محققان در پژوهشهای خود دریافتند که کیفیت زندگی کاری تأثیر شگرفی روی واکنشهای رفتاری کارکنان مانند هویتسازمانی، رضایت شغلی، مشارکت کاری، تلاش شغلی، عملکرد شغلی، قصد ترک خدمت، تغییر و تبدیل سازمانی دارد.(سیگری، افراطی، سیگل و لی[۱۴] ۲۰۰۱، ۲۴۱) این پژوهشها نیز تائید کردهاند مؤلفههای کیفیت زندگی کاری بر رضایت کارکنان و نهایتاً در ادامه یا ترک پست کنونی نیز بسیار تأثیر میگذارد.(راسر و جوینار[۱۵] ۲۰۰۳، ۸۳۰-۸۱۳)
مفهوم کیفیت زندگی کاری با توجه به بهبود کلی شرایط محیط کار، به توجیه و معرفی رویههایی میپردازد که باعث کاهش یکنواختی کار گردیده و به تنوع و محرک بودن کار توجه می کند لذا این مهم مفهومی کاملاً ساده، عملی و امکانپذیر و شدیداً انسانی هست پس در دنیای امروزه که دنیای سازمانهاست و رابطهی افراد با سازمانها در آن اجتنابناپذیر هست و انسانها در این دنیای کاملاً سازمانی نقش اول را بازی کرده و باارزشترین منبع برای سازمانها تلقی میگردند لذا توجه به کیفیت زندگی کاری افراد امری مهم برای سازمانها هم به لحاظ بهبود عملکرد سازمان و هم به لحاظ رفتاری انسانی بوده و امروزه توجهی ویژه به آن میگردد.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
لذا از زمان شروع بحث کیفیت زندگی کاری تاکنون صدها کتاب، مقاله و نظریههای مختلف ازجمله نظریه والتون، تاتل، بلچر و دسلر ارائه شده است که کوشش همگی آنها شناخت مفهوم کیفیت زندگی کاری و روشهای اندازهگیری آن بوده است. علاوه بر این سمینارها و کنفرانسهای متعددی در این زمینه انجامشده است، اما آنگونه که شایسته است ابعاد و اثرات آن موردتوجه قرار نگرفته و هنوز مفهوم آن برای بسیاری از مدیران ناآشنا و ناشناخته بوده و مفهومی ناخوشایند تلقی میگردد. (شمس مهربانی۱۳۹۰)
با توجه به مطالب پیشگفته شده و تأثیرات نامطلوبی که اعتیاد به کار روی کارکنان سازمانها میگذارد به دلیل اهمیت و نقشی که منابع انسانی در سازمانها ایفا میکنند کیفیت زندگی کاری آنان حائز اهمیت بوده لذا محقق میکوشد تا تأثیر اعتیاد کاری را بر روند بهداشت شغلی و درنهایت بر کیفیت زندگی کاری بررسی نموده و نتایج را برای استفاده بهینه مدیران در سازمانها جهت نیل مطلوب به اهداف سازمانی در اختیار آنان فرار دهد و همچنین در پی راهی برای متعادل کردن زندگی کاری و زندگی افراد کارمند میباشد تا بر این اساس بتوان در هر دو زمینه آنان را برای موفقیت هر چه بیشتر آماده کرده و از جهت دیگر بهداشت شغلی را که نتیجه روان سالم و همینطور بدن سالم هست و همچنین بهبود کیفیت زندگی کاری را برای آنان به ارمغان بیاورد.
۱-۵ اهداف تحقیق:
از اهداف این پژوهش بهطور عام، دستیابی به اهداف کلی، خاص و کاربردی زیر میباشد.
۱-۵-۱ اهداف کلی:
افزایش صحت و سلامت روانی و بهداشت شغلی (بهداشت فیزیکی و روانی) کارمندان سازمانها
کمک به افراد و سازمان تا هم فرد و هم سازمان به یک رابطه برد- برد دست یابند
یاریرساندن به افراد برای ایجاد یک تعادل معقول بین زندگی کاری و شخصی
و درنهایت بهبود زندگی کاری افراد شاغل در سازمانها
۱-۵-۲ اهداف خاص و کاربردی:
مطالعه روی کارمندان سکوی نفتی سروش (منطقه بهرگان)
مطالعه در سایر سکوهای نفتی شمال و جنوب کشور
مطالعه در سایر مناطق و سازمانها که در شرایط مشابهی (ازنظر مکانی، موقعیتی و دشواری کار) در مقایسه با سکوی سروش قرار گرفتهاند میباشد.
۱-۶ فرضیات تحقیق:
در پژوهش حاضر، محقق میکوشد تا درستی فرضیههای زیر را با توجه به پژوهشهای انجامگرفته شده در زمینههای مذکور، بررسی نموده و به نتایجی دقیق و صحیح دست یابد که فرضیههای پژوهش عبارتانداز:
۱-۶-۱ فرضیات اصلی:
اعتیاد به کار بر کیفیت زندگی کاری تأثیر معکوس دارد.
اعتیاد به کار بر بهداشت شغلی تأثیر معکوس دارد.
بهداشت شغلی بر کیفیت زندگی کاری تأثیر مستقیم دارد.
۱-۶-۲ فرضیات فرعی:
عجین شدن با کار باعث کاهش بهداشت شغلی میگردد.
تمایل درونی به کار باعث کاهش بهداشت شغلی میگردد.
لذت از کار باعث کاهش بهداشت شغلی میگردد.
عجین شدن با کار باعث کاهش کیفیت زندگی کاری میگردد.
تمایل درونی به کار باعث کاهش کیفیت زندگی کاری میگردد.
لذت از کار باعث کاهش بهداشت شغلی میگردد.
۱-۷ حدود مطالعاتی تحقیق:
۱-۷-۱ قلمرو مکانی تحقیق:
این تحقیق به بررسی تأثیر اعتیاد به کار و بهداشت شغلی بر روی کیفیت زندگی کارکنان سکوی سروش در منطقه عملیاتی بهرگان میپردازد.
۱-۷-۲ قلمرو زمانی تحقیق:
این پژوهش در دوره زمانی نیم سال اول تحصیلی ۱۳۹۴-۱۳۹۳ صورت گرفته است.
۱-۸ مدل مفهومی تحقیق:
چارچوب علمی و نظری که برای به انجام رساندن تحقیقات علمی، مورد نیاز میباشد مدل مفهومی نامیده میگردد. در این پژوهش از مدل اسپنس و رابینز (۱۹۹۲) جهت بررسی ابعاد اعتیاد به کار استفاده گردیده است که این مدل به صورت زیر میباشد:
شکل (۱-۱) مدل اسپنس و رابینز، ۱۹۹۲
و به همین ترتیب جهت بررسی تأثیر متغیر مداخله گر بهداشت شغلی روی متغیر وابسته کیفیت زندگی کاری از مدل گلدبرگ و هیلر[۱۶] (۱۹۷۹) با ۴ بعد علائم جسمانی، مقیاس علائم اضطرابی و اختلال خواب و مقیاس کارکرد اجتماعی استفاده گردیده است. لازم به ذکر است با توجه به این که متغیر اعتیاد به کار بر مقیاس علائم جسمانی(مدل بهداشت شغلی گلدبرگ و هیلر) و درنهایت بر متغیر وابسته کیفیت زندگی کاری تأثیر کمی میگذارند در این پروژه تنها تأثیر سه بعد دیگر بهداشت شغلی(روانشناختی) با مشاوره اساتید محترم راهنما و مشاور بررسی میگردد.
شکل (۲-۲) مدل گلدبرگ و هیلر، ۱۹۷۹
همچنین جهت بررسی متغیر کیفیت زندگی کاری، از مدل والتون[۱۷] (۱۹۹۷) استفاده گردیده است که این نظریه نسبت به سایر نظریات از گستردگی و غنای بیشتری برخوردار میباشد.
شکل (۱-۳) مدل ریچارد والتون،۱۹۹
۱-۹ مدل عملیاتی تحقیق:
حال با توجه به مدلهای نظری فوق مدل عملیاتی این تحقیق بهصورت زیر تدوین گردیده است:
شکل (۱-۴) مدل عملیاتی پژوهش
۱-۱۰ تعاریف مفهومی و عملیاتی:
اصطلاحات مورداستفاده در این تحقیق عبارتاند از: اعتیاد به کار، بهداشت شغلی، کیفیت زندگی کاری، سکوی سروش که در زیر به تعریف آنها به تفضیل میپردازیم.
۱-۱۰-۱ اعتیاد به کار:
اعتیاد به کار اولین بار توسط یک روانشناس آمریکایی به نام وین اوتس در سال ۱۹۷۱ بهکاربرده شد که به معنای نوعی خو گرفتن و اعتیاد به کار در افراد میباشد که فرد نیاز فراوانی به کار کردن دارد که این نیز موجب اختلالات و تعارضات زیادی در سلامت جسمانی، شادی، روابط بین فردی و روحیه اجتماعی بودن فرد دارد.
۱-۱۰-۲ لذت از کار:
در افراد معتاد به کار، اشتیاق و علاقه شدیدى به کارشان دیده میگردد که میتوان آن را در اختصاص دادن وقت و انرژى زیاد به کار مشاهده نمود افراد مذکور از انجام کار لذت برده و احساس مثبتى دارند که همین امر موجب درگیر شدن هر چه بیشتر آنان با کار میشود.
۱-۱۰-۳ تمایل درونی به کار:
افراد معتاد به کار، اکثرا به فعالیتهای کارى خود، فکر کرده و تمایل و شیفتگى قوى به کارشان دارند بهطوریکه نمیتوانند آن را متوقف و حتى کنترل نمایند. درواقع، آنان در خارج از محل کار نیز به کار فکر میکنند آنگونه که وقتى مشغول به کار نیستند، احساس گناه میکنند. انجام اضافه کار و حضور تا دیروقت در محل کار، از شاخصههای تمایل درونى به کار در این افراد میباشد.