۱-۱۱-۲) قلمرو زمانی: قلمرو زمانی این تحقیق دربرگیرنده سالهای ۱۳۸۷ الی ۱۳۹۰میباشد.
۱-۱۱-۳) قلمرو مکانی: ازآنجایی که شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران مشمول مقررات خاص سازمان بورس میباشند، انتظار میرود اطلاعات تهیه شده از سوی این شرکتها از انسجام، قابلیت اعتماد وکیفیت بالاتری برخوردارباشند. لذا قلمرو مکانی یا همان جامعه آماری این تحقیق شامل شرکتهای فعال دربورس اوراقبهادار تهران بوده، که طی دوره زمانی تحقیق کلیه اطلاعات مالی آن ها دربورس ارائه شده است.
۱-۱۲) جامعه و نمونه آماری پژوهش
در تحقیق حاضر کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در یک بازه زمانی چهار ساله، از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۰، جامعه آماری تحقیق میباشند، نمونه تحقیق به روش حذفی، پس از اعمال پیش فرضها انتخاب میگردد.
۱-۱۳) تعاریف واژگان کلیدی (تعاریف عملیاتی واژگان)
تعاریف عملیاتی:
برخی از واژه ها واصطلاحاتی که به طور رایج در این تحقیق مورد استفاده قرار میگیرند، به صورت زیر تعریف میشوند. تعریف اصطلاحات از یک سو موجب جهتدهی بحث و از سوی دیگ موجب پیشگیری برداشتهای متفاوت خوانندگان از اصطلاحات کاربردی میشود.
جریـان وجه نقد
عبارت است از افزایش یـا کاهش در مبلـغ وجه نقد ناشی از معاملات با اشخاص حقیقی یا حقوقی مستقل از شخصیت حقوقی واحـد تجـاری و ناشی از سایـر رویدادها (سازمان حسابرسی، ۱۳۸۵).
جریانهای وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی
شامل جریانهای نقدی ورودی و خروجی ناشی از فعالیتهای عملیاتی (فعالیتهای اصلی و مستمر مولد درآمد عملیاتی) و نیز آن دسته از جریانهای نقدی است که ماهیتاً به طور مستقیم قابل ارتباط با سایر طبقات جریانهای نقدی صورت جریان وجوه نقد نباشد (سازمان حسابرسی، ۱۳۸۵).
حساسیت جریان نقدی وجه نقد
حساسیت جریان نقدی وجه نقد اشاره به درصد تغییرات در سطوح نگهداری وجه نقد در قبال تغییراتدر جریانهای نقدی دارد (آلمیدا و همکاران۲۰۰۴).
حساسیت نامتقارن جریان های نقدی
حساسیتجریانهاینقدی نسبت به داراییهای نقدی در زمانی که شرکت در محیطی با جریان نقدی مثبت[۳۴] قرار میگیرد، منفی میباشد (ریدیک و ویتد، ۲۰۰۹)و از سوی دیگر این حساسیت در زمانی که شرکت با جریان نقدی منفی[۳۵] مواجه میشود، مثبت میباشد(بائو و همکاران، ۲۰۱۲).
محدودیتهای مالی
شامل مواردی میگردد که از داخل و یا خارج از شرکت نشاًت گرفته و مانع ورود جریانهای نقدی بوده و یا باعث خروج جریانهای نقدی از شرکت میگردند (ویتد و وُو، ۲۰۰۶). مانند: شاخص WW (ویتد و وُو، ۲۰۰۶)، میزان سود تقسیمی (ارسلان و همکاران، ۲۰۰۶)، اندازه شرکت (ارسلان و همکاران، ۲۰۰۶؛ ازکان و ازکان،۲۰۰۴) و امتیاز کل تعدیلی شرکت ها (بائو و همکاران، ۲۰۱۲).
جریانهای نقد آزاد:
جریان نقد آزاد از جمله معیارهای مبتنی بر اطلاعات حسابداری است که برای اندازهگیری عملکرد مورد استفاده قرار میگیرد و وجه نقدی را نشان میدهد که شرکت پس از انجام مخارج لازم برای نگهداری یا توسعه داراییها، در اختیار دارد (مراد زاده و همکاران، ۱۳۸۹).
داراییهای نقدی
برابر با وجه نقد موجود در صندوق و حسابهای بانکی بعلاوه سرمایهگذاریهای کوتاهمدتی که یک شرکت برای پاسخگویی به نیازهایکوتاهمدت برای وجوه نقد نگهداری میکند (هارفورد و همکاران، ۲۰۰۸؛ بائو و همکاران ۲۰۱۲).
