عاطفی
ترجیح
دوست داشتن
شناختی
دانش
آگاهی
شکل ۲-۵: مدل «لاویج و استاینر» (سلسله مراتب اثرات) (Barry & howard, 1990)
لاویج و استاینر اشاره کردند که مراحل این مدل برای تمامی کالاها و خدمات لزوما به طور یکسان طی نمیشود. برای برخی محصولات، این مراحل آهسته تر طی میشود؛ این گونه محصولات احتمالا تعهد اقتصادی و روانشناختی بیشتر دارند و خرید این گونه محصولات ریسک بیشتری دارد. بعضی محصولات دیگر این چنین نیست و ممکن است خیلی جدی نگیرند و خرید آنها نیز نیاز به فرایند تصمیم گیری آگاهانه پیچیده نداشته باشد. وقتی که وفاداری نسبت به محصولات با ریسک پایین به وجود میآید تهدید از سایر محصولات به طور قابل ملاحظهای کمتر میشود.
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
بنابراین برند سازی کمک میکند برای خرید محصولاتی که مکررا خریداری میشود، قوانین تصمیم گیری سادهای بگذارند که دیگر نیاز به یک فرایند تصمیم گیری آگاهانه پیچیده نداشته باشد.
حال که مشخص شد برای استفاده از تکینک طرز فکر، مدل ۶ مرحلهای تاثیر تبلیغات بر رفتار مصرفکننده (مدل لاویج و استاینر) را به کار میگیرند و به توضیح مراحل این مدل و ارتباط هر یک از این مراحل با اجزاء طرز فکر میپردازیم.
۱) آگاهی: در این مرحله مصرفکنندگان یا خریداران ابتدا باید از وجود محصولات جدید اطلاع داشته باشند یا آگاه باشند که تبلیغات بازرگانی نقش مهمی را در این زمینه ایفا میکند.
۲) دانش و معلومات: در این مرحله تبلیغات بازرگانی سعی دارد که محصولات جدید را به مصرفکنندگان معرفی نماید و تمامی خواص و ویژگیهای محصول را به سمع مصرفکنندگان برساند. حال مصرفکنندگان با توجه به نیازهای خود و اطلاعاتی که از تبلیغات درباره محصول جدید میگیرند به فرایند خرید خود ادامه میدهند. این دو مرحله مربوط به جزء شناختی طرز فکر میباشد.
۳) تمایل: در این مرحله تمایل رفتاری در مصرفکننده ایجاد میشود که به میزان علاقمندی مصرفکننده نسبت به آن کالا بر میگردد. البته در این باب، تبلیغات بازرگانی نیز در راستای خرید مصرفکننده به ایجاد تمایل کمک میکند.
۴) ترجیح دادن: در این مرحله یک مارک تجاری از سایر مارکهای تجاری ترجیح داده میشود یا این که از میان کالاهای موجود در سبد کالاهای انتخابی، یکی از این محصولات بر سایرین را ترجیح داده میشود و برای خرید انتخاب میگردد. مرحله سوم و چهارم به جزء احساسی طرز فکر بر میگردد یعنی در این دو مرحله طرز فکر مصرفکننده نسبت به کالای مورد تبلیغ شکل میگیرد که اگر این طرز فکر یا احساس شکل گرفتهشده مطلوب باشد، قصد خرید آن کالا در مصرفکننده به وجود میآید. به این دو مرحله، مراحل شکل گیری طرز فکر و احساسات نیز میگویند.
۵) متقاعد شدن: مصرفکننده پس از طی این چهار مرحله قبلی و تصمیم گرفتن به خرید کالای مورد تبلیغ، خود را متقاعد ساخته که کالای تبلیغشده را بخرد.
۶) خرید: در صورتی که انتقال پیامهای تبلیغاتی با موفقیت انجامشده باشد و باور مصرفکننده نیز بر این باشد که این پنج مرحله را به صورت عقلایی طی کرده است، عمل خرید صورت میگیرد و مصرفکننده کالای مورد تبلیغ را میخرد و کار آژانسهای تبلیغاتی نیز با این اقدام خاتمه مییابد.
این دو مرحله نهایی به جزء رفتاری طرز فکر بر میگردد. یعنی تبلیغات بازرگانی بر شرایط روحی و تغییر نگرش مصرفکنندگان از سایر کالاها تاثیر داشته و در ذهن آنان عقیده مثبتی نسبت به کالای تبلیغشده ایجاد کرده است و نهایتا منجر به رفتار خرید شدهاست.
لاویج و استاینر اظهار داشتند که این مدل بیشتر از یک موضوع کیفی و صرفا نظری میباشد؛ چون که اقدامات خرید نیاز به برانگیخته شدن دارند و همچنین نیاز به انگیزش کانالهای ارتباطی دارند که این کانالها ممکن است کاملا متفاوت از کانالهای ایجادکننده اطلاعات و معلومات درباره محصولات باشد. (منصوری، ۱۳۸۳)
۲-۲-۸-۲-۲-۵- آزمون رفتار خرید
این آزمونها برای مشخص کردن رفتار واقعی خرید مصرفکننده انجام میشود.
