در این روش ضابطه قبول یا رد پروژه بر اساس نرخی بنام نرخ بازگشت سرمایه است. درحقیقت تعادل درآمدها ( درآمدهای سالیانه، ارزش اسقاطی و. . . . ) و هزینه ها ( سرمایه اولیه، هزینه سالیانه) تحت یک نرخ امکان پذیر است و آن نرخ بازگشت سرمایه میباشد. بدیهی است نرخ بازگشت سرمایه باید شرایط لازم را جهت انتخاب پروژه به عنوان اقتصادی ترین پروژه داشته باشد.
ROR>MARR طرح پذیرفته می شود
ROR<MARR طرح پذیرفته نمی شود
در روابط بالا ROR نرخ بازگشت سرمایه و MARR حداقل نرخ جذب کننده می باشد. محاسبه نرخ بازگشت سرمایه معمولا با بهره گرفتن از یکی از دوروش زیر انجام می شود.
– محاسبه نرخ بازگشت سرمایه با بهره گرفتن از روش ارزش فعلی
همانطور که اشاره شد، نرخ بازگشت سرمایه از تعادل ارزش فعلی درآمدها و هزینه ها حاصل می شود این تعادل تنها تحت یک نرخ امکان پذیر است آن نرخ، نرخ بازگشت سرمایه است به عبارت دیگر روابط زیر برقرار است :
NPW=0
PWB=PWC PWC=0
اگر پروژه ای از پارامتر های سرمایه اولیه (P)، ارزش اسقاطی (sv)، درآمد سالیانه (A) عمر مفید (n) تشکیل شده باشد. حل رابطه زیر i که چیزی جز نرخ بازگشت سرمایه نیست را تعیین خواهد کرد :
-P+A(P/A,i%,n)+SB(P/F,i%,n)=0
– محاسبه نرخ بازگشت سرمایه با بهره گرفتن از روش یکنواخت سالیانه
با تعادل قرار دادن درآمدهای سالیانه و هزینه های سالیانه، طبق روابط زیر می توان به نرخ بازگشت سرمایه دست یافت.
-
- NEUA=0
-
- EUAB=EUAC
-
- EUAB-EUAC=0
در رابطه فوق (NEUA) مقدار درآمد سالیانه یکنواخت را نشان می دهد. در پروژه ای با پارامتر های سرمایه اولیه (P)، ارزش اسقاطی (sv) در آمدسالیانه (A) و عمر مفید n برای محاسبه نرخ بازگشت سرمایه رابطه کلی زیر برقرار است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
-P(A/P,i%,n)+A+sv(A/F,i%,n)=0
۳-۳-۷- روش نسبت منافع به مخارج
یکی دیگر از تکنیک های اقتصاد مهندسی برای مقایسه اقتصادی طرح ها روش نسبت منافع به مخارج یا سود به هزینه B/C می باشد. این روش علاوه بر بررسی اقتصادی طرح های خصوصی که از سرمایه گذاری های خصوصی بوجود می آید، قادر است ارزیابی طرح های دولتی را نیز انجام دهد. اشاره می شود که طرح های دولتی از آنجا که عمومی هستند و نتایج آن عاید مردم می گردد پیش بینی نتایج و بیان آن برحسب پول از پیچیدگی خاصی برخوردار است. فرمول کلی نسبت منافع به مخارج بصورت زیر است.
هزینه ها/ضررها- منافع B/C =
همانطور که در رابطه فوق نمایان است ضررها به هزینه ها اضافه نمی شود، بلکه از منافع کاسته می گردد. بادر نظرگرفتن ارزش زمانی پول و انتخاب یکی از دو روش PW یا EUA می توان رابطه زیر را نوشت.
PW مخارج/PW منابع= B/C
EUA مخارج/ EUAمنابع= B/C
چنانچه B/C بزرگتر و مساوی یک باشد طرح اقتصادی است؛ و اگر B/C کوچکتر از یک باشد طرح غیر اقتصادی می باشد.
۳-۳-۸-تکنیک های دیگرمحاسبه
– روش دوره بازگشت سرمایه[۳۵]
دوره بازگشت سرمایه، یک روش تقریبی برای مقایسه اقتصادی پروژه هاست. تحلیل گر بااستفاده از این روش دوره یا مدت زمانی را جستجو می کند که سرمایه اولیه بتواند توسط درآمد سالیانه جبران شود به عبارت ساده تر مجموع درآمدهای سالیانه در آن دوره، برابر هزینه های سرمایه گذاری گردد.
رابطه کلی محاسبه دوره بازگشت سرمایه :
در رابطه فوق CF برابر فرایند مالی در فرایند مالی در پایان سالJ ام می باشد اگر درآمد سالیانه در پایان هر سال مساوی صفر شوند n دوره بازگشت سرمایه از طریق رابطه زیر قابل محاسبه است :
۳-۴- نرخ تنزیل اجتماعی
بیان کمی، ارزش وزنی که جامعه برای هزینه ها و فایده های سالهای آینده یک طرح قائل است و یا انتظار بازدهی جامعه از طرح های اقتصادی در آینده را نرخ تنزیل اجتماعی گویند. این نرخ کاهش ارزش هزینه ها و فایده های آینده از دیدگاه جامعه است و حلقه ارتباطی بین هزینه ها و فایده های طرح است. این نرخ نقش اساسی در تخصیص مطلوب منابع دارد و باعث صرفه مناسب به مطلوب ترین شکل می گردد. اگر نرخ تنزیل اجتماعی پایین باشد. بدان معناست که مسئولین طرح، اهمیت را به مصرف در آینده و نسل های آتی می دهند.
۳-۵- روش معادل هزینه[۳۶]
Lcoe بطور ساده عبارتند از: تقسیم هزینه سالیانه بر انرژی خروجی سالیانه. روش معادل هزینه از روش های رایج در برآورد اقتصادی طرح های نیرو گاهی، بویژه نیرو گاههایی که با انرژی های نو فعالیت می کنند که برای بدست آوردن قیمت تمام شده برق تولیدی مورد استفاده قرار می گیرد.
LCOE=AC+ O and M + PVf / Eout
= AC هزینه سالیانه سرمایه گذاری
= O and M هزینه تعمیر و نگهداری سالیانه
PVf = هزینه سو خت مصرفی سالیانه
Eout = کل انرژی سالیانه ناخالص تولیدی، توسط نیرو گاه برحسب کیلو وات ساعت می باشد.
– هزینه سرمایه گذاری سالیانهAC
هزینه یکنواختی است که در طول عمر نیرو گاه دارای ارزش ثابتی است برای بدست آوردن هزینه سرمایه گذاری سالیانه لازم است. ضریب بازگشت سرمایه CRF در کل هزینه سرمایه گذاری اولیه ضرب نمود.
AC = CRF * C
LCOE = Levelized cost of electricity
= CRF
= n طول عمر نیرو گاه
= rنرخ تنزیل
=Cمقدار کل سرمایه اولیه
درمحاسبات مربوط به قیمت تمام شده، چنانچه نرخ بهره نیز در روابط هزینه سالیانه لحاظ نمائیم. مقدار ACمتفاوت خواهد بود و از رابطه زیر پیروی می کند.
[(PVC*FCR)+( PVL*FCRL)+( PVO+PVF)CRF] = AC
نرخ تورم