فصل دوم که در دو بخش ارائه شده است، ابتدا ادبیات موضوع، بررسی و سپس تحقیقات خارجی و داخلی مرتبط با موضوع ارائه گردیده است.
در فصل سوم روش تحقیق مورد بحث قرار گرفته است. در این فصل ابتدا فرضیه‌های پژوهش، متغیرهای پژوهش (متغیر وابسته، متغیرهای مستقل و متغیرهای کنترلی) و نحوه اندازه گیری آن ها به تفصیل بیان گردیده است. سپس جامعه آماری پژوهش، حجم نمونه، روش نمونه‌گیری و قلمرو پژوهش بیان گردیده است. و ابزارها و شیوه های گردآوری اطلاعات و داده های پژوهش و روش تجزیه و تحلیل داده ها دیگر مطالبی هستند که در این فصل مطرح شده است.
در فصل چهارم یافته های پژوهش ارائه گردیده‌اند، آمار توصیفی در ابتدا ذکر شده است. سپس با بیان فرضیه‌ها، نتایج آزمون‌های آماری در جداولی خلاصه و ارائه شده‌اند.
فصل پنجم شامل سه بخش، خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهادات می‌باشد. ابتدا خلاصه ای از موضوع، روش و یافته های تحقیق بیان شده است، سپس نتیجه گیری و بررسی تطبیقی یافته ها ارائه شده و در خاتمه پیشنهادها، محدودیت ها و زمینه‌های تحقیقات آتی ارائه شده است. فهرست منابع و مأخذ تحقیق نیز ضمیمه است.
فصل دوم
مروری بر شده
۲-۱٫ مقدمه
سرمایه در گردش از اقلام مهم دارایی های واحدها و بنگاههای اقتصادی تلقی می شود که در تصمیمات مالی نقش قابل توجهی دارد. توسعه کمی و کیفی فعالیتهای تجاری، توسعه کمی و کیفی قلمرو مدیریت مالی را به دنبال داشتهاست و به تبع آن مدیریت مالی را پیچیده نموده است. تداوم فعالیتهای بنگاههای اقتصادی تا میزان زیادی به مدیریت منابع کوتاه مدت آن بستگی دارد، زیرا فعالیتهای عملیاتی در یک دوره عادی که معمولاً سالانه است به شناخت سرمایه در گردش و مدیریت مطلوب آن مربوط می شود به طوری که از این طریق، نتایج مورد انتظار تحقق یابد و امکان تداوم فعالیت در بلندمدت فراهم شود( نیکومرام، رهنمای رودپشتی، هیبتی،۸۳،۱۶ ).
نگهداری سطح مطلوب وجه نقد برای پرداخت بدهیهای سررسید شده، و استفاده از فرصتهای ناگهانی مناسب جهت سرمایه گذاری که نشانهای از انعطاف پذیری واحد تجاری می‌باشد و دسترسی به مواد اولیه برای تولید به طوری که شرکت بتواند به موقع جوابگوی تقاضای مشتریان باشد دال بر اهمیت سرمایه در گردش می‌باشد. هر گونه تصمیمی در این بخش توسط مدیران واحد تجاری اتخاذ می شود اثرات شدیدی روی بازدهی عملیاتی واحد تجاری می گذارد که باعث تغییر ارزش شرکت و نهایتاًً ثروت سهام‌داران خواهد شد.
در این فصل ادبیات تحقیق به طور گسترده مورد بحث و بررسی قرار گرفته می شود. در ابتدا، یک تعریف و مفهوم جامعی از سرمایه در گردش و مدیریت سرمایه در گردش ارائه می‌گردد. در ادامه به صورت تفصیل تشریح می شود. سرانجام در بخش پایانی فصل نیز مروری بر مطالعات انجام شده به تفکیک، مطالعات انجام شده در خارج از کشور و مطالعات انجام شده در داخل کشور بیان می‌گردد.
۲-۲٫ مفهوم سرمایه در گردش
سرمایه در گردش یک شـرکت مـجموعه مبالغی اسـت که در دارایی‌های جاری سرمایه‌گذاری می‌شود. اگر بدهیهای جاری از دارایی‌های جاری کسر گردد مقدار خالص آن به دست می‌آید. مدیریت سرمایه در گردش عبارت است از تعیین حجم و ترکیب منابع و مصارف آن به نحوی که ثروت سهام‌داران افزایش یابد (تروئل و سولانو[۳]، ۲۰۰۶).
به دارایی‌های جاری، مصارف سرمایه در گردش گفته می‌شود که عبارت است از: موجودی نقدی، اوراق بهادار قابل معامله، حساب‌های پرداختنی و موجودی کالا؛ مدیریت باید مواظب میزان هر کدام از این اقلام باشد تا بتواند جوابگوی عدم هماهنگی زمانی بین پرداخت‌ها و دریافت‌های شرکت باشد (عبدالرحمان و محمد ناصر[۴]، ۲۰۰۷).
شرکت‌ها سرمایه در گردش را به منظور حمایت و پشتیبانی از فعالیت‌ها و عملیات اصلی شرکت نگهداری می‌کنند، به عبارت دیگر آن حاصل عملیات شرکت می‌باشد، زیرا شرکت همیشه نیازمند است که مقداری نقدینگی برای خرید مواد اولیه مصرف کند .سرمایه در گردش به عنوان معیاری برای اندازه‌گیری توان نقدینگی شرکت به کار می‌رود. هر چه قدر مقدار آن بالا باشد، توان نقدینگی شرکت بالا است. به طور خلاصه، سرمایه‌گذاری است که امکان تداوم فعالیت شرکت را در کوتاه‌مدت فراهم می‌کند تا از فعالیت اصلی و سرمایه‌گذاری بلندمدت خود پشتیبانی کرده و به اهداف بلندمدت خود برسد (لوانیزولازاریدیز،[۵]۲۰۰۴).
۲-۳٫ مفهوم مدیریت سرمایه در گردش
مدیریت سرمایه در گردش عبارت است از مدیریت منابع و مصارف کوتاه‌مدت شرکت. دارایی‌های جاری و بدهیهای جاری معمولاً از محل فروش‌های کنونی و پیش‌بینی شده تأمین می‌شوند. این منابع و مصارف (کوتاه‌مدت) از اجزای اصلی تشکیل‌دهنده آن هستند. به‌علاوه مدیران مالی میزان ورود سرمایه‌گذاری در هر یک از این اقلام و رسانیدن آن ها به سطح مطلوب و موردنظر را تعیین می‌کنند و در عین حال، مقدار وجه موردنیاز برای تهیه و تأمین‌مالی دارایی‌های جاری و منابع تأمین کننده این وجوه را مشخص می‌سازند (تروئل و سولانو، ۲۰۰۶).
تصمیمات مربوط به تأمین مالی بلندمدت لازم برای پشتیبانی مالی از دارایی‌های جاری واحد انتفاعی را در بر‌می‌گیرد و آن بخش از دارایی‌های جاری است که بر بدهی‌های‌جاری فزونی دارد و از طریق استقراض بلندمدت و حقوق صاحبان سهام پشتیبانی مالی شده است. هر واحد انتفاعی که نسبت جاری بیش از یک دارد، سرمایه در گردش مثبت دارد. برای سطح معینی از بدهیهای جاری، هر چه آن در واحد انتفاعی بیشتر باشد نسبت جاری بالاتری خواهد داشت. قراردادهای وام‌های بلندمدت شامل مواردی ناظر بر نگهداری مبلغ معینی از آن می‌باشد. (جهانخانی و همکاران،۱۳۸۶).
به طور کلی مدیریت سرمایه در گردش بیشتر به مدیریت دارایی‌های‌جـاری اشاره دارد کــــه درگیر دو فرایند ذیل می‌باشد:
۲-۳-۱٫ پیش‌بینی وجه نقد موردنیاز
تغییر در میزان عملیات شرکت می‌تواند تأثیر سریعی بر سطح سرمایه در گردش موردنیاز بگذارد. برای مثال اگر قیمت مواد خام افزایش یابد، وجه نقد بیشتری برای خرید مواد اولیه لازم است، در چنین شرایطی حتی اگر شرکت بتواند قیمت فروش کالای تولیدی خود را افزایش دهد، نیاز بیشتری برای پشتیبانی فروش خواهد بود. یک مدیر آگاه و هوشیار فعالیت‌های‌عملیاتی را تحت نظر داشته و بر اساس آن سطح موردنیاز برای دوره های آتی را برآورد می‌کند(همان منبع).
۲-۳-۲٫ تأمین وجوه
زمانی که وجوه موردنیاز پیش‌بینی شد، مدیر مالی باید آن را از بهترین منابع و با کمترین هزینه برای دوره مالی مورد نظرتأمین کند. برای مدیریت سرمایه در گردش کارا و مؤثر در یک شرکت، پیش‌بینی و تأمین وجه موردنیاز شرکت یک هدف است. به طور کلی، آن بدین معنی است که وجوه نقد، حساب‌های دریافتنی و موجودی کالا در سطحی حفظ شوند که بتوانند برای پرداخت صورت‌حساب‌های کوتاه‌مدت و تعهدات جاری شرکت مناسب و کافی باشند (همان منبع،۱۳۸۶).
۲-۴٫ اهمیت مدیریت سرمایه در گردش
مدیریت سرمایه در گردش شامل جنبه‌های مختلفی است که آن را موضوع مهمی برای مطالعه می‌سازد. برخی از جنبه‌ها به شرح زیر است (شباهنگ، ۱۳۸۵):