کوپنهای ترغیبکننده خرید : این آزمون به شکل پژوهش از راه دور انجام میشود. از میان مشتریان یک مرکز خرید، یک نمونه تصادفی ۶۰۰ تایی انتخابشده و آنها را در گروه کنترل در آزمایش قرار میدهند. گروه آزمایش در برابر ۵ آگهی رادیویی یا تلویزیونی و یا ۶ آگهی چاپی قرار میگیرند. حدود ۲۵۰ نفر از افراد گروه آزمون، پرسشنامهای را در ارتباط با آگهیها پر میکنند. به اعضای هر گروه یک شماره و یک پاکت کوپن حاوی نام کالای مورد آزمون اعطا میشود. این کوپنها قابل خرج در نزدیک ترین داروخانه یا سوپر مارکت میباشد. نرخ اثربخشی فروش بدین ترتیب خواهد بود:
نرخ اثربخشی = (میزان خرید مشتریانی که آگهی را دیده اند)/ (میزان خرید گروه کنترل)
گرچه بستر پژوهش مصنوعی است، اما انتخاب و خرید کالا با پول واقعی و در یک فروشگاه واقعی صورت میگیرد و نتایج قابل اعتمادند.
آزمون دو نیمه : این آزمون یکی از فنون مناسب برای بررسی رفتار خرید مشتریان است و تاکنون توسط موسساتی نظیر آی. آر. آی. بیهویر اسکن مورد استفاده قرار گرفته است. در این میان، آزمون رفتار خرید مصرفکنندگان را در یک فروشگاه از طریق تلویزیونهای مدار بسته مورد مطالعه قرار میدهند. قبل از ورود مشتریان به فروشگاه، کارتهای ویژهای جهت خرید کالا در اختیار آنها قرار میگیرد و از طریق کنترل تلویزیونی و با گروهبندی مشتریان به گروههای دو گانه (چند گانه) رفتار خرید آنها و تاثیر عوامل تبلیغاتی بر این رفتار را بررسی مینمایند. (Aaker, 1987)
۲-۲-۸-۲-۲-۶- تکنیک آیدا
«آیدا» حروف اول کلمات انگلیسی جلب توجه ، علاقه ، تمایل و عمل میباشد. سنجش این تکنیک بر اساس یک مدلی است که جورج گالوپ و کلود رابینسن ارائه کردهاند. این مدل به صورت زیر میباشد:
جلب توجه علاقه تمایل فعالیت
معیار سنجش این تکنیک بر اساس مدل فوق، یادآوری (به خاطر آوری) و تشخیص (شناسایی) میباشد. و به همین خاطر به این روش، «روش سنجش یادآوری و شناسایی» نیز میگویند.
تکنیک آیدا، یکی از تکنیکهای مهم برای سنجش تاثیر تبلیغات بازرگانی میباشد. در اینجا به توضیح کامل آن میپردازیم.
جلب توجه
اولین قدم، جلب توجه افراد است. اگر تبلیغ نتواند این وظیفه خود را به خوبی انجام دهد، هر چه قدر افراد آن را ببینند و یا بشنوند، بی ثمر است. بسیاری از خوانندگان مجلهها و یا روزنامهها بدون این که توجهی به هیچ تبلیغی بکنند، به شکل سطحی و گذرا جراید را ورق میزنند. هنگام پخش آگهیهای تبلیغاتی، مشغول انجام کار و یا خوردن چیزی میشوند. برای جلب توجه افراد به تبلیغ چه باید کرد؟ راههای بسیاری برای جلب توجه افراد به تبلیغ وجود دارد، اما باید توجه کرد که شیوههای جلب توجه افراد باید در راستای قدم بعدی یعنی ایجاد علاقه در افراد باشد و بی ارتباط با آن صورت نگیرد.
ایجاد علاقه در افراد
ایجاد علاقه در افراد در مقایسه با جلب توجه آنان دشوارتر به نظر میرسد. ممکن است افراد توجهشان به تصویر تبلیغ جلب شود، اما اگر هیچ ارتباطی بین تصویر و کالا وجود نداشته باشد، هر بینندهای پس از مشاهده از کنار آن میگذرد.
ایجاد علاقه در مقایسه با جلب توجه، بیشتر مورد مطالعه قرار گرفته است و اطلاعات بیشتری در مورد آن به دست آمده است. آهنگ و زبان تبلیغ باید با تجربهها و نگرشهای مشتریان هدف، تناسب داشته باشد. تبلیغ علاوه بر این که باید به زبان مشتری هدف صحبت کند، طرحبندی و محتوای آن نیز باید از نظر مشتری صحیح و قابل قبول باشد. تصاویر و مطالب باید به نحوی ترتیب یافته و آرایش داده شود که چشم بیننده را به آرامی در تمامی تبلیغ هدایت کند. تبلیغهایی که در پردازش و خلق این ویژگی موفق باشد، در مبهوت ساختن چشمهای بیننده به روی تبلیغ موفق تر خواهد بود.
تحریک تمایل افراد