۱-۱۴)ساختار پژوهش
فصل اول: همانطوری که از نظر گذشت، در این فصل هدف تحقیق به عنوان گامی درجهت توسعه تحقیقات اثباتی برای درک بهتررابطه بین حساسیت نامتقارن جریانهای نقدی و نگهداشت وجوه نقد شرکتها با تأکید بر محدودیت های مالی،بیان و سپس موضوع تحقیق تشریح و توجیه اهمیت آن مطرح گردید. درنهایت خلاصهای از روش انجام تحقیق، ارائه شد.
فصل دوم: در این فصل به طور فشرده نگاهی به مبانی نظری پشتوانهی انجام این تحقیق دارد وبا بررسی یافتههایتجربی درباره موضوع این تحقیق وموارد مشابه به بررسی اهمیت و تشریح تئوریک متغیرهای مورد استفاده پرداخته شده و سپس پیشینه مختصری از تحقیقات انجام شده قبلی درارتباط با موضوع تحقیق درسطح داخلی وبینالمللی ارائه میشود.
فصل سوم: در این فصل به تبیین روش تحقیق پرداخته میشود. فرضیههای تحقیق، تعریف عملیاتی متغیرها، جامعه آماری، روش پردازش داده ها، مدل مورد استفاده وروش تجزیه وتحلیل داده ها توضیح داده خواهند شد.
فصل چهارم: این فصل به تجزیه وتحلیل یافته ها واطلاعات اختصاص مییابد و در دو بخش آمارههای توصیفی و استنباط آماری، ابتدا نگاهی کوتاه به آمارههای پراکندگی داده های جمع آوری شده خواهد داشت و سپس مدلهای مختلف تجزیه و تحلیل رگرسیون ارائه ونتایج آزمونهای آماری بیان میگردد.
فصل پنجم: در این فصل ابتدا نتایج تشریح و مورد ارزیابی قرارگرفته، و با یافته های تحقیقات مشابه قبلی مقایسه میشود. سپس محدودیتهای احتمالی برای تعمیم نتایج ارائه میگردد. در خاتمه زمینههایی برای تحقیقهای آتی مطرح میگردد.
۱-۱۴) خلاصه فصل
در این فصل موضوع تشریح شد ومسأله ارائه گردید وضمن تبیین اهمیت وضرورت آن، اهداف تشریح شد. درادامه با طرح فرضیه وروش اجرای تحقیق، برخی از اصطلاحات کلیدی مورد استفاده تعریف گردید و درپایان خلاصهای از ساختار کلی تحقیق بیان شد.
فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
به طور کلی مطالب این فصل در دو بخش اصلی زیر ارائه خواهد شد:
۱- بخش مبانی نظری ۲- بخش پیشینه تحقیق
در بخش اول مفاهیم جریانهای نقدی به خصوص انواع جریانهای نقدی و دیدگاههای مختلف ارائه و سپس عوامل تأثیرگذار بر پیشبینی جریانهای نقدی آتی نگاشته میشود و در ادامه مطالبی در مورد وجوه نقد یک شرکت و تئوریهای مربوطه ارائه کرده و در نهایت در بخش دوم تحقیقات انجام شده در خارج و داخل ایران در این خصوص ارائه شده است.
بخش اول: مبانی نظری تحقیق
۲-۱) جریانهای نقدی
۲-۱-۱) اهمیت جریانهای نقدی
استفاده کنندگان صورتهای مالی نیازمند اطلاعات در خصوص چگونگی ایجاد و مصرف وجه نقد توسط واحد تجاری هستند. این نیاز صرفنظر از ماهیت فعالیتهای واحد تجاری و تلقی یا عدم تلقی وجه نقد به عنوان محصول واحد تجاری وجود دارد، چرا که علیرغم تفاوت این واحدها از لحاظ فعالیتهای اصلی درآمدزا، نیازها به وجه نقد عمدتاًً از دلایل مشابهی ناشی میشود به عبارت دیگر واحدهای تجاری جهت هدایت عملیات، تسویه تعهدات و پرداخت سود سهام تماماً به وجه نقد نیاز دارند (جایارامن[۳۶]، ۲۰۰۸؛ کورانا و همکاران[۳۷]، ۲۰۰۶). در واقع شرکتهایی با محدودیت مالی بیشتر نیاز داخلی بیشتری به تولید جریان های نقدی بالاتر برای خنثی کردن اثرات تقسیم سود (کایا و سو[۳۸] ۲۰۰۹)، و سرمایهگذاری (مینتون و اسکارند[۳۹] ۱۹۹۹) دارند. وجوه نقد از این نظر دارای اهمیت است که نشان دهنده قدرت خرید عمومی است و در مبادلات اقتصادی به سهولت میتواند به سازمانها و یا اشخاص مختلف جهت رفع نیازهای خاص شان و در تحصیل کالا و خدمات انتقال یابد (اورپورت و زنگ[۴۰]، ۲۰۰۹).