه ای که پیش از همه می تواند اهداف تئاتر ترور را محقق گرداند، تبلیغات است. با اینکه دیگر گزینه ها؛ یعنی برقراری ارتباطات هماهنگ و گسترده در سراسر جهان، جلب انواع کمکها و حمایتهای افراد از سراسر جهان و همچنین گرد آوری منسجم و از پیش طراحی شده اطلاعات، به نحو چشمگیری می تواند به انعکاس هر چه بهتر اهداف و اقدامات تروریستها کمک کند، اما جان مایه اصلی این نمایش تبلیغات است. به عبارت دیگر، انعکاس اقدامات تروریستها و حتی اطلاع رسانی به مخاطبان راجع به اهداف ترسیم شده، عمدتاً از این طریق امکان پذیر است.[۱۷۰]
گفتار سوم: بیو تروریسم
با پیشرفت علم و تکنولوژی، خصوصاً علوم طبیعی، تروریسم نیز شکل جدیدی به خود گرفته و فعالیت های کشورهای حمایت کننده از تروریسم در تحقیقات و توسعه در علومی چون میکروبیولوژی و بیوتکنولوژی و شیمی، سبب بوجود آمدن و ظهور انواع جدیدی از فعالیت های تروریستی همچون بیوتروریسم، شیمیوتروریسم و… گردیده است.
در این گفتار مفهوم، پیشینه و همچنین عوامل جذب تروریست ها به این شیوه از ارتکاب عملیات تروریستی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
بند الف: مفهوم بیو تروریسم
بیوتروریسم عبارتست از استفاده از میکروارگانیسم ها و عوامل بیولوژیک علیه جمعیت های انسانی، حیوانی و گیاهی به منظور ایجاد رعب و وحشت و دستیابی به اهداف سیاسی. تروریست ها از طریق ورود این عوامل به محیط زندگی موجودات زنده یاد شده؛ مثل آب و هوا، غذا و … سعی دارند به اهداف خود دست یابند.[۱۷۱]
از این مفهوم گاه با عنوان جنگ بیولوژیک نیز یاد می شود و آن را اینگونه تعریف می نمایند: جنگ بیولوژیک[۱۷۲] عبارتست از: استفاده از عوامل بیولوژیک، اعم از باکتری ها، ویروس ها علیه انسان ها، گیاهان، حیوانات به منظور دستیابی به اهداف خصمانه.[۱۷۳] ولی در عمل، واژه « بیوتروریسم» را هم به معنی ارعاب از طریق فوق الذکر و هم به مفهوم جنگ بیولوژیک، به کار میبرند.[۱۷۴]
به عنوان نمونه تروریستها میتوانند از طریق انتشار ویروس آبله در مکان هایی که اشخاص زیادی تردد دارند آن اشخاص را به این بیماری مبتلا سازند و رعب و وحشت گسترده ای را در جامعه ایجاد کنند. قابل ذکر است که بر خلاف تصور عموم مبنی بر اینکه بیماری آبله (اعم از انسانی یا میمونی) ریشه کن شده است، گسترش این بیماری از طریق عملیات تروریستی به دلیل اینکه سطح بالایی از افراد نسبت به این ویروس واکسینه نشده اند و واکسن کافی برای واکسینه کردن افراد در دسترس نمی باشد[۱۷۵]، می تواند خطر جدی را علیه سلامت شهروندان کشورها ایجاد کند.[۱۷۶]
بند ب: پیشینه بیوتروریسم
هرچند بیوتروریسم، یکی از معضلات نو پدید بهداشت عمومی و عامل تهدید کننده کنترل عفونت، به حساب میآید و طی دهه آخر قرن بیستم، واژه های مرتبط با آن؛ نظیر حمله بیولوژیک،[۱۷۷] جنگ افزار بیولوژیک، دفاع بیولوژیک[۱۷۸] و آموزش دفاع بیولوژیک[۱۷۹]برای اوّلین بار به فرهنگ واژه های پزشکی و بهداشت، وارد شده ولی واقعیت اینست که افکار و اعمال بیوتروریستی همواره در اقوام مهاجم، افراد افزون طلب و رقبای سیاسی ـ اقتصادی از یک طرف و افکار مدافعه گرانه یا تلافی جویانه در افراد، ارتش ها و دولت ها و شخصیت های مورد تهدید، از طرف دیگر، از هزاران سال قبل وجود داشته است.
داستان هایی که در خصوص استفاده از این حربه در کتب تاریخی بیان شده گاهی ظاهر افسانه گونه و باور نکردنی به خود می گیرد. مثلاً در کتاب ذخیره خوارزمشاهی که اوّلین دائره المعارف پزشکی به زبان فارسی محسوب میشود و توسط دانشمند ایرانی، سید اسماعیل جرجانی در قرن ششم هجری شمسی، تالیف گردیده است، آمده است که: «بعضی از ملوک، کنیزکان را به زهر، بپرورند چنانکه خوردن آن ایشان را عادت شود و زیان ندارد. این از بهر آن کنند تا آن کنیزک را به تحفه (هدیه) یا به حیله دیگر به خصمی که ایشان را بود برسانند تا به مباشرت آن کنیزک، هلاک شوند …»[۱۸۰] و ابن سینا نیز در اوایل هزاره دوم میلادی در دائره المعارف «قانون در طب»، مطلب مشابهی را بیان نموده،[۱۸۱] دکتر الگود در کتاب تاریخ پزشکی ایران و سرزمین های خلافت شرقی، سمّ مزبور را هِند گیاه اَلبِیش نامیده که نوعـی سمّ بیولوژیک به حساب میآید.[۱۸۲]
علاوه بر اینها به گواهی تاریخ، بسیاری از رهبران و شخصیت های مذهبی را با مواد بیولوژیک به قتل رسانده اند. برای مثال در قرن چهاردهم میلادی نیروهای مهاجم تاتار، با پرتاب اجساد قربانیان طاعون به داخل شهر کفا[۱۸۳] باعث ابتلاء تعداد زیادی از اهالی آن شهر و قتل عده کثیری از آنها گردیده اند.[۱۸۴] ژاپن در جنگ جهانی دوم و شوروی سابق، به هنگام محاصره شهر استالینگراد بوسیله آلمان ها، در سطح وسیعی از سلاح های بیولوژیک، استفاده کرده اند.[۱۸۵